Đuôi Kép là gì?

Đuôi Kép là gì?
Victoria Parnell - http://www.bettysplendens.com/what-is-a-doubletail.html



Cá Đuôi Kép (Doubletail) là một đối tượng cuốn hút từ khi nó mới xuất hiện trên sân khấu betta. Đuôi Kép, hay DT (Doubletail), như tên của nó ám chỉ, có hai thuỳ (lobes) hay đuôi khác biệt. Chúng không nằm vai-kề-vai như Cá Vàng Wakin hay Jikin, mà theo kiểu cái này trên cái kia. Hơn nữa, vây lưng hết sức gia tăng về chiều dài, và thân điển hình ngắn và mập hơn cá Đuôi Đơn (ST), bởi điều này khiến cho cá có khả năng nâng đỡ bộ vây đặc biệt của mình tốt hơn.

Kiểu hình DT được điều khiển bởi một gien lặn (recessive), mà khi nhân đôi, tạo ra một con betta với hai đuôi và vây lưng cực lớn. Cũng có những yếu tố khác liên quan đến ngoại hình của DT bởi vì không phải tất cả đều có cùng mức độ phân tách (split) ở đuôi. Gien cũng dường như biến thiên về biểu hiện, tạo ra một số cá thể với thuỳ đuôi cân đối-hoàn hảo và số khác với thùy đuôi vốn bất cân đối kịch liệt.


Betta đuôi kép đực rất cân đối

Tôi không thể tìm ra nguồn chính xác rằng khi nào thì đột biến DT xuất hiện và ai là người đầu tiên giới thiệu nó. Một số nói con DT được biết đầu tiên xuất hiện từ phòng cá của Warren Young (nhà lai tạo người phổ biến “Libby Betta”), trong khi số khác nói DT vốn xuất hiện-một cách tự nhiên trong một chuyến hàng betta từ Đông Nam Á và được giữ gìn bởi những người đam mê betta thời đó.


Ví dụ về DT sơ khai được cản bởi người chơi (J. Sonnier)

Được biết rằng đột biến DT được tạo ra bởi một quá trình gọi là “bụng hoá” (ventralization), khi vây lưng khác hẳn với hình thức bình thường của nó, mà trở thành thứ vốn phản chiếu vây hậu môn và đuôi dưới (lower caudal) của cá đuôi đơn. Nói cách khác, đột biến thay phần trên của cá bằng phần dưới, nhưng chỉ giới hạn ở vây hậu môn và đuôi dưới. Bạn sẽ không tìm thấy DT betta với hai kỳ (ventral fin) đâm ra từ phía trước vây lưng của nó. Điều từng được chứng tỏ rằng phát xạ cực tím có thể kích thích “bụng hoá” ở bào thai betta, nhưng điều đó có phù hợp với sự xuất hiện một cách tự phát của đột biến DT ngoài tự nhiên hay không là chưa biết.

Lai tạo DT có thể là công việc rắc rối, bởi vì đột biến có xu hướng gây ra vấn đề cột sống (spinal) và dị tật (deformities). Cản DT x DT sẽ tạo ra 100% DT, nhưng những cặp này cũng tạo ra lượng cá vẹo cột sống và những tật lỗi khác cao hơn. Phương pháp thông thường là cản DT với ST, vốn hạn chế sự xuất hiện của vấn đề cột sống ở hậu duệ và cũng phục vụ để kéo dài vây lưng của cá bột ST phát sinh từ cặp này. Thế hệ lai đầu tiên của DT với betta vốn không mang gien DT sẽ tạo ra toàn ST betta, hầu hết chúng cũng sẽ là dị hợp của DT. Ký hiệu cho một ST betta vốn mang gien DT là ST/dt. Cản ST/dt x ST/dt sẽ cho ra khoảng 25% DT. Cản DT với ST/dt sẽ cho ra tỷ lệ DT cao hơn (gần 50%).

Lối thực hành phổ biến ngày nay giữa các nhà lai tạo betta cảnh là sử dụng DT để cải thiện các dòng ST của mình bằng cách gia tăng kích thước bộ vây và độ rộng của vây lưng. Điều này có thể được hoàn tất ở ngay thế hệ F1, nhưng việc lai tuyển chọn có thể được mở rộng để mà ST betta có vây lưng gần rộng bằng DT!


Betta đuôi đơn với vây lưng cực lớn, bằng chứng về tác dụng của gien DT!

Một phát triển mới và hứa hẹn đó là HM DT, với các thuỳ đuôi xếp chồng, đầy đặn vốn có thể xòe đủ 180 độ hay nhiều hơn. Quả thực điều này, kết hợp với tỷ lệ đối xứng của vây lưng và vây hậu môn, tạo ra một con betta thật ấn tượng!