Troiano Newsletters: Thực hành lai xa

Thực hành lai xa
Kenny Troiano/Maximus Troy Publications

Với hầu hết những nhà lai tạo gà, lai xa (out-crossing) là phương pháp cho phép họ đưa máu mới vào bầy gà (family) của mình, mà không làm thay đổi những tính trạng quan trọng của giống và biến thể. Nó cho phép nhà lai tạo đưa vào những tính trạng quan trọng mà bầy gà có khả năng bị thiếu hay cải thiện những tính trạng chưa tốt. Trong trường hợp này, lai xa là lai giữa gà cùng giống (breed) và biến thể (variety) nhưng khác dòng (strain). Một ví dụ điển hình là lai giữa một con gà trống Rhode Island Red của nhà lai tạo này với một con gà mái Rhode Island Red của nhà lai tạo khác; tuy cùng giống và biến thể nhưng khác dòng.

Với các nhà lai tạo gà chọi Mỹ, lai xa là phương pháp cho phép họ khai thác lợi thế của nhiều phân dòng (line) thuộc một bầy gà. Nó bổ sung những tính trạng quan trọng vốn bị lạc hoặc thiếu do sai sót tuyển chọn. Trong trường hợp này, lai xa là lai gà trong cùng một dòng hay bầy, nhưng giữa các phân dòng khác nhau. Một ví dụ điển hình là lai gà phân dòng này, chẳng hạn phân dòng “A” với phân dòng khác, chẳng hạn phân dòng “B”, tuy cùng dòng nhưng khác phân dòng.

Trong cả hai trường hợp, mục đích chính của phương pháp này là ghép (infuse) máu mới mà không làm biến đổi bộ tính trạng của dòng hay bầy gà. Điểm khác biệt duy nhất là nguồn gốc của máu mới. Chẳng hạn, hầu hết gà thuần dưỡng đều có thể lai bên ngoài dòng, nhưng với gà chọi Mỹ, lai bên ngoài dòng gà tương đương với pha (cross). Trong trường hợp này, việc lai máu lạ bên ngoài dòng gà có thể gây ra tai họa. Việc có cùng tên dòng, chẳng hạn như Hatch và Sweater, không có nghĩa là chúng cùng bầy. Vì lý do này mà “tên dòng gà” hoàn toàn không mang ý nghĩa gì. Ngoài cái tên, chúng chẳng còn gì chung nữa.

Cũng vì lý do này mà tôi không bao giờ bổ sung máu lạ vào dòng gà của mình. Để đạt kết quả mong muốn, tôi sẽ kiếm một con Col. Givens Hatch mái nơi khác và hy vọng rằng nhà lai tạo không thay đổi cấu trúc (di truyền) của bầy quá nhiều so với bầy của tôi. Tôi chưa từng dùng máu lạ, bởi nó quá rủi ro. Nhờ lai xa mà tôi không phải lo lắng gì. Tôi có thể cải thiện phân dòng gà của mình mà không cần phải bổ sung máu bên ngoài.

Tôi có một bầy Col. Givens Hatch gốc. Chúng là bầy gà chọi chất lượng ổn định. Trong bầy này, tôi thiết lập năm phân dòng. Tôi có thể cải thiện bầy gà của mình thông qua việc tuyển chọn thích hợp, tức khai thác những biến dị (variation) tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa bên trong bầy gà. Biến dị là bất cứ thứ gì từ một thay đổi nhỏ về cấu trúc đến thay đổi về năng lực.

Tôi thực hành lai cận huyết, và duy trì nhiều phân dòng thông qua một chương trình lai dòng và thường xuyên, tôi củng cố thể chất chung của chúng thông qua lai xa. Nhờ vào ích lợi của phương pháp này, mỗi bốn hay năm năm, tôi có thể lai bầy gà giữa phân dòng này với phân dòng kia, và cải thiện tính trạng của chúng, và khai thác những tính trạng mong muốn nếu chúng xuất hiện; tôi còn có thể củng cố thể chất của chúng nữa.

Với cách thức mà tôi lai tạo hiện nay, tôi có thể giữ bầy gà này, thuần và mạnh khỏe, trong nhiều năm trời mà không cần đưa vào dù chỉ một giọt máu lạ.

Ghi chú bổ sung: để giảm thiểu rủi ro khi lai xa, hãy chọn gà từ những dòng không bị thoái hóa xét trên mọi khía cạnh mà bạn quan tâm. Như vẫn luôn xảy ra, tuyển chọn là chìa khóa của thành công.

Tôi hy vọng điều này sẽ giúp bạn cải thiện dòng gà của mình. Nên nhớ rằng, nếu ai cũng nỗ lực để tạo ra gà đá hay thì tất cả đều được hưởng lợi. Chúc mừng năm mới!

------------------------

Ghi chú

* Biến dị (variation) là những khác biệt nhỏ; bầy gà tuy thuần nhưng vẫn có những khác biệt nhỏ mà nhà lai tạo cần phải phát hiện trong quá trình tuyển chọn. Phân biệt biến dị với đột biến (mutation) tức những khác biệt bất thường.

* Bầy gà (family) và dòng gà (strain). Chẳng hạn nếu bạn mua Col. Givens Hatch từ Kenny và giữ dòng theo lối tương tự thì bầy gà nhà bạn và bầy gà nhà Kenny là cùng dòng. Trên thực tế, nhiều nhà lai tạo pha đủ thứ máu lạ vào dòng gà của mình (nhưng vẫn giữ lại tên dòng cũ) nên nếu họ có giữ Col. Givens Hatch thì bầy gà của họ với bầy của Kenny rất khác nhau. Chúng không thuộc một dòng dẫu... tên dòng là như nhau. Đó là điều mà Kenny muốn truyền đạt.