Một Chuyến Đi Khác Đến Phần “Betta” Của Thế Giới: Bangkok Và Singapore Aquarama

Một Chuyến Đi Khác Đến Phần “Betta” Của Thế Giới: Bangkok Và Singapore Aquarama
Dr. Gena A. Lucas - http://www.bettas4all.nl/viewtopic.php?f=7&t=7704#.WbczYYSGPZ4

Khi có một lời mời khoảng một năm trước đây để chấm điểm và thuyết trình tại 2003 Aquarama ở Singapore, tôi vừa hài lòng lẫn thất vọng. Hài lòng vì được mời và thất vọng vì tôi không biết làm thế nào mà mình có thể nhận lời cho được. Tuy nhiên, mong đợi nhanh chóng chiến thắng sự hợp lý (và có lẽ sự đúng mực) và tôi nhận lời. Cái quái gì vậy, tôi nghĩ mình có lẽ cũng tiêu xài một chút tài sản thừa kế của tụi nhỏ trước khi đám CEO, quản lý quỹ, nhà gây quỹ, chính trị gia và bất kỳ ai, biết làm thế nào để tách nó khỏi tôi.

Cuộc hẹn tháng Tư vốn đã lên lịch sẵn chứng tỏ không phù hợp bởi bùng nổ dịch SARS vì vậy nó được dời đến cuối tháng Mười-đầu tháng Mười Một. Việc này hóa ra lại tiền hung-hậu kiết (blessings-in-disguise) bởi nó cho phép tôi triển khai một chuyến đi rộng hơn, hữu ích hơn vốn bao gồm cả Thái Lan. Quan trọng hơn, tôi có khả năng thiết lập quan hệ (contact) với nhiều nhà lai tạo Betta và trại cá ở cả Thái Lan lẫn Singapore mà họ, đến lượt mình, cho phép tôi thu thập chất liệu cho các bài viết tương lai thuộc chuyên mục của mình và cũng để duy trì đối thoại (dialogue) giữa các nhà lai tạo Betta và Hội Đồng Betta Quốc Tế (IBC).

Vì vậy tôi lên đường, vào gần cuối tháng Mười (2003) trên một chuyến đi có phần mòn mỏi ... Des Moines-Minneapolis-Tokyo-Bangkok cho bước đầu. Tính cả thời gian trung chuyển ở sân bay, đó là chuyến đi vốn bao hàm thời gian chờ đợi 24 giờ. Việc này không bao gồm thời gian bỏ ra để đến được sân bay ở Des Moines hay khách sạn từ sân bay ở Bangkok vì vậy bạn có thể thêm vào khoảng bốn giờ nữa. Ồ, và tôi quên đề cập điều đó bởi vì khi bạn vượt qua đường đổi ngày quốc tế (international dateline) thì bạn được lợi một ngày (theo lịch) mà nó giúp đảo lộn mọi thứ. Dẫu vậy, tôi hoàn thành đúng yêu cầu và mong đợi biến nó thành chuyến đi dễ dàng hơn cho dù cái đồng hồ trong tôi bị đảo lộn mất vài ngày. Một khía cạnh thú vị về phần đó của chuyến đi là, thời gian ở đấy tương đương với đồng hồ của tôi vì vậy tôi không phải chỉnh nó.

Tôi quyết định mình sẽ mô tả tổng quát về chuyến đi trong bài này và sau này mô tả chi tiết một số cá nhân và nơi chốn tôi đã viếng thăm bởi cả hai đều thú vị (hay về các nhà lai tạo Betta) và tôi chụp nhiều hình ảnh về những điều mà đa số mọi người chưa từng có cơ hội thấy qua. Có quá nhiều thứ để cố gắng đưa chúng vào một bài viết.

Ở Thái Lan, tôi may mắn được đồng hành với nhiều nhà lai tạo Betta Singapore cùng với những người Thái mà tôi (chúng tôi) viếng thăm. Tất cả họ là thành viên của Câu Lạc Bộ Betta Singapore (SBC); Dr. Hsu Li Chieh, một bác sĩ thú y; Derrick Kuah, một nhà kinh doanh đồ cơ khí (hardware); Vincent Mah, một kỹ thuật viên âm thanh-ánh sáng (audio-visual); Samuel Phan, một kỹ sư máy tính; và Edwin Lim, người làm việc trong doanh nghiệp diệt côn trùng (pest control). Vài người trong số họ dẫn theo vợ nhưng các bà vợ tận dụng cơ hội mua sắm (shopping) thay vì đi cùng chúng tôi trong chuyến thám hiểm Betta của mình. Tôi đã quyết tâm không mang thêm bất kỳ con Betta nào về nhà nữa và tôi thành công khi rời Thái Lan mà không mang theo con nào nhưng tất cả các bạn Singapore đều thu thập được một số để mang về nhà. Tôi tuyệt đối bị “ép buộc” phá bỏ quyết tâm của mình và trở về với khoảng hai mươi con từ Singapore nhưng sẽ nói nhiều hơn về chúng vào dịp khác.

Bangkok
Đã trên mười năm kể từ lần cuối tôi ở thủ đô Thái Lan vì vậy tôi hài lòng khi trở lại và khá ngạc nhiên khi thấy nó tăng trưởng đến thế nào. Theo một số cách, sẽ dễ hơn để làm nổi bật vẻ ngoài của nó vào lần đầu tiên mà tôi viếng thăm, hơn ba mươi năm trước. Tôi nghĩ vào lúc đó nó vẫn còn sở hữu nhiều đặc điểm của một thành phố trong đầm lầy, được tán tụng “Thành Venice của Đông Nam Á”. Nhiều con sông và dòng kênh (Klongs) thì đúng hơn. Nhiều cái trong số chúng bị lấp đầy hay được xây dựng xung quanh hay bên trên đến mức chúng dường như kém nổi bật hơn hẳn để được coi như là một phần của cảnh quan.

Đây là một thành phố rộng khổng lồ, tôi muốn nói, điển hình của nhiều thành phố hứa hẹn với một sân bay quốc tế ở nhiều nước trên thế giới. Tôi biết dân cư của nó hiện giờ khoảng mười triệu trong khi tôi tin nó khoảng bốn triệu vào lần đầu tôi ở đó. Một tiến bộ to lớn là hệ thống đường xá và cao tốc (freeways) mở rộng, nhiều cái đã hoàn tất và những cái khác đang được thi công, vì vậy giao thông, dẫu đông đúc, dường như có khả năng đi lại tốt hơn. Có những cao ốc lớn, trải dài khắp nơi thay vì đổ dồn vào một “phố hạ” (downtown) trung tâm vốn có thể góp phần vào hiệu ứng tăng trưởng, mở rộng và kích cỡ khủng.

Đây là một thành phố lớn với nhiều đối tượng du lịch hấp dẫn, kỳ thú nhưng tôi tránh những thứ này bởi vì tôi từng thấy nhiều trong số chúng trước đây và tôi chỉ có một tuần để hoàn tất những gì mình thực sự vạch ra trong đầu. Tôi hy vọng viếng thăm nhiều trại cá, nhà lai tạo và nhà kinh doanh nhất có thể, đặc biệt là chợ lớn trung tâm, với mục đích xem họ đang xử lý cá Betta như thế nào hiện nay.

Bởi vì có đông người, chúng tôi di chuyển bằng “minibus” (như xe khách 12 chỗ) vốn chứa thoải mái sáu người mình cùng với một hay hai chủ nhà (host) và một hay hai tài xế. Chúng tôi chỉ chiếm một chút không gian bởi vì chỗ/người mà chúng tôi viếng thăm hết sức rộng rãi. Chúng tôi khởi hành khoảng 8:30-9:00 sáng và di chuyển hầu như cả ngày, chỉ dừng lại khi có thể. Chúng tôi dừng tại nhiều địa điểm khác nhau để ăn trưa và tôi có cơ hội để thử nhiều loại thức ăn khác nhau, hầu hết trong số chúng đều xuất sắc. (Số còn lại có lẽ cũng vậy nhưng đôi khi tôi nhớ hương vị quen thuộc). Chúng tôi cũng mang nước và đồ giải khát theo với đủ loại snack vì vậy chúng tôi không bao giờ có nguy cơ chết đói!

Vào ban ngày chúng tôi thăm chợ, giờ được gọi là Chợ Chatuchak (có một số chợ lớn ở Bangkok). Khi tôi mới thấy nó vào 1972, nó hầu như là nhiều sạp trống (open shops) bên dưới các cấu trúc tạm bợ như lều, mái che (canopies) và những thứ tương tự. Chúng hầu như nhỏ nhưng đó là một trong những loại nơi mà bạn chẳng thể khám phá hết mọi chốn vì vậy tôi không biết nó lớn cỡ nào. Theo một khảo sát Internet, Chợ Chatuchak hiện có 15,000 quầy (stall), rộng 35 arce, và nhận khoảng 200,000 khách một ngày. Mặc dù nó vẫn được xem như là chợ cuối tuần, nó dường như mở cửa hầu như mỗi ngày. Chúng tôi viếng thăm vào ngày thường và lần khác vào buổi tối khi người ta đưa hàng đến để bán cho chủ sạp (dealers).

Vào thời điểm tôi viếng thăm lần đầu (1972) tôi chỉ ngó qua khu vực thú cưng của nó, mà nhiêu đó đã rộng sẵn (có những vùng khác vốn chuyên về chim, thú có vú, bò sát .v.v). Tôi nhớ có khoảng mười lăm hay hai mươi địa điểm vốn hoàn toàn liên quan đến cá cảnh và phụ kiện và, theo tôi nhớ, chúng đều có bán Betta. Điều thu hút sự chú ý của tôi lúc đó là chỉ hai chỗ có Betta đuôi dài và chúng có giá 1-3 Baht (Baht hồi đó có giá khoảng 5 cent US) và các thể loại cá chọi giá trị hơn nhiều. Trái lại, có khoảng 500 “sạp” chỉ bán cá và phụ kiện về cá và tôi đoán khoảng 50 sạp vốn chỉ bán Betta. Cũng có sự chuyển hướng quan tâm vào Betta cảnh (fancy), với quan tâm cao độ trong việc cung cấp crowntail, halfmoon, và nhiều màu liên quan ở Betta thuần dưỡng.

Ngày đầu tiên, chúng tôi di chuyển khoảng 180 kilometer về phía nam Bangkok để viếng thăm Atison Phumechoosri người vận hành một trại lai tạo cá, bao gồm cả cơ sở trong nhà và các hồ rộng ngoài trời. Các độc giả, những người từng bỏ thời gian trên Internet có thể nhận ra cái tên “Atison” bởi anh thường xuyên đăng bán trên Aquabid và anh có một số cá xuất sắc, nhưng cũng là một tay chụp ảnh xuất sắc và, như các tay đấu giá (Aquabidders) đều biết, hình ảnh đẹp giúp bán được cá. Anh đưa chúng tôi đi thăm trại cá khác, một trong số khoảng bốn đến năm trăm cái trong vùng.

Vào những ngày khác, chúng tôi viếng thăm hai chỗ hay nhiều hơn. Một nơi là trại cá ở vùng quê mùa hơn Bangkok nhưng gần hơn nhiều so với chỗ của Atison. Chỗ này cần phải thấy mới tin. Tôi sẽ để dành các chi tiết vào dịp khác, nhưng để tôi kích thích khẩu vị của các bạn (whet your appetite) bằng cách đề cập đến thực tế rằng có hơn 100,000 lọ ở đó, tất cả đều đang được dùng để nuôi cá Betta trưởng thành. Đây có lẽ là trại lớn nhất xét về số lượng cá ở những chỗ mà chúng tôi viếng thăm.

Nhiều người cho phép chúng tôi đến và xem cơ sở và cá của họ. Một nơi là trại của chủ nhà chính của chúng ta, Sarawut Angkunanuwat, người được nhận ra bởi các tay đấu giá như là siamimbellis@siamimbellis.com. Sarawut có một cơ sở tuyệt vời và nắm giữ một số cá Betta đẹp nhất từng xuất hiện để bán trên Internet. Hai nơi khác mà anh đưa chúng tôi đến xem là người được gọi là “bác” Sara, nhà phát triển giant Betta và Pengdit Chok (www.halfmoonbetta.com).

Chok chỉ mới lai tạo Betta khoảng ba năm trước, nhưng anh đang làm rất tốt. Anh từng gửi cá Betta đến nhiều triển lãm Betta Mỹ.

Đấy là tóm tắt về những nơi mà chúng tôi đã viếng thăm ở Thái Lan. Điểm dừng chân kế tiếp là Singapore. Đây là chuyến bay ngắn hơn nhiều (khoảng ba giờ) nên dễ dàng hơn cho cái thân già (old bod). Tôi ghét phải rời Bangkok, bởi tôi có thể trải qua nhiều tháng ở đó nhưng thời gian của tôi bị giới hạn. Dẫu sao tôi cũng đang mong đợi trải nghiệm Singapore, nhất là Singapore Betta Club và Aquarama.

Singapore
Những thay đổi ở Singapore kể từ chuyến viếng thăm trước đây của tôi, nếu có, thậm chí còn ấn tượng hơn. Ở Iowa nơi tôi sống, chúng tôi có nhiều không gian và khi thành phố của chúng tôi tăng trưởng, thật dễ để xoay trở. Ở những thành phố lớn đông đúc hơn, tăng trưởng phải có kiểm soát hơn và rõ ràng có việc tái sử dụng những không gian đã bị chiếm dụng. Các khu vực bị phá bỏ và tái xây dựng hoài nên những thành phố như vậy mang diện mạo mới một cách thành xuyên. Sức ép tương tự đang đè nặng lên các thành phố đảo như Hong Kong và Singapore, nhưng các hạn chế về phát triển là cực đại. Chẳng có nơi nào để đi ngoại trừ lên trên. Trong một số trường hợp, chẳng hạn vài nền biển bao quanh một phần của Singapore, việc san lấp ồ ạt được thực hiện để gia tăng diện tích đất, nhưng rõ ràng, đó cũng là một giải pháp hạn chế. Dẫu vậy, bằng việc vận dụng cả hai, không gian mới và tái xây dựng cái cũ, Singapore thể hiện một thủ phủ lớn hơn, cao hơn và hiện đại hơn, lung linh, xinh đẹp và nổi bật xứng đáng với danh hiệu.

Tôi không sử dụng danh hiệu “xinh đẹp” một cách hời hợt. Từ khoảnh khắc bạn đi qua cửa khẩu tinh tươm của Sân Bay Quốc Tế Changi, qua chuyến taxi trên các đại lộ được tạo cảnh quan và cắt tỉa một cách kỹ lưỡng đến nhiều vùng được trau chuốt một cách cẩn thận trên khắp hòn đảo, rõ ràng là một nơi được-chăm sóc. Cây và hoa nhan nhản và có các cơ hội mua sắm, tiêu khiển và du khách-thân thiện ở khắp nơi. Tôi nhận ra điều này chẳng có gì bí mật. Tôi chắc bất cứ ai đến đấy sẽ có cùng ấn tượng nhưng tôi ở đó để làm một số việc. Tôi muốn tìm hiểu nhiều nhất có thể về Betta ở phần đó của thế giới và điều đó nghĩa là các tương tác với Singapore Betta Club, các thành viên và bạn hữu của nó, và dĩ nhiên, việc tham dự và đóng góp vào Aquarama.

Nhiệm vụ chính thức của tôi là hỗ trợ việc đánh giá cá Betta, trao một tài liệu nghiên cứu và trình bày một bài giảng công khai tại Aquarama và trao một bài giảng cho Singapore Betta Club. Các hoạt động “không chính thức” của tôi bao gồm các viếng thăm đến một trại Betta, một số nhà lai tạo, một tiệm vốn tập trung vào Betta và viếng thăm bộ sưu tập cá của Bảo Tàng Raffles nổi tiếng.

Việc đánh giá Betta thực sự khó khăn. Có ba người chúng tôi: Dr. Sun See Seng (Chủ tịch Singapore Discus Club), Dr. Seong-il (Denny) Yoon, Ph.D., thuộc Đại Học Quốc Gia Seoul (Korea) về Thuốc Thú Y, và tôi. Cá Betta được tuyển chọn trước bởi vì không gian được giới hạn cho 150 thí sinh (entries). Với tôi, điều này dường như gợi nhớ đến việc bán ngựa tuyển một năm tuổi (yearling) trong kinh doanh ngựa đua nòi. Điều này nghĩa là những con lọt vào vốn đã ở đẳng cấp hàng đầu thuộc thể loại của mình. Các trọng tài kinh nghiệm sẽ hiểu sự khác biệt giữa việc chấm một triển lãm nơi mà 75% thí sinh có thể “đã bị loại” bởi vì chúng rõ ràng kém hơn những con khác với việc chấm một triển lãm nơi mà mỗi thí sinh là một ứng viên (contender). Tôi để dành chi tiết của nhiệm vụ này và kết quả của nó vào dịp khác.

Bài thuyết trình nghiên cứu của tôi là kết quả của một loạt các trải nghiệm ép đẻ hơn 2-3 năm qua trong nỗ lực nhằm đặc điểm hóa và xác định phương thức di truyền của tính trạng đuôi tưa (crown tail). Tôi từng viết về tính trạng này vào những thời điểm khác nhưng hiện có một số dữ liệu thí nghiệm vốn soi rọi chút ánh sáng vào chủ đề. Bởi vì việc này đòi hỏi nhiều không gian hơn tôi có ở đây, tôi cũng sẽ để dành điều này cho thảo luận khác.

Bài giảng công khai và bài giảng cho Betta Club là về các thành phần và di truyền của màu sắc và biến dị hình dạng (form variations) của Betta splendens thuần dưỡng, quan tâm chính của riêng tôi và một chủ đề mà tôi nghĩ là hữu dụng trong tìm kiếm của tôi để tạo ra một số loại công nhận toàn cầu và tiêu chuẩn định danh. Tôi tin là càng có nhiều người hiểu vấn đề theo cùng cách thức, thì càng có nhiều thông tin phổ biến về chúng. Điều này phải dẫn đến các phương pháp đồng nhất hơn về việc tiếp cận với chúng và khiến người mới trở nên gắn bó dễ dàng hơn với thú chơi.

Bài giảng công khai chỉ là một trong bốn và thật bất thường và hơi khó khăn bởi vì chỗ được cung cấp là một góc của phòng hội thảo rộng lớn vốn được mở công khai vào lúc đó. Không gian không bị tối rất hợp và nó có chỗ ngồi cho có lẽ một trăm người, vì vậy nó được bao quanh bởi số lượng tương đối khán giả vốn đứng xem. Di chuyển và tiếng ồn của đám đông lớn xung quanh không giúp ích gì. Người phát biểu, vốn trước tôi, đến từ Trung Hoa lục địa và ông trình bày chương trình của mình bằng tiếng Hoa vốn đòi hỏi phiên dịch. Tôi không nghe những người khác, mặc dù số lượng người tham dự dường như hứa hẹn nên tôi đánh giá nỗ lực là thành công.

Aquarama tự nó là một sự kiện đáng nhớ, một sự kiện quốc tế bao gồm mọi phương diện của công nghiệp cá cảnh. Nó bao gồm những cá nhân và công ty từ khắp nơi trên thế giới và nhất định là một trong những sự kiện lớn nhất, nếu không muốn nói là lớn nhất thuộc thể loại của mình. Một lần nữa, đây là sự kiện vốn quá lớn đến nỗi tôi cảm thấy nó xứng đáng cho một bài viết riêng, vì vậy tôi sẽ không cố gắng nói thêm về nó ở đây.

Tôi viếng thăm một tiệm nhỏ dường như chuyên về phụ kiện và thiết bị cá cảnh nhưng cá bán chủ yếu là Betta (chẳng may, tôi không thể xác định tên nó trong ghi chú của mình). Nó hóa ra là chỗ đầu tiên tôi tôi rời đi với Betta mang về nhà. Tôi có một vài con Pla Kat cẩm thạch, vốn là một trong những loại cá “giant” được phát triển gần đây.

Chỗ thứ nhì là The Straights Aquariums được điều hành bởi Diana Yang. Đây là nơi tôi thực sự muốn xem bởi vì họ trở nên nổi tiếng với nhiều thành viên IBC thông qua việc đăng bán những con Betta xuất sắc trên Internet và tham gia vào các triển lãm IBC ở nước này. Họ cũng chịu trách nhiệm cho việc tái khơi mào tranh cãi dai-dẳng về việc các định chế thương mại (commercial entities) có khả năng tham dự triển lãm hay không. Vấn đề này được xác định bởi ban trọng tài IBC nhưng thật khó để giải quyết theo cách thức vốn thỏa mãn và hợp lẽ cho tất cả các bên. Đây là một trường hợp thú vị bởi The Straights, dẫu định chế thương mại, lại hoàn toàn là doanh nghiệp gia đình đơn lẻ. Cũng vậy, mặc dù cơ sở của họ là lớn theo tiêu chuẩn lai tạo gia đình, nó lại không quá lớn đến nỗi không thể được sao chép bởi bất kỳ cá nhân tham vọng nào với một phòng cá kích thước-phù hợp.

Quan tâm của tôi không ở việc tranh cãi. Tôi thấy Diana là cá nhân nghiêm túc và thành thạo, người có năng lực về làm thế nào để điều hành doanh nghiệp của mình. Anh của cô là nhân vật chính (the one) người là nhà lai tạo Betta của gia đình và anh thực hiện một công việc khổng lồ là sản xuất một số cá thực sự đẹp. Diana cũng làm một CD về Betta vốn chạy liên tục trong quầy trưng bày (booth) của câu lạc bộ tại Aquarama. Một lần nữa, bởi vì tôi có một loạt hình ảnh được chụp tại chỗ họ, tôi sẽ để dành những bình luận xa hơn vào dịp khác.

Tôi luôn mong có cơ hội viếng thăm bộ sưu tập Bảo Tàng Raffles vào các chuyến đi trước đây qua Singapore. Khao khát này được kích thích bởi thực tế rằng có những liên kết lịch sử với bộ sưu tập Betta sớm và số lượng mô tả các loài Betta mới và bản tổng duyệt những loài trước đó được đăng tải bởi Kottelat, Ng, Tan và những người khác làm việc với các bộ sưu tập này trong vài năm vừa qua. Dr. Hsu, người là chủ nhà chính của tôi, đưa tôi đến Đại Học Quốc Gia Singapore, địa điểm hiện tại của các bộ sưu tập. Chúng tôi được đi tham quan khu vực trưng bày động vật chung và phòng thí nghiệm, nhà kho và những khu vực nghiên cứu khác của Tan Heok Hui. Ông cũng trao cho tôi một gói các tái bản và vài bản sao trang tin (newsletter) của Bảo Tàng Raffles. Như trước đây, tôi sẽ dành các phát biểu bổ sung vào dịp khác.

Sau cùng, tôi viếng thăm nhà riêng của một vài thành viên SBC kể cả Dr. Hsu. Mỗi người đều có những bộ sưu tập Betta đẹp thú vị cũng như phương pháp sáng tạo trong việc nuôi và xử lý chúng. Mọi người ở phần đó của thế giới có thuận lợi về khả năng muôi cá ngoài trời vốn rõ ràng khiến cho việc nuôi đại trà ở vại (vat) và ao (pond) dễ hơn. Việc này, dĩ nhiên, cho phép họ tuyển chọn từ số lượng lớn hơn ra những con mà họ muốn đưa vào điều kiện triển lãm trong lọ và hồ nhỏ. Nó cũng giúp lý giải tại sao tôi thấy quá nhiều cá đẹp ở quá nhiều chỗ khác nhau.

Quyết tâm của tôi hoàn toàn bị sụp đổ khi sau cùng tôi được tặng một bộ sưu tập cỡ-vừa (khoảng hai chục con Betta) mà tôi đang chăm ở nhà trong một túi xách (carry-on bag). Tôi hơi khó chịu khi biết rằng lúc trở lại Minneapolis tôi được yêu cầu điền vào những mẫu cam kết (declaration forms) liên quan đến khả năng được liệt vào loài bị đe dọa (endangered species) của chúng. Rõ ràng, người đủ hiểu biết về chúng để cho chúng đi qua không làm việc hôm đó. Tôi cũng được đón chào bởi cơn bão tuyết đầu tiên trong mùa mà tôi lại không mặc đồ phù hợp. Cuối cùng, tôi về nhà với một mớ cá vốn hoàn toàn lạnh cóng. Tôi bị mất bốn con trong số chúng trong vòng vài ngày, nhưng số còn lại đã ổn định và hiện tôi đang cố cho vài con sinh sản.

Tóm lược
Tôi nghĩ chuyến đi này phong phú như tôi có thể tưởng tượng ra. Tôi có khả năng gặp gỡ và trao đổi ý tưởng với các nhà lai tạo Betta đủ loại. Chúng tôi thảo luận về phương pháp lai tạo, suy nghĩ của họ về di truyền, triển lãm và tiêu chuẩn, tổ chức IBC và những vấn đề khác. Kế hoạch của tôi là khả năng thảo luận chi tiết hơn với từng người trong số họ vào những tháng sắp tới với hy vọng mở rộng quan hệ của chúng ta và giải quyết nhiều vấn đề phát sinh bởi việc trao đổi quan điểm nghèo nàn và không thường xuyên. Tôi mong đợi chia sẻ càng nhiều vấn đề như thế này với bạn đọc càng tốt.

Toàn bộ chuyến đi vốn dựa trên lời mời phục vụ tại Aquarama. Phần Thái Lan của chuyến đi phát sinh từ nhận thức rằng vì chi phí [cao] nên tôi mong thu thập từ chuyến đi nhiều nhất có thể. Tôi hiểu rằng SBC có liên quan đến việc tôi được mời và bằng nhiều cách chuyến đi của tôi được hỗ trợ bởi nhân viên Aquarama và những thành viên câu lạc bộ nhất định. Với tuổi của tôi, và vấn đề tiểu đường (diabetic) tôi chọn bay hạng thương gia (business class) vốn tốn gần 5,000,000 USD. Điều đó và những chi phí cá nhân khác vượt quá những gì họ cung cấp, vì vậy tôi cần khiến nó đáng giá. Bây giờ tôi có thể nói, rằng với tôi, nó còn hơn cả đáng giá. Tôi không thể nói nó cũng vậy với người khác. Nhưng tôi tin là vậy. Tôi hết sức giới thiệu với bất kỳ ai có nó trong đầu.

Tôi phải xin lỗi trước về những gì có lẽ là việc đánh vần sai một số tên và địa điểm mà tôi đề cập. Tôi cố thu thập thông tin chính xác, nhưng tôi cũng thông dịch các ghi chép bằng tay của mình sau khi về nhà và chúng bị “lạnh cóng”. Không phải lúc nào cũng là một nỗ lực thành công.

Source: FAMA Magazine
April 2004
Vol. 27 - No. 4 - Pg. 72

Column Article
BETTAS...AND MORE
By Gene A. Lucas, Ph.D.

E-Mail: g.a.lucas@worldnet.att.com