Lai tạo Plakat

Lai tạo Plakat
Lijian - http://www.bettysplendens.com/breeding-plakats.html



Biệt dưỡng (conditioning)

Biệt dưỡng plakat nghĩa là khiến chúng sẵn sàng để sinh sản và tạo ra nhiều plakat nữa cho bạn. Trong việc biệt dưỡng, có những điểm nhất định cần nghi nhớ chẳng hạn như biệt dưỡng cá trong bao lâu và cần làm gì khi biệt dưỡng chúng.

Hãy bắt đầu… Để biệt dưỡng plakat của mình, bạn cần tối thiểu 1 đến tối đa 4 tuần. Lý do tại sao nó kéo dài đó là cá cần thời gian để hồi phục và tỉnh lại từ tình trạng nhất định. Nếu bạn đã sở hữu chúng trong chẳng hạn một đến hai tháng, thì có lẽ khoảng 1 hay 2 tuần là đủ cho việc biệt dưỡng.

Nên nhớ rằng nước của bạn phải luôn sạch sẽ. Nước càng sạch thì plakat của bạn càng tốt. Nó cũng hạn chế các vấn đề sức khỏe vốn có thể nảy sinh trong thời gian này. Tùy vào việc hồ hay chậu nuôi plakat của bạn lớn đến đâu, bạn phải thay nước một hay hai lần mỗi tuần hay có lẽ một lần mỗi tuần.

Cho ăn là yếu tố quan trọng nhất trong việc biệt dưỡng plakat để ép. Thức ăn tươi sống (live foods) là lựa chọn tốt nhất, nhưng trong một số trường hợp khi thức ăn tươi sống không có sẵn, đồ khô (dry) hay tấm (flake) có thể được cân nhắc. Lăng quăng (mosquito larvae) là rất tốt, nhưng điểm bất lợi là bạn chỉ có thể kiếm chúng vào mùa sinh sôi [mùa mưa]. Sau thời gian đó, chúng không có sẵn, nhưng plakat của tôi yêu thích lăng quăng. Trùng huyết (bloodworm) đông lạnh là lựa chọn tốt thứ nhì cho plakat của bạn. Bạn có thể cho plakat của mình ăn từ 2 đến 4 lần mỗi ngày, nhưng với số lượng nhỏ trong giai đoạn biệt dưỡng.

Giai đoạn biệt dưỡng là thời gian chuẩn bị cho dịp này. Bạn không thể cho một cầu thủ vốn không được huấn luyện ra sân và mong đợi anh ta đá hay. Đấy là điều tôi nhắm đến. Thậm chí nhiều lúc khi tất cả chúng ta nghĩ rằng mình đã làm đúng mọi thứ, nhưng kết quả không như mong đợi. Bởi vì cá mái, lúc này tập trung nhiều vào sức khỏe của nàng và sự sung mãn (vigor) bắt cặp hơn là việc phát triển trứng. Trong thời gian này, cái mái của bạn có lẽ phải sản xuất thêm nhiều trứng.

Sinh sản (pawning)

Việc lai tạo plakat có thể là một trong những điều xứng đáng nhất, nhưng trước tiên đó là một thách thức. Tuy nhiên có một mức độ khó khăn vốn đẩy nhiều nhà lai tạo tương lai ra khỏi làng betta. Cá bột quá nhỏ để có thể được giữ cho sống sót và nhiều lần, sách vở đăng những thông tin thiết sót hay sai lạc hoặc thậm chí không đầy đủ thông tin về việc chăm sóc cá bột. Tôi từng gặp điều này khi mới bắt đầu nuôi và lai tạo betta. Một điều mà tôi phải nói bây giờ đó là có nhiều cách nuôi và lai tạo betta và những gì tác dụng với tôi có thể hoặc không tác dụng với bạn. Tất cả những gì mà tôi có thể nói với bạn là hãy thử nhiều thứ và chọn ra hay tạo ra cách thức vốn sẽ tác dụng với mình. Bước đầu tiên trong lai tạo betta là chọn ra cặp cá của mình. Hãy tìm kiếm những gì gần với điều mà bạn muốn ở dòng cá của mình. Nếu bạn đang tìm kiếm cá đỏ, hãy tìm kiếm cá đỏ tốt nhất vốn không bị nhiễm xanh (blue wash) hay ánh kim. Đảm bảo rằng cả đực lẫn cái đều có cấu trúc thân tốt, không bị cong vây, rằng chúng có đủ hết các vây, đảm bảo chúng không bị bệnh, rằng chúng ở độ tuổi phù hợp và mang các gien tốt. Một bí quyết hữu ích là hãy thử lai tạo cá hàng chợ (pet store bettas) trước khi bạn ra ngoài và tiêu cả đống tiền vào những con đắt tiền hơn nhờ vậy bạn không phải đau đớn khi phát hiện ra rằng mình đã không chuẩn bị cho cá betta sau khi đã tiêu tốn một gia tài nhỏ.

Sau khi bạn đã có một cặp cá bạn sẽ cần biệt dưỡng chúng. Việc cho chúng ăn cả đống đồ tươi sống trong khoảng 2 tuần có thể làm được điều này. Một bí quyết nhỏ là để cá đực sừng với cá đực khác qua lọ của nó trong khoảng hai giờ, hai lần mỗi ngày. Một mánh nữa là giữ cá mái bên ngoài hồ ép và ở riêng trong lọ của mình để nó mập lên cùng với trứng. Việc bố trí sinh sản là nhiệm vụ tương đối đơn giản vốn được làm quá lên bởi thông tin sai lạc. Với người mới chơi, nhiều sách vở nói bạn sử dụng một hồ hai-gallon để ép cá betta. Nhưng những gì mà hầu hết mọi người sẽ phát hiện khi họ sử dụng một hồ nhỏ như vậy là cá bột chết. Vấn đề với những hồ nhỏ như vậy đó là ammonium tích tụ nhanh hơn và việc thay nước nhiều hơn phải được thực hiện hoặc cá bột sẽ ít hơn. Cũng vậy, plakat có thể có đến 100 cá bột hay nhiều hơn mỗi bầy và khi cá bột lớn lên, chúng cần được di dời và việc này có thể làm tổn thương cá bột nếu chúng dưới một tháng tuổi. Vì vậy, giải pháp cho việc này là sử dụng hồ lớn hơn. Năm và mười gallon là những hồ ép tốt hơn. Lấy hồ và châm nước khoảng một nửa, sao cho nước cao hơn đỉnh của bộ lọc khí (sponge filter) khoảng 1 inch. Kế đó lấy một cái ly [mút] và cắt ra làm đôi. Lấy nửa ly và dán nó vào thành hồ sao cho khoảng ½ đến một inch chìm dưới nước. Đấy là nơi cá trống có lẽ sẽ làm tổ của mình. Ngoài tự nhiên, cá betta làm tổ bên dưới lá cây và tôi tin rằng việc này mô phỏng điều đó. Điều thứ ba cần làm là bổ sung thực vật. Tôi chuộng thực vật sống nhưng rong nhựa cũng được. Nếu bạn sử dụng thực vật sống, bạn sẽ cần diệt bọ (debug) cho chúng. Bạn có thể làm điều này bằng cách lấy một hũ nước khoảng 80 độ F và một hũ khoảng 60 độ F, rồi nhúng thực vật từ hũ này sang hũ kia khoảng 7 đến 8 lần. Việc chuyển từ nóng sang lạnh sẽ khiến hầu hết, nếu không nói là tất cả bọ (bugs), rơi ra. Sau cùng nhưng không kém quan trọng, lấy một cái túi hay thứ gì đó và đậy nó lên trên mặt hồ để ngăn khí lạnh tiếp xúc với mặt nước.

Việc giới thiệu cặp cá có thể khó khăn. Thả cá trống vào hồ rồi thả cá mái vào lọ bên trong hồ. Cá trống sẽ sừng cá mái và bạn có thể thấy chúng làm động tác “chữ S” bằng thân của mình và cá mái sẽ nổi các sọc đứng (vertical stripes). Nhưng đừng thả cá mái ra cho đến khi cá đực làm tổ. Nếu cá đực chậm chạp hay mới mẻ với việc này, bạn có thể lấy một cái muỗng và vớt một ít bọt từ tổ của cá đực khác và đặt dưới ly. Cá đực sau đó phải nắm được ý tưởng và làm việc với tổ. Một khi nó làm xong tổ, hãy thả cá mái ra và quan sát chúng. Cá đực phải rượt đuổi cá mái nhưng nó có thể trốn trong đám thực vật. Nếu cá mái rượt đuổi cá đực thì bạn phải thử lại với cá đực hay cá mái khác.

Đừng lo lắng nếu cá đực xé rách một ít vây của cá mái hay nếu cá đực bị rách vây. Việc sinh sản là bạo lực ở những con cá này và rách vây sẽ xảy ra. Có thể mất một tuần hay hơn cho đến khi chúng sinh sản. Hầu hết mọi người đều bảo bạn đừng cho chúng ăn trong khi thả chung, nhưng với tôi, tôi nghĩ chúng nên được cho ăn mỗi ngày cho đến khi sinh sản. Rồi sau đó đừng cho cá đực ăn cho đến khi nó được bắt ra. Khi sinh sản, cá mái tiến đến bên dưới tổ với tư thế mũi chúc xuống và đuôi nhỏng lên. Cá đực sẽ sừng với nó và bạn sẽ thấy một đốm trắng nhỏ giữa hai vây bụng của cá mái. Đốm này sẽ lòi ra hơn bao giờ hết khi sắp đẻ. Cá đực sẽ tiến đến và bắt đầu tạo tư thế “chữ S” xung quanh nó. Chàng có thể làm hư nhiều lần trước khi ôm đúng và vắt trứng của nàng ra. Sau khi nàng xịt trứng và việc ôm ấp kết thúc, chàng sẽ đi tìm trứng và đớp chúng vào miệng mình rồi nhả lên tổ. Cá mái sẽ nằm ngang bất động trên mặt nước trong một lúc. Rồi nàng có thể giúp đỡ trong việc lấy trứng và nhả chúng lên tổ. Việc kiểm soát sinh sản của betta là điều có thể giúp bạn kết thúc với cả đống cá bột mà tất cả đều chết. Đơn giản bắt cá mái ra sau khi nàng đẻ vài lần và lần nào bạn cũng thấy trứng rơi ra. Sau khi việc sinh sản hoàn tất, bắt cá mái ra bằng không cá đực sẽ giết chết nó. Rồi để cá đực ở lại hồ cho đến khi trứng nở và cá bột bắt đầu bơi tự do và nên nhớ không cho cá cha ăn trong thời gian này!