Tuyển chọn tự nhiên có kiểm soát

Tuyển chọn tự nhiên có kiểm soát
Rey Bajenting - http://rbscal.webs.com

(Đây là một phần thuộc bài viết của tác giả trên tạp chí Pit Games Magazine số 27 dưới chủ đề quen thuộc “Secrets I learned from the Masters” – tức “Những bí mật mà tôi học hỏi từ các Sư Phụ”)

Tự nhiên có lẽ ban tặng cho động vật một bản năng cần thiết để sinh tồn trong một môi trường, nhưng hiển nhiên can thiệp của con người là rất to lớn trong việc cải thiện dòng giống của nhiều loài động vật từ ngựa, bò, cho đến chó và cả gà nữa. Là một nhà lai tạo gà chọi, có cách nào để sở đắc những điều hay ho nhất của cả hai thế giới?

Nghe nói rằng khi bầy gà sinh sống ngoài tự nhiên, trống sẽ chọn một số mái yêu thích trong bầy để giao phối. Tương tự, các mái, khi được thả rông trong một sân với các trống cột dây, cũng có sự ưu tiên. Nghĩa là, gà qué, khi được để tự do, sẽ dựa vào bản năng để lựa chọn đối tác mà theo chúng là tốt nhất để duy trì và cải thiện nòi giống của mình. Đây là điều vốn được gọi là quy trình tuyển chọn tự nhiên (natural selection process).

Khi con người đem trống này cản với mái kia thì điều đó được gọi là quy trình truyển chọn có kiểm soát (controlled selection process) trong việc hình thành, cải thiện và phát triển một dòng gà.

Các nhà tự nhiên học tin rằng tự nhiên ban tặng cho các trống bản năng xác định mái nào sở hữu bộ gien phù hợp để kết hợp với chính nó nhằm tạo ra hậu duệ tốt hơn trong những thế hệ tiếp theo, và ngược lại. Tóm lại, họ tin vào lý thuyết rằng tự nhiên biết đâu là cách tốt nhất.

Mặt khác, những người khác lại tin rằng con người luôn có thể cải thiện tự nhiên. Họ lập luận rằng can thiệp của con người là to lớn trong việc cải thiện dòng giống và tạo ra những cá thể siêu việt, như khoa học luôn chứng tỏ, hết lần này đến lần khác, trong nhiều năm trời.

Chúng tôi, trại RB Sugbo Gamefowl Technology, tin tưởng vào cả hai. Chúng tôi ghi nhận bằng chứng về sự tiến bộ đáng kể trong hàng loạt lãnh vực lai tạo là kết quả của sự can thiệp của con người. Tuy nhiên, chúng tôi cũng ghi nhận rằng tự nhiên có lẽ trao tặng cho loài gà một bản năng sâu sắc mà con người có thể không bao giờ lường hết được.

Do vậy, chúng tôi thử nghiệm điều mà chúng tôi gọi là phương pháp ghép “tuyển chọn tự nhiên có kiểm soát” (controlled natural selection). Chúng tôi áp dụng phương pháp này vào việc lai tạo một số dòng thuần đá trường (battle pure) của mình, nhất là Ponkan. Với những ai vốn chưa quen hay lần đầu nghe nói về Ponkan, đây là bản tóm tắt:

RB Sugbo Ponkan không phải là một màu mà là một dòng gà. Ponkan là một trong hai dòng gà do RB Sugbo tạo ra. Dòng kia là Blakliz. Ponkan là sự pha trộn giữa một dòng Sweater, với Lemon 84 và Roundhead của Lance. Ponkan gốc bắt nguồn từ Doc Ayong Lorenzo, qua một người bạn chung của chúng tôi Art Panuncillo. Huyết thống của con Ponkan gốc chiếm đến 5/8 dòng gà nên được lấy làm tên. Lemon 84 và Roundhead được lấy thẳng từ các nhà lai tạo gốc, Mr. Paeng Araneta và Mr. Lance de la Torre. Tôi kiếm được con Ponkan gốc từ năm 2000. Lemon 84 và Roundhead vào hai năm sau từ hai nhà lai tạo và quý ông khác nhau. Đấy là thời gian mà tôi đến Negros để tìm hiểu về “Lịch sử dòng Philippine Lemon” mà tôi đăng trên tờ Pit Games. Do đó, tôi nợ nhà xuất bản của mình, Manny Berbano, lời giới thiệu về các nhà lai tạo dòng Lemon kiệt xuất và khởi đầu của tôi đến với giới lai tạo gà chọi nghiêm túc.

Ponkan là dòng thương mại của RB Sugbo. Blakliz là dòng riêng. Nó được đặt theo tên của vợ tôi Liz. Blakliz màu đen. Mặc dầu, Liz không vậy.

Ponkan phục vụ cho các sư kê và những tay đá nhỏ bình thường. Những khách hàng trung thành của Ponkan có Alan Yaplito ở Ozamis, Franklin Tan ở Iligan, Simy Irigon, tay điều hành trường gà và tổ chức giải derby ở Calbayog, Tây Samar và chiến hữu cùng thành phố Ronnie Rosales; Lemuel Go ở Tacloban; anh em Manalo và anh em Mison ở Clarin Bohol. Một vài chính trị gia – một vài thị trưởng ở Cebu; và một người ở Sorsogon; và Dennis Aguilar, một ủy viên hội đồng ở Las Pinas. Còn có Roy Abian và bạn hữu từ Palawan xa xôi; Adolp Lee ở tận phía nam như Basilan và Dr. Delizo ở tận phía bắc như La Union. Trong số những người mới gia nhập gần đây là ngài Teofilo Morando ở San Pedro, Laguna và Jayson Fajardo những người từ nước ngoài. Còn những người khác nhưng không có ai là tay đá lớn. Những tay đá lớn không mua gà rẻ tiền. Và Ponkan là phải chăng so với đẳng cấp của nó và tiêu chuẩn ngày nay.

Bây giờ quay lại tuyển chọn tự nhiên có kiểm soát. Quy trình bao gồm việc thả một số trống giống, khoảng 3 hay 4 con, vào cùng sân với một số mái, theo tỷ lệ 5 mái hay hơn mỗi trống. Các trống giống được cột dây xa nhau. Các mái được thả rông trong sân. Mái được tự do lựa chọn trống để giao phối. Trống giống cũng có lựa chọn mái nào để giao phối trong số những con lại gần. Ở khía cạnh này, đó là quá trình tuyển chọn tự nhiên. Tuy nhiên, chúng ta thấy rằng các trống giống là anh em cùng bầy xuất phát từ một bầy Ponkan. Và rằng, tất cả mái đều thuộc về một phân dòng Ponkan khác vốn quan hệ càng xa với các trống giống càng tốt để tránh cận huyết. Do đó, dẫu trống giống nào cản với mái nào thì kết quả hay nền tảng di truyền của hậu duệ vẫn như nhau. Ở khía cạnh này, nó được kiểm soát.

Chúng tôi chỉ áp dụng phương pháp này để tạo ra một số chiến kê của mình, không phải tất cả. Một số phân dòng gà không cho kết quả đồng nhất khi được cản theo cách này. Bởi một số phân dòng không thuần bằng những phân dòng khác. Chúng tôi không bao giờ áp dụng cách này để sản xuất các trống giống của mình. Chúng tôi chỉ lai đơn để sản xuất trống giống.

Chúng tôi đánh giá thử nghiệm của mình theo phương pháp này là thành công. Hậu duệ sinh ra từ phương pháp này đá vẫn hay ngoài trường như số khác thuộc Sugbo. Tuy nhiên, điều đáng ghi nhận đó là, gà con xuất phát từ tuyển chọn tự nhiên có kiểm soát có tỷ lệ sống sót cao hơn, khi mới nở và ngoài bãi chăn thả, so với số khác. Đấy có thể là nhờ tự nhiên ban tặng cho chúng một bản năng cần thiết để thích nghi với môi trường. Vâng, tôi phải xin tư vấn từ một sư phụ đích thực ở lãnh vực này. Tôi sẽ sắp xếp thời gian để thảo luận chủ đề này với Dr. Andrew Bunan, chuyên gia về lai tạo và di truyền.


=======================================


*Lemon 84 dòng gà đá được phát triển ở Negros, Phillippines. Vào những năm 60 của thế kỷ trước, Duke Hulsey đem một con gà điều, bờm vàng chanh “lemon” có máu Butcher, Hatch và Claret đến Philippines và nó trở thành ông tổ của dòng gà Lemon 84 ngày nay.