Cá vàng shubunkin Peter J. Ponzio – Hội cá vàng Mỹ (GFSA) Mô tả: cá vàng shubunkin có thân dài (lên đến 25 cm) với độ rộng thân khoảng 3/8 chiều dài thân. Vây lưng bằng khoảng 3/8 đến lớn hơn độ rộng thân. Có ba loại vây khác nhau. Với shubunkin Nhật Bản, đuôi có dạng hình nĩa với các thùy dài, hẹp và nhọn; đuôi dài bằng hay hơn chiều dài thân. Vây ngực và vây bụng dài, nhọn và cân xứng. Vây hậu môn có thùy đơn, dài và nhọn. Với shubunkin Anh, đuôi hơi có dạng hình nĩa với các thùy rộng và tròn; đuôi dài từ 1/2 đến 7/8 chiều dài thân. Vây hậu môn có thùy đơn dài và tròn. Với shubunkin Luân Đôn, đuôi nên ngắn, các thùy hơi có dạng hình nĩa và tròn; chiều dài đuôi khoảng 1/4 chiều dài thân, căng và xòe rộng. Vây ngực và vây bụng ngắn, tròn và cân xứng. Vây hậu môn nên ngắn và tròn. Tất cả các loại cá vàng shubunkin phải có màu vải hoa (calico) với những đốm lớn màu xanh da trời, đỏ tươi, đen và trắng bạc. Những vệt màu đen xuất hiện ở các vây. Vảy bán kim (có hay không có các đốm). Cá vàng shubunkin tương tự như cá vàng thường, và được xếp vào loại cá vàng đuôi đơn, có vây lưng. Cá có hình dạng “thủy lôi”, dài từ 30 đến 50 cm nếu nuôi ngoài ao, từ 15 đến 25 cm nếu nuôi trong hồ cảnh. Điểm khác biệt đầu tiên giữa cá vàng thường và shubunkin là màu sắc. Như mô tả trong bài trước, cá vàng thường bao gồm các màu chính từ cam, vàng, trắng, xanh lá cây nhạt, vàng-nâu, và đen. Cá vàng shubunkin có màu vải hoa, và có thể có cả màu bán kim (vảy trông như bị bể) hay phi kim (trông như không có vảy). Một đặc điểm thú vị khác của cá vàng shubunkin là đuôi mà nó bao gồm ba loại khác nhau. Dạng đuôi ngắn, thường thấy ở cá vàng thường; dạng đuôi dài thường thấy ở cá vàng sao chổi; và dạng đuôi độc đáo kiểu “Ăng-lê” mà đuôi xòe rộng rất đẹp, vốn chỉ thấy ở cá vàng shubunkin Anh. Để minh họa ba loại đuôi này, tôi sử dụng những hình vẽ của Merlin Cunliffe, thành viên GFSA và là nhà lai tạo có tiếng ở Úc. Hình đầu mô tả cá vàng shubunkin Luân Đôn vốn được gọi là cá vàng shubunkin thường ở Mỹ. Hình dạng thân và đuôi tương tự như cá vàng thường như hình vẽ. Hình thứ hai mô tả cá vàng shubunkin Nhật Bản, hình dạng thân và vây tương tự như cá vàng sao chổi. Hình sau cùng là cá vàng shubunkin Anh, hình dạng thân và đuôi tương tự như cá vàng thường nhưng với bộ đuôi đẹp và tha thướt. Việc đánh giá dòng cá này tương tự như cá vàng thường nhưng tập trung chủ yếu vào màu sắc (bởi vì đây là cá vải hoa) và đuôi. Trên lý thuyết, mọi loại đều được đánh giá ngang nhau nhưng thực tế, loại cá vàng Anh có đuôi đẹp hơn và nếu những đặc điểm khác là tương đương thì nó sẽ luôn được đánh giá cao hơn. Bởi vì màu sắc rất quan trọng đối với dòng cá này, nên nhất thiết cả ba màu chính phải hiện diện. Màu đầu tiên là màu đen mà nó nên hiện diện trên thân cũng như các vệt dọc theo các vây. Màu chính thứ hai phải có là màu đỏ. Màu đỏ càng đậm càng tốt, chẳng hạn đỏ như son. Màu chính thứ ba phải hiện diện ở cá là xanh dương, mà nó phải càng đậm càng tốt. Màu xanh ở cá vàng shubunkin thường đậm nhất trong tất cả các dòng cá vàng và thường đậm đến mức trông như tím. Những màu khác đều được chấp nhận chừng nào mà cả ba màu chính đều hiện diện. Màu sắc hiện diện ở cá vàng shubunkin gồm: tím, vàng, trắng và cam. Nhiều năm cách đây, có một biến thể màu sắc ở shubunkin gọi là “Midnight Blue” bao gồm hai màu đen và xanh dương. Đây là một biến thể đặc biệt mà hầu hết các trọng tài đều nhận ra và đánh giá theo thể loại tương ứng. Những con cá này thực sự được lai tạo một cách đặc biệt để không có màu nào khác xuất hiện ở cá ngoài hai màu đen và xanh dương. Cá vàng shubunkin có lợi thế trong các cuộc thi và nhiều con đoạt giải thưởng lớn và giải bảo tồn tại các cuộc triển lãm cá cảnh mặc dù chúng không thông dụng bằng oranda, ranchu và lưu kim nhật. Cá tham dự triển lãm không được có dị tật hay bệnh, và bơi lội ngay ngắn. Vảy nên đều, thẳng và không được khuyết ở cá bán kim hay “đốm”. Với cá vảy phi kim, chúng trông dường như không có vảy và màu sắc sẽ rất nhạt. Vây phải đều, đuôi bằng khoảng 3/8 chiều dài thân với cá vàng thường, gấp đôi chiều dài thân với cá vàng shubunkin sao chổi và bằng chiều dài thân với cá vàng shubunkin Anh. Vây lưng nên trương thẳng và bằng từ 1/4 đến 3/8 độ rộng thân. Vây ngực và vây bụng đều và đầy đặn. Cá vàng Shubunkin Anh - ảnh John Barcellona.
