Troiano Newsletters: Kỹ thuật thanh lọc cơ bản

Kỹ thuật thanh lọc cơ bản
Kenny Troiano/Maximus Troy Publications

Trong mọi tổ chức hay hội nhóm, người mới chơi luôn nhiều hơn người có kinh nghiệm, luôn là như vậy. Mặc dù số lượng chúng tôi tính đến thời điểm này đang giảm dần, nhưng vẫn còn hy vọng. Ngày nay, chúng ta có nhiều người mới tham gia hơn bao giờ hết, và số lượng gia tăng mỗi ngày. Cũng chính vì lý do này mà chúng ta phải lai tạo và bán những con gà tốt nhất có thể.

Thậm chí ngay cả những nhà lai tạo hàng đầu, cũng luôn có phần trăm nào đó gà tơ không đạt chuẩn. Tôi tin rằng một số lớn gà chọi được đem bán, là những con lẽ ra phải bị thanh lọc, thay vì chuyển giao cho người mới chơi. Đấy là lý do tại sao tôi quyết định viết bài này để chỉ cho các bạn thấy tầm quan trọng của quá trình thanh lọc (culling), và chỉ ra một vài điều mà tôi tin rằng sẽ giúp người mới trong việc tuyển chọn gà tốt hơn. Nếu có gì liên quan đến việc lai tạo và nuôi dưỡng gà chọi mà không hoàn hảo, thì hiển nhiên đó là vì kỹ thuật thanh lọc!

Nhiều năm nay, bạn có thể sẽ nhận thấy rằng tôi thường xuyên sử dụng từ “thanh lọc”. Để thanh lọc, đơn giản là giết hoặc ăn thịt. Những con không đạt chuẩn lai tạo hay bị xuống cấp vì bệnh tật phải bị thanh lọc!

Như mọi người đều biết, ai cũng phải khởi đầu với gà giống tốt. Những con gà giống gốc (foundation stock) mà bạn tìm ra. Tuy nhiên, một khi bạn đã có gà giống gốc, việc phát triển một dòng gà chỉ đơn giản là vấn đề lai những con tốt nhất với nhau và thanh lọc số còn lại. Đơn giản chỉ có vậy. Nếu không học được điều gì khác từ bài viết này, thì bạn chỉ cần nhớ bấy nhiêu đó!

TUYỂN CHỌN VÀ THANH LỌC: Giống như tuyển chọn, thanh lọc là vấn đề quan điểm cá nhân hơn bất kỳ thứ gì khác. Điều đó khiến cho những bài về chủ đề này rất khó viết, bởi “đẹp xấu tùy mắt mỗi người”. Ngoại trừ những khuyết tật hiển nhiên, tôi có thể thanh lọc vì rất nhiều lý do, nhiều trong số chúng khác với những lý do mà bạn thực hiện.

Nắm vững sự khác biệt về thuật ngữ: Các thuật ngữ “Tuyển chọn” và “Thanh lọc” mang những ý nghĩa trái ngược. Bởi vì “Tuyển chọn” nhắm đến việc tạo ra sự tiến bộ, nó liên quan đến việc duy trì những cá thể tốt nhất mà đàn sản sinh ra. Chẳng hạn, khi tuyển chọn gà giống, chúng ta thường chọn những con gà trống và gà mái có hình dáng và màu sắc hợp cách nhất. Chúng thường chiếm từ 25 đến 30% số lượng của bầy, một số nhỏ để tiếp tục duy trì dòng gà.

Mặt khác, thanh lọc nhằm loại bỏ những thành phần kém nhất trong bầy gà. Nó hướng đến việc phòng ngừa hơn là tạo ra sự tiến bộ. Khi thanh lọc, chúng ta có xu hướng loại bỏ những con gà trống và gà mái có hình dáng và màu sắc kém nhất.

Duy trì kiểm soát: Nếu một nhà lai tạo muốn đảm bảo đi đúng hướng trong chương trình lai tạo và tuyển chọn của mình, anh ta nhất thiết chỉ được giữ những gì cần thiết. Không có chỗ cho những bầy thử nghiệm. Bầy gà khác nhau sẽ có những tính trạng khác nhau. Bạn không thể khởi sự với 15 bầy khác biệt và không có cơ hội để nhận biết những thứ cần thiết trong mỗi bầy. Bạn nên kiếm hai hay ba bầy là tối đa, hy vọng rằng gà trong một bầy có hình dạng, tính cách và lối đá thuần nhất.

Hãy thật kén chọn khi tuyển gà giống: Bởi vì thanh lọc đi đôi với tuyển chọn, và đó là công cụ tốt nhất để bó gọn (narrowing down) bộ gien, người thanh lọc giỏi cũng thường tuyển chọn giỏi. Để đảm bảo chương trình lai tạo của bạn được thành công, bạn cần thật kén chọn khi tuyển gà giống.

Số lượng cần thanh lọc phụ thuộc vào chất lượng của bầy con mà bạn tạo ra. Việc thanh lọc những cá thể bệnh tật hoặc không đạt chuẩn nhằm phục vụ cho lợi ích của chính bạn.

Nguyên tắc tuyển chọn: Những nhà lai tạo lớn trong quá khứ và hiện tại đều khác nhau về phương pháp tuyển chọn. Tuy nhiên, đa phần đều chọn gà giống theo cách thức như sau:

● Hình dáng hợp cách vốn là đặc trưng của bầy gà
● Màu lông đẹp, thể hiện đặc trưng của giống, biến thể và dòng gà
● Khả năng nở tốt và giàu sức sống
● Lối đá tốt của dòng giống qua nhiều thế hệ
● Tính cách tốt và thuần, chưa kể phải gan lỳ
● Họ chọn lựa dựa vào dòng giống (pedigree) với hy vọng rằng “con nhà tông chẳng giống lông cũng giống cánh”
● Và thời nào cũng vậy, họ luôn kiểm tra bầy con để đánh giá chất lượng và xác định gà giống tương lai.

Vì vậy, bạn có thể thấy mức độ quan trọng của việc thanh lọc là như thế nào, và mối liên hệ mật thiết giữa thanh lọc với tuyển chọn. Bạn không thể làm điều này mà bỏ qua điều kia!

Bằng việc loại bỏ những con không đạt (inferior) và chỉ lai tạo những con thể hiện sự ưu việt (superiority) về mọi phương diện, về lâu dài chỉ khiến chất lượng bầy gà tăng lên chứ không giảm đi. Tôi thấy không hợp lý khi để gà hạng hai chiếm chỗ vốn nên dành cho những con tốt nhất. Chúng chỉ tổ choán chỗ. Trại càng ít gà thì chúng càng được chăm sóc tốt. Khi tôi chỉ nuôi có 50 con trống tơ thì tôi sẽ có nhiều cá thể tốt hơn là cố giữ cả trăm con. Và nếu không gian của bạn bị giới hạn, thì nhu cầu hạn chế còn cao hơn.

Tôi hy vọng bạn sẽ thích bài viết này, và đó là những thông tin mà tôi cung cấp để giúp bạn cải thiện bầy gà của mình. Nên nhớ rằng, nếu ai cũng nỗ lực để tạo ra gà hay, tức gà tổng hợp nhiều thứ (từ ngoại hình, tính cách cho đến năng lực) thì tất cả đều được hưởng lợi. Mừng tân niên!

Trân trọng, Kenny Troiano