Tép cherry đỏ

Tép cherry đỏ

Kể từ khi xuất hiện trên thị trường cá cảnh vào năm 2003, tép cherry đỏ – red cherry shrimp (RCS) ngày càng trở nên phổ biến. Bạn có thể mong đợi gì hơn ở một loài động vật thân mềm? Chúng sặc sỡ, hòa đồng, hiền lành, dễ nuôi, dễ lai tạo và ăn tảo – quá nhiều ưu điểm mà lại không phá cây. Trên thực tế, một số ghi nhận cho rằng chúng ăn nhiều loại tảo (thậm chí cả loại tảo tóc bất trị) hơn so với những loài tép khác, kể cả tép amano (Amano shrimp) Caridina japonica.

Ngắm tép cherry rất thú vị. Tại nơi làm việc, tôi bố trí một hồ thủy sinh rậm rạp dung tích 48 lít với khoảng 20 con tép cherry như là thành phần chính cùng với 6 con tetra đỏ (cardinal tetra). Tôi để ý thấy hồ tép trở thành địa điểm thư giãn trong văn phòng. Nhiều đồng nghiệp của tôi thường tụ tập xung quanh hồ để ngắm tép. Rồi còn chuyện vui này nữa, một trong những đồng nghiệp bị cấm đặt hồ tép trên bàn làm việc bởi vì cô mê ngắm tép đến nỗi bỏ bê công việc. Nếu bạn đáp ứng được những nhu cầu tối thiểu thì bạn mặc sức mà thưởng thức sự phô diễn của chúng. Hãy bắt đầu bằng một số kiến thức rất cơ bản về tép cherry đỏ.

Sơ lược
Tép cherry đỏ là một đột biến màu của loài tép lùn (dwarf shrimp) Neocaridina denticulata sinensis. Dạng hoang dã của loài tép này xuất xứ từ Đài Loan, một phần Trung Quốc và Việt Nam. Biến thể xinh đẹp màu đỏ được phát triển và lai tạo ở Đài Loan và không hề tồn tại ngoài môi trường tự nhiên.

Tép lùn – như tên gọi – là loài tép nhỏ. Cá thể trưởng thành có kích thước tối đa từ 2.5 đến 3 cm với tép cái hơi lớn hơn tép đực. Tép cái cũng đỏ hơn so với tép đực, đặc biệt là khi sinh sản. Tép đực, ngoài kích thước hơi nhỏ và bụng hơi thon hơn, còn hơi trong hơn với các sọc đỏ. Vì vậy, khi tép trưởng thành thì rất dễ phân biệt giới tính. Tuổi thọ của tép khoảng hai năm.



Nuôi dưỡng
Tép cherry đỏ không cần hồ thật to. Hồ với kích thước chuẩn 40 lít hay hồ nano thông thường đều được, mặc dù hồ càng lớn thì càng tốt vì môi trường ổn định hơn. Dù dễ nuôi nhưng tép cherry đỏ cũng nhạy cảm như các loài tép khác. Chất lượng nước phải thật tốt. Hồ tép được bố trí bộ lọc là khởi đầu thích hợp.

Theo kinh nghiệm của tôi với tép cherry đỏ, nếu chất lượng nước đạt yêu cầu thì tép cherry thích nghi rất tốt với một số thông số. Chúng có thể thích nghi ở tầm nhiệt độ và pH rộng. Với nhiệt độ, hãy nuôi tép cherry trong tầm từ 21 đến 27 độ C. Tôi nuôi tép cherry rất tốt với nhiệt độ ở khoảng giữa. Với độ pH, tầm pH thậm chí còn rộng hơn so với nhiệt độ. Chúng được nuôi dưỡng thành công ở tầm từ 6.5 đến 8, mặc dù tôi thấy chúng thích hợp nhất ở độ pH trung hòa hay hơi cao hơn một chút.

Trong khi thích nghi tốt với một số thông số nước nhất định, chúng lại thích nghi kém với ammonia và nitrite. Thực tế, chúng sẽ chết nếu một trong hai nồng độ này tăng vọt, vì vậy cần bảo trì hồ thường xuyên, cả kiểm tra lẫn thay nước. Tôi thay 10% nước mỗi tuần, cẩn thận tránh không hút phải tép cherry trong khi thao tác.

Bất cứ loại bộ lọc nào đều có thể dùng được miễn là còn hoạt động. Tuy nhiên, luôn nhớ rằng tép rất nhỏ - tép non có thể bị hút vào bộ lọc công suất hay bộ lọc thùng. Tôi đề nghị nên gắn một miếng lưới mịn, bọt biển hay thậm chí thậm chí một cái vớ cũ lên đầu hút để bảo vệ tép của bạn.

Tép cherry đỏ là một bổ sung tuyệt vời cho hồ thủy sinh; chúng dường như rất chuộng môi trường như vậy. Dẫu ăn hầu hết mọi loại tảo trong hồ, chúng lại không phá hoại cây của bạn. Màu đỏ tươi thực sự tương phản với nền xanh ở nhiều cấp độ của hồ thủy sinh. Trong loại hồ này, tép của bạn sẽ rất sinh động, thường xuyên sục sạo tìm kiếm thức ăn.

Tép cherry đỏ thường sống theo bầy đàn, thậm chí còn “vui đùa” với nhau nữa. Một trong những điều thú vị nhất đó là những con đực đôi khi lướt hay dạo xung quanh hồ và trông giống như là một vật thể lạ đang bay vòng quanh hồ của bạn. Nhìn chung, tép đực có vẻ hoạt động hơn so với tép cái.



Thức ăn
Tép cherry đỏ là loài ăn tạp. Nói ngắn gọn, chúng ăn đủ mọi thứ. Trong một hồ thủy sinh đang vận hành tốt, chúng dường như luôn có thứ gì đó để ăn. Tuy nhiên, sẽ tốt hơn nếu bổ sung thêm tảo và những loại thức ăn khác vào khẩu phần của chúng.

Chúng sẽ nhanh chóng chấp nhận hầu hết các loại thức ăn dành cho cá, từ thức ăn tấm, đông lạnh hay tươi. Tép cherry đỏ của tôi đặc biệt thích tảo xốp (algea wafer), vốn thu hút chúng cứ như nam châm. Bạn đôi khi cũng có thể cho tép ăn các loại rau như mướp tây (zucchini) hay cải bó xôi (spinach), hãy trụng sôi trước khi bỏ vào hồ để tép dễ ăn. Dọn sạch thức ăn thừa để chúng không thối rữa và ảnh hưởng đến chất lượng nước.

Màu đỏ của tép bị ảnh hưởng trực tiếp từ các yếu tố như môi trường, mức độ căng thẳng, sự thành thục giới tính và thức ăn. Bằng việc cung cấp một khẩu phần ăn cân bằng và đa dạng, bạn sẽ giúp tép của mình thể hiện tối đa màu sắc của chúng.



Loài nuôi chung
Khi chọn loài nuôi chung với tép cherry đỏ, bạn cần sử dụng một chút trực giác. Trong khi loài tép này rất hiền lành và không làm hại cá của bạn, thì không có gì đảm bảo rằng cá sẽ không làm hại chúng. Vì kích thước của tép nhỏ nên cần lựa cá nuôi chung thật kỹ. Những loài phù hợp như cá tetra, lòng tong (rasbora) và những loài cá nhỏ hiền lành khác.

Dẫu tép nhanh nhẹn một cách đáng kinh ngạc, nên nhớ rằng một khi kích thước của chúng vừa với miệng loài cá nào thì loài cá đó không thích hợp để nuôi chung – coi chừng bạn đang cung cấp món tráng miệng đắt tiền cho cá của mình.

Như đã nói, tôi có một hồ cộng đồng với tép cherry và tetra đỏ, và tôi không gặp phải bất kỳ vấn đề gì. Tuy nhiên, nếu bạn thích lai tạo tép cherry thì tốt nhất nên bố trí một hồ nuôi riêng. Những con tép non bé xíu quả là miếng mồi đầy cám dỗ ngay cả với những con cá bé nhất.

Lai tạo
Nếu bạn cung cấp môi trường nước thích hợp, và một khẩu phần ăn cân bằng, việc lai tạo chỉ đơn giản là để mọi thứ diễn ra một cách tự nhiên. Mua khoảng 10 đến 20 con từ những nguồn khác nhau để đảm bảo có những con giống tốt với nguồn gien đa dạng.

Tép cherry đỏ thành thục sau từ hai đến ba tháng tuổi. Vào thời điểm này, bạn có thể thấy tép cái có màu đỏ sậm. Quan sát tép cái thật kỹ, bạn sẽ thấy chúng có từ 20 đến 30 trứng màu vàng. Chúng mang trứng từ ba đến năm tuần. Khác với một số loài tép khác, tép cherry đỏ không có những giai đoạn ấu trùng trung gian. Trứng nở ra bản sao tí hon của tép trưởng thành, và tép non cũng ăn cùng loại thức ăn như tép trưởng thành.

Tôi chưa từng thấy hiện tượng tép cha mẹ ăn thịt con. Chừng nào mà chúng không bị hút vào bộ lọc và không bị cá ăn thịt, bạn sẽ có một cộng đồng tăng trưởng mà hầu như không phải nỗ lực gì. Trong hồ thủy sinh chung với cá, một vài con tép non sẽ sống sót và lẩn trốn cho đến khi chúng đủ lớn để không gặp nguy hiểm. Tuy nhiên, tốt nhất nên nuôi trong hồ riêng để thu được nhiều tép non hơn.



Lưu ý
Còn bây giờ là lúc đưa ra một số lưu ý để đảm bảo sức khỏe cho tép cherry của bạn. Theo tôi, loài tép này thích hợp nhất trong các hồ thủy sinh. Nếu bạn cũng bổ sung CO2 như tôi, hãy lưu ý đừng để độ pH sụt quá thấp. Nếu bạn sử dụng hệ thống cấp CO2 tự động với bộ điều khiển pH thì đây không phải là vấn đề với bạn. Tuy nhiên, bởi vì hầu hết mọi người đều nuôi tép trong hồ nhỏ, đa số sử dụng hệ thống tự chế hay phân hủy tự nhiên, bởi vì sẽ không thực tế - hay không tiết kiệm – khi áp dụng hệ thống tự động cho hồ nhỏ. Việc kiểm tra thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa những vấn đề tiềm tàng.

Tép cherry đỏ cũng rất nhạy cảm với các chất hóa học. Bạn không nên sử dụng thuốc chữa bệnh cá cho hồ nuôi tép cherry. Điều này đặc biệt đúng với đồng, vốn cực độc đối với động vật thân mềm. Tép cherry đỏ cũng nhạy cảm với clor và chloramine. Hãy sử dụng chất khử clor thật tốt nếu dùng nước máy. Trong hồ thủy sinh của mình, tôi bón phân cho cây mà không gặp vấn đề gì, vì vậy tôi thấy không nhất thiết phải ngưng dùng chúng. Tuy nhiên, tôi rất cẩn trọng khi sử dụng để không bón quá liều.

Nếu bạn thấy vỏ tép xuất hiện trong hồ thì đừng hoảng hốt. Tép của bạn không chết mà vừa lột vỏ. Khi tép tăng trưởng, chúng thường xuyên lột bỏ lớp vỏ bên ngoài, tôi từng thấy tép ăn lớp vỏ ngoài của chúng.

Tép cherry ngày càng phổ biến trong các tiệm cá cảnh. Bạn cũng có thể mua chúng thông qua nhiều nguồn trên mạng. Hãy tìm những con tép nhỏ, non vì chúng dễ vận chuyển hơn nhiều so với tép lớn. Chúng có thể chưa lên màu hết cỡ ở tuổi đó nhưng nếu bạn kiên nhẫn thì rồi chúng cũng lên màu một cách nhanh chóng.

Nếu bạn nắm vững một số kiến thức cơ bản và duy trì chất lượng nước thật tốt, bạn sẽ thấy việc nuôi tép cherry đỏ tương đối đơn giản. Vì vậy, tại sao bạn không thiết lập hồ nuôi tép cherry đỏ hay thả chúng vào hồ thủy sinh của mình? Tôi chắc là bạn sẽ rất hạnh phúc khi ngắm chúng.

Ghi chú (vnrd)
+ Tép cherry đỏ (red cherry/red fire shrimp): Neocaridina heteropoda (tên cũ Neocaridina denticulata sinensis).
+ Tép ăn tảo/tép amano (Amano/Yamato shrimp): Caridina multidentata (tên cũ Caridina japonica).
+ Tép ong đen (diamond/bee shrimp) và biến thể của nó là tép ong đỏ (crystal red/red bee shrimp): Caridina cf. cantonensis
http://www.planetinverts.com/Red Cherry Shrimp.html
http://www.planetinverts.com/red_cherry_shrimp_hatching.html
http://www.planetinverts.com/red_cherry_shrimp_molting.html