Plakat Plakat cảnh hiện đại pastel grizzled đực (V. Parnell) Từ “Plakat” xuất phát từ tiếng Thái “pla” và “kad”, mà dịch một cách chính xác là “Cá Chọi”. Thuật ngữ áp dụng cho biến thể Betta splendens vây ngắn, vốn vẫn được sử dụng chủ yếu tại châu Á trong các trường cá, nơi mà những con vây dài hoàn toàn bất lợi. Tuy nhiên, nhiều năm trước đây, số lượng plakat tăng vọt trong số các tay chơi cá cảnh, những người cho rằng plakat hoạt bát hơn so với betta vây dài, dễ ép hơn, và kháng bệnh tốt hơn hẳn. Plakat hiện thường xuyên được cản vào các dòng vây dài nhằm giữ bộ vây ở một độ dài vừa phải, làm mạnh các tia vây, và bổ sung sức sống (vigor). Gien đột biến vây dài là trội so với vây ngắn lặn, do đó một bầy lai giữa plakat với vây dài sẽ cho ra kết quả như sau: Plakat x Vây dài = 100% vây dài (kiểu gien plakat) Plakat x Vây dài (kiểu gien plakat) = 50% vây dài (kiểu gien plakat), 50% plakat Vây dài (kiểu gien plakat) x Vây dài (kiểu gien plakat) = 75% vây dài (67% kiểu gien plakat), 25% plakat Plakat x Plakat = 100% plakat Ngày nay, có ba dạng plakat khác nhau, Plakat Cảnh Truyền Thống (Traditional Show Plakat), Plakat Cảnh Hiện Đại (Modern Show Plakat) và Cá Chọi (Fighter Plakat). Theo mục tiêu của cuốn sách này, chỉ hai dạng đầu được mô tả. Cá betta hoang dã, dẫu cũng là Betta splendens vây ngắn, không bao giờ được phát hiện dưới dạng vây dài, và do đó không được coi là một dạng plakat riêng. [Các thuật ngữ phân loại thay đổi theo thời gian; hiện có ba thể loại IBC gồm Plakat Truyền Thống (Traditional Plakat), Plakat Cảnh (Show Plakat) và Shortfin Halfmoon] Plakat Cảnh Hiện Đại (Ảnh S. Khumhom) Plakat Cảnh Hiện Đại (hay MSP) là loại tương đối mới trong bối cảnh triển lãm betta thông thường. Dạng plakat này có lẽ nắm giữ nhiều tiêu chuẩn tương tự như betta cảnh vây dài. Điểm số được tính cho MSP theo sự đối xứng (symmetry) (cân đối giữa thân và vây), tỷ lệ, dạng thân và vây. Ở cá betta đuôi-đơn, dạng đuôi lý tưởng là hình bán nguyệt (semi-circle) vốn xoè đến 180 độ hoàn hảo với cạnh sắc. Vây hậu môn phải vuông vức, về lý tưởng là một hình thang cân với cạnh đáy ngắn ở gốc vây tại thân; nói cách khác, cạnh ngoài của vây phải rộng hơn ở gốc. Mặc dù một số ngoại lệ có thể được áp dụng cho dạng vây ngắn, nhưng vây hậu môn không được kéo dài quá cạnh dưới của đuôi. Vây bụng ở plakat đực phải hơi dài hơn những vây khác, có chóp nhọn với cạnh trước hơi cong. Chúng phải đều nhau và không bắt chéo. Vây bụng cá cái được mong đợi là ngắn hơn nhiều so với cá đực cùng bầy. Vây lưng plakat đuôi đơn có thể hình bán nguyệt, góc tư vòng tròn hay vuông vức, một khi thể hiện độ rộng và kích thước. Một cách lý tưởng, vây lưng sẽ xếp chồng lên đuôi và trông liền lạc với nó, dẫu không dính liền về mặt thể chất. Plakat Cảnh Hiện Đại được phát triển với sự chú tâm và nhãn quan chi tiết tương tự như betta cảnh vây dài; và phân nhánh tia vây gia tăng, cạnh đuôi gẫy gọn và vây lưng rộng hơn khiến chúng lý tưởng cho việc cản vào các dòng vây dài. Việc pha một dòng vây dài với MSP sẽ giúp củng cố các tia vây, do đó khiến các thế hệ vây dài tương lai có khả năng lưu giữ bộ vây của mình theo thời gian. Plakat Cảnh Truyền Thống (J. Sonnier) Plakat Cảnh Truyền Thống (hay TSP) kết hợp màu sắc và hoa văn của betta hiện đại với bộ vây ở dạng tự nhiên của nó. Giống như MSP, góc xòe đuôi phải đạt 180 độ, với phần trên và dưới của đuôi ngả về phía sau cá. Tuy nhiên, cạnh đuôi tròn được chuộng ở TSP, với đuôi tóp dần thành dạng át bích (spade). Trong khi sự phân nhánh được mong đợi ở MSP, cá TSP lý tưởng phải thể hiện không quá tia nhị cấp [chia 4] ở đuôi, với những tia tứ cấp hay hơn [chia 16 trở lên] bị coi là không thể chấp nhận [lỗi loại]. Vây lưng phải nâng đến một chóp nhọn ngay bên trên đỉnh đuôi, với độ dốc thoai thoải (gradual) và viền ngoài trơn tru. Vây hậu môn cũng được chuộng dưới dạng một hình thang; tuy nhiên ở TSP, chóp nhọn tại đáy phải chĩa ra dài hơn cạnh dưới của đuôi. Vây bụng phải dài và bằng nhau, dáng mạnh mẽ mà không “dày”. TSP được mong đợi là hoạt bát hơn betta vây dài, với hành vi hung dữ và biểu hiện cảnh giác hơn. Không nên pha (interbred) Plakat Cảnh Truyền Thống với betta vây dài nếu bạn muốn bảo tồn/cải thiện bộ vây chất lượng của từng loại. Vây dài là trội so với vây ngắn, và bộ vây hiện đại là lặn so với dạng vây truyền thống [tức cạnh thẳng là lặn so với cạnh tròn], như vậy việc ghép cặp sẽ cho ra 100% betta đuôi voan (veiltail) vây dài, không được chấp nhận cho mục đích triển lãm ở mỗi thể loại.
