Đen Black melano (T. Poparnich) Ở cá betta hoang dã, đen là màu vốn thường bị che phủ bởi các màu khác. Ngày nay, chủ yếu có ba loại betta đen: Melano black, Black Lace [Đen Viền] và Marble black [Đen cẩm thạch]. Phân bố của hắc tố dàn trải toàn thân cá ngoại trừ ở đuôi và vùng bụng. Phân tán (dispersion) này có mật độ trung bình nhưng thường không nổi trội vì những lớp màu che phủ khác. Màu đen phổ biến nhất là Melano black. Ở melano betta, một gien đột biến khiến hắc tố tăng mạnh về mật độ và vùng che phủ. Gien đột biến khiến màu đen gia tăng là lặn (recessive) so với gien đen bình thường. Điều này có nghĩa rằng nếu melano betta được cản với cá betta thường vốn không mang gien đen đột biến thì toàn bộ hậu duệ (offspring) sẽ là đa sắc. Những hậu duệ này mang gien hắc tạng (melanism), nhưng nó không thể hiện ở màu sắc của chúng. Những con này được gọi là “cá mang gien melano” (melano genos) và chúng không thể phân biệt với betta đa sắc bình thường. Các đặc điểm lặn chỉ trở nên hiển thị nếu hai bên cha mẹ đều chuyển giao gien đột biến cho hậu duệ của mình. Melano cái không thể dùng vào mục đích sinh sản, và do đó màu sắc được củng cố bằng việc sử dụng cá cái màu khác vốn mang gien đột biến melano, thường là màu ánh kim (xanh dương, xanh thép, xanh lục). Chẳng may, những bầy pha này chắc chắn đưa màu ánh kim vào thân và vây của cá melano, điều bị coi là lỗi (fault) theo tiêu chuẩn IBC [nhiễm xanh]. Cá đen nền marble/metallic (S. Khumhom) Các tế bào hắc tố (melanophores) ở cá melano phát triển rất khác so với điều được thấy ở black lace hay cá hoang. Chúng chồng chất và thật sánh (sticky), vốn là lý do chúng tạo ra màu đen đậm đặc như vậy. Nếu bạn quan sát cặn kẽ một con melano, bạn sẽ thấy chúng có nhiều đốm [đen] trên khắp vây của mình, điều khiến chúng trông thật sẫm. Đấy là những “viên” tế bào hắc tố. Các nghiên cứu sơ bộ chứng tỏ rằng những tế bào hắc tố này có các protein kết dính đặc biệt. Một giả thuyết cho rằng những protein này cũng chịu trách nhiệm cho sự vô sinh ở cá cái. Melano cái cũng đẻ trứng trong khi sinh sản như cá cái bình thường, nhưng có gì đó xảy ra trong quá trình nở khiến trứng đã thụ tinh bị hỏng. Melano cái. Black Lace betta [Đen Viền] là cá màu sẫm vốn hiếm khi đạt được chiều sâu và cường độ của melano black. Hầu hết cá Black Lace thể hiện quá nhiều ánh kim trên thân và vây để có thể cạnh tranh trong lớp Đen, và thay vào đó được chuyển sang Nhị Sắc Nền Sẫm. Phần rìa vây của cá Black Lace có thể trong suốt (clear) hay trong mờ (cellophane). Tuy nhiên, Black Lace cái lại có khả năng sinh sản (fertile). Rất gần đây, các bầy pha Black Lace với Melano black đã tạo ra thứ được gọi là “Double Black” [Đen Kép] -- một màu đen đậm hơn với cá cái sinh sản được. Black Lace cũng đôi khi được gọi là Black Orchid [Hắc Lan] hay Black Ice [Hắc Băng]. “Double Black” đực và cái (Jim Sonnier) Marble black [đen cẩm thạch] có thể tạo ra loại cá đen rất lý tưởng, nhưng nó hoạt động theo cách thức không thể dự đoán. Những bầy marble black thường té ra những cá thể dưới mức lý tưởng, từ việc sở hữu quá nhiều ánh kim cho đến bề ngoài hoàn toàn marble. Việc lai tạo theo yếu tố marble cũng may rủi ở chỗ nó không đảm bảo rằng betta đen của bạn sẽ vẫn đen khi nó trưởng thành.
