Lai tạo cá đuôi kép

Lai tạo cá đuôi kép
Victoria Parnell - http://www.bettysplendens.com/breeding-doubletails.html


Cá đuôi kép non với các thùy đuôi đồng đều.

Cá đuôi kép được tạo ra bởi một gien đột biến vốn khiến đuôi bị chia thành hai thuỳ. Một đặc điểm nữa được tạo ra bởi đột biến này đó là một vây lưng cực lớn. Theo dự đoán, tính trạng DT được tạo ra bởi nửa trên của betta bị đột biến để phản ánh (reflect) nửa dưới, do đó tạo ra một vây hậu môn và một đuôi nữa ở phần trên của cá, cũng như phần dưới.

Theo lý thuyết này, vây lưng cá đuôi kép rộng hơn nhiều lần so với vây lưng Betta đuôi đơn. Trên thực tế, vây lưng và vây hậu môn ở DT dường như có cùng kích thước và độ rộng.

Đột biến tạo ra cá DT là lặn so với cá Đuôi Đơn thông thường (ST). Cản DT với ST sẽ cho ra 100% ST, khoảng 75% số đó sẽ mang gien lặn DT. Từng có suy nghĩ rằng DT x ST sẽ tạo ra 100% mang gien (genotypes) DT, nhưng tôi từng thử nghiệm bằng cách cản cùng cá đực (ST/dt) với hai mái vốn là anh em cùng bầy. Một mái tạo ra 25% DT từ bầy con với trống này, và mái kia không tạo ra con nào [không được chuyển giao gien dt]. Sau đó tôi lấy một DT đực từ bầy đầu rồi cản nó với một mái ST anh em họ [bầy hai, để tái khẳng định], và thu được một bầy lớn mà không té ra DT – không con nào! Vì vậy, tôi chỉ có thể kết luận rằng gien DT không ảnh hưởng lên tất cả thành viên trong bầy, như được giả thiết trước đó.

Thế hệ đầu của bầy pha ST x DT được coi như là cá Đuôi Đơn mang gien Đuôi Kép, hay ST/dt. Cản hai con ST/dt sẽ hầu như luôn té ra một số cá bột DT (khoảng 25%). Cản một con DT (hay dt/dt) với ST/dt thường tạo số lượng DT cao, lên đến 50%. Cản DT x DT thường cho bạn 100% DT, nhưng những bầy pha như thế này rất thường có vấn đề di truyền, chẳng hạn thùy dính (fused), vẹo cột sống, hay thân dị dạng. Những vấn đề này có thể được hạn chế ở các bầy DT x DT bằng việc chỉ cản cá không quan hệ họ hàng (unrelated) vốn không mang các khiếm khuyết nghiêm trọng.

Lối thực hành phổ biến ngày nay giữa các nhà lai tạo betta cảnh là sử dụng DT để cải thiện các dòng ST của mình bằng cách gia tăng kích thước bộ vây và độ rộng của vây lưng. Điều này có thể được hoàn tất ở ngay thế hệ F1, nhưng việc lai tuyển chọn có thể được mở rộng để mà ST betta có vây lưng gần rộng bằng DT!


Một con betta ST với vây lưng đầy đặn, như cánh buồm - bằng chứng về tính trạng DT ảnh hưởng lên huyết thống của nó (ảnh Dan Young).

Một phát triển mới và hứa hẹn đó là HM DT, với các thuỳ đuôi xếp chồng, đầy đặn vốn có thể xòe đủ 180 độ hay nhiều hơn. Quả thực điều này, kết hợp với tỷ lệ đối xứng của vây lưng và vây hậu môn, tạo ra một con betta thật ấn tượng!