Vậy Cá Betta Là Gì?

Vậy Cá Betta Là Gì?
Victoria Parnell – http://bettysplendens.com/articles/page.imp?articleid=716

Cá Chọi Xiêm… Betta splendens. Là một trong những loài cá cảnh độc đáo, thông minh và thú vị nhất, betta xuất xứ từ Thái Lan ấm áp [Betta splendens phân bố ở Đông Nam Á nói chung, nhưng loài này được thuần dưỡng đầu tiên ở Thái Lan], nơi nó làm tổ trong các ruộng lúa nước-tĩnh. Như tên gọi, Cá Chọi về bản chất cực kỳ có tính lãnh thổ, và có thể là loài cá bạo lực và ham đấu đá. Hành vi này là đặc biệt nổi bật ở betta đực, những kẻ một khi đụng độ, thường đá đối phương cho đến chết [điều có lẽ đúng ở cá thuần dưỡng, cá hoang dã ngược lại khá hiền lành và sống bầy đàn]. Vì lẽ đó, không bao giờ được nuôi betta đực với nhau. Sự hung dữ của betta cái thường ở mức sừng sộ và rút lui, thỉnh thoảng với chút đấu đá nhỏ, mặc dù vài trong số chúng có thể tệ hại như cá đực.

Bất kể bản chất của chúng, cá betta vẫn là niềm ưa chuộng của người chơi cá vì màu sắc tươi sáng, bộ vây nổi bật và khả năng sinh tồn trong những điều kiện vốn không phù hợp với những loài cá cảnh khác. Cá betta sở hữu một bộ phận hô hấp độc đáo gọi là mê lộ (labyrinth) mà nó cho phép chúng sinh tồn trong môi trường nước tĩnh nghèo ô-xy ở vùng bản địa Thái Lan của mình. Thay vì dựa vào nước để cung cấp ô-xy cho nhu cầu cơ thể, cá betta ngoi lên mặt nước một cách định kỳ để thở. Nhờ khả năng này, có thể nuôi betta trong một lượng nước rất nhỏ, tuy nhiên lọ quá chật chội là thiếu nhân đạo và tuyệt đối không lành mạnh. Một con betta nên được cung cấp tối thiểu nửa gallon nước sạch nhằm đạt được sức khoẻ và sự sung mãn về lâu dài.

Betta hiện đại hoàn toàn có thể phân biệt với loài cá nhỏ dạn dĩ từ nơi mà chúng xuất phát (và nó vẫn định cư dưới dạng hoang dã của mình ở Đông Nam Á). Loại hoang dã của Betta splendens có vây ngắn hơn nhiều và màu sắc nhạt nhòa hơn. Cá cái rất khó phân biệt với cá đực, và mỗi con đều tồn tại trong một mạng lưới gồm những lãnh thổ được thiết lập-lâu dài, cá đực làm tổ và giao phối với cá cái khi chúng tự xuất hiện.



Khi cá thể cùng loài xuất hiện, cá betta thường thực hiện động tác “sừng” (flare). Khi cá đực thấy một cá đực khác (hay hình phản chiếu của chính nó!), mang nó phùng ra, vây nó giương rộng để thể hiện cho địch thủ rằng nó to và mạnh đến dường nào, và nó lúc lắc cái đầu kiêu hãnh của mình trong giận dữ. Điều này nhanh chóng dẫn đến việc đập thân và cắn/mổ nếu cá đực kia không bỏ chạy ngay. Việc này có thể kéo dài hàng giờ, và chỉ kết thúc khi một trong hai con betta bỏ chạy hoặc bị thương quá nặng không thể đá tiếp.

Cá betta đực thực hiện một kiểu “sừng” hơi khác với bạn tình tương lai, thường khiêu vũ tưng bừng với vây xoè rộng và phô bày hình thể với mặt bên ấn tượng. Cá cái thường sừng lại nó một cách vui vẻ, và mặc dù những nghi thức yêu đương này có thể trở nên bạo lực, chúng vẫn hầu như sâu sắc về vẻ đẹp và trình diễn của mình.

Một số loài betta khác gồm Betta bellica, Betta pugnax, Betta edithea, Betta akarensis, Betta albimarginata, Betta anabatoides, Betta balunga, Betta brownorum, Betta coccina, Betta burdigala, Betta dimidiata, Betta fusca, Betta foersche, Betta macrostoma, Betta livida, Betta picta, Betta persephone, Betta rutilans, Betta smarargdina, Betta simorum, Betta tussyae, Betta taeniata, Betta imbellis, Betta unimaculata và Betta strohi [gần 70 loài và số lượng có thể tăng trong tương lai vì còn nhiều vùng chưa được khảo sát tường tận].