Nước, vấn đề cần suy nghĩ cho việc nuôi cá

Chất lượng nước đối với cá quan trọng như không khí đối với mọi sinh vật cũng như loài người chúng ta. Vậy chúng ta thảo luận về vấn đề này nhé.
Có rất nhiều người nuôi cá lại quá quan tâm đến vấn đề cho ăn mà bỏ qua việc nâng cao và xử lý chất lượng nước trong hồ nuôi, tui nghĩ chất lượng nước tốt mới là yêu cầu tối quan trọng của cá cảnh.
Theo tui hiểu thì để nuôi cá cảnh đẹp thì cần ít nhất là những yếu tố sau: Nhiệt độ của nước, oxy khuyếch tán, độ PH, độ cứng mềm của nước.
Nhiệt độ
Phần lớn các loài cá cảnh chúng ta đang nuôi là cá vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Nước ta lại nằm ở khu vực nhiệt đới gió mùa nên cũng không khó khăn lắm về nhiệt độ. Quan trọng là chúng ta ổn định được nhiệt độ trong bể nuôi, không tạo ra những cú “sốc” về việc thay đổi nóng lạnh. Ngày nay thiết bị sưởi cũng nhiều loại và giá thành hạ nên ta dùng thoải mái, chỉ khoai những lúc có phiếu thu tiền điện thôi. Tôi có một cách sau để giữ nhiệt độ nước . Các bác có thấy cái phích đựng đá bằng xốp không? đấy, tôi dán kín bể bằng các tấm xốp mỏng, chỉ chừa mặt trước để dòm cá thôi. Bằng cách này tôi thấy mùa đông thì nước đỡ bị mất nhiệt qua các mặt kính, mùa hè thì nước vẫn mát hơn một tẹo .
Hàm lượng oxy trong nước rất quan trọng. Bình thường trong thiên nhiên thì oxy khuyếch tán vào nước từ hai con đường. Thứ nhất là do cây cối, rong, tảo thủy sinh quang hợp. Thứ hai là tiếp xúc qua mặt thoáng của nước. Vì chúng ta dùng bể nuôi cá thì oxy khuyếch tán trong nước chủ yếu là do mặt thoáng, máy lọc và bơm xục khí. Trong một số tài liệu tham khảo thì hàm lượng oxy cần đối với với cá nhiệt đới là 7mg/lít. Hiện tượng thiếu oxy ở cá thể hiện qua việc bơi nổi, ngáp nước liên tục, mang chuyển động vội vã (nếu như ở cá rồng thì việc thiếu oxy sẽ dẫn đến việc kênh và xoăn nắp mang), sức đề kháng của cá yếu đi, những bệnh tật nhẹ sẽ thành nặng và làm hỏng chất lượng cá. Để khắc phục tình trạng này thì ta nên chăm thay nước với liều lượng hợp lý. Những hôm trời nồm hay mất điện thì nên hút bớt nước ra để tỷ lệ giữa mặt thoáng và nước tăng lên. Nếu nuôi cá quá đắt tiền thì nên xài luôn một bình oxy (có van điều khiển) để xử dụng những lúc cấp bách .
Độ cứng và mềm của nước: Một số loài cá có những đặc tính riêng về độ cứng và mềm của nước. Theo tui một cách thiển cận thì những con cá xuất thân ở môi trường suối, hốc đá thì ưa nước cứng. Cá ở hồ, đầm, nước mặt sông thì ưa nước mềm. Độ cứng và mềm của nước được tính dựa vào chỉ số các ion kim loại chứa trong nước như ion Magiê, can xi, sắt... và chúng tồn tại dưới dạng carbonat. Khi hàm lượng carbonat trên 65mg/lít nước thì gọi là nước cứng, ngược lại thì là nước mềm. Phần lớn cá cảnh đều ưa nước mềm và trung tính, vì vậy khi nuôi cá ta nên kiểm tra nước trước khi quyết định nuôi cá đẹp. Cách kiểm tra đơn giản nhất là ta kiểm tra chính cái ấm đun nước nhà ta, nếu thấy có đóng cáu mầu trắng thì chứng tỏ nguồn nước của ta là cứng, ngược lại thì là mềm. Để khắc phục nước cứng thì ta có thể dùng lọc nước bằng than hoạt tính hoặc than củi sạch. Hiện tại ở một số hàng cá bán rất nhiều dùng dịch để làm mềm nước, ví dụ là black water của hãng tetra hoặc Dalch (germani). Nhưng nếu ta nuôi cá ưa nước cứng mà nguồn nước lại mềm thì ta có thể làm cứng bằng cách cho san hô, đá vôi vào bể.
Độ PH: PH là chỉ số thể hiện tính acid và tính kiềm của nước. Nếu PH mà > 7 thì nguồn nước có tính kiềm, nếu < 7 thì nước có tính acid. = 7 là trung tính. Phần lớn cá cảnh nhiệt đới thông dụng đều ưa PH trung tính, một số cá ưa kiềm yếu (khoảng 7,5-8,5), một số cá lại ưa tính acid yếu (khoảng 5,5 – 6,5). Nếu ta dùng nước máy thì phần lớn là trung tính, cá biệt một số nơi thì lại mang tính kiềm yếu. Tính acid và tính kiềm trong bể cá đều không mang tính bền vững, nó có thể thay đổi rất nhanh qua nhiệt độ, mật độ cá, thay đổi oxy… Để đo PH trong bể thì hiện nay có rất nhiều thiết bị đo như dạng dung dịch, giấy thử, test kit… Tuy từng loại cá mà ta điều tiết độ PH thích hợp. Nếu cá ưa tính kiềm mà nguồn nước lại là acid thì ta có thể bổ xung một lượng natri bicarbonat thì nước trong bể sẽ chuyển thành tính kiềm. Nếu cá ta nuôi ưa tính axit yếu mà nguồn nước lại mang tính kiềm thì ta có thể bổ sung một lượng dấm gạo hay natri biphosphat. Nhưng khi xử lý ta nên phải xử lý nước ở ngoài rùi cho dần vào bể để trách sốc vì độ PH chênh nhau 1 đơn vị thì tính axit và tính kiềm chênh nhau gấp 10 lần. Ta nên liên tục kiểm tra để lấy mức ổn định cho phép.
Ngoài những yếu tố trên thì việc để lượng amoniac bùng phát trong bể rất nguy hiểm cho cá. Vì lượng amoniac trong bể quá mức thì toàn bộ cấu trúc oxy, cứng mềm, PH đều thay đổi một cách nhanh chóng. Vốn dĩ bể cá của chúng ta là một không gian kín, bể vừa là môi trường sống vừa là khu vệ sinh của cá mà. Amoniac phát triển chủ yếu dựa vào lượng thức ăn dư thừa bị thối rữa và những gì mà cá thải ra . Không có cách nào khử amoniac tốt hơn là cách thay nước thường xuyên một cách hợp lý.
Chúng ta cùng bàn về vấn đề thay nước. Có một số người chờ cho đến khi bể đục ngầu, rêu trắng đầy thành bể thì mới nghĩ đến chuyện thay nước. Họ còn hút gần như 100% lượng nước trong bể (cho sạch sẽ luôn) sau đó bơm thẳng nước từ nguồn nước chính vào (cho nó trong veo) thì có chết không cơ chứ. Sau đó lại thắc mắc là tại sao con mấy con cá nằm im không bơi, sao tự niên vài con lăn quay ra chết… bó tay . Những đối tượng kiểu này thì tui gặp rất nhiều. Tui cũng có góp ý nhưng họ bảo rằng làm gì có thời gian mà thay nước thường xuyên, mà nếu thay kiểu hút 1/3 lượng nước thôi thì lấy đâu ra sạch… bó tay lần nữa . Theo tôi thì ta chỉ nên thay mỗi lần 1/4 đến 1/3 lượng nước đang có trong bể là cùng thôi, trách hiện tượng sốc nước ở mọi loài. Ta nên có một bể nước riêng, trong đó ta xử lý nước cho phù hợp với cá mình nuôi rùi mới bơm dần vào bể.

 

bài viết rất tỷ mỷ và bổ ích mong pac chia sẻ kn nuôi cá của pac thì tốt quá
mình đồng quan điểm với bạn là nước đóng vai trò rất quan trọng cho sự phát triển của cá đĩa nói riêng và các loại cá khác

 

Lấy lý do là chơi cá, nhưng thực ra chúng ta đang chơi nước!!!

 

Kiến thức về xử lý nước của bạn cực ổn,bài viết về xử lý nước rất chuẩn nhưng CJ xin được góp ý 1 số vấn đề sau. Trước hết ta phải tôn trọng sự ổn định của nguồn nước sẵn có (ở đây ý CJ muốn nói là nước máy) luôn có sự ổn định về độ cứng cũng như PH,chỉ cần để cho clo bay hơi hoàn toàn thì theo CJ là ổn. Khi chơi cá nhất là đĩa hay rồng ta luôn phải phấn đấu và đau đầu với suy nghĩ "làm sao để xử lý độ cứng và duy trì PH của nước để cá yêu có thể sống thoải mái như ngoài tự nhiên". Để duy trì độ cứng và PH ổn định là cả 1 nghệ thuật mà rất dễ sơ sẩy gây tai nạn khiến những chú cá thân yêu phải ra đi,bạn thử nghĩ xem nếu mỗi lần chuyển bể cho cá lại phải loay hoay hạ PH hay tăng PH thì nó sẽ nhiêu khê ra sao,những lúc phải đi vắng thì ai thay nước bây giờ. Đó chính là yếu tố gây mệt mỏi với người chơi vì họ luôn tự kỷ ám thị rằng nếu ko xử lý nước như thế thì cá sẽ chậm lớn,không đẹp và nhiều vấn đề khác.
Trong quá trình chăm sóc cá đĩa mình rút ra được nhiều kinh nghiệm và cũng phải trả giá nhiều,nước máy ko có clo là nguồn nước tốt nhất để nuôi cá đĩa mặc dù PH luôn ở 8.0 nhưng mấy chú cá luôn căng vây và ăn rất khỏe. Sự quyết định sống còn của cá đĩa là hệ vi sinh trong bể cá,nếu có hệ vi sinh hùng mạnh thì việc vệ sinh bể cũng rất nhàn nhã,nền thì gần như không phải hút,nước luôn trong vắt,bể không hề có mùi tanh và nhớt, ngoài ra chế độ ăn hợp lý và đầy đủ dưỡng chất & vitamin cũng mang tới sự đề kháng mạnh mẽ với các loại nấm. Những chất độc hại nằm trong nước như NO2,NO3 hay amoniac có thể xử lý bằng cách đơn giản và rẻ tiền nhất là thay nước,khi thay nước thì các bạn cố gắng làm theo 1 thời khóa biểu nhất định nhằm tránh sự thay đổi đột ngột về môi trường sống khiến cho cá bị stress (vd: 1 tuần thay nước 2 lần mỗi lần khoảng 2/3 bể là cực ổn) nếu có điều kiện làm hệ thống thay nước tự động liên tục thì quá tuyệt vời. Còn rất nhiều điều muốn nói nhưng phải đi đón con và ngồi cafe với anh lcd2002 nên hẹn anh em vào ngày mai nhé.

 

IMO: cuối cùng chốt lại 1 câu là với tiêu chí nuôi chơi, ko phải kinh doanh, và với điều kiện tự nhiên sẵn có quanh ta như nhiệt độ, nguồn ngước ( giếng, hoặc máy) thì con cá nó vẫn thích nghi và sống khoẻ được. ( trừ trường hợp nước quá bẩn..hehe). quan trọng là luôn giữ cho môi trường sống ổn định phải ko các bác. ví dụ nước kiềm, pH>8...sau 1 tuần hoặc 1 tháng thay nước thì nhiệt độ và các thành phần khác nước vào đúng bằng nước ra là được. Tránh trường hợp cá kêu " ôi sao tự nhiên mát, lạnh thế, ôi sao nước hôm nay có mùi lạ...blah..blah" 1 lúc là chúng nó quay mặt vào góc bể và tự kỷ.
Chơi cá ai cũng muốn có cá đẹp nhưng để chạy theo đúng môi trường sống lý tưởng của chúng ( ven sông amazon thì phải) thì gần như là điều không thể. vì như vậy vô hình dung minh lại làm nô lệ cho chúng mất rồi.

 

Ông này lại làm người ta cụt.... sướng