Lựa chọn cá hải hồ phù hợp với hồ nuôi của bạn

Lựa chọn cá hải hồ phù hợp với hồ nuôi của bạn
Radek Bednarczuk - http://www.tfhmagazine.com/details/...ght-eartheater-for-your-tank-full-article.htm



Có nhiều loài cá hải hồ (eartheater) lưu hành trong thú chơi, và trong khi một số tương đối nhỏ và không quá hung dữ, số khác có thể lớn đến kích thước khủng và ăn hết mọi thứ trên đường mà chúng gặp, vì vậy tuyệt đối cần phải biết loài nào là phù hợp với bạn.

Cá hải hồ là nhóm cichlid Nam Mỹ rất đa dạng. Bên trong đó, có những loài chỉ đạt đến 10 cm (4 inch) hay thậm chí nhỏ hơn, cũng như những con lớn đến gần 30 cm (12 inch) hay hơn. Một số hiền lành, trong khi số khác có thể khủng bố toàn bộ hồ nuôi. Cũng trong nhóm này, chúng ta có thể thấy những loài chịu đựng nhiệt độ lên đến gần 30 độ C (86 độ F), trong khi số khác thường xuyên đòi hỏi nhiệt độ không quá 5 độ C (41 độ F) để phát triển bình thường.

Cơ bản về cá hải hồ

Nhiều chi cá hải hồ, cũng như nhiều loài trong mỗi chi, có thể là nguyên nhân nhầm lẫn. Tuy nhiên, có vài câu hỏi cơ bản để bắt đầu với: Kinh nghiệm nuôi cá của bạn là gì, hồ của bạn lớn đến đâu, và loại nước máy mà bạn có? Bạn cũng phải quyết định dành bao nhiêu thời gian cho cá của mình. Tất cả những câu hỏi này đều rất hữu ích trong việc chọn nuôi một loài.

Vào lúc này, bạn phải làm theo lý trí, chứ không phải con tim của mình. Nói cách khác, đừng hành động theo cảm hứng nhất thời. Điều đôi khi xảy ra đó là bạn bắt gặp một loài cá hải hồ khiến cho mình phải nghẹn ngào, nên bạn vội vã mua một bầy. Tuy nhiên, một khi chúng được thả vào hồ nhà, thì bạn mới vỡ lẽ rằng chúng quá khó nuôi hay đơn giản là không tương thích với những cư dân khác trong hồ vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Đấy là lý do tại sao bạn phải gắng điềm tĩnh và tiến hành việc mua bán có suy xét.

Với tân binh

Với các tân binh đang chập chững những bước đầu tiên vào thế giới của cichlid, với thời gian dành cho việc bảo trì hạn chế, và nguồn nước máy từ mềm đến cứng trung bình, tôi thường giới thiệu những loài thuộc chi Geophagus. Loại cá này tương đối dễ dãi với những bất cẩn của người nuôi chẳng hạn như thay nước không đều, và rất dẻo dai xét về khía cạnh hóa học nước.

Điều hay ho nữa là khả năng sinh sản của chúng, có nghĩa rằng chúng ta có thể chứng kiến cuộc sống gia đình thú vị của chúng. Có một bộ sưu tập lớn các loài, với đủ loại màu sắc, hoa văn và kích thước để lựa chọn. Tóm lại, bạn có thể chọn và nuôi theo ý thích của mình. Những thứ mới lạ từ chi này thường xuyên xuất hiện trên thị trường cá cảnh, chẳng hạn như biến thể màu sắc mới và loài mới chưa được khoa học mô tả.

Một lựa chọn phù hợp để khởi đầu hành trình của bạn với nhóm cá này là những loài vốn tương đối ít hung hăng (đó là, ngoài mùa sinh sản) và lớn đến 12 cm (5 inch), chẳng hạn Geophagus sp. “red head tapajos” [tapajos đầu đỏ], vốn rất sặc sỡ, có hoa văn thú vị, dễ nuôi và lai tạo.

Một loài cá khác mà tôi đề nghị là cá hải hồ đầu đỏ (redhump eartheater) (và những loài khác thuộc nhóm G. steindachneri). Chúng không quá kén chọn xét về mặt thức ăn hay các thông số hóa học và vật lý của nước, nhược điểm duy nhất là sự hung hăng đáng kể thể hiện ở cá đực trưởng thành, vì lẽ đó biện pháp duy nhất dường như là cung cấp nhiều chỗ ẩn nấp và một số lượng lớn tiêu ngư (dither fish) trong hồ.

Loài cá khác cùng chi (phần nào lớn hơn con đầu) mà tôi có thể chân thành giới thiệu cho các tân binh là G. abalios. Đây là loài cá rất sặc sỡ và cũng dễ lai tạo nữa. Loài được đề nghị khác là G. parnaibae; mà tông xanh chiếm trọn màu sắc của nó. G. taeniopareius có màu sắc và hình dáng (nhờ thân hình tương đối dài của nó) thú vị; màu sắc chủ đạo trên thân là vàng. Một loài dễ nuôi khác có hoa văn rất hấp dẫn trên thân và phù hợp với các tân binh chơi cá hải hồ là Geophagus sp. “pindare” [hải hồ sông Pindaré].

Nếu bạn có hồ lớn cỡ vài trăm lít, bạn có thể thử nuôi vài loài còn lớn hơn, những con dài quá 20 cm (8 inch), bao gồm G. proximus, G. altifrons và G. surinamensis. Chúng sẽ mang lại cho bạn một bữa tiệc thực sự về màu sắc. Một nhóm lớn cá trưởng thành, phát dục có thể trông sặc sỡ quá thể. Chẳng may, nếu bạn chọn nuôi chúng, hồ rộng từ 400 đến 500 lít (100 đến 130 gallon) là tối thiểu cho một nhóm sáu cá thể trưởng thành.

Loài hải hồ nữa được biết kháng bệnh và tương đối không kén chọn về thông số hóa học và vật lý nước là G. brasiliensis. Tuy nhiên, một lần nữa về kích thước của chúng, vốn lên đến 30 cm (11 inch), bạn sẽ phải cung cấp hồ rộng với nhiều chỗ trú ẩn.

Với người chơi cá nhiều kinh nghiệm

Với những ai có nhiều kinh nghiệm nuôi cá hơn, có một vài loài cá hải hồ tương đối khó để chọn lựa. Chi Satanoperca là phù hợp ở đây, lựa chọn lý tưởng là S. jurupari hay S. leucosticta.

Một nhóm cá hải hồ nữa vốn có thể giới thiệu cho người chơi cá ở mức độ trung cấp (và thậm chí cho một số tân binh) là những con thuộc về chi Guianacara. Chúng không quá rắc rối, kích thước tương đối nhỏ (một số loài thậm chí còn không dài quá 10 cm) và dễ sinh sản – nói cách khác, chúng là tất cả những gì mong ước ở người chơi cá. Tuy nhiên, bạn nên nhớ rằng, cá trưởng thành có thể rất hung dữ vào giai đoạn sinh sản và sẽ ức hiếp tất cả cá khác trong hồ.

Với chuyên gia

Nếu bạn là người chơi cá lâu năm với rất nhiều thời gian và tiền bạc (để chịu chi phí nước lọc thẩm thấu ngược, tiền mua cá, và việc thay nước thường xuyên) thì bạn có thể thực sự bước vào cuộc phiêu lưu. Nghĩa là, thử nuôi một số loài kén chọn hơn, với yêu cầu cao hơn về chất lượng nước, khẩu phần và kích thước hồ.

Ở địa hạt khó khăn hơn, chắc chắn bao gồm ba loài hình thành nên cái gọi là “nhóm cá quỷ đốm”, với Satanoperca daemon, S. lilith và S. acuticeps. Về yêu cầu hóa học nước của chúng (rất mềm và acid), một bộ lọc thẩm thấu ngược RO là không thể thiếu trong việc nuôi chúng. Cũng tương tự với mùn rêu (peat) mà nước được lọc qua đó. Khẩu phần của những loài cá này phải bao gồm những loại rau thông thường, vì chúng thường bị bệnh phù mỹ (neotropical bloat).

Bệnh nữa mà chúng thường bị mắc là bệnh lủng đầu (HITH), vốn là lý do điều kiện vật lý và hóa học lý tưởng, bao gồm cả mức độ trao đổi chất rất thấp, là cần thiết cho việc duy trì chúng. Hiển nhiên, điều này được diễn dịch thành việc thay nước thường xuyên (sử dụng nước có cùng thông số vật lý và hóa học). Một bộ lọc phân hủy ni-tơ (denitrifying) hay thủy canh (hydroponic) có thể là giải pháp khả thi. Một thách thức nữa là yêu cầu cung cấp hồ thật lớn với hàng loạt chỗ trú ẩn. S. lilith và S. daemon có thể lớn quá 30 cm (11 inch). S. daemon chuộng nước ấm (khoảng 30 độ C) và acid (pH dưới 6).

Loài nữa cần hồ thật rộng với nhiều chỗ trú ẩn là Acarichthys heckelii. Nếu bạn quyết định nuôi chúng, thì nước phải ấm (đến 30 độ C), acid và mềm, vì vậy một lần nữa, bộ lọc thẩm thấu ngược là bắt buộc. Những đại diện hải hồ kén chọn hơn nữa là các thành viên thuộc chi Biotodoma (vốn lớn khoảng 12 cm). Chất lượng nước là yếu tố sống còn trong việc duy trì chúng; các hợp chất ni-tơ không được hiện diện qua bộ thử. Chúng hoàn toàn hiền lành, vì vậy vài con nuôi chung là cần thiết. Tất cả những loài thuộc chi này cũng thường bị mắc bệnh lủng đầu (HITH).

Thách thức đáng kể với người nuôi cá kinh nghiệm là những loài tương đối nhỏ và màu sắc đẹp (từ 10 đến 12 cm) thuộc chi Gymnogeophagus. Việc duy trì chúng tương đối khó khăn vì yêu cầu hạ nhiệt độ trong giai đoạn hai đến ba tháng. Điều này nhằm giả lập môi trường tự nhiên của chúng – chủ yếu ở Uruguay, nơi vào mùa đông, nhiệt độ có thể rớt xuống chỉ vài độ.

Nếu bạn sống ở vùng khí hậu nơi nhiệt độ mùa đông từ 5 đến 12 độ C (41 đến 54 độ F), thì bạn có thể nuôi những con cá hải hồ này ngoài ao [lộ thiên]. Bằng không, bạn cần bố trí một hồ khác, chẳng hạn trong lán hay hầm chứa, nơi nhiệt độ đạt mức yêu cầu cho chúng trong mấy tháng này. Ngoài giai đoạn mùa đông, Gymnogeophagus cũng được nuôi trong nước mát hơn đa số các loài cá hải hồ khác: trung bình từ 20 đến 22 độ C (68 đến 72 độ F).

Lựa chọn cá hải hồ phù hợp với bạn

Tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho bạn, ít ra phần nào đó, giúp bạn lựa chọn trong số nhiều loài cá hải hồ. Tôi là người hâm mộ những loài cá này, và như bất kỳ thú đam mê nào khác, tôi thích sở hữu tất cả chúng trong hồ nuôi của mình. Chẳng may, tôi phải đối diện với một vài lựa chọn khó khăn ở đây, vì để mua cá mới, tôi phải cân nhắc đến những con mà mình đang có. Dĩ nhiên, trừ phi tôi quyết định bố trí thêm hồ khác!


=======================================


Khảo sát các loài cá hải hồ
Cá hải hồ quỷ juruparoid
Lai tạo Peruvian Satanoperca jurupari – Trường hợp ấp miệng liền
Nuôi và lai tạo cá hải hồ quỷ đốm Satanoperca daemon (Heckel, 1840)
Cá hải hồ quỷ đốm Satanoperca daemon (Heckel, 1840)
Satanoperca cf. leucosticta (Müller & Troschel) Cá quỷ mặt đốm Colombia
Satanoperca cf. leucosticta “Amazon red”; cá quỷ ấp miệng liền từ Amazon
Nuôi và lai tạo cá hải hồ đầu đỏ Geophagus steindachneri
Heckel acara vây tua Acarichthys heckelii (Mueller & Troschel 1848)
Gymnogeophagus balzanii
Gymnogeophagus labiatus, 2001
Gymnogeophagus sp. “Rosario I”, loài mới từ Uruguay