Dumbo (Big Ears)

Dumbo (Big Ears)

Được biết, cá Dumbo/Big Ears xuất phát các nhà lai tạo Thái, Theerasak Supinpong và Ah Pak Nam, vào 2008, có lẽ là sự phát triển từ Lavender, bởi vậy mà chúng ta thấy có nhiều cá Lavender Dumbo trên thị trường. Theerasak Supinpong cũng là nhà lai tạo Lavender gốc và nếu bạn từng có mặt ở đó vào thời gian này, bạn sẽ thấy vây ngực cá Lavender vốn đã to và đẹp hơn bình thường. Dường như ban đầu có đột biến về phân nhánh tia vây ngực ở Lavender, rồi sau đó được củng cố và khuếch trương thành Dumbo/Big Ears.

Trước hết, xin lưu ý đến sự khác biệt giữa các tên thương mại. Dumbo: “tai bơi” bằng hoặc lớn hơn ½ chiều dài thân, nhưng không được vượt quá ⅔ chiều dài thân. Big Ears: “tai bơi” nhỏ hơn ½ chiều dài thân.



Gien “tai to” được cho là lặn, nghĩa là phải tồn tại dưới dạng đồng hợp (ee) để tính trạng thể hiện ra ngoài. Việc lai tạo dumbo với nhau sẽ cho ra 100% dumbo, “tai bơi” của hậu duệ có xu hướng lớn hơn cha mẹ nhưng thường bất đối xứng, dị dạng dẫn tới việc phải loại bỏ gần nửa bầy (tương tự như việc cản doubletail với nhau). Bởi vậy, việc cản dumbo thuần ee với dumbo geno Ee được chuộng hơn, tỷ lệ dumbo sẽ thấp hơn (khoảng 50%) nhưng “tai” không bị quá khổ, đẹp và đều hơn, tỷ lệ thanh lọc thấp hơn.

Vấn đề lớn nhất của dumbo mà bạn luôn phải nỗ lực cải thiện là hình dạng “tai bơi” vốn phụ thuộc vào nhiều yếu tố (trong khi vẫn nỗ lực để cản nó to ra!). Vây ngực không chỉ dài mà còn phải xòe rộng, đối xứng về hình dạng và kích thước, cũng như việc phát triển màu sắc trên vây. Vây vốn trong suốt nên màu sắc, nếu lan tới đó, thường là loại nền nhạt, trừ phi có đột biến khiến hắc tố xuất hiện. Vây ngực lớn thường đi đôi với việc phân nhánh tia vây quá mức (excessive branching).

Có báo cáo về việc vây ngực quá to ảnh hưởng đến quá trình sinh sản bình thường (vướng víu, ngăn cản trống ôm mái) và người ta phải tỉa bớt chúng đi. Nếu bạn cũng gặp khó khăn tương tự khi cản dumbo thì đây sẽ là gợi ý tốt.

Và điều mà bạn phải luôn ghi nhớ: nền tảng của betta cảnh hiện đại là đột biến làm tăng mức độ phân nhánh tia vây. Nó diễn ra mạnh nhất tại đuôi và với mức độ nhẹ hơn tại vây lưng và vây hậu môn. Dumbo (Big Ears) chẳng qua là đột biến phân nhánh tia vây ngực. Chúng ta đều biết gien doubletail tạo ra đột biến phân nhánh tia ở các vây lẻ và ảnh hưởng mạnh lên toàn bộ betta cảnh hiện đại, nhưng vây ngực là thành trì cứng đầu, nó không bị ảnh hưởng gì cho đến khi gien “tai to” xuất hiện sau này, nhiều khả năng từ Lavender. Nó giúp vây ngực xòe rộng và dài ra. Nhưng các tia vây, như thường thấy, phát triển một cách hoang dại, mất kiểm soát và thiếu đồng bộ dẫn tới viền vây lởm chởm, gấp nếp. Đề nghị của chúng tôi là bạn tự giới hạn ở 4 tia vây thứ cấp (tức một tia gốc phân nhánh tối đa thành 4 tia thứ cấp, gọi ngắn gọn là tia-4), bất kể ban đầu chiều dài vây có bị ngắn lại còn ⅓ thân như ở cá Lavender (lỗi loại theo tiêu chuẩn thử nghiệm của IBC). Hy vọng, việc lai tuyển chọn trong khi vẫn giữ vững tiêu chí tia-4 sẽ khiến nó dài ra mà không bị lỗi tật.

Bạn có thể khởi đầu bằng cách pha dumbo với cá thường và tuyển chọn những cá thể vây ngực to nhất, tia-4 làm giống.



Tham khảo

1. https://www.ausaqua.net/topic/14877...3pDkb5_tc_8y-TEtIZhj5hZwhL8GWZwYxhImpWYhGFj_c
2. Sổ Tay Trọng Tài - Chương 9: Các Tiêu Chuẩn Đề Xuất và Thử Nghiệm