Phân biệt các dòng cá plakat

Phân biệt các dòng cá plakat

Nội dung về các dòng cá plakat trên diễn đàn khá phong phú qua hàng loạt bài viết của nhiều tác giả khác nhau. Xin được liệt kê như dưới đây:
Plakat cảnh hiện đại (Victoria Parnell)
Halfmoon Plakat (Lyon Goh)
Plakat cảnh truyền thống (Chris Yew)
Bộ tam plakat (Joep van Esch)
Tiêu chuẩn của IBC về plakat

Tuy lượng thông tin rất đầy đủ nhưng một số bạn đọc vẫn cảm thấy khó khăn khi phân biệt các dòng cá plakat với nhau. Mục đích của bài viết này là diễn giải theo cách khiến bạn đọc dễ nắm bắt, nhờ đó có thể tự phân biệt và đánh giá về mức độ "đạt chuẩn" của một con plakat.

Phân biệt cá Xiêm thường (hay cá đá, cá chọi) với Plakat Truyền Thống.


Phân biệt Plakat Truyền Thống với Plakat Cảnh (hay sau này là Plakat Bất Đối Xứng).


Phân biệt Plakat Cảnh với Plakat Đối Xứng (từng được gọi là Halfmoon Plakat).


Thảo luận
Về nguồn gốc, plakat truyền thống (hay betta đặc sắc) là kết quả lai tạo giữa cá Xiêm với cá betta hiện đại (như halfmoon, đuôi kép) và cả cá hoang dã (như Betta smaragdina). Đây là dòng cá xuất xứ từ các nhà lai tạo Thái Lan và theo lời của Victoria, dòng cá này không thể cạnh tranh nổi với cá halfmoon ở phương Tây.

Plakat cảnh là kết quả lai tạo giữa plakat truyền thống với halfmoon. Nó được các nhà lai tạo phương Tây phát triển với mục đích tạo ra một phiên bản thu nhỏ của cá halfmoon. Trong khi hình dáng của đuôi và số lượng tia vây giống như cá halfmoon thì đuôi nó lại hơi cong lên phía trước khi giương vây giống như plakat truyền thống; điều khiến nó chưa thể là một bản sao hoàn hảo của halfmoon.

Qua quá trình lai tạo, trong bầy plakat cảnh đôi khi xuất hiện một số cá thể có đuôi không cong lên khi giương vây và viền ngoài các vây lẻ liền lạc, và được gọi là plakat đối xứng. Plakat đối xứng mới là bản sao đích thực của cá halfmoon (hay HMPK).

Một số ví dụ
Khi giương vây, cá betta là một trong những loài cá nước ngọt xinh đẹp nhất vì vậy có thể nói rằng mọi con cá betta, nếu không bị dị tật nghiêm trọng, đều xinh đẹp! Tuy nhiên, không phải con cá nào cũng "đạt chuẩn". Lý do của việc đề ra các chuẩn mực là để khuyến khích các nhà lai tạo đi theo những hướng khác nhau và chính điều đó tạo nên sự đa dạng của các dòng cá betta như chúng ta thấy ngày nay. Cá plakat cũng không là ngoại lệ, các xu hướng lai tạo mới trong vài năm gần đây được IBC cập nhật và đưa vào hệ thống hạng mục triển lãm của mình. Thậm chí, tiêu chuẩn là mục đích để các nhà lai tạo hướng đến chứ thực tế có khi con cá đạt được đầy đủ các tiêu chuẩn như vậy vẫn chưa xuất hiện!

Dưới đây là một số ví dụ minh hoạ cho việc đánh giá cá plakat:


Tia vây đuôi =2 và cạnh đuôi tròn cho thấy đây là một con plakat truyền thống. Tia vây lưng nhô ra như gai khiến viền ngoài không liền lạc với đuôi, đặc điểm này tuy không ảnh hưởng đến việc chấm thi nhưng một số người không chuộng. Lưu ý rằng đuôi hơi chồng lên vây hậu môn, điều hiếm khi thấy ở cá hoang dã và cá Xiêm.


Tia đuôi=4 và đuôi hơi cong lên cho thấy đây là một con plakat cảnh. Tuy nhiên, cạnh đuôi chưa thẳng và vây hậu môn hơi dài.


Đây là ví dụ về một con cá "lỡ cỡ". Tia đuôi=4, đuôi thẳng. Khó mà kết luận nó thuộc loại gì. Nếu lai tạo theo hướng plakat đối xứng thì phải cải thiện cạnh đuôi và vây hậu môn.


Tia đuôi=8 và đuôi thẳng cho thấy đây là một con plakat đối xứng. Viền ngoài các vây khá hài hòa nhưng vây hậu môn vẫn còn hơi dài một chút.


Đây là một con plakat đối xứng với các vây khá hài hòa nhưng vây hậu môn không đều và kỳ hơi dài. Có vẻ như gen làm vây hậu môn ngắn lại cũng là gen làm nó "lởm chởm".

 

Phân biệt cá mái... rất khó. Bạn hãy tham khảo bài Các dạng đuôi cá mái của Victoria Parnell.