Văn học: Hợp tuyển về chủ đề gà

Nuôi gà chọi

Vua Tuyên Vương sai Kỷ Sảnh nuôi một con gà chọi. Được mười hôm, vua hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”

Kỷ Sảnh thưa: “Chưa được, gà hăng lắm, chưa thấy gà khác đã muốn chọi rồi”.

Cách mười hôm, vua lại hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”

Kỷ Sảnh thưa: “Chưa được. Gà còn hăng, mới thấy bóng gà khác đã muốn chọi rồi”.

Cách mười hôm, vua lại hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”

Kỷ Sảnh thưa: “Chưa được, gà còn hơi hăng, trông thấy gà khác đã muốn chọi rồi”.

Mười hôm sau, vua lại hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”.

Kỷ Sảnh thưa: “Được rồi. Gà bây giờ, cho nghe thấy tiếng gà khác cũng không cho vào đâu. Trông, thì tựa như gà gỗ; mà thực, thì đủ các ngón hay. Gà khác coi thấy cũng đủ sợ, phải lùi chạy”.

Trang Tử

Lời bàn:
1. Chưa trông thấy gà khác, đã muốn chọi, thế là tức khí hão, chớ vị tất chọi mà đã được.
2. Trông thấy bóng gà khác, đã muốn chọi, thế là cậy khỏe, chớ vị tất chọi mà đã được.
3. Trông thực thấy gà khác đã muốn chọi, thế là còn hiếu thắng chớ vị tất chọi mà đã được. Chỉ đến lúc mất hết tất cả tức khí, cậy khoẻ, hiếu thắng, luyện đã được hình toàn thần toàn đủ hết cả ngón hay, mà trông bề ngoài trơ ra như gỗ, là lúc ấy mới chọi được, có khi không phải đợi chọi, gà khác ngó thấy cũng đủ sợ mà trốn tránh rồi. Thế mới hay những bậc thánh hiền chỉ thu cái tài vào khuôn phép, nên cái khí vào tâm thần, chỉ cốt trong mình cho đầy đủ, không có ý gì tranh cạnh với ai, mà thiên hạ hồ dễ đã ai tranh cạnh nổi. Chờ những kẻ chỉ vụ bề ngoài, chăm chăm danh lợi, có tranh giành mới lấy làm vui lòng, có tham lam mới lấy làm mãn nguyện, còn những hạng tầm thường, có khi hại đến thân mà vẫn tự đắc cho là phải.

Buồng cau trổ ngược (Xuân Vũ)

http://vnthuquan.net/truyen/truyen.aspx?tid=2qtqv3m3237nnn0n3nnn31n343tq83a3q3m3237nvn&cochu=

 

Gà nhập
Nguyễn Đình Bổn - http://4phuong.net/ebook/45258167/ga-nhap.html

Từ nhỏ hắn đã thích đánh nhau. Trong tất cả các trò chơi, đối với hắn đánh nhau là thú vui lớn nhất. Trong xóm hắn luôn là đứa đầu têu những trò nghịch ngợm mà phần lớn là những cuộc đánh nhau giữa trẻ xóm này với trẻ xóm nọ.

Lớn lên hắn tiếp tục chơi những trò đấm đá và còn mê thêm chuyện bài bạc đỏ đen. Và rồi hắn chọn nghề chơi gà chọi vì đây là một trò chơi có thể thỏa mãn cả hai điều kiện: đánh nhau (giữa gà) và bài bạc.

Và trong khi những bạn cùng trang lứa tiến triển theo qui luật bình thường của một con người, nghĩa là lớn lên, dậy thì, tán tỉnh nhau, hò hẹn, yêu đương rồi kiếm vợ kiếm chồng thì hắn chỉ dành hết thời gian cho những con gà trống sau khi bỏ học giữa chừng ở những năm cấp ba.

Hắn là con trai độc nhất trong một gia đình tuy không giàu nhưng cũng có phần khá giả. Cha mẹ hắn sau một thời gian tìm cách khuyên can nhưng cách nào cũng không hiệu quả nên buồn rầu và cuối cùng bỏ mặc hắn muốn làm sao thì làm, được thể hắn càng ngày càng mê gà độ.

Hắn nuôi gà, o bế còn hơn cha mẹ hắn nuôi hắn hồI còn bé, hơn cả người ta nuôi con cầu tự để mục đích cuối cùng là ôm những con gà đã được chăm sóc kỹ lưỡng đến từng cái vảy trên đôi chân ấy đến trường gà. Thế nhưng dù đam mê nhưng do thiếu kinh nghiệm và một phần không may hắn luôn thắng ít thua nhiều. Hết gà ô qua gà xám, gà tía; từ độ này đến độ kia, tiền bạc hắn bòn rút từ tài sản cha mẹ dần dần ra đi và đến một ngày kia, gia đình hắn rơi vào cảnh nghèo túng thật sự.

Thế nhưng niềm đam mê vẫn cứ ngùn ngụt trong lòng, hắn cố lùng mua cho được một con “tử mị”, một loại gà khi ngủ nằm xòe cánh và ép bụng sát đất như đã chết mà giới đá gà thường săn tìm vì cho rằng giống gà này đá rất dữ. Có được con gà hay, hắn càng điên đảo nên lén đem giấy tờ nhà đất của gia đình đem cầm cố để dốc tiền vào canh bạc cuối!

Lần ấy con gà của đối thủ là gà dân dưới tỉnh lên, cũng thuộc loại danh gà. Gà hắn, dù là “tử mị” vẫn bị đá tơi bời. Hắn như mê đi. Mọi nhà cửa, xe cộ… đang sắp sửa vuột khỏi bàn tay hắn bằng những cú đá trời giáng của con gà đối phương. Trong lúc tâm thần hốt hoảng, hắn vẫn chăm chăm nhìn những ngón đòn của đôi gà và bỗng một ý nghĩ bùng lên trong đầu hắn: Phải chi mình là con gà của mình thì nhất định sẽ đá con kia biết tay! Thật kỳ lạ. Chớp một cái, hắn đã thấy mình là con gà của mình thiệt. Chưa kịp định thần thì rầm rầm, liên tiếp mấy cú đá của đối phương và đầu làm hắn đau đến hộc máu mồm và người gần như qụy hẳn. Trong lúc ấy, ý nghĩ bỏ chạy đã thoáng qua trong đầu hắn. Nhưng ngay lập tức hắn hiểu mình là một con gà-người, Nghĩa là một con gà có linh hồn, có suy nghĩ của một con người. Mà một con gà người, hẳn sẽ khôn hơn con gà chính gốc gà kia gấp bội. Ngay lập tức hắn nằm bẹp xuống đất, đầu chui sâu vào cánh để nghỉ lấy sức. Là một con người đang cáp độ, tất nhiên hắn rành luật chơi hơn con gà đối thủ. Và nằm ngay tại chỗ, không rời khỏi vòng nghĩa là chưa thua. Con gà kia thấy đối phương nằm bẹp dí thì đi loanh quanh, nghểnh cổ gáy lên mấy tiếng thị oai, ra vẻ ta đây đã thắng trận, rồi không biết làm gì lại cứ đi loanh quanh, bươi bươi, mổ mổ và nhìn đối thủ đang nằm một cách mất cảnh giác. Trong lúc ấy hắn, hay đúng hơn là con gà mang linh hồn của hắn đang nằm nghỉ và tính kế.

Sức khỏe hắn mau chóng hồi phục và giờ thì hắn biết rõ hơn ai hết mình sẽ thắng đối phương. Đợi con gà kia đi vừa qua mặt mình, hắn nhanh chóng choàng dậy và mổ ngay vào phao câu rồi tung ra một cú đá trời giáng móc ngược từ bụng dưới lên. Bị đánh bất ngờ, con gà kia lãnh trọn miếng đòn hiểm ác. Nhưng đó là một con gà lì lợm, ngay lập tức nó quay lại trả đòn. Biết sức mình không mạnh, hắn lập tức bỏ chạy vòng quanh sân. Chạy nhưng không ra khỏi vòng thì vẫn chưa thua. Và rồi hắn lại tiếp tục nằm xuống mặc tiếng reo hò cổ vũ, tiếng bắt và chấp bạc, tiếng chửi thề của đôi bên… Khi đối phương sơ hở như cũ, hắn lại giở miếng đòn hiểm. Nghĩa là mổ thật mạnh vào phao câu và đá móc từ bụng dưới lên. Mà những cú mổ của con gà – người thì thật mạnh và chính xác. Con gà kia chắc là đau lắm nên đến cú thú ba nó đã kêu “óac” lên và bắt đầu gờm. Đến cú mổ thứ năm thì nó không còn phản đòn nữa và chỉ cần vài cú đá mạnh là con gà kia bỏ chạy. Thắng rồi! Hắn thở phào và cũng ngay lúc ấy chợt như tỉnh lại dưới lốt con người. Hình như có ai đó tạt nước vào mặt hắn, ai đó giựt tóc mai, xoa dầu cù là. Hắn mở mắt, thấy mình đang nằm trên một chiếc giường tồi tàn của cái quán lá ngay trong trường gà. Hắn bật ngay dậy và cùng lúc ấy, những người trong phe đang hỉ hả vui mừng xúm lại ôm lấy hắn.

- Bọn mình thắng đậm. Ông “rét” quá hay sao mà xỉu luôn một hơi. Tụi này hết hồn nhưng lúc đó độ gà đang căng. Rất may là vừa thắng, chạy vô giựt tóc mai là ông tỉnh liền. Đây, tiền của ông. Chuyến này vô bộn!

Như trong mơ, hắn hỏi:

- Gà mình sắp thua thì nó nằm xuống?

- Ừ, đúng rồi. Lúc đó ông bắt đầu xỉu!

- Rồi một lát sau nó bất ngờ mổ vào phao câu và đá mạnh vào bụng con gà kia…

- Ủa lúc đó tụi này đã khiêng ông vô quán, sao ông biết?

- À, thì… thì gà tui tui phải rành chớ! Hắn lấp liếm như vậy vì chẳng biết trả lời thế nào cho ổn.

- Quả là thầy! Tụi này phục ông sát đất. Phải công nhận con tử mị này đá như bị ma nhập. Tưởng thua ai ngờ lại lật ngược thế cờ. Nhờ vậy mới vô đậm!

Vậy là từ ngày đó, con gà tử mị của hắn lừng danh trong các trường gà. Tất nhiên, có những “độ” hắn chẳng cần phải nhập vào con gà mình để dùng cái đầu óc xảo quyệt của một con người mà giành chiến thắng bởi tự thân con gà của hắn đủ sức thắng đối phương. Nhưng gặp một con gà hay thì hắn dứt khoát không để thua. Chuyện ấy lặp đi lặp lại nhiều lần đến nổi giữa hắn và con gà của hắn gần như thiết lập được một giao cảm kỳ lạ. Hễ con gà đối phương có vẻ thắng thế là con tử mị nhanh chóng nằm ì ra sân và chờ chủ nhập và mình để mượn đầu óc của con người mà tìm chiến thắng. Cả chuyện hắn mê man khi độ gà đến hồi quyết định cũng không làm ai ngạc nhiên hay sợ hãi nữa; thậm chí bạn bè cùng phe cánh còn cầu mong như vậy bởi họ đã thấy rõ là ngay từ lần hắn xỉu đầu tiên đến tất cả những lần sau đó, con tử mị của hắn đều chuyển bại thành thắng. Gà của hắn nhanh chóng nổi tiếng “thần kê” và hắn cũng nhanh chóng giàu lên nhờ vào tiền thằng độ.

Một lần, hắn và đồng bọn cáp được một độ rất lớn và điều đáng ngạc nhiên là phía đối phương cũng tin tưởng gần như tuyệt đối vào con gà của mình nên sẵn sàng bắt với bất cứ giá độ thế nào.

Đó là một con gà ô trông khá bình thường nhưng cũng nổi tiếng thần kê và bị xem là “chạy mặt” khắp miền Tây vì đã ăn cả hàng trăm độ gà lớn nhỏ. Và vì cả hai bên đều chắc ăn nên tiền độ cao đến chưa bao giờ có một kèo nào lớn như vậy. Gần như tất cả những người tham gia của hai bên đều dốc sạch tài sản của mình vào độ gà sinh tử đó.

Hai con gà được thả vào sân và vây quanh là một vòng tròn người. Điều chưa từng thấy trong một độ gà đó là không khí im lặng nghẹt thở đến nổi người ta nghe rõ cả tiếng chân hai con gà cào trên mặt sân.

Con tử mị và con ô thần kê chào nhau bằng một cú đá vỗ mặt và sau đó mau chóng ra những đòn hiểm. Biết ngay là một con gà hay và cũng muốn kết thúc nhanh chóng độ gà lớn này nên không đợi con tử mị “nằm đợi”, hắn nhanh chóng nhập vào gà và ngay lập tức tìm những chỗ hiểm con gà kia để ra đòn. Nhưng mới đá trúng đối phương vài cựa, hắn tức khắc thấy con gà kia phản đòn cũng bằng những mánh khóe mà một con gà không thể nghĩ ra. Và cùng lúc ấy, tai hắn như ù đi vì một tiếng chửi: “Đồ khốn nạn! Thì ra mày cũng như tao!”.

Hắn kinh hoàng khi nghe tiếng nói của một con người. Ngay lúc ấy hắn chợt hiểu con gà kia cũng được một con người như hắn nhập vào, một loại người mê sảng vì những trò bài bạc và đánh giết.

Thế nhưng cũng ngay lúc đó hắn nghĩ đến số tiền độ lớn bằng cả số tài sản mà hắn đang sở hữu. Hắn hét ngay vào mặt đối phương:

- Tao có là người nhập vào gà như mày thì cũng mặc kệ tao. Tiến lên đi, hoặc là tao, hoặc là mày sẽ phải mất tất cả.

Và ngay sau câu nói đó, hắn tỏ rõ quyết tâm của mình bằng một cú mổ cực mạnh và tiếp theo là một cú song phi vỗ mặt đối phương.

Con gà – người kia cũng không phải tay vừa. Nó nghiêng đầu né đòn và đáp trả bằng một cú móc cữa sượt qua sườn đối thủ.

Vậy là hai con gà – người, dù đã nhận ra nhau vẫn cứ lăn xả vào nhau mà đá, mà mổ với những đòn hiểm độc mà chỉ có con người mới nghĩ ra, còn những kẻ đang theo dõi trận đấu thì xuýt xoa trước hai con “thần kê” ngang tài ngang sức.

Kinh nghiệm bản thân ngay từ thời thơ ấu đã giúp hắn dần chiếm thế thượng phong. Và chính con gà của hắn, với thể lực trội hơn đối phương một chút đã giúp hắn. Con gà – người kia bắt đầu thấm đòn và hạ giọng:

- Chúng ta kéo dài thời gian và hòa nhau thôi!

Luật của trường gà là khi hai con gà đá nhau bất phân thắng bại cho đến khi trời tối không còn nhìn rõ nhau để đá nữa thì huề. Thế nhưng hắn dại gì đồng ý vì biết mình đang thắng thế. Hắn gầm lên:

- Không bao giờ! Mày sẽ chết và tiền bạc của mày cũng mất sạch!

Vậy là hai con gà lại lao vào nhau nhưng đối thủ của hắn đã mất sức nhanh chóng và gần như không thể ra đòn. Không khí im lặng căng thẳng lúc đầu đã nhường chỗ cho tiếng reo hò phấn khích và càng kích thích hắn dữ dội. Hắn bắt đầu ra những đòn sát thủ quyết định. Những đòn đá thẳng vào yết hầu của đối phương. Con gà kia vẫn không bỏ chạy dù đã loạng choạng bởi cũng như hắn, đó là một con người hoang tưởng dám đem cả tài sản và tính mạng của mình vào cuộc đỏ đen. Nhưng đến cú trúng đòn thứ năm thì hắn nghe một tiếng la: “Mày giết tao rồi!”. Cùng lúc ấy những người đứng thành vòng tròn nghe con gà kia “oác” lên một tiếng, bay ra khỏi sân rồi đổ gục xuống, miệng trào máu.

Khi hắn tỉnh lại, cũng như những lần trước, những người cùng một dây độ hồ hởi kể cho hắn nghe diễn biến cuộc đá mà chính hắn mới là kẻ tường tận hơn ai hết. Sau khi đưa cho hắn một số tiền mặt và vàng khá lớn, họ còn nói thêm:

- Chỉ tội nghiệp cho lão chủ con gà ô cũng sợ thua đến ngất xỉu như ông nhưng vì con gà kia thua, chết gãy cổ nên lão ta cũng đi luôn, không cứu được!

Hắn lạnh người, chồm dậy hỏi:

- Sao, có người chết thật à? Không cứu được thật sao?

- Không, họ đã đưa xác lão ta về rồi!

Ngay lúc ấy tiếng thét thảm thương của một con người khi bị dồn vào chỗ chết “mày giết tao rồi!” vang lên trong tai hắn, hắn thều thào: “Tôi đã giết người, tôi đã giết người!”, rồi lại ngã xuống, mê man.

Những bạn bè cùng hội vội vàng đưa hắn vào bệnh viện còn tiền, vàng và con tử mị thì chuyển về cho cha mẹ hắn. Nhưng khi hai ông bà lão lọ mọ vào thăm con thì hắn đã trốn viện ra ngoài. Họ tức tốc về nhà nhưng vẫn không thấy hắn về. Họ vội vã nhờ người bủa đi tìm thì gặp được hắn đi giữa ban ngày như một người mộng du tại một phố chợ đầy bụi đỏ. Hắn đã không còn là hắn nữa. Cả một đám trẻ nhỏ đi sau lưng và đang chế nhạo hắn bởi hắn đang hành động một cách kỳ quái. “Người gà! Người gà!, đám trẻ vừa la vừa cười như vậy bởi thỉnh thoảng hắn lại dùng tay vỗ vào hông, vào đùi mình như gà trống vỗ cánh rồi gân cổ gáy to lên và thỉnh thoảmg nhảy cà tưng, lại dùng chân búng ra những cú đá như gà đang đá độ!

Họ đưa hắn về nhà nhưng vài hôm sau hắn lại trốn đi. Hắn đã trở thành một người điên, một người bị “gà nhập”!

 

Một trận đá gà lịch sử
Trần Văn - http://thatsonchaudoc.com/trannga/ch4_2_mottrandagalichsu.htm

Vào khoảng tháng hai năm 1941. Vừa ăn Tết Nguyên Đán xong, không khí Tết còn phảng phất, những sòng bài ăn thua lớn sát phạt nhau dữ dội, nay không còn đánh công khai lộ thiên như mấy ngày xuân, mà rút vào nhà, thường chơi vào đêm tối hoặc khởi sự vào xế trưa. Đồng ruộng phẳng phiu sau mùa lúa và mùa dưa hấu bán vào dịp Tết, lúc nầy người nông dân của xứ Bà Bài và các vùng khác hoàn toàn rảnh rỗi, họ chăm chú vào việc đá gà ăn tiền, hốt me, chơi đề mười hai con.

Khí trời của tháng giêng âm lịch vẫn còn mát mẻ, khô ráo, lại không có công việc gì đáng làm. Thời điểm nầy các trường gà mọc lên khắp nơi. Ông Hương Tuần ở ấp Bà Bài mở một trường gà đồ sộ, nói là trường gà, thật sự là một cái "xẹt" có đủ thứ môn chơi cờ bạc, mà chủ yếu là ban ngày chơi đá gà mà là gà đòn. Chín mười giờ sáng đến ba bốn giờ chiều mới chấm dứt. Sau khi ăn cơm chiều xong, thiên hạ gây vào đánh bạc. Có hai thứ đánh bạc tạm gọi là thanh lịch không ồn ào, không chụp giựt, đó là hốt me và đánh đề mười hai con.

Cái Tết năm 41, xứ Bà Bài trúng mùa lúa lại trúng luôn mùa dưa hấu gọi là trúng cá cặp. Chưa hết mấy tháng trước, mùa nước nổi lêu bêu dân cư ở đây lại trúng luôn mùa thủy lợi, đánh bắt được cá nhiều bán không hết đến đổi phải đổ thành đống phơi làm phân. Hèn chi cái Tết năm đó huy hoàng, cờ bạc và nhậu thả cửa không còn kể trời đất là gì. Trọn tháng giêng ăn chơi xả láng, lại kéo sang tháng hai nữa.

Trong một chuyến viếng thăm xã giao và đưa đội banh sang đấu giao hữu với quận Gòi Tà Lập thuộc tỉnh Tà Keo của xứ Chùa Tháp. Ông Hương Tuần của xứ Bà Bài đem chuông đi đấm xứ người rất thành công, đội banh của ông đấu hai trận đều thắng cả.

Ông Quận Trưởng Gòi Tà Lập thết đãi linh đình và hỏi ông Hương Tuần :

- Xứ của anh có chơi đá gà không ?

- Lúc nầy là mùa đá gà ở xứ tôi. Ông Hương Tuần đáp.

- Ông tổ chức trường gà, tôi sẽ hướng dẫn dân tôi đến chơi đá gà với dân của ông nhá ?

Ông Hương Tuần đồng ý ngay. Ông vừa khai mạc trường gà mới có mấy ngày lại lên đây chơi đá banh giao hữu. Hai bên hẹn ước, nửa tháng sau sẽ có cuộc đá gà lịch sử của hai dân tộc ở vùng biên giới.

Ấp Bà Bài cách Gòi Tà Lập chừng hai mươi cây số đường ruộng, cách biên giới chỉ có một cây số rưỡi. Đường ruộng phẳng phiu, thuận tiện cho việc dùng xe bò làm phương tiện di chuyển.

Ông Hương Tuần cho người thông báo các lò nuôi gà nổi tiếng ở khắp nơi trong tỉnh đưa gà về ấp Bà Bài quyết ăn thua đủ với dân Miên Gòi Tà Lập. Ông Sáu Thiện, em rể của ông Hương Tuần ở Nhà Bàng, nổi tiếng là ông thầy, ông tổ của môn đá gà, đá cá lia thia. Ông Sáu Thiện còn là một thầy bùa, thầy ngải, ông cũng đã luyện thành công thiên linh cái để chửa bệnh cứu nhơn độ thế mà không khi nào lấy tiền của ai. Danh tiếng của ông Sáu Thiện cả vùng bẩy núi và nhiều nơi khác đều biết. Ông đem ba con gà chiến nhứt của ông ra ấp Bà Bài trước ngày đấu đá đúng một tuần lễ. Ông Sáu Thiện cưng nhứt là con gà chuối, lông dài mướt, mồng đỏ trông khí phách như ông Quan Vân Trường thời Tam Quốc. Con gà thứ hai là con gà ô, chân vàng rất dữ tợn như Trương Phi mỗi khi nó lâm trận đá. Con gà thứ ba, xám tro, mỏ vàng, chân vàng, con gà nầy từng đá thắng năm trận, đầu cổ, nách chân đều có thương tích.

Bây giờ con gà xám tro cũng như một lão tướng có nhiều kinh nghiệm trận mạc, nhưng sức dai không bằng con gà chuối non vừa mới lớn rất ư là sung sức. Hơn nữa, người ta chỉ vô nghệ phun nghệ cho các con gà nòi, đàng nầy ông Sáu Thiện còn phun thêm ngải trắng nữa cho các con gà chiến. Ông chăm sóc nó còn hơn là lo cho vợ con. Ông chăm sóc từng li từng tí một, từ miếng ăn thức uống, ông lại cho gà ăn thêm lá ngải, loại ngải trắng trị bá bịnh, đặc biệt là bịnh tức, đau nhức, ngải trắng trị rất tài. Người nào khi lâm trận đánh đấm với đám có võ nghệ mà lại có vô bùa, vô ngải hoặc vô cà tha, nếu có ngậm ngải trong miệng thì không sợ đối phương thôi miên hay dùng bùa ngải làm mê hoặc, choáng váng, mắt nhảy đom đóm. Có ngậm ngải trắng sẽ hóa giải mọi thứ bùa ngải của đối phương và rất vững tâm lâm trận đấm đá. Ông Sáu Thiện còn cho đám đệ tử và những người hâm mộ ông biết ông là bậc sư tổ của các loại ngải bùa, kể cả bùa Lỗ Ban ông Sáu Thiện cũng không ngán chút xíu nào.

Trước khi đem ba con gà chiến ra ấp Bà Bài. Ông tuyên bố như đinh đóng cột, lần nầy chắc ăn như bắp dù gà bọn Miên có vô bùa ngải, cà tha thì gà ông cũng vẫn thắng.

Người ta quần gà thường có một buổi sáng, đàng nầy ông Sáu Thiện quần gà chiến của ông sáng, chiều và đôi khi cả buổi trưa nữa. Thỉnh thoảng ông ngậm nước ngải ngâm rượu, đọc thần chú rồi phun vào nách, chân và sau cùng vào đầu gà. Các con gà nòi nầy thịt da rung rung và lắc đầu qua lại, sau đó chúng như hăng tiết gáy vang, cánh vỗ bành bạch. Ai xem ông Sáu Thiện tập luyện gà đá mà không mê.

Mấy chục người của xã Thới Sơn, vùng Cầu Sắt, gần nhà ông Sáu Thiện biết tin ông đem ba con gà tham chiến với dân Miên lần nầy. Họ xin ghi vô danh sách đá độ, kẻ nhiều người ít cộng chung cũng được vài trăm đồng bạc Đông Dương. Lúc bấy giờ một mét vải chỉ có mấy cắc, một con bò cũng có vài chục đồng thôi. Thế mà danh sách theo đá con gà chuối lên hơn hai trăm. Còn con gà ô, cũng được một trăm hai. Con gà xám tro cũng xấp xỉ một trăm. Mọi người phải lên danh sách trước được ưu tiên ăn thua. Mỗi trận đấu, có khi bên nầy đá nhiều tiền hơn bên đối phương, hai bên phải thảo luận làm sao cho danh sách tiền độ bằng nhau. Vì vậy, ai ghi tên vào danh sách trước được ưu tiên, những người ghi sau sẽ bị rút ra.

Ông Sáu Thiện đem gà ra Bà Bài sớm để có thời giờ tập luyện chúng cho quen chỗ, khí hậu. Ông Hương Tuần che thêm rạp. Ghe xuồng tấp nập tới lui, đậu san sát nhau. Từ những vùng xa như miệt Long Khánh, Hồng Ngự đi phải mất trọn một ngày mới tới được ấp Bà Bài. Cách ngày đá gà chánh thức hai ba ngày, dân chúng tứ xứ tụ tập về đây. Ông Hương Tuần cho làm vài con bò đãi khách. Ai nấy cùng mong cho mau đến ngày quan trọng nhứt của vùng nầy.

Đây là lần đầu tiên, trường gà ở nhà ông Hương Tuần có tính cách thật đại chúng, qui tụ đủ mọi bộ mặt, loại sư tổ của nghề đá gà. Trước một ngày, từ Gòi Tà Lập với hai thớt tượng, hơn hai chục người ngồi trên lưng tượng cùng với hàng chục túi bàng đựng gà đá trong đó đi xuống ấp Bà Bài. Dân Bà Bài có dịp chiêm ngưỡng hai con voi to với hai cặp ngà dài cong vút. Người ta tin tưởng rằng voi là thần linh mang đến điềm lành. Ông bà mình đã xếp loại, voi là con vật lớn đứng hàng thứ tư trong trời đất: nhứt điểu, nhì ngư, tam xà, tứ tượng. Ở vùng Châu Đốc có nơi gọi Ông Tượng, có nơi gọi là Ông Voi, không ai dám gọi là con voi, con tượng bao giờ.

Vùng Thất Sơn, bảy núi, có núi Tượng mà lại cũng có núi Voi nữa. Núi Tượng thuộc xã Ba Chúc, từ vùng kinh Vĩnh Tế, xã Lạc Quốc đi bộ lên chừng bốn cây số. Núi Tượng là thánh địa của Đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa, một hệ phái của Đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, một tôn giáo dạy mọi tín đồ phải có hiếu nghĩa với tổ quốc, đồng bào, báo đền tứ ân. Vì vậy mới có tên gọi là Đạo Hiếu Nghĩa hoặc là Đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa. Nơi đây, năm 1979, Khờ Me Đỏ đã tàn sát đồng bào tín hữu Đạo Hiếu Nghĩa lên đến gần một ngàn người. Còn gần Nhà Bàng cách chừng hơn một cây số, có một cái núi nhỏ gọi là núi Voi ở khu vực nầy, hồi thời chiến tranh, du kích Việt Cộng thường phục kích khi xe quân đội di chuyển vào Trung Tâm Huấn Luyện Chi Lăng hoặc quận Tri Tôn.

Người dân quê tin tưởng rằng hễ ai đạp được "cứt" voi thì bàn chân nứt nẻ sẽ lành hoặc phòng ngừa được bịnh nầy. Dân quê chỉ đi chân đất không có giày guốc nên ở lòng bàn chân và gót chân thường bị nứt nẻ. Có nhiều người còn tin rằng những đứa trẻ hay đau ốm, còm cõi, bụng ỏng, da méc tái xanh được chun qua bụng voi cũng trừ được các thứ bịnh ấy. Những đứa trẻ thuộc loại con cầu con khẩn "khó nuôi" và những bà bụng mang dạ chửa mà chun qua bụng voi cũng rất tốt xua đuổi được tà ma, bịnh tật.

Khi hai con voi của toán tiền đạo người Miên đi xuống trước, cả ấp Bà Bài như là ngày đại hội. Sáng hôm sau, từ Gòi Tà Lập hàng chục chiếc xe bò bóng loáng, tiếng lạc vang rền, ông Quận Trưởng cùng bà Quận và mấy chục người nữa lại mang theo nhiều con gà nòi chiến, tuyển lựa kỹ quyết ăn thua đủ. Mới hơn tám giờ sáng có đến trên hai trăm người tấp nập tề tụ về trường gà.

Ông Hương Tuần và một vị Thông Phán, một ông Cò ngồi một bên, ông Quận Trưởng với vài vị Chức Sắc của phía Miên và có một ông Lục, Sư của người Miên, ngồi một bên các vị nầy. Họ ngồi tại bàn danh dự chứng kiến ngày đá gà lịch sử.

Trong khi chờ đợi cáp độ giữa gà của người Miên và người Việt. Một độ đá mở màn giữa con gà nòi của đất Long Khánh với con gà của xứ Núi Sam. Trận đấu diễn ra rất hào hứng ngay từ hiệp đầu, danh sách đánh cá lên đến gần một trăm đồng. Trước đây những độ đá thường chỉ chừng năm, ba chục. Thiên hạ quăng bắt, đá "hàng xáo" ào ào tạo không khí vui tươi tưng bừng. Hai ông bà Quận Trưởng và các người Miên nói cười líu lo, tỏ vẻ thích thú, hài lòng trong cuộc đá gà lịch sử nầy.

Vừa hết hiệp hai, hai bên bắt gà cho nước và hiệp ba vừa bắt đầu con gà Long Khánh nhảy cao chém một nhát cựa vào đúng mắt trái của con gà Núi Sam, gục đầu lầm lũi, máu chảy ròng ròng và cuối cùng nó chạy vòng vòng không đá nữa, thế là thua. Trận mở màn chấm dứt. Trận thứ hai lại đúng con gà xám tro đá với con gà chuối của người Miên, mà con gà chuối nầy kể như là con gà trắng trông rất hung dữ, ông Lục người Miên, đọc kinh hay niệm chú gì đó. Bên nầy, ông Sáu Thiện cũng niệm thần chú bắt ấn và thổi nước ngải "phèo phèo" vào con gà xám tro, nó đứng lắc mình vươn đôi cánh như muốn gáy rồi lại thôi. Danh sách đánh cá lên gần năm trăm đồng Đông Dương. Riêng danh sách xã Thới Sơn Nhà Bàng của ông Sáu Thiện cũng lên đến hai trăm rồi. Hôm qua một người bạn thân của ông Sáu Thiện mê con gà xám tro nầy, ông đem bán một cặp bò được đâu sáu chục, ông theo hết với con gà ruột mà ông rất mê thích. Ông Hương Tuần cũng ghi vào danh sách một trăm, tờ giấy bộ lư tổ chản móc bóp lấy ra. Bên Miên gom góp lại chỉ có bốn trăm năm chục đồng, ông Hương Tuần rút bớt gần năm mươi đồng để cho độ đá được tiến hành ngay.

Mọi người như nín thở, chờ xem hai con gà chiến nầy tượng trưng cho trận đấu của hai sắc dân có máu mê đá gà ăn thua lớn.

Không biết ông Sáu Thiện đọc chú hay thì thầm điều gì đó với con gà xám tro đã từng ăn năm trận rồi. Trọng tài ra lệnh chuẩn bị. Hai bên vuốt lại lông gà nhắp nhắp vài cái để chúng nhìn gườm gườm nhau rồi cả hai buông gà ra nhẹ nhàng.

- Róc, róc, róc.

Con gà xám tro vừa xáp lá cà là nhảy cao nã ba phát liền vào mình, vào đầu và vào cổ con gà trắng chới với, nhưng nó là loại gà chịu đòn giỏi và còn lì lợm nữa. Nó nhanh nhẹn xỉa đầu vào nách con gà xám tro tránh sự tấn công của đối phương, chúng quần nhau, có thời giờ nghỉ ngơi, lấy lại phong độ. Mất mấy chục giây nó lựa thế quặp lưng vào đầu con gà xám tro nhảy tưng lên đá một phát như trời giáng. Nhưng may cho con gà xám tro, vì bị vướng vào nách, cái cựa dài của con gà trắng đâm rách sướt một đường dài chỉ đủ rướm máu, không gây thương tích trầm trọng cho đối phương. Có lẽ con gà xám tro như biết người biết ta, con gà trắng nầy không phải thứ dễ ăn như năm con gà trước đây. Hai con quần nhau lựa thế đá. Hết hiệp hai vẫn bất phân thắng bại.

Ông Sáu Thiện có vẻ lo, vì nếu trận đãu kéo dài e rằng con gà xám tro không đủ sức chịu đựng, nó thuộc vào loại lão tướng. Ông phun nước ngải, nước nghệ vào đầu, cổ, nách và chân cho mát. Ông dùng cái khăn thấm một chút nước banh mõ con xám tro cho uống vài giọt nước. Ông vẫn thì thầm với nó, mọi người xung quanh không biết ông nói gì. Ông lau lại đôi cựa. Sau một phút chăm sóc con xám tro coi bộ khỏe ra, khí thế hơn hiệp hai.

Mới vào hiệp ba, con gà trắng tấn công liền, con xám tro né kịp và nhanh như chớp, xoay mình mỏ quặp đúng vào cái đầu trọc lóc của con gà trắng, nhảy thật cao. Mọi người nghe một cái "bựt", con gà trắng lăn đùng xuống đất, máu me đầy cổ nó cố cựa quậy, muốn đứng lên nhưng không làm sao đứng lên được. Đôi mắt của nó nhìn trừng trừng vào con gà xám tro như trút bao hận thù. Trong khi đó, con xám tro tỉnh bơ đứng cạnh bên, đợi con gà trắng đứng lên là giáng đòn tấn công khác. Giống gà nòi rất có tinh thần anh hùng mã thượng không bao giờ tấn công thêm vào kẻ bại trận đang thoi thóp.

Trọng tài đếm đến tiếng thứ mười mà con gà trắng vẫn còn nằm dù chưa chết. Thế là con xám tro thắng trong vinh quang.

Trận đá thứ ba, một con gà ở Hồng Ngự đấu với con gà ở Cây Mít, chỉ có hai nước kết thúc trận đấu, con gà Hồng Ngự rượt con gà Cây Mít chạy có cờ.

Độ thứ tư giữa một con gà của dân Miên và một con gà của ông Năm Giỏi ở xã Mỹ Đức. Qua đến hiệp thứ tư con gà của ông Năm Giỏi bị con gà Gòi Tà Lập đâm chết giẫy đành đạch. Độ thứ tư này bên phía Việt Nam thua trên hai trăm.

Ông Hương Tuần đang nói chuyện với ông Quận Trưởng, ông Sáu Thiện khều nói nho í:

- Anh hai ơi ! Con gà chuối có độ rồi, nó đá với con gà cưng của ông Xã Trưởng ở Gòi Tà Lập. Danh sách lên đến tám trăm.

Ông Sáu Thiện hỏi tiếp :

- Anh hai đá độ nầy bao nhiêu ?

- Tao thêm cho đủ một ngàn nghe.

Ông Sáu Thiện gật đầu, lui ra, chuẩn bị trận đấu then chốt cuối ngày hôm đó.

Cả trường gà sôi nổi lên, ai cũng bàn tán. Với số tiền đá độ kỷ lục, trị giá bằng mấy chục con bò. Ông Quận Trưởng ngồi cũng không yên, đứng lên đi tới đi lui, xí xô với mấy người Miên đang làm danh sách trận đấu. Ông cũng móc bóp đưa mấy tờ giấy bạc, có lẽ cũng một hai trăm gì đó. Cả hai bên cho biết số tiền đánh cá ngang nhau rồi. Trận đấu sắp bắt đầu, khóa sổ, không lên danh sách nữa. Ai có đá thì đá "hàng xáo" ở ngoài.

Mặt ông Sáu Thiện như ngây như dại, nhìn đăm đăm vào con gà chuối, miệng nói thì thầm mà người ta nói ông Sáu đọc thần chú, khích tướng con gà chuối trước khi ra trận mạc. Ông vuốt đầu, vuốt lông, hôn nó. Con gà chớp mắt tỏ vẻ xúc động, nó lắc mình xù lông, chớp cánh liền mấy cái, cất tiếng gáy thanh tao. Ông Sáu Thiện sung sướng ra mặt, thấy con gà chiến số một của mình ngon lành, hiên ngang gáy vang. Mọi người lại bàn tán, trận đấu chưa bắt đầu mà con gà chuối đã gáy vang làm cho nhiều con gà khác cũng gáy tiếp theo. Con gà ghét tiếng gáy là như vậy đó.

Cả trường gà tăng thêm không khí sôi động. Bên phía ông Sáu Thiện quăng mười ăn bảy. Nhiều người Việt cũng như người Miên bắt liền vì họ cũng nhận biết con gà của ông Xã Trưởng ở Gòi Tà Lập có cái dáng đứng oai phong, lông màu xám pha lẫn với màu đen, chân vàng nghệ, mỏ vàng. Trông sắc diện, lông cánh, chân, vẩy, cựa, đầu cổ chỗ nào người ta cũng thấy ngon lành, vừa ý. Những cái móc nghéo giao ước, quăng bắt thật rộn rịp.

Trọng tài ra lệnh trận đá bắt đầu. Ông Xã Trưởng ở một góc trường gà, ông Sáu Thiện ở một góc đối diện. Cả hai niệm chú, một thứ tiếng mà không ai hiểu gì hết. Một tay chận ngực con gà, một tay nắm ngay chỗ đuôi gà, thủ thế. Trọng tài nói hai thứ tiếng, cấm không ai được đẩy gà của mình tấn công trước gà đối phương vì đó là lợi thế, ăn gian những người đá gà. Cái đẩy mạnh đó rất nguy hiểm, nhiều khi con gà đối phương chưa buông ra, chưa sẵn sàng con gà được đẩy tới đá liền. Vì vậy, cho công bình, hai bên giữ chặt gà lại chỉ để cho chúng nhìn nhau chuẩn bị xáp trận. Cả hai buông tay ra nhẹ nhàng, không ai được đẩy con gà mình tới tấn công trước. Khi hai bên buông gà ra, lẹ làng bước ra khỏi trường đá ngay. Tiếng Miên tiếng Việt nói qua nói lại rộn rã, cuộc đá hàng xáo và quăng bắt vẫn tiếp tục dài dài.

Hết hiệp một, hai con gà như chưa nóng máy chỉ lừa thế, tránh né nhau nên không có con nào bị thương tích gì cả. Trận đấu hơi chìm xuống, nhưng mới vào hiệp hai, con gà chuối của ông Sáu Thiện tấn công liền, nã hai ba phát tới tấp một cú "xí mứng" như một võ sĩ đánh thẳng vào mặt bằng cả hai tay, đàng nầy con gà chuối dùng hai chân với hai cựa dài giáp công lại nhảy đâm thẳng vào đầu vào cổ con gà xám đen, nó cũng rất nhanh né tránh nhưng không còn kịp nữa, một cái cựa phải đâm thẳng vào cổ máu phọt ra có vòi.

- Đổ máu rồi, đổ máu rồi. Con gà chuối ngon lành quá.

Mọi người nhao nhao lên. Vừa mới thấy con gà xám đen máu me tùm lum; như lấy bình tĩnh, nó dùng hết sức tàn của mình nhảy tưng lên thật cao đá hai chân cùng một lúc. Một cựa trúng vào mặt, một cựa trúng vào cổ, con gà chuối chới với té lăn nằm một đống nhưng vẫn còn cục cựa. Con xám đen cũng hết xí quách, máu me ra quá nhiều cũng nằm bất tỉnh một góc. Cả hai con không tài nào đứng dậy tiếp tục trận đấu.

Trọng tài đếm tới tiếng thứ mười, hai con không còn sức lực, ngất ngư thoi thóp, trọng tài xử huề, không bên nào thắng cả. Hai bên bắt gà ra. Lấy khăn thấm nước lau các vết thương, dùng miệng hút hết máu bầm, máu độc ra,dùng kim chỉ khâu lại vết thương, xoa nghệ.

Sau đó ông Sáu Thiện phun rượu có tẩm ngải trắng. Chỉ vài phút sau, con gà chuối đứng vững được. Mọi người thở phào nhẹ nhõm, cũng may vết đâm trên trên mặt rất sâu nhưng không trúng vào mắt. Người ta hy vọng con gà chuối sẽ còn tiệp tục cuộc đấu đá oai hùng sau nầy.

Còn gà ô của ông Sáu Thiện cũng thắng một trận oanh liệt với một con gà của ông đại điền chủ người Miên ở Gòi Tà Lập, dù trận đấu kéo sang đến hiệp thứ năm mới kết thúc.

Ông Sáu Thiện mang theo ba con gà, hai thắng một huề. Một kỷ lục của thầy gà, tiếng tăm của ông vang dậy như sóng cồn. Hôm đó đá được tất cả bảy trận. Chiều đến mọi người ăn nhậu no say. Ông Quận Trưởng xin kiếu về trước. Còn lại đám đệ tử và dân địa phương sát phạt nhau bằng đánh me và đánh đề suốt đêm tới sáng.

Hôm sau, vừa ăn cơm trưa xong, chưa tới mười giờ thiên hạ lại tiếp tục cáp độ đá gà tiếp. Trận đá gà lịch sử năm ấy kéo dài cả một tuần lễ, một dấu ấn nhớ đời của người dân xứ Bà Bài.

 

Con gà con gả con ga
Hồ Tĩnh Tâm - http://hotinhtam.blogspot.com

Thú nuôi gà nòi, thú đá gà nòi là thú vui dân gian dân dã. Từ đá gà đòn đến đá gà cựa, hết thảy đều là nghệ thuật. Cũng như đua bò, chọi trâu, đá chim, đá cá, đá gà hấp dẫn từ người già tới trẻ con. Công phu đến độ, nhưng mang tiếng cũng cùng mình.

HAI BIA ĐÚC GÀ
Tôi không thuộc đám đệ tử thần kê, nhưng lại mê coi chọi gà từ nhỏ. Lúc sống ở Long Hồ, tôi may mắn được làm quen với ông Hai Bia, một người đúc gà nòi nổi tiếng ở Phước Hậu. Bấy giờ tôi có con mái nòi, giống Trà Cú, sắc lông xanh đen, lưng dốc, hai chân nghịch màu, cặp mắt linh lợi, sắc lạnh; rất dữ đòn. Hai Bia suốt tuần lễ, ngày nào cũng gạ gẩm tôi xin mua, xin đổi. Tuy không biết đúc gà, nhưng chừng nào tôi mới chịu mất con gà đó. Tôi đã tận mắt thấy nó xù lông, xòe cánh, nghênh đầu với rắn hổ. Con rắn lớn cỡ ký rưỡi, ngóc đầu cao cả hai gang tay, quơ qua quơ lại. Con gà đứng tấn, lắc đầu gườm rắn, bộ dạng hùng dũng như tướng soái. Tôi dùng cây phang chết con rắn, vậy mà con gà vẫn cứ đập cánh nhảy vào, nhè đầu rắn mổ lia mổ lịa. Lần khác, tôi thấy nó đá nhau với diều hâu, quyết không để bầy con bị quắp mất. Con gà con điểu đập cánh quần nhau, bụi bay mù đất. Trẻ con hai ba tuổi xóm tôi rất sợ con gà này, bởi chúng nhiều lần bị con gà rượt đá; nhiều đứa vừa chạy vừa khóc toáng lên inh ỏi.

Tôi biết, chó giống cha gà giống mẹ, bởi vậy Hai Bia mới đeo dính tôi cả tuần lễ. Nhưng muốn đúc ra gà dữ, gà chiến, còn cần phải có trống nòi tốt, trống từng thắng độ nhiều lần. Con trống phải có hình giọt mưa, hay hình đòn cân, mỏ ngắn, chắc khỏe, mắt sâu, mặt linh lợi, mồng trích, cổ to, lông đuôi dài, cẳng vuông, vảy no đều, cựa hình đao dựng, nếu hai bên khác màu như nhật nguyệt thì càng tốt. Tất nhiên còn phải xem lưỡi, xem mồng, xem bước đi, xem tướng ngủ, nghe tiếng tục mái mới quyết được.

Dụ mãi không xong, Hai Bia mời tôi tới nhà chơi. Trời ạ, ổng nuôi gà cả dãy chuồng xây bằng gạch. Mỗi chuồng chỉ một con trống. Đủ cả ó, ô, điều, chuối, nhạn, xám… đủ mạng kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Chỉ vào con ngũ sắc, Hai Bia nói: “Gà Tử Mị, linh kê đó nghen. Ban đêm nó nằm xoãi chân, xoãi cánh dưới đất, trông như gà chết. Nó gáy nghe khào khào như nghẹt họng, mùi hôi không chịu nổi. Thứ này không kỵ mạng với bất cứ giống gà nào.”. Rồi Hai Bia nói thật, rằng ông đúc gà để bán; tận dưới U Minh, tận ngoài Trung còn tìm đến để mua. Nếu có được con mái nòi dị tướng dị tính của tôi, cầm chắc ông hốt bạc triệu.

Vậy là tôi xiêu lòng. Đổi lại, tôi được bệ về nhà con điều đỏ như lửa.

GÀ CẦU BÀ ĐIỀU
Năm 1988, tôi tới nhà văn hóa thị xã tập bài hát mới sáng tác cho ca sĩ Mai Linh, thấy họa sĩ Tín Đức đang lúi húi vẽ bức tranh gà lớn cỡ hai mét vuông. Hỏi thì anh nói: “Năm nay phòng văn hóa cho thị xã mở trường gà, đá Hội”. Tôi nói “gà nào hay bằng gà Cao Lãnh”. Tín Đức lắc đầu: “Tiêu giống Cao Lãnh rồi, do họ cho đạp mái không kỹ. Nào là cận huyết, nào là trống tơ cản mái. Giờ phải nói tới gà cầu Bà Điều của phường một thị xã. Nơi này gà đòn cân cũng dữ, gà giọt nước cũng dữ”. Từ đó tôi bắt đầu để ý tới giống gà nòi danh tiếng của Vĩnh Long.

Dễ thôi, bên chái nhà anh Hiển kế vách với tôi, thỉnh thoảng dân thị xã vẫn ẵm gà vào xổ, vào đá lén. Gà mặt chữ điền bặm trợn có, gà mặt nguyệt thanh tú có. Nhìn kỹ, thấy con thì cựa Giao Chỉ, con thì cựa Đao Độc, Con thì cựa Đao Dựng. Vảy đủ loại. Từ vảy dâu săn, vảy qui, vảy vấn sáo, vảy độ tiền, vảy nước, đến vảy án thiên, tam tài án thiên, vảy phủ địa, vảy hàm long, vảy hổ đầu… Con có cú sỏ, ra đòn tống mạnh như búa bổ. Con có cú tạt mé, đá xóc địch kê bể mặt, đui tròng. Con lại cất mình bay bổng, xạ song đao mạnh hồ sét giật. Rồi thì vĩa tối, vĩa sáng. Rồi thì hồi mã thương. Gà cầu Bà Điều oai danh không thể tưởng. Có người thề bán mạng với tôi, rằng tướng Cao Kỳ từng vi hành tới đây, trực tuyển trống nòi đem thi thố tận xứ Ma Li.

TRĂM MÁNH GIAN HÙNG
Hà Nội sau giải phóng, Tết nào cũng mở sới gà. Nhiều nhất là ở vườn Bách Thảo, ở gò Đống Đa. Chủ yếu đá gà đòn. Thuở ấy tôi mê coi tới mức bỏ cơm nhà. Buổi trưa gặm ổ bánh mì năm xu, mãi mê với đòn công, đòn thế của từng con gà chọi. Rồi đánh đu theo xe điện, qua Đồng Xuân, ngang Bờ Hồ, về phố Huế. Nghe chuông xe điện leng keng, cứ tưởng tiếng người hô buông, hô thả. Khi gặp Hai Bia, tôi mới biết trăm mánh gian hùng, khi trường gà tỉ thí.

Có người chuốt móng đầu ngón tay trỏ, nhọn hoăn hoắt như đầu lưỡi đao. Khi thả gà thì gian manh tấn tới, dùng ngón tay ấy đâm bầu diều thần kê địch thủ. Lỡ bị phát hiện thì ra lời xin lỗi. Có người tẩm diêm tiêu vào hột cơm, tìm cách nhử gà địch thủ mổ ăn, kỳ cho nó đau đường ruột, chưa đá đã lăn đùng thua cuộc. Rồi thì coi mạng gà, để lựa ngày, lựa giờ mà đá. Nhạn ăn Xám. Xám ăn Ó. Ó ăn Ô. Ô ăn Điều. Điều ăn Nhạn. Họ tính mạng ngũ hành theo lịch mặt trăng. Tất nhiên phải coi chậu chân gà, đếm vảy ngón nội, ngón ngoại, ngón chúa, ngón thới của từng con. Mấy thứ cựa sừng trâu, cựa xóc đế, cựa xuội, kể như gà đồ bỏ. Khi đúc gà, phải lựa trống nòi trên hai tuổi; trống mái phải khác máu tanh lòng, cấm kỵ cùng dòng đồng huyết. Dân gian có câu, trống tơ cản mái; không ai cho gà đang tuổi tranh hùng đạp mái. Khi con mái lâm bồn ấp trứng, có người đặt ổ trứng trên miệng lu, trong lu nuôi hổ lửa; hòng lấy hơi khè nọc rắn, đúc đặng thần linh cho con gà dữ. Có người khi cáp độ, còn tẩm độc cựa gà.

Từ cờ gian bạc lận, thiên hạ bày ra đá gà chồng cựa sắt. Dài cả tấc chứ không ít. Có con nhảy lên búng cựa, đâm lủng ngực trẻ con ngất xỉu. Đá kiểu này năm ăn năm thua, đâu còn biết gà hay gà dở. Dân ăn ké hô ba, hô bốn, hô năm. Ấy là kiểu Triều Châu Cảo Hấu, ăn ké theo nhang, nước trường gà. Người lành, muốn tham gia đấu trường gà Hội, phải nhọc sức với con chiến nòi để quần kê đáng mặt.

Trăm mánh gian hùng, rồi cuối cùng mạt vận khi nào không biết. Đá gà gà đá, chuyện muôn thuở của trăm mánh trường kê.

CON GẢ CON GA
Hai Bia không đá gà, nhưng om bóp, dầm chân, vô nghệ, ngón nào ông cũng cao tay, thiện nghệ. Tôi tận mắt thấy ông cho gà uống nước khuya, rồi quần sương khi hửng sáng. Gà uống nước khuya nhằm luyện cho cần cổ to ra. Gà quần sương nhằm tăng thêm dũng khí, dũng lực. Hai Bia còn nhọc công tung gà lên cao luyện cánh. Cả cách hớt lông đuôi cũng kỳ công từng nhát kéo. Lại còn xổ gà, chạy lồng, và vỗ hen khi gà lâm trận. Nhìn cách ông dùng miệng hút máu bầm, hút nhớt rãi từ trong miệng con gà, tôi biết ông yêu nghề tới tận cùng máu thịt.

Lăn lóc mấy năm trời ở Long Hồ, tôi ngộ ra Hai Bia yêu gà bằng tâm bằng đức. Nhưng trời ạ, con gà con gả con ga, dẫu là gà cầu Bà Điều xứ Vĩnh, thì rốt cùng cũng chỉ là gà trên trường đấu, trong bồ gà cho người ta bắt xác. Thú đá gà cũng như thú đá chim, đá cá, cũng như thú tạo dáng bon sai, tạo hòn non bộ; đừng ai hỏi cắc cớ Hai Bia đúc gà để làm gì. Lỡ như ổng có đúc gà cáp độ, ắt có luật pháp công minh thăm hỏi tận nhà. Còn đá gà, từ xưa tới nay vẫn là nghệ thuật, vẫn là hồn dân dã muôn năm.

Ước gì tôi có được con linh kê ngũ sắc!

 

Chú gà ô của ông tôi
Minh Trị - http://www.thegioitrongta.com/index.php?module=news&task=viewNewsDetail&id=446&category_id=66

Tháng giêng. Mùi bánh chưng còn vương trên đôi môi trẻ. Hương của dưa hành còn đọng đầy lòng bát đĩa. Gốc đào phai, trước vuông sân lát bằng những viên đá màu gan gà, rung rinh cành, khoe màu hồng phấn với gió xuân cũng là lúc mở hội đá gà vui xuân.


Chọi gà. Ảnh minh họa: tuhai.com

Đình làng xôn xao.

Tiếng trống hội giục giã. Ông cháu tôi chuẩn bị xong cái bu nhốt chú gà Ô, chỉ còn một động tác cuối cùng mà tôi là người thực hiện, đó là cẩn thận lấy vuông vải sồi màu vàng chanh phủ kín lại để không một con mắt tò mò nào nhìn thấy chú gà Ô.

Ông tôi thường dặn đi dặn lại rằng điều tối kỵ nhất là chưa ra sới, đối thủ đã biết tính nết của gà mình. Khi ông ngồi trên bàn cùng với mấy chủ gà sắp đặt, bốc thăm cho độ đá gà thì tôi là người giữ bu gà, cấm không cho một ai lại gần, lảng vảng nhìn vào, chứ chưa nói cho họ ôm con gà xem xét hoặc đụng chạm vào dù chỉ là cái vuốt nhẹ của ngón tay. Lúc ấy nào tôi có biết đâu việc chơi gà đá lại nhiêu khê đến thế. Tôi cứ việc làm theo lời ông dặn. Nhiều lúc vui ông nói: Lắm chủ gà bây giờ thâm lắm, chỉ chăm chắm tới món tiền cá độ, chứ có chú ý gì tới cái hay, cái đẹp của từng miếng đánh, cú lừa, nhát mổ, kiểu cài, sải cảnh, văng chân… của trận đá gà đâu, vì thế họ tìm mọi cách tiếp cận với gà của mình để phù phép làm cho gà của mình dù có là thần kê linh quái cũng chỉ vài hiệp là xuội lơ. À ra vậy, cái vuông vải sồi màu vàng chanh phủ kín bu gà có ý nghĩa và tầm quan trọng sống còn là thế.

Con gà Ô của ông tôi, mấy mùa hội liền đều giành chức vô địch, vì thế chưa thể ra sới ngay, phải chờ đến hiệp cuối đấu với chú gà đã loại hết mọi đối thủ. Tôi sốt ruột thỉnh thoảng gọi ông xuống để hỏi. Thỉnh thoảng lại he hé tấm vải sồi nhìn chú gà xem sao. Chà, sao chú mày ngủ gật hả, chẳng đoái hoài gì tới tiếng trống thúc giục ròn rã, tiếng cổ vũ nồng nhiệt của mọi người. Lạ, sao nó ngủ có một mắt còn mắt kia của nó vẫn mở nhỉ? Giời ơi, giờ này mà nó còn ngủ Ô ơi! Tôi nôn nao bao nhiêu thì ông lại thản nhiên bấy nhiêu. Nhìn ông, tôi có cảm giác ông biết kết cục của hiệp đá gà chọn con vô địch sắp tới.

Được ông cho đi dự nhiều sới đá gà, nên tôi cũng đôi chút biết về gà đá. Ngắm kỹ cái đầu của con Ô, tôi thấy cái vương miện của nó, tức là cái mào gà ấy mà, oai phong quá. Nhọn về phía mỏ cao dần lên, không mỏng, không dầy, màu tươi rói. Đôi mắt của Ô màu vàng thau lại điểm đốm đen mực tàu. Kiểu mắt này lì lợm lắm, thà chết chứ không thèm bỏ sới chạy. Tôi thích nhất mỏ của Ô. Mỏ nó ngắn mà không quặp như mỏ quạ, mỏ vẹt. Mỏ kiểu này khi víu, địch thủ khó vùng vẫy, chỉ có rách da, tướp thịt mà thôi. Mỏ của nó có màu ngà ngà trắng đục tựa cái thẻ ngà ngày xưa ông còn giữ được một chiếc. Gà Ô chân trắng, mỏ lại đục nhờ nhờ. Tôi chợt nhớ câu chọn tướng gà đá mỗi khi rảnh rang ông thường ngâm nga: Gà Ô, chân trắng, mỏ ngà/ Đá đâu thắng đấy thật là thần kê.

Chẳng rõ con Ô của ông có thật là thần kê hay không? Đang lan mãn nghĩ ngợi, một hồi phèng la với trống cái thúc giục. Tôi ngẩng lên, ông ra hiệu đem gà lên sới. Tôi sững người, bên kia, lão Nhị tóc râu vừa dài, vừa trắng, dáng cổ quái. Tiếng cười vang rung sang sảng, tay ôm một chú gà cao to, màu lửa. Đầu mắt linh lẹ, cổ to bè vững chãi. Nó đứng oai hùng làm sao. Ngực ưỡn ra phía trước. Cổ rướn lên cao. Da đỏ au au như da đô vật Cường của làng. Bỗng nó cất tiếng gáy. Âm thanh vang ngân nghe là lạ. Những chú gà thua nó, khi nghe đầu cứ cúi rúc vào lòng chủ với đôi mắt sợ sệt. Nhìn con Ô, tôi thấy nó nghiêng đầu nghe tiếng gáy. Nó đứng im lìm. Mắt lim dim. Cả người bất động. Dường như tai của nó không nghe thấy tiếng gáy khiêu khích của con Lửa kia. Tôi lại có dịp ngắm Ô. Nhớ lại lời truyền giải của ông, thấy đúng là con Ô là tướng gà quý mà dân chuyên nghiệp gọi là gà tử mị trường. Loại gà này ra sới đấu còn ngủ gật. Một mắt nhắm, một mắt mở. Loại quái kê đấy. Nó tinh quái, ranh mãnh vô cùng. Có biệt tài trả đòn, đòn trả rất nhanh, đối thủ khó lường. Ngắm kỹ đôi chân, lại có vẩy âm dương tương giao. Chân này có vẩy án thiên. Chân kia vẩy phủ địa. Tôi hơi yên lòng khi nhận ra tướng quý của Ô. Hơn nữa hành của Ô là hành thủy còn hành của Lửa lại là hành hỏa. Thủy chế hỏa mà xưa nay vẫn thế. Tôi vỗ vỗ đôi tay bé nhỏ của mình vào đầu Ô một cách âu yếm, nâng niu. Ông chủ sới đầu chít khăn lụa đỏ. Tay cầm cây gậy phép có tua xanh đỏ. Phát lệnh bắt đầu trận đá cuối chọn gà vô địch.

Con Lửa nhẩy chồm một cái đã ở giữa sới. Đầu nghênh nghênh, tưởng không có đối thủ nào dám vào. Quay nhìn xung quanh, mắt lóe lên ánh hung dữ. Con Ô của ông tôi không vội vàng, cứ lửng thửng đi vào sới đấu. Phựt. Con Lửa từ trên cao giáng xuống Ô của tôi một đòn nhanh như cắt, mạnh như búa bổ. Nghiêng đầu Ô tránh, đôi chân không thèm di chuyển. Loáng cái tung ra cú đá móc hầu con Lửa. Quả thật con Lửa là con cơ mưu, nó đã lường trước, nhẹ nhàng xoay cổ nó trả đòn vào lưng Ô. Xoẹt một cái Ô nhún người tránh.

Những năm trước, Ô của tôi chỉ cần biểu diễn hai hiệp là đối thủ xoại cánh, nghẹo đầu. Hôm nay đã năm hiệp mà chưa phân thắng bại. Lão Nhị bên kia ra hiệu cho xin nghỉ 5 phút. Ô tôi chạy lại nằm gọn vào lòng. Người nó ướt đầm các thớ thịt run run. Tim tôi tự nhiên ngộp thở. Thú thật tôi sợ Ô của tôi không đủ sức đọ với Lửa của lão Nhị. Nhìn tướng của Lửa oai hùng hơn Ô. To hơn. Dũng mãnh hơn. Ô của tôi được cái bình tĩnh, thông minh, lanh lẹ, rất ít ra đòn trước, chỉ né tránh là nhiều.

Giờ nghỉ đã hết. Con Lửa hung hãn nhẩy vút qua nhanh tựa ánh chớp. Một ánh chớp đỏ, một luồng chớp đen xoắn quấn vào nhau. Người không có kinh nghiệm, mắt không tính chỉ nhìn thấy loang loáng chớp đỏ và đen. Bỗng, con Lửa tung người, chúc mỏ vụt cho Ô tôi một đòn trúng gáy. Ô lúng túng, ngượng ngập. Tôi thót người. Chợt nhận ra con Lửa của lão Nhị là con gà mà dân nòi nuôi gà đá gọi là loại gà có trữ thực tả, nghĩa là bầu diều nằm bên tả, ngược với gà bình thường thì thì bầu diều nằm bên phải. Đây thật là tướng gà hiếm quý. Con Ô của tôi không có tướng này. Lo sợ thật sự, lại bên ông kéo gấu áo lụa nâu mắt tôi đã ầng ậc nước. Ông xoa đầu tôi, mỉm cười. Còn tâm trí đâu mà tôi cười được nữa. Ô ơi, cố lên. Hai cái ánh chớp đen và đỏ vẫn xoắn vặn vào nhau. Con Lửa của lão Nhị càng đánh càng hăng, tung ra những thế hay, đòn hiểm, liên tục được người xem cổ vũ rào rào.

Chợt, im lặng không một tiếng hò reo. Chỉ đến khi ông trưởng sới tuyên bố, con Ô của ông tôi đã chiến thắng, lúc ấy tôi mới bình tĩnh mà nhìn. Con Lửa đang tập tễnh đi về phía lão Nhị. Còn Ô của tôi lúc này mới gáy vang. Tôi nghe tiếng gáy của Ô như có hơi lành lạnh của thau đồng bay qua.

Tôi về, uống trà ướp nhị sen dưới bóng gốc đào phai đã nổi u, nổi cục. Ông tôi chiêu một ngụm nước nói với mấy cụ đang ngồi chơi cái bí quyết của gà đá. Tôi cố nghiêng tai nghe mà không nghe rõ được. Chỉ nghe thấp thoáng rằng: Con Ô ban đêm gáy, mở miệng tỏa ra một quầng sáng, chỉ có ông tôi mới biết. Mãi sau này, khi ông tôi không còn đi dự đá gà nữa, tôi mới biết con Ô là linh kê, là kê ngọc, một con gà nòi cực hiếm, cực quý ít ai có. Nghe dân nuôi gà đá chuyên nghiệp đồn rằng: Chỉ có người nào có nhân có nghĩa, có phúc có đức mới có duyên trời được gặp.

 

Chọi Gà
NGUYỄN DU ANH-VŨ - http://uno.cuusinhvienuno.org/prose/contents/Choiga.htm

Chương Một:
Bốn ôm con gà vào lòng. Hơi ấm từ người con gà truyền sang lòng bàn tay anh. Anh hôn nhẹ đầu con gà, cà mặt vào lưng con gà. Mùi lông gà không làm anh khó chịu chút nào cả. Anh thương con gà này vô cùng. Đây là giống gà Bông Kiến, màu lông đen điểm đốm trắng ở ngực. Anh nuôi con gà bông này được bảy tháng nay. Bao nhiêu hy vọng phục hận Bốn đặt hết cả vào con bông này.

Bốn mê đá gà từ hồi nhỏ. Từ lúc cha anh còn mạnh khoẻ, còn thường dẫn anh đi đá gà tre quanh xóm. Không hiểu đá gà có một mãnh lực gì mà Bốn vẫn thấy cha bỏ ngày bỏ giờ, bỏ công lao khó nhọc chăm chút cho chàng võ sĩ gà từng ly từng tý. Bốn đã từng thấy cha hớn hở ôm gà thắng độ về nhà. Và Bốn cũng thấy cha buồn bực giận dữ sau những lần bại trận. Khi còn bé, Bốn chưa đủ trí khôn để hiểu nhiều về gà như bố. Với anh, những trận đá gà của cha vẫn là niềm vui bất tận của anh. Anh hăm hở cá tiền với lũ trẻ đồng lứa. Khi thì năm mười đồng, lúc thì đôi ba chục. Nhiều lần anh cay cú chửi đổng khi thua mất một ít tiền lì xì mừng Tết. Khi xem gà nhà đá, anh vui lây sự hăm hở của cha, và buồn lây nỗi buồn thua trận. Từ ngày ông cụ già yếu, nhà cửa túng bẫn, cái chuồng gà sau nhà cũng vắng bóng luôn. Sau ba năm bệnh hoạn, ông cụ qua đời. Cái đám ma nho nhỏ cũng đủ làm gia đình Bốn cạn láng tiền bạc. Bốn bán nhà, đưa mẹ về quê. Anh chọn Cao Lãnh làm đất sống. Bốn vẫn thường nghe ông cụ khen gà Cao Lãnh luôn mồm. "Nhất Cao Lãnh, nhì Bà Điểm". Anh vẫn biết nòi gà Cao Lãnh, lai máu gà rừng, chém mau chém mạnh. Mà về Cao Lãnh đời sống khoẻ thiệt. Căn nhà nho nhỏ, Bốn dựng lên làm nơi trú, vừa làm một quán nước cho mẹ anh buôn bán. Còn anh, bên hông nhà treo đồ nghề lên, anh mở hiệu sửa xe gắn máy. Nửa năm trôi qua, tiền bạc thu vào tạm dư giả. Mẹ anh hằng ngày ra vào coi quán. Rảnh tay bà cụ trồng một vườn rau, lanh quanh lẩn quẩn vui với công việc trong nhà. Còn anh, ôm hoài mộng ước làm chủ một con gà thật ngon. Lúc đầu anh làm một chuồng gà thật lớn, mua vài cặp gà Mỹ để bà cụ chăm nuôi cho vui cửa vui nhà. Bây giờ thì anh đã đủ sức thực hiện niềm mong ước của mình. Bốn ra bến xe cả ngày, chầu chực mua gà, mà phải là gà nòi cơ. Bốn không thích giống gà tre kiểng. Anh vẫn mê dáng dấp to đẹp của giống gà nòi. Tính đá khoẻ, đá lỳ của giống gà làm anh say máu. Bỏ cả ba tuần, anh tậu được chú gà ô. Hồi nhỏ anh nghe ông cụ nói "nhất xám khô, nhì ô ướt". Con gà coi tướng thật đã, cao thon ngực nở, bộ lông đen tuyền óng mượt. Bốn hí hửng đem gà về xóm. Bỏ cả một ngày anh nhờ một người hàng xóm phụ làm một cái lồng tre đan tay dựng trước cửa hiệu sửa xe của anh. Hàng ngày vừa sửa xe vừa ngắm gà, anh làm việc không còn thấy nhọc mệt nữa. Tay làm, hàm không nhai mà lại nói. Bốn huyên thuyên nói chuyện về gà với khách hàng. Đời anh vui lên thấy rõ. Cho đến một bữa kia ...

Đúng là cho đến một bữa. Trưa hôm đó, lúc Bốn lui cui chùi dầu một chiếc Honda thì có một người khách mang xe đến sửa. Như mọi lần, Bốn lên tiếng:

- Anh coi con gà đẹp không. Gà tui đó anh, gà nòi đó, giống đá chết thôi.

Người khách lên tiếng, giọng kẻ cả.

- Gà chú à, chắc chú mới chơi gà vùng này nên anh không biết. Ở đây ai cũng biết anh hết. Anh có cả vườn gà, gà Sáu mô đẹc đá khỏi chê. Chú muốn thử không?

Đang thay bu di xe, Bốn lặng thinh ngẩng lên nhìn người khách. Hắn đang thọc tay vào túi quần, đứng ngắm con gà ô của Bốn. Nước da hắn ngăm ngăm đen. Hắn mặc áo sơ mi nâu và chiếc quần tây đen thẫm. Trông người hắn tôi tối. Bốn bỗng thấy nóng mặt, hắn đang thách thức Bốn chọi gà. Bốn đứng phắt dậy hăm hở nhận lời.

Chiều hôm đó theo lời Sáu mô đẹc chỉ dẫn Bốn ôm gà đến nhà hắn. Sáu mô đẹc ở cách Bốn khoảng năm cây số về phía ngoài tỉnh lỵ về phía Lai Vung. Quanh xóm Sáu mô đẹc, Bốn thấy thật nhiều gà nòi. Chắc dân xóm này hầu hết là dân đá gà. Sáu mô đẹc ở căn nhà gạch gần cuối xóm. Sau nhà Sáu là một vườn gà. Đúng như lời Sáu mô đẹc nói hắn có "vườn gà". Bốn thấy chi chít chuồng gà, trên dưới ba mươi cái. Trong mỗi chuồng là một võ sĩ của lò Sáu mô đẹc. Quanh vườn lang thang thơ thẩn mấy chị gà mái dẫn con đi kiếm ăn. Bốn mở mắt to ngắm vườn gà không biết chán. Sáu mô đẹc trong nhà bước ra, dáng khoan thai như anh công tử vườn. Hắn bước lại nhìn giỏ gà của Bốn, mở ra, nựng nựng chú gà ô. Bốn thấy nóng mặt, hỏi xẵng:

- Sao mình xổ chứ?

Sáu mô đẹc quay lại nhìn Bốn, chậm rãi hỏi:

- Chú có mang tiền theo không? Mình độ nho nhỏ chứ ...

Bốn móc bóp đếm.

- Tui có "tám chăm dưởi", một ngày sửa xe của tui đó. Độ hết.

Sáu mô đẹc không nói, lừ đừ đưa mắt nhìn qua mấy cái chuồng gà phía sau. Hắn tiến tới một cái chuồng ở góc phải và trở lại với một con gà trên tay.

- Chú em sẵn sàng chứ.

"Gà xám chuối", Bốn chậc lưỡi. Giống gà xám này đá bạo phải biết. Con gà có bộ lông xám tro, pha tí lông vàng điểm trắng trên lưng. Bộ đuôi xám lẫn vài cộng lông đen dài thậm thượt. Cái đầu nhẵn nhụi đỏ thẫm lắc lư như anh chàng say rượu. Thấy bóng con gà ô, con gà xám chợt nổi xung, dẫy dụa trên tay Sáu mô đẹc, quào quào đôi chân sắt thép. Bốn bỗng chột dạ. Gà Sáu mô đẹc có cặp cựa siêu đao dài nhọn hoắc, khoảng ba phân là ít. Gà của Bốn là gà tơ mới lớn, chỉ có cặp cựa trung cỡ hai phân. Thấy không công bình, Bốn nhột nhạt nhìn gà mình. Thấy Bốn chần chừ, Sáu mô đẹc dợm chân bước ngược lại.

- Sao chú em, xổ không?

Sợ Sáu mô đẹc khi dễ, Bốn ngồi thụp xuống dứ dứ con gà ô trong tay. Ngoại trừ tuổi tác và cặp cựa hơi so le, còn thì hai con gà thật là đồng chạng. Thấy con xám gần kề, con gà ô cục cựa mình giựt giựt trong tay Bốn. Như nồ con xám, con ô rướn cổ gáy một tràng dài. Nghe tiếng gà lạ, cả vườn gà Sáu mô đẹc nhốn nháo loạn cả lên, cục tác ầm ĩ. Thấy con gà ô lên tinh thần, Bốn nhấp nhổm hét:

- Thả gà.

Hai con gà bay sáp vào nhau, quạt cánh rầm rập, bụi bay tứ tung. Bốn nhảy cỗm lên trời khi con ô cắn mào con gà xám đá liền hai cái. Thấy nguy, con gà xám chui lủi vào cánh con gà ô. Sáu mô đẹc vấn thuốc rê, lơ là ngồi coi trận đấu. Năm phút trôi qua, Bốn thấy dài đăng đẵng. Mấy phút đầu sôi nổi đã hết. Bây giờ hai con gà giữ sức lừa nhau từng miếng. Con gà ô đã chém được con gà xám ở đầu rỉ máu. Gà Sáu mô đẹc khôn ngoan nấp cánh con gà ô thủ thế chờ dịp xoay dĩa. Lâu lâu, con xám thò đầu lên mổ gà Bốn, nạp rầm rầm ...

"Chết tôi! ", Bốn hét lên. Con gà xám đá ngược trong cánh con gà ô liền mấy cái. Gà Bốn lảo đảo, máu ứa ra trong mắt. Con gà xám vừa thành công trong một thế đá dĩa nguy hiểm, móc cựa lòi mắt con gà ô. Như biết đối thủ đang bối rối, con gà xám trở thế phản công, nắm đầu con gà ô đá tứ tung. Con gà ô kêu lên on ót. Chỉ vài phút, Bốn thấy đầu gà mình bê bết máu. Lòng anh đau như thắt. Bây giờ con gà ô mệt nhọc dựa vai con gà xám, đứng thở dốc. Chốc chốc nó đổi thế, chun xuống nấp dưới lườn con xám. Con gà Sáu mô đẹc khôn ngoan bước xéo sang một bên, quay đầu mổ sau ót con ô, lấy hết sức vỗ cánh bay mạnh lên đạp con ô.

"Đó", Sáu mô đẹc bỗng đứng dậy hét. Bốn thấy gà mình nhẩy xẹt xẹt qua một bên, cổ co quắp, đầu giựt giựt và chân dẫy đạp lung tung. Anh biết con xám vửa chém trúng mang tai đối thủ. Máu con ô trong miệng trào ra đổ thành vũng. Con xám từ từ bước tới cắn cánh con ô, nạp thêm vài đòn chí tử. Con gà ô bỗng dựng lông cổ lên, kêu quang quác bỏ chạy. Bốn chán nản đứng dậy, rượt gà. Con gà xám đứng lừ đừ nhìn vườn gà ra chiều đe dọa. Rồi như chiêm ngưỡng chiến thắng, nó vươn cổ gáy một hồi. Tiếng gáy tuy nhọc mệt nhưng không kém phần hùng dũng. Trên tay Bốn, con gà ô đầu chan hoà máu, gục đầu xuống thở khó nhọc, sắc mặt nhợt nhạt.

- Chun tiền chứ chú em.

Bốn thất vọng nắm đống giấy bạc dúi vào tay Sáu mô đẹc.

- Nếu chú em muốn phục thù, kiếm con khác đi rồi lên trường gà thằng Cai gặp anh.

Bốn không nói, bỏ gà vào trong giỏ, đi thẳng. Văng vẳng bên tai, anh còn nghe lời Sáu mô đẹc chỉ đường đến trường gà.

Về đến nhà, vết thương làm độc, đầu con gà ô thâm đen, mắt sưng lên ứa mủ vàng. Ba ngày sau con gà ô nhịn ăn lên cơn sốt rồi chết. Lòng Bốn buồn rười rượi. Anh không còn thiết ăn, thiết uống. Nhìn cái lồng tre trơ trọi trước cửa hiệu, anh thấy ứa nước mắt thương con gà ô. Phải chi anh có can đảm bắt Sáu mô đẹc mang ra con gà khác, non hơn một chút, cựa ngắn hơn. Phải chi anh đừng nóng máu đá bậy bữa hôm ấy. Và phải chi bữa hôm ấy anh đừng gặp tên Sáu. Nhắc đến tên Sáu, anh thấy nỗi bực tức dâng lên. Hắn dám trở lại hiệu sửa xe của anh và hỏi anh có dám mang gà đến trường gà xổ với gà hắn không. Anh tự nhủ kỳ này phải ráng phục hận. Anh tự thề sẽ không đến trường gà ông Cai cho đến khi nào có một con gà thật ngon trong tay, và chắc chắn anh sẽ chọn gà Sáu mô đẹc để hạ.

Lang thang đến bến xe đò lần nữa. Lần này Bốn ra sức làm việc, sửa nhiều xe hơn và dành dụm nhiều tiền hơn. Lần này anh sẽ bỏ tiền để lựa một con gà thật hay. Và cuối cùng anh đã thấy con gà Bông này. Đứng ở bến xe, anh để ý thấy tụi nhỏ xổ thử. Con gà bông luôn luôn nhắm đá vào đầu đối thủ. Nó có nước đá thật hay, bay cao và quất đôi chân thật mạnh. Bốn âm thầm theo dõi tụi nhỏ cả ba tiếng đồng hồ ngoài bến xe. Không con gà nào xứng đáng là đối thủ của con gà bông cả. Bốn thấy sảng khoái khi bắt đầu quyết định. Một quyết định quan trọng, mua con gà bông để hạ gà Sáu mô đẹc.

"Ê nhỏ", Bốn nở nụ cười thật tươi, "cho qua xem con gà một chút".

- Chú muốn mua à? Thằng nhỏ ngơ ngác hỏi.

Bốn trổ tài dụ khị:

- Để lại cho qua con gà này, qua dìa nuôi cho dui cửa dui nhà.

Thằng nhỏ lắc đầu quầy quậy:

- Gà này của anh cháu cho cháu nuôi, cháu hông bán đâu.

Bốn bối rối:

- Thôi để cho qua đi, bao nhiêu cũng được.

Thằng nhỏ giơ tay đòi lại gà.

- Cháu sợ anh cháu la. Thôi chú cho cháu xin con gà. Chú có tiền, muốn mua con gà nào khác chẳng được.

Bốn ôm chặt con gà trên tay, trở giọng cho thiệt ngọt:

- Để cho qua đi em, em có tiền mua gà khác cũng được, anh em hổng la đâu, qua bảo đảm mà.

Thằng nhỏ bỗng cộc lốc: - Năm ngàn đó chú.

Bốn giật mình. Anh không dè thằng nhỏ nói giá cao vậy. Tiền anh làm trọn tháng có tám ngàn mà. Anh ngơ ngác nhìn thằng nhỏ. Như hiểu ý anh, thằng nhỏ lẹ làng giơ tay giựt con gà, vụt chạy. Không kịp định thần, Bốn nhổm dậy chạy theo. Anh rượt kịp thằng bé trao tiền và ôm gà. Thằng bé cầm tiền, cười đểu giả:

- Ráng đá ăn nghen chú, năm ngàn lận đó.

Bốn chửi đổng:

- Mẹ mày, con nít mà làm giá thiệt.

Chương Hai:
Hôm nay là hăm sáu Tết. Còn bốn ngày nữa là Tết rồi. Không khí Tết lảng vảng khắp nơi. Con nít được nghỉ học, đùa nô khắp xóm, đốt pháo đì đùng. Người lớn tụ năm tụ ba, đình đám nhậu nhẹt ăn chơi. Riêng Bốn, anh quyết định chọn ngày hôm nay là ngày ra quân. Anh sẽ đến trường gà ông Cai làm một mẻ, hạ gà Sáu mô đẹc kiếm tiền tiêu Tết. Cái ý nghĩ làm anh nôn nóng, sự háo hức làm anh khó ngủ mấy đêm liền. Anh mơ thấy con gà ô, thấy Sáu mô đẹc ủ rũ và con bông hiên ngang thắng trận.

Bốn thức dậy từ sáng sớm, thả con bông ra vườn ăn sương cho thật khoẻ. Con gà đi qua đi lại coi thật xung. Bốn đã đá thử với ba người cùng xóm, ai cũng chịu thua gà Bốn. Bốn cảm thấy tự tin với con gà bông trong tay. Nơi góc vườn, con gà đứng lại nghe ngóng như tìm đối thủ. Nó vỗ cánh đồm độp rồi bạnh cổ gáy. Giọng ồm ồm như ống cống bể. Bốn bỏ gần nửa ngày để tỉa lông con gà. Anh cắt phần lông dưới cổ, trong cánh và một tí ở đùi. Cặp đùi dài lẳng như hai thanh đũa cả của con gà ửng đỏ vì lớp nghệ tẩm mỗi tuần. Bốn vung tay ném một nắm thóc vào góc nhà. Con gà chạy lại mổ ăn, kêu tung túc gọi mái.

- Con gà đẹp thật!

Bốn giật mình nhìn qua bên kia hàng rào dậu cây. Một ông cụ khoảng sáu mươi, mặc py da ma đang đứng nhìn gà Bốn.

- Con gà của chú đấy à. Tỉa lông đẹp lắm!

Bốn bỗng có cảm tình với ông cụ. Dầu gì, ông cụ cũng thật tình khen gà Bốn.

- Chút xíu nữa tui đem đi đá ở trường gà ông Cai đó cụ. Cụ coi có được không, công trình tẩm nghệ cả mấy tháng đó cụ.

Ông cụ cười nói:

- Chú cho qua ôm con gà chút.

Bốn hí hửng giơ con gà qua hàng rào. Ông cụ giơ con gà lên cao, nắm xem phần quản chân của con gà, rồi trả lại Bốn:

- Quản vắn, đùi dài đá chẳng sai. Con này đá mạnh và quất cao lắm nhưng bù lại đầu nó hơi lớn. Nó sẽ chậm và bị đá vô đầu ở nước hậu.

Bốn lẳng lặng không đáp, lòng không vui. Trò chuyện đôi câu, anh chào ông cụ rồi ôm gà lên đường. Quanh nhà ông Cai tấp nập dân đá gà ra vào. Hôm nay toàn những độ gà lớn, nhiều tiền đông bạc. Dân mê gà đá độ quanh năm nhưng gần Tết họ đá lớn hơn. Một số quan niệm đá lớn kiếm tiền tiêu Tết. Số còn lại đá sau Tết với lý do cờ bạc vui chơi ngày đầu năm. Nói sao đi nữa, dù trước hay sau Tết, máu cờ bạc ăn chơi cũng được dịp tăng gia hết độ. Trường gà ông Cai nằm ở một xóm nhỏ cách xóm Sáu mô đẹc một con lạch. Dân đá gà có kẻ đến bằng xe gắn máy, có vài người thì đi ghe lên từ miệt Gò Công, Chợ Gạo lên. Chung quanh nhà trồng cây kín mít. Nhìn từ ngoài đường, khó ai đoán được bên trong là một trường gà, nơi tiền bạc ăn thua được quyết định trên xương máu hai đấu thủ. Gọi là trường gà cho oai chứ thực ra nó là một khoảng đất trống bên trong một vựa thóc cũ bỏ hoang. Chính giữa chủ nhân đóng mấy cọc gỗ, quây thành một vòng tròn đường kính khoảng non mười thước. Vài tấm vải bố phủ lên khung gỗ tạo thành một bờ tường vải cao khoảng non nửa thước. Đó là sân đá. Còn chung quanh, cho lịch sự, chủ nhân đóng vài hàng ghế gỗ cho khách ngồi. Đa số khách phải chen nhau đứng coi. Từng con gà được chủ gà ôm ra sân, kỳ nèo cân lượng và tiền bạc. Sáu mô đẹc cũng có mặt ở đó. Hắn bước đến gặp Bốn, vỗ vai thân mật.

-Sao chú Bốn, mang gà cáp độ chứ.

Bốn không nói, lẳng lặng ôm ra con gà bông. Vừa ở trong giỏ tối ra ánh sáng, con gà chớp mắt vài cái rồi nhảy xuống sàn nhà vỗ cánh gáy vang. Sáu mô đẹc nhìn nhìn rồi lủi vào đám đông. Năm phút sau hắn trở lại, tay ôm một con gà xám đen. Con gà màu lông đen nhợt nhạt, pha vài cộng lông vàng, màu lông giống như màu đất trông thật bẩn mắt. Đây là giống gà Que. Trong Nam thì gọi như vậy vì màu lông vàng hoe. Ngoài Bắc thì có người gọi là gà Bịp. Bốn không rõ vì sao họ gọi giống gà này là gà bịp. Nghe đâu màu lông giống như bụi dây bìm bịp đổ loang lúc mùa đông ở miền Bắc. Gia đình Bốn là gốc di cư nên anh chẳng biết gọi sao cho phải lẽ. Con gà Sáu mô đẹc pha máu gà đòn, người nảy nở, đùi to, cổ lớn, cặp chân chì khô cứng nhắc chỉ chực chờ quất đối thủ gẫy cổ. Nhưng không sao, Bốn cảm thấy vững bụng khi con gà bông bắt đầu cục cựa trên tay anh. Lời qua tiếng lại với Sáu mô đẹc, Bốn bằng lòng cáp độ mười hai ngàn. Đây là cả gia tài anh dành dụm suốt mấy tháng ròng, công lao mồ hôi nước mắt làm việc và cả công khó chạy đi vay mượn. Bốn cảm thấy hài lòng. Anh sẽ cầm về biếu mẹ năm ngàn, cùng đi lì xì bà con họ hàng cho thật bảnh Tết năm nay. Khi độ gà ngã giá, khán giả kéo nhau dạt ra chừa chỗ cho những kẻ ôm gà. Họ xì xồ nhìn hai con gà sắp ra sân, rồi rì rào bắt cá. Chủ trường gà cầm cuốn sổ đi vòng vòng ghi tiền độ. Một số có máu gà hơi nặng, bỏ cá tiền thật nhiều, rồi ngồi xuống phụ Bốn chắp cựa gà. Bốn và Sáu mô đẹc đồng ý lắp thêm cựa vào chân con gà. Sau nửa tiếng hì hục, Bốn chắp xong cặp cựa vào chân con gà. Con gà bông được thả đi thả lại trong sân cho quen với cặp cựa mới. Chắp cựa xong, gà Bốn có cặp cựa dài khoảng tám phân, cong vòng, nhọn hoắc. "Có thế chứ", Bốn nhủ thầm, "có vậy hai đối thủ mới đồng cân lạng chứ". Bốn chợt nhớ tới chú gà ô kỳ trước, bị lỗ lã trước đối thủ, thiếu kém về cân lượng cùng vũ khí để rồi bị đá bại, chết tức tưởi. Như để an lòng Bốn, con bông vỗ cánh đồm độp, rồi cất giọng gáy ồ ồ. Cả trường gà nhộn nhịp hẳn lên. Gà trong lồng đua nhau gáy vang. Một số người hăng máu la hét đua nhau bỏ tiền cá gà Bốn. Một số còn lại e dè nhìn gà Sáu mô đẹc. Bên kia Sáu mô đẹc đã thả gà ra sân. Khán giả lùi dần ra ngoài nhường chỗ cho chủ gà và trọng tài. Bốn nhường cho một tay chuyên nghiệp ôm gà giùm. Anh bước ra ghế ngồi coi. Độ gà được chia ra nhiều hiệp. Thời giấc được tính bằng sức cháy của một khoản nhang ba đốt tay. Một đồng tiền cắc được treo trên cây nhang. Khi nhang cháy tới sợi chỉ, đồng tiền cắc rơi xuống cái đĩa phía dưới đánh dấu một hiệp và cứ như thế cho đến khi nào một con gà bỏ chạy hay chết nơi sa trường.

Ngoài kia chủ trường gà bắt đầu gọi thả gà. Hai tay ôm gà dứ dứ con gà mình ba cái rồi buông ra. Hai con gà bay tung tới, đạp nhau nghe bành bạch. Con gà bông bay lên thật cao, chân đạp liên hồi về phía trước. Khán giả chung quanh la hét dữ dội. Họ không còn nhớ đến chiến tranh gần kề, hay hoà bình sắp đến. Họ không còn biết đến giờ giấc hay Tết nhất kế bên. Với họ, chỉ có độ gà đang sôi nổi. Bốn mừng rỡ suýt nhảy lên khỏi ghế. Ngoài sân đá con gà bịp vụt bay lên để hở phía trước, con bông khôn ngoan bay xà tới quất mạnh hai chân vào ngực địch thủ. "Dính rồi", Bốn đứng phắt dậy hét lớn. Con gà bông té xuống đất, một chân vướng lại trên cổ đối thủ. Con gà bịp cũng té nghiêng qua một bên, rồi lồm cồm đứng dậy thủ thế. Trường gà bỗng lắng dịu xuống. Hai con gà ngừng đá gườm gườm nhìn nhau, lông cổ xù ra, đầu chúc lên chúc xuống. "So cựa lâu quá", một vài khán giả nóng máu la hét. Bốn mở to mắt. Máu từ bầu ngực gà Sáu mô đẹc đang ri rỉ chảy ra bộ lông. Trường gà xì xầm trở lại.

- Ồ, thủng bầu diều rồi.

- Một ngàn ăn tám trăm con gà bông.

- Đá một ăn hai, ai bắt.

Bốn nở nụ cười tự tin. Bầu diều gà Sáu mô đẹc thủng dọn đường cho hầu bao Sáu mô đẹc đi luôn. Bốn hài lòng nhìn chung quanh. Anh bấm tay một ông cụ ngồi bên.

- Gà tui đó cụ.

Ông cụ nhìn Bốn cười hiền hoà, không đáp. Ngoài kia độ gà đã tới hồi quyết liệt. Hai con gà tựa vai nhau, mổ đầu lấy thế bay chém. Có lẽ vết thương nơi ngực con gà bịp không sâu lắm. Máu ngưng chảy, con gà bịp lại trở thế cân bằng với con gà bông. Cả trường gà xôn xao theo từng nước đá của hai đấu thủ. Bốn nắm chặt hai tay, gồng thêm sức lực khi con bông bay lên chém đối thủ. Giây lát sau, con gà bịp nắm đầu con bông quất liên hồi. Bốn thấy nóng mặt như bị ai chửi bới trước đám đông.

"Keng", đồng tiền cắc rơi xuống đĩa báo hiệu hiệp một dứt. Hai tay ôm gà bay tới xách gà mình lên. Bốn rời ghế bước vào sân gà. Vài người khác phụ anh may vết thương trên mình mẩy con gà. Con bông còn rất khoẻ. Nó chỉ mới bị vài vết thương nhẹ nơi đầu. Tuy nhiên mắt bên trái bị đòn hơi nặng. Phần thịt quanh mắt sưng vù lên. Con mắt trái nháy nháy ra chiều muốn nhắm mắt lại. Vài người nhìn Bốn tỏ nỗi lo ngại, sợ con mắt trái sẽ nhắm luôn ở hiệp hai hay ba. Bốn không nói, phân vân. Chủ trường gà đi lại la hét đòi thả gà.

Đám người dạt ra ngoài. Hiệp hai bắt đầu. Như hiệp một, con gà bông bay lên cao quất đôi chân về phía trước. Trường gà lại ồ ạt lên tiếng cá độ. Bốn nhíu mày ngồi quan sát trận đấu. Anh thấy lời ông cụ hàng xóm nói thật đúng. Con bông lanh ở nước đầu, nhưng chậm dần ở nước sau. Nó hay chúi đầu xuống ngực địch thủ và bị chém vào đầu lia lịa. Anh khó chịu khi khán giả bắt đầu quăng tiền cá về phía gà Sáu mô đẹc. Để mắt sang bên trái, anh thấy Sáu mô đẹc đang trầm tĩnh ngồi xem độ gà. Hắn ngồi im lặng hút thuốc, sắc mặt lạnh tinh. Gần cuối hiệp hai, sự ăn thua đã rõ. Đầu con gà bông sưng vù, đỏ lòm những máu. Con gà lỳ lợm không chịu thua đối thủ. Nó ăn hai đạp thì cũng quyết trả lại một đá. Con mắt trái giờ đã nhắm nghiền. Nó cố bám sát đối thủ để khỏi bị nắm đá. Một lần nữa tiếng keng chấm dứt hiệp hai. Chậm rãi Bốn bước vào xem con gà. Ót con bông đã lũng, lòi thịt trắng hếu. Phần đầu phía trái sưng u. Vài người lấy kim chỉ khâu mí mắt trái con gà xuống. Bốn thấy bồn chồn trong dạ. Anh biết con bông sắp thua. Anh cũng biết nó sẽ liều chết, đá tới cùng. Liếc nhìn đám đông, anh thấy Sáu mô đẹc đang nhìn mình mỉm cười. Anh bật cười đau khổ. Anh lại thua Sáu mô đẹc keo nữa

Chương Ba:
- Sao chú em, đầu năm mới qua chúc chú em sức khoẻ dồi dào, tiền bạc thu vào, làm ăn may mắn.

Bốn ngước nhìn sang bờ dậu cây. Vẫn ông cụ hàng xóm bên cạnh. Anh cười buồn:

- Cám ơn cụ, đầu năm tui cũng chúc cụ mạnh khoẻ luôn luôn. Còn tui, cũng mong được như cụ nói, sức khoẻ dồi dào chứ tiền bạc thu vào thì khó qua. Vừa rồi con bông thua độ làm tui sạch túi.

Ông cụ cười an ủi: - Thì đá gà mà, ăn thua là chuyện thường, hơi đâu chú em rầu.

- Mà sao cụ nói hay quá, con bông thua ở nước sau, cứ bị đá vô đầu không hà.

Ông cụ thân mật bước lại gần dậu cây, giảng giải:

- Con bông của chú phạm nhằm hai điểm kỵ. Mồng ngã, giả cánh. Mồng nó ngã về bên trái làm chậm mé trái, giả cánh làm nó dễ bị vô dĩa và sẽ yếu dần ở nước hậu. Chơi gà chú phải biết coi vẩy, coi tuớng. Tướng gà tiết lộ những yếu điểm hoặc đặc điểm về thể lực của con gà. Gà ngon phải có cổ to, đầu nhỏ, bản lưng rộng, cánh xếp vè, kéo đuôi tôm. Vẩy gà chỉ cho ta biết những lối đá và nước đá riêng của những giòng gà đặc biệt. Muốn chém nhanh chú phải có vảy siêu đao, hay liên giáp, hoặc án thiên, phủ địa. Theo qua, gà ngon nhất có hàng vẩy xếp đôi ở trên, kéo hàng một ở giữa, rồi lại tẻ đôi ở dưới. Có người gọi là tam tài vấn khâu, có nơi gọi là tam tài khai vương. Trước kia nhà qua có giòng gà này đá đâu thắng đó. Nuôi quen miệng vẫn gọi là giòng gà Vương. Giòng gà này đá khỏi chê.

Bốn tròn xoe mắt, khâm phục.

-Ch èng ơi! ai dè cụ biết nhiều quá xá. Kỳ tới chắc tui phải chở cụ ra bến xe lựa gà giùm.

- Ậy ậy, chú làm vậy là hỏng. Gà mua chợ là gà vứt đi. Gà hay chú phải lùng ở vườn, ở trại. Kiếm sao ra bổn gà giống mới được.

Bốn nghe mở cờ trong bụng, xoa xoa tay:

- Năm mới may quá gặp cụ. Ở đâu có gà hay cụ chỉ cho tui với. Rồi tui với cụ xách gà đi độ.

Ông cụ cười ha hả nói:

- Thấy chú em vui, qua cũng vui lây. Qua mới hồi hưu ở tỉnh về. Đây là nhà thằng con rể qua. Ở tỉnh, hồi trước qua cũng mê gà như chú em vậy. Cũng ba chìm bảy nổi ...

Bẵng đi một thời gian khá lâu, Bốn không còn gặp ông cụ hàng xóm. Máu chơi gà vẫn không ngừng luân chuyển trong người anh. Ngày đêm anh mơ tưởng thấy một con gà nòi có những đặc điểm tướng tá mà ông cụ mô tả. Những chiều hết việc sớm, anh thả bộ quanh xóm nhìn những con gà khác trong chuồng. Nhiều lần đang đứng xem gà hàng xóm, anh chợt ứa nước mắt nhớ con ô, con bông, hai chú gà đầu đời của anh. Chiều nay rảnh rỗi, anh lại thả bộ ra bến xe ngắm gà. Để giết thì giờ, anh làm quen với lũ trẻ, lăng xăng ôm gà hộ chúng. Nhiều lúc cao hứng, anh la hét, reo hò cùng tụi nhỏ. Đôi lúc anh thấy mình thật trẻ, thật vô tư, đùa giỡn như con nít. Bốn la cà ở bến xe cho mãi đến khi đứa trẻ cuối cùng ôm gà về nhà. Anh về đến nhà lúc trời vừa sập tối. Nơi phòng ngoài mẹ anh đang khơi trầu tiếp khách. Rảo chân vào nhà, anh nhận ra ngay người khách quen thuộc, ông cụ nhà bên cạnh.

- Khoẻ không chú em, lâu ngày mới gặp.

Bốn dán mắt vào cái giỏ cầm nơi tay của ông cụ. Có cái gì cục cựa bên trong. Không kịp cho Bốn thắc mắc, ông cụ cầm luôn cái giỏ đưa cho Bốn.

- Qua đi chơi thăm bà con họ hàng mấy tháng nay. Họ biếu cặp gà, đem về tặng chú.

Bốn tíu tít cám ơn ông cụ. Anh hối hả kéo cái lá che, mở giỏ lôi ra một cặp gà con. Dưới ánh đèn nê-ông ngà ngà, hai con gà nhỏ kêu lên chim chíp rồi đua nhau mổ những hạt cát trên sàn nhà.

Có lẽ trời còn thương Bốn. Mùa hè qua cơn nắng khủng khiếp làm bầy gà trong xóm chết toi gần hết. Bầy gà Mỹ nhà Bốn cũng lăn ra chết theo. Khi thấy hai chú gà nòi con vừa hơi ngắc ngoải, Bốn kịp thời cho uống tí Tétra gà. Bỏ công khó, anh xịt thuốc rửa chuồng gà thật sạch. Số Bốn còn may, một chú gà con thoát chết, sống khoẻ mạnh. Đến mùa Thu, chú gà được tròn bảy tháng. Bõ công của Bốn, anh có được nột con gà nòi điều thật đẹp. Chú gà tơ đang đến thời tập gáy, trổ lông mã đỏ tía ở đầu, vàng ánh trên lưng. Như một anh chàng mới lớn, con gà tập tành làm dáng bay lên ngọn cây thật cao, gân cổ tồ tồ tập gáy cả buổi. Sợ gà bay qua nhà hàng xóm đá bậy hư giò hư cẳng, Bốn lại lôi cái lồng tre ra nhốt con gà ở trước cửa hiệu. Ông cụ hàng xóm qua chơi, tấm tắc khen gà Bốn. Rồi như khám phá điều gì, ông cụ rối rít la:

- Đó, đó chú Bốn thấy không.

Tưởng gà mình nuốt trúng sợi dây thung, Bốn hoảng hốt:

- Gì vậy cụ? Sao vậy?

- Gà chú em có vẩy ngon quá, vẩy Vương đó. Chú thấy không. Nè nè.

Vừa nói, ông cụ vừa lôi con gà ra, chỉ trỏ cho Bốn xem. Bốn không rõ đỏ mặt, gãi đầu, nôn nao hỏi:

- Có chắc phải vẩy dương vẩy diếc gì đó không cụ.

Chương Bốn:
Đã nửa năm nay, không ai còn không biết tiếng con gà điều chưn vàng của Bốn. Danh xưng vô địch của con gà vang qua cả mấy xóm bên cạnh. Tuy mới có hai năm, con gà đã thắng mấy độ trong xóm. Học kinh nghiệm con gà ô, Bốn cắt tiết hai con gà Mỹ già, lấy mấy cặp cựa trồng lên con điều, cáp độ vòng vòng trong xóm. Gà trong vùng không con nào chịu nổi gà Bốn hai hiệp. Có lần anh xách sang cả ấp Tân Hưng, Tân Thành miệt Cái Bè mà họ cũng xá dài, cười xoà không dám cáp. Đã có nhiều người lân la đến dạm mua gà Bốn giá thật cao. Bốn cương quyết không bán. Chắc hẳn Sáu mô đẹc cũng đã biết chuyện và gờm gờm tiếng gà Bốn.

Mùa Xuân năm nay thật vui. Hoa mai nở rộ khắp chốn. Nhờ mưa nắng đều hoà, dân quê trúng mùa lúa, thu hoạch thật nhiều, ăn Tết năm nay lớn hơn mọi năm. Thấy không khí Tết lan tràn với tiếng pháo đì đùng nổ, lòng Bốn thêm rộn ràng. Xuân năm nay anh quyết mang con gà điều đến trường gà rửa nhục. Lần này anh ra quân thật lớn. Bao nhiêu tiền ăn độ của con gà điều, anh cộng lại bỏ cả vào độ gà Tết năm nay. Lần này anh đi chung với ông cụ hàng xóm, vị thầy gà của anh. Anh chiêm nghiệm lời ông cụ nói thật xác đáng. Ông cụ cả quyết con gà điều sẽ không thua bất cứ con gà nòi nào. Mà đúng thật, con gà điều đúng là linh kê, nó chém mau đá mạnh, càng đá càng khoẻ. Cả tháng nay Bốn để ý chăm nom sức khoẻ con gà điều thật kỹ. Anh chọn thóc tốt cho nó ăn, bỏ hằng giờ để đãi lọc các hột lép, ngâm nước cẩn thận nửa ngày và cho ăn thật đúng giờ. Mỗi tối anh đích thân tọng vào họng nó một quả ớt hiểm cho con gà ngủ ấm áp. Trong ba ngày Tết, anh dời cái bội chụp con gà tới góc vườn, nơi ít người lui vãng tới nhất, rồi lấy giấy quây kín lại không cho con gà thấy phía ngoài.

Hôm nay mồng bốn, chọn giờ lành tháng tốt, Bốn cùng ông cụ lên đường. Anh lái xe đèo ông cụ ôm giỏ gà ngồi sau. Cả hai đi đến trường gà thật sớm. Bốn muốn đến sớm để con điều có thì giờ nghỉ dưỡng và làm quen phong thổ. Lúc Bốn đến trường gà, bà con xúm lại hỏi thăm. Ai nấy đều biết Bốn hôn-đa mang con điều ra trận. Lời đồn qua, tiếng vang lại, cả trường gà kháo nhau về con gà điều. Ai cũng có vẻ khớp sợ gà Bốn. Thấy tình thế không ổn, Bốn rảo chân đi tìm Sáu mô đẹc. Bốn không phải kiếm lâu vì Sáu mô đẹc đã lù lù dẫn xác tới. Vừa thấy con gà điều trên tay Bốn, Sáu mô đẹc biến sắc. Lần này thì ... hì hì... Bốn ngỏ lời trước.

- Sao anh Sáu, cả năm rồi không gặp, anh có con nào ba kí mốt cáp độ con điều chứ.

Sáu mô đẹc nhếch mép cười thâm hiểm. Hắn nói nhỏ một người quen nhờ chạy đi lấy gà hộ, rồi mơn man vuốt ve mấy sợi lông đuôi gà Bốn, khen vài câu xã giao. Lát sau, phe Sáu mô đẹc trở lại với một con gà vàng nâu. Đây là giống gà Ó, con gà có cái mỏ khoằm khoằm và bộ lông như gà mái. Vài người rỉ tai cho Bốn biết biết gà Sáu mô đẹc đã thắng hai độ trong năm rồi. Bốn thận trọng ôm gà Sáu mô đẹc lên tay, so thử cân lượng với con điều. Thật may, hai con gà vừa xứng độ. Trường gà rì rào bắt cá. Đa số đã biết tiếng gà Bốn, quăng tiền không ngần ngại. Số còn lại tin tưởng ở uy danh Sáu mô đẹc và con gà ó cũng hăm hở bỏ tiền về phe Sáu mô đẹc. Trong phút chốc, mọi người đều rõ việc Sáu mô đẹc hạ Bốn hôn-đa rỗng túi hai lần và ý chí phục hận của Bốn kỳ này. Thấy sôi nổi bà con ngưng mọi độ cá khác, chú tâm vào việc cáp độ giữa Bốn và Sáu mô đẹc. Lát sau giá cả đã ngã. Bốn và ông cụ bỏ cả hai mươi ngàn vào con gà điều. Trường gà ồn hẳn lên. Ở đây ít ai đá độ gà cao như vậy. Phe Sáu mô đẹc phải một phen vất vả chạy quanh nâng tiền độ con gà ó. Dân đá gà tha hồ quăng cá, ồn ào náo loạn cả lên. Không khí trường gà làm độ gà của Bốn càng thêm quan trọng. Tất cả khán giả hiện diện ai cũng bỏ tiền dự phần cá độ. Độ gà từ từ đi vào lịch sử.

Vừa được buông ra, con điều bay xéo tới rẹt qua mặt con gà ó. Con ó lảo đảo quờ quạng, máu xịt ra đầy mặt. Một cựa của con điều vừa đưa qua mắt con ó, con ngươi lòi ra ngoài bật máu tươi. Trường gà chen lấn nhau, xô đẩy để được nhìn rõ hơn. Phe gà điều la hét om xòm. Sáu mô đẹc nở nụ cười khô héo. Hắn cũng mất vẻ tự tin trầm tĩnh cố hữu của hắn, nhấp nhổm đứng dậy. Sau cơn nguy khốn, con gà ó lấy lại bình tĩnh, bắt đầu trả đòn. Không hổ tiếng là gà hai độ của Sáu mô đẹc, con gà ó luôn luôn khôn ngoan lừa dịp xoay dĩa. Nhưng địch thủ đã khôn, con gà điều lại khôn hơn, nó xoay chân bước vòng vòng làm con ó lỡ bộ. Không bỏ lỡ dịp, con điều nắm mào đá liền mấy phát, chân quất xuống tựa chẻ tre. Con ó bật kêu đau đớn. Mới hơn nửa hiệp đầu, gà Bốn trên cơ thấy rõ. Nó chém con ó lung tung, cắn mào chém đầu, nắm cánh chém mu lưng, mỗi nước đá của nó là một nhát kiếm vào mình đối thủ. Con gà ó mình mẩy bê bết máu, mồm há to thở dốc. Mãi gần cuối hiệp, con gà ó mới trả được vài đòn nguy hiểm nhưng không hề hấn gì cho gà Bốn. Con điều chỉ mới bị vài đòn xoàng nhưng hơi mệt sức vì đá lâu.

Bốn ngồi rung đùi ngắm con điều tung hoành. Anh không ngờ trong đời mình lại được mục kích trận đá hôm nay. Ông cụ ngồi bên lặng thinh không mở miệng. Thỉnh thoảng ông liếc mắt nhìn Sáu mô đẹc. Tên này nhíu mày suy nghĩ không để lộ tí gì trên mặt. Lúc dứt hiệp, Bốn nhẩy bay vào xem con gà điều. Con gà cũng đã bị trúng hai nhát trên mỏ ác và vài nhát chém trên cổ. Vết chém tuy nhẹ nhưng cũng sưng và đen thui. Ông cụ trầm ngâm xem xét vết thương rồi kê miệng hút máu độc. Cẩn thận hơn ông cụ lấy giẻ, thấm cồn chùi sạch máu đọng quanh vết chém. Thấy con điều tỏ dấu mệt mỏi, Bốn hớp vài ngụm rượu đế, ngâm miệng phun lên mặt con gà. Hơi rượu làm con gà điều tỉnh táo lại kêu cục cục. Bốn nhìn qua phe Sáu mô đẹc. Hắn đang mài lại cặp cựa con gà ó, chắc hy vọng vào một nước đá cầu may. Con ó bị quá nặng, đầu nát ngầu vết chém, nằm lả trên đùi Sáu mô đẹc. Bốn nở nụ cười thoả mãn.

Hiệp hai mới bắt đầu được khoảng năm phút, con gà ó đã nằm gục xuống đất. Nó mất máu quá nhiều. Mồm miệng nó đỏ lòm, máu ộc ra từ miệng thành vũng. Con gà ó đã bị chém lũng phổi. Bốn biết gà anh thắng trận nhưng anh hơi lo ngại. Tuy làm chủ tình thế, con gà điều cũng lử người, thở không ra hơi. Nó đang đuối sức dần, chắc cặp cựa con ó cũng phang trúng chỗ nhược nào đó. Con gà bước quanh đối thủ, mổ mổ cái mào con ó dây dây mấy cái rồi lại buông ra đứng thở dốc. Trường gà la hò, Bốn cũng phụ hoạ la hét theo đốc thúc con điều giết đối thủ. Chốc lát sau, con gà điều cúi xuống mổ đầu địch thủ, lấy hết sức bay lên đá. Lúc hạ xuống, con gà điều lảo đảo đứng không vững. Nó đứng im nhìn con gà ó đang hấp hối. Rồi bỗng trường gà ồ lên ngạc nhiên. Con gà điều bỗng nằm xẹp xuống cạnh con gà ó. Bốn cố gắng tự trấn an. Có lẽ con gà quá mệt. Con gà điều vẫn còn tỉnh hơn con ó. Nó cố gắng mổ vào đầu địch thủ. Hai con gà vẫn nằm bẹp trên sân. Con điều cố hết sức mổ con ó thêm mấy cái rồi cũng gục đầu xuống. Cả trường gà la ó khó hiểu. Vài người lên tiếng chê bai con điều, có người hỏi Bốn có biết vỗ nước con gà không. Bốn phân vân ngồi xem sức khoẻ của con điều. Ông cụ ngồi nhíu mày nhìn Sáu mô đẹc. Tên này nở nụ cười kỳ lạ. Ông cụ chợt đứng dậy, cầm tay Bốn giựt mạnh.

- Chú Bốn, thằng Sáu mô đẹc kìa.

Đang run sợ vì tình trạng lạ lùng của con điều, Bốn ngơ ngác:

- Gì cụ?

Ông già nhảy vào sân đá, chụp con gà ó giơ ngang mũi ngửi và phân bua:

- Nó tẩm thuốc độc vào cặp cựa.

Phe Sáu mô đẹc la ó đòi ông cụ bỏ con gà xuống. Bốn choáng váng mặt mày, anh chợt hiểu. Con gà điều gục đầu, con ô co quắp, con bông hấp hối. Anh chợt hiểu mọi chuyện. Tức tối sự ngu dại của mình. Tiếc mấy con gà, anh nhẩy vào sân và chạy bay tới nắm áo Sáu mô đẹc.

- Mày mày ...

Thấy phản ứng hung hăng của Bốn, Sáu mô đẹc hoảng hồn vùng vẫy. Không nói thêm, Bốn vung tay đấm đá lia lịa. Anh nổi nóng như chưa chưa bao giờ nổi nóng. Anh say máu như một con gà nòi chính hiệu. Anh quyết liều chết với Sáu mô đẹc. Cả trường gà hỗn loạn cả lên. Ông Cai chủ trường gà la to yêu cầu mọi người bình tĩnh lại. Nhưng hành động của Bốn như châm ngòi cho một kho thuốc nổ. Thiên hạ la hét, đòi tiền, cãi vả lung tung. Chẳng ai để ý can ngăn Bốn và Sáu mô đẹc. Mọi người đứng dậy ùa ra sân đá. Họ xô đẩy nhau, đánh lẫn lộn nhau bất kể bạn thù. Sáu mô đẹc cố xoay mình để thoát thân nhưng Bốn bám sát và kẹp đầu thằng này vào nách mình. Anh cung tay đấm thoi bôm bốp vào mặt tên kia. Tên Sáu thụi Bốn mấy cái vào bụng nhưng anh nóng máu nên chẳng thấy đau.

Một thằng nhỏ chạy hớt hơ hớt hãi từ ngoài đường vào, kéo áo ông Cai nói nhanh mấy câu. Ông Cai xoay mình la lớn: -"Phú lít, phú lít".

Mọi người chợt ngừng tay rồi không nói không rằng, họ chen nhau bỏ chạy. Bốn không tự chủ, anh buông Sáu mô đẹc ra hồi nào không hay. Anh quay mặt nhìn con gà điều. Nó đã chết. Ông cụ lôi Bốn theo đám đông chạy ra đường.

Giây lát sau trường gà vắng ngắt. Trên sân đá chỉ còn hai con gà nằm chết cạnh nhau.

NGUYỄN DU ANH-VŨ

Giáng Sinh 83

 

Gà sanh đôi
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng

"Tháng giêng là tháng ăn chơi", năm nào cũng vậy, sau ba ngày Tết, làng tôi lại mở trường gà. Những tay chơi gà tứ xứ kéo về, họ đi bằng ghe, bằng xuồng, đi xe hơi, nhiều nhất là đi bằng xe ngựa, và đông nhứt là dân Cao Lãnh, gà Cao Lãnh.

Trường gà xây tròn giữa sân chợ. Hàng quán tràn ra tận đường, người qua kẻ lại tấp nập. Gà, khỏi phải nói. Người ta ôm nó trong lòng tay, trước ngực, hết sức nâng niu. Con nào cũng rực rỡ, oai phong như Lữ Bố.

Trong bọn con nít chúng tôi, thằng Xẹ là thằng xông xáo nhứt. Xẹ mười hai mười ba tuổi, chắc nó có một cái tên khác đẹp hơn, nhưng bọn tôi không ai biết, chỉ biết nó là Xẹ vì nó là thằng mắt lé, lé xẹ, nó ngó bên này nhưng lại nhìn bên kia. Má nó bán cháo cá, chắc nghèo, hình như nó không có quần dài, toàn mặc quần xà lỏn, áo bà ba nhưng lại cụt tay, người ốm yếu nhưng lại dẻo dai trong mọi cuộc chơi. Những ngày vui nầy, nó được má cho tự do, khỏi bưng cháo cho khách. Nó cũng ôm một con gà, nhưng là gà tre, con gà trong tay nó cũng sặc sỡ chẳng kém ai, nhưng nhỏ bằng một nắm tay. Gặp con gà chiến nào nó cũng đưa gà nó ra thử. Nó quan sát từng con để khi trường gà đóng cửa, thắng thua rồi gà ai nấy bồng, không ai nhớ thì nó bắt đầu kể, con thắng con nào, con thua con nào, màu sắc nó ra sao như một cuốn phim. Bọn tôi, có đứa ngồi bên cạnh nó từ đầu đến cuối, nghe nó kể cũng há miệng nghe như một chuyện mà chưa bao giờ biết.

Sau trận gà năm đó, nó kể. Con gà thắng trận là con gà ô của Cao Lãnh. Con gà tuyền một màu đen, cựa cong như lưỡi hái.

- Cựa đó là cựa móc họng - Nó nói. Nhưng con ô Cao Lãnh thắng không phải nhờ cái cựa móc họng đâu!

- Vậy nó đá con kia dẫy tê tê là nhờ cái gì? - Một thằng hỏi.

Thằng Xẹ nghiêng mặt ngó tôi nhưng lại nhìn thằng vừa hỏi rồi nó ra vẻ bí mật:

- Nó là con gà lai.

- Nó lai tàu à?

- Lai tàu thì vô nồi - Nó lai rắn. Con ô đó cha rắn, mẹ gà.

- Trời đất! Bọn tôi sững sờ. Nó không thèm để ý đến vẻ ngạc nhiên của bọn tôi, kể tiếp:

Ông chủ gà đó có nuôi con gà mái nòi để lấy giống. Là gà mái nhưng khi nó có con, nó đá mấy con trống hàng xóm cụp đuôi rót hết. Có một đêm, ông chủ gà thấy có một con rắn hổ mang chui vào chuồng, ổng định đốt đuốc, đập nó, nhưng ông thấy êm ru, không nghe con gà "la ó" gì mà nghe nó "rin rít" trong cuống họng. Ông rình ông xem, ông thấy con gà mái ngủ với con rắn. Lạ, đêm thứ hai ông rình, ông thấy y như đêm trước. Con gà mái bắt đầu đẻ. Ông đánh dấu mấy cái trứng ông nghi là con của rắn. Gà nở, ông bắt đầu nuôi, nuôi cho đến lớn. Con ô của ông đúng là con của rắn. Tụi mầy biết không, khi nó rướn cái cổ của nó lên mổ xuống y như con rắn hổ mang. Mổ dính đầu con kia, nó quay mình, song phi, đưa cái cựa lưỡi hái móc họng con kia dẫy đành đạch...".
Nghe thằng Xẹ kể, bọn tôi nhìn nhau, bán tín, bán nghi.

- Tụi mầy không tin thì thôi, tao không kể nữa.

- Tin chớ sao không tin, kể nữa đi Xẹ.

Như đắc thắng, nó nghênh mặt, ngó bên này, nhìn bên kia, làm cao:

- Bữa khác!

*
* *

Năm sau, cũng sau ba ngày Tết, xác pháo còn đầy đường và trời cũng se lạnh, sân chơi lại tấp nập với trường gà.

Ngay ngày đầu, thằng Xẹ chạy tìm bọn tôi. Bọn nhóc chúng tôi lại túm tụm dưới gốc cây trứng cá như mọi năm. Nó báo một tin giật gân:

- Con gà lai rắn độc nhứt vô nhị bị gục rồi!

- Con gà đá gục con lai rắn nó lai con gì?

- Con cọp hả?

- Xạo! Cọp làm sao ngủ với gà?

- Hay là nó uống rượu hổ cốt?

- Xạo hết!

- Vậy thì làm sao nó đá gục con gà cha rắn mẹ gà?

- Vậy mới nói! - Bọn tôi sốt ruột. Thằng Xẹ từ từ ngồi xuống, bọn tôi cũng từ từ ngồi xuống theo nó, nó bắt đầu:

- Con gà lai rắn đá đâu thắng đó khắp vùng Cao Lãnh. Trong khi đó, ông chủ gà lai rắn nghe đồn có một con gà bên xứ Nha Mân cũng đá đâu thắng đó, chủ gà Nha Mân nhắn ông thách đấu. Trước khi nhận lời, ông đi dò hỏi. Ông đến trường gà, xem con gà Nha Mân. Ông thấy ông Nha Mân có hai con nòi giống hệt nhau. Rồi ông nghe nói đó là cặp gà sanh đôi. Ông để ý thấy, khi cây nhang tàn, đồng xu rớt xuống đĩa một cái keng, chủ gà bồng con gà vô cho nước, tới "rul" thứ hai, ông tráo con gà em vô, giống hệt, không ai biết, hai con gà thay nhau đá với một con, con nào chịu nổi. Người ta kể, ông Nha Mân đó, khi gà của ông ấp, đến ngày sắp nở, ổng bỏ trứng vào thau nước. Ông thấy có một trứng lắc mạnh, nó lắc từ bên này qua bên kia, rồi từ bên kia nó lại lắc qua bên này, mạnh không giống ai. Ông để ý, khi gà nở, ông thấy cái trứng đó ló hai cái mỏ, ông tưởng là con gà hai đầu, ông sợ, ông chắp tay ông vái, khi trứng bể ra, ông thấy hai con, ông mừng như la làng, ổng chạy đầu trên xóm dưới ông khoe, ông có cặp gà sanh đôi rồi, ông nuôi nó thành một cặp gà chiến.

Ông gà Cao Lãnh vỗ vai ông Nha Mân:

- Tôi nghe ông nhắn thách đấu với con ô của tôi.

- Dạ đúng ! Nghe con ô vang danh quá, tôi muốn cho gà tôi thử sức.

- Tôi không chạy, nhưng gà ông là gà sanh đôi, hai con thay nhau đá một con., con nào chịu nổi.

Bị lộ, ông Nha Mân tái mặt, chối quanh co, Ông Cao Lãnh nói:

- Ông thách, tôi không chạy. Con anh hay con em, con nào cũng được, nhưng khi ra đấu trường, ông cho con anh ra đấu thì tôi bồng con em, nếu con em đấu thì tôi bồng con anh.

Không đợi ông Nha Mân trả lời, ông gà Cao Lãnh nói:

- Sau Tết tôi bồng con ô đến trường đấu, tôi chờ cặp gà sanh đôi của ông.

Ông gà Nha Mân ôm cặp gà sanh đôi đến trường dấu.

Ông gà Cao Lãnh hỏi:

- Ông cho con anh hay con em?

Ông gà Nha Mân:

- Nó nở một lượt, tôi không biết con nào anh, con nào em. Ông chọn con nào tôi thả ra con đó.

Giao kèo xong, ông gà Cao Lãnh liền bồng một con. Trận đấu thật mê hồn. Hết cây nhang thứ nhứt, con gà sanh đôi thương tích đầy mình, lông lá tơi tả. Không chịu nổi con gà lai rắn, con gà sanh đôi xụi đuôi, rót chạy. Con gà sanh đôi trong tay ông gà Cao Lãnh nó dựng lên, cất tiếng kêu "ót ót" mấy tiếng, lập tức con gà sanh đôi kia lại như hồi mã thương, dập liền mất cái. Con gà lai rắn chồm lên, từ trên cao mổ xuống như con rắn, con gà sanh đôi ở trong lại "ót ót", lập tức con gà sanh đôi ở trong như qùi xuống, thấp hơn, rồi vung hai chân đá ngược, cái cựa của nó phập ngay cái cổ họng con gà lai rắn. Con gà lai rắn qụy xuống, giãy đành đạch.

Ông gà Cao Lãnh mặt xụi lơ:

- Con gà sanh đôi của ông lợi hại quá. Con trong nó mách nước con ngoài.

Ông gà Nha Mân:

- Làm gì cũng phải có chỉ huy chớ anh!

Kể xong chuyện, thằng Xẹ ngó bên nầy nhìn bên kia chờ bọn tôi tán thưởng, không ngờ có đứa phạt ngang:

- Dóc ! Dóc tổ!

Thằng Xẹ cụt hứng, nó lại ngó bên nầy nhìn bên kia.

- Ưừ, thì tao dóc. Tụi mầy, tao đố thằng nào nói dóc được như tao. Tao đố.

Bị một đòn phản công của nó, như bị một cú hồi mã thương, bọn tôi nhìn nhau, lơ láo. Thua ! Thua thằng Xẹ.

27/11/97

 

Trận gà cuối năm
Nguyễn Kim - www.baocantho.com.vn

Thuở ấy, nhà Tùng nuôi đôi bò kéo xe bánh gỗ dùng chở nông sản của gia đình hoặc hàng xóm mỗi mùa thu hoạch. Gần gũi mấy năm trời quen hơi quen nết, cả nhà Tùng thương yêu, chăm sóc hai con vật này hết mực. Chiều cho tắm mát, ăn no về chuồng, un rơm xua muỗi... Chính tay ba Tùng làm. Ông bảo vậy mới an tâm. Ông nói thêm: con trâu thường chỉ cực mùa ruộng, còn con bò thì quanh năm suốt tháng phải mang cái ách trên vai, tội nghiệp hơn.

Một ngày cuối năm, sau khi chở được sáu chuyến xe đất đắp bờ lộ xóm, một con bò bỗng nhiên khuỵu chân xuống không gượng nổi, bụng to dần lên như trống đình. Ba Tùng luống cuống đổ hết nước chanh tới rượu xoa ấm, nó vẫn nằm đó với hai mắt mở to cam chịu, long lanh ngấn nước, hàm cứng lại. Những người hàng xóm lo lắng nói đó là bệnh trướng hơi, khó qua khỏi. Quả đúng, vài giờ sau con bò đáng thương ngoẹo đầu sùi bọt mép, tắt thở. Cả nhà buồn khôn xiết, Tùng nhớ hoài hình ảnh cha mình thẫn thờ bên xác con vật, bàn tay chai sần cứ vuốt ve cái mõm bắt đầu lạnh giá. Mồng ba Tết năm ấy, ông tẩn mẩn dán giấy vàng bạc vào cặp sừng con bò còn lại rồi cứ vào ra trước sân nhà, mắt đăm đăm ngoài ngõ như trông ngóng điều gì. Hai cây mai vàng không vặt lá, tưới nước đúng kỳ, ra giêng còn trổ hoa muộn...

Tùng lại nhớ con chim sáo nghệ nuôi từ lúc mới ra ràng. Anh tập cho nó ăn tôm tép, cá nướng chín và chút ớt, hy vọng sau này lột lưỡi, dạy sáo học tiếng người. Chăm chút mấy tháng trời, con sáo đã quen và nhận biết được Tùng mỗi khi anh huýt sáo gọi. Cứ ngỡ rằng theo thời gian, con vật khôn ngoan này đã chấp nhận sự thuần dưỡng. Nhưng thiên nhiên tự do rộng mở cùng tập tính giống nòi mạnh hơn, con sáo nhà Tùng bị sự quyến rũ của con sáo mái hoang dã để giã từ anh mãi mãi. Mới đầu, đôi chim sáo còn lượn vòng khu vườn rồi con trống để bạn tình đậu trên cành nhãn, nó chần chừ bay đáp xuống gần Tùng cách mươi bước chân. Anh đứng yên lặng nhìn, chờ đợi. Nghiêng nghiêng cái đầu nhỏ nhắn với đôi mắt tròn xoe, nó bỗng bay vụt lên cạnh bạn. Đôi chim cất tiếng hót thánh thót xao lòng như vĩnh biệt Tùng rồi chớp cánh bay xa sau rặng tre lay lay bóng nắng...

Tùng chưa nguôi ngoai nỗi buồn mất con sáo nghệ, may mắn được con gà chọi rặt nòi của ông Sáu Bình nổi danh thầy gà một thời. Là chỗ bạn từ lúc còn trai trẻ với ba Tùng, ông tặng anh con gà giò lông điều và dặn kỹ:

- Nhớ chăm sóc cẩn thận, nuôi để nghe tiếng gáy hoặc thích thì vào dịp lễ Tết cáp độ, bịt cựa đá cho bà con xem chơi thôi. Đừng bày đặt cá cược ăn tiền như hồi xưa, vi phạm pháp luật đó nghen cháu!

Tưng tiu con gà trên tay, Tùng nói với ông Sáu:

- Cháu chịu nhất là giấc khuya sớm còn nằm trên giường nghe tiếng gà gáy văng vẳng, tự dưng khiến lòng mình man mác, gợi nhớ đâu đâu. Cháu hứa nghe theo lời bác.

Như vừa ý, ông Sáu Bình cười khà khà rồi bỡn cợt ngâm nga:

- Cảm ơn bụi chuối bờ ao... Nửa đêm gà gáy có tao có mày. Cảm ơn cái cối cái chày... Nửa đêm gà gáy có mày có tao!

Nuôi được ba tháng, con gà điều trổ mã óng mượt, mồng thẳng oai phong, cựa nhú hột bắp. Tùng cắt tít, tỉa lông, bôi rượu nghệ cho săn da đúng bài bản. Mỗi sáng, anh chịu khó đưa nó ra bãi cỏ quần chân, ngoài thóc tốt còn bồi dưỡng thêm chuối, cá bống tươi. Sung mãn, con điều hay tút... tút... gọi mái theo bản năng. Nhớ câu tốt mái hại trống, Tùng làm cái rào chắn giữ cho nó luôn bền vững phong độ một... chiến binh. Ngày lại ngày, với đôi cựa mọc dài, dáng bệ vệ, con điều vỗ cánh, vươn cao cổ cất tiếng gáy dài hơi như khoe sức lực cần phát tiết. Ông Sáu Bình tới coi, khen con gà đồng thân đồng thủ, có các vảy tốt như an thiên, liên giáp nội... đáng gọi là quí kê. Tùng nghe chưa hiểu nhiều, nhưng trong bụng khoái như mở cờ. Đời gà chọi, chuyện đến phải đến. Trận thử sức đầu tiên giữa con điều với con nhạn nổi tiếng của Tư Muôn ở xóm Gò vào dịp cuối năm dương lịch rất gay cấn. Nhớ lời ông Sáu dặn, Tùng nhất định không cá cược bằng tiền mà đưa đề nghị treo giải 5 lít rượu nếp, cặp vịt xiêm để sau trận mời anh em, bè bạn uống chơi; đương nhiên là bên thua chịu. Tư Muôn lưỡng lự rồi cũng đồng ý điều kiện trên cùng sự tự tin ra mặt. Cuộc chơi không theo lệ xưa tính thời gian từng hiệp bằng đồng xu cột sợi chỉ treo, phân đoạn nhang cháy mà cứ thả gà đá... thẳng cẳng với đôi cựa bịt kỹ. Vòng trong vòng ngoài gần hai chục người khom lưng trầm trồ, cổ vũ theo từng cú đá, cú nhảy của hai con gà hăng tiết. Tư Muôn hào hứng vung tay hét toáng lên:

- Ráng lên con! Ai chịu chơi, thằng này bắt bạc ăn tám!

Tùng lừ mắt gạt ngang:

- Bỏ thói cá độ đi! Bộ muốn tui với ông... ra toà hả?

Con điều ít chịu so cựa, nó hay áp sát địch thủ cao to hơn như đợi dịp ra đòn quyết định. Tùng sốt ruột ngó con gà nhà xà quần lòn cánh con nhạn tìm thế, ai nấy im lặng chờ diễn biến sắp tới. Bất ngờ, con điều lách ra và nhanh như chớp nó xoay ngang cái mỏ sắc nhọn túm chặt đầu đối thủ tung hai chân đá thốc vào ức con nhạn. Thêm hai đòn nữa ngay cổ cúp, địch thủ đứng không vững, kêu ré một tiếng đau đớn rồi bỏ chạy khỏi vòng đấu. Con điều không đuổi theo, cất tiếng gáy đắc thắng giữa những tràng pháo tay phấn khích. Tư Muôn bỏ con gà thua vào giỏ đệm, nhăn nhó bảo Tùng:

- Con điều của ông lì đòn, xuất chiêu vô dĩa độc quá!

Tùng cười hân hoan:

- Nhờ may mắn thôi bạn ơi! Về bắt cặp vịt xiêm cho sớm, anh em đang chờ...

*

* *

Thấm thoát đã gần Tết Nguyên đán, vì bận nhiều việc nhà và cũng ngại mang tiếng mê chọi gà nên Tùng luôn từ chối các lời đề nghị so cựa với con điều. Cuối năm, rộn rịp nhất khu vực gần bến ghe là nơi tập trung hoa kiểng từ các địa phương Đồng Tháp, Long An... đổ về. Thiên tuế, cau đỏ, cau vàng, sứ Thái, mai vàng, hoa tươi rực rỡ, bon-sai xinh xắn... chưng bày theo loại, người mua kẻ bán tấp nập. Trưa ngày hăm ba tháng Chạp, Tùng rỗi việc đi một vòng quanh phố rồi thuận chân thả ra bến chơi. Các ghe thuyền lớn nhỏ neo đậu san sát, sinh hoạt thương hồ có nét riêng của những người quen lênh đênh sông nước. Dừng bên chiếc ghe chất cau kiểng, mai gốc... Tùng chỉ chú ý đến con gà nòi đen tuyền sắc trong lồng kẽm sau lái. Thấy khách có vẻ quan tâm, người chủ ghe trạc tuổi bốn mươi như thoả ý, niềm nở:

- Mời anh xuống coi con gà chơi, giống gà Cao Lãnh này hổng tệ đâu. Con trai tôi nuôi từ hồi nhỏ đó.

Tùng xuống ghe cùng ngồi trên mui uống trà chuyện vãn. Bằng giọng hiền lành chơn chất, anh chủ ghe chậm rãi nói:

- Coi bộ anh cũng khoái gà chọi? Tôi ưa lâu lâu đi đá một trận, nhưng thằng nhỏ nhà tôi không chịu, nó cưng con ô này lắm. Nó mới học lớp sáu, xin cô giáo cho nghỉ trước ít bữa theo tôi bán buôn chút đỉnh kiếm tiền ăn Tết...

Đến lượt Tùng khoe về con gà của mình, vui miệng kể luôn về trận thắng con nhạn của Tư Muôn xóm Gò. Mắt anh Bảy, người chủ ghe sáng lên rồi dịu xuống ngay:

- Chà... phải chi có dịp cho con ô này đụng với con điều của anh, coi giò cẳng sướng mắt. Ngặt là thằng Hậu con tôi thương gà, thấy ai bày cho chúng đá nhau đổ máu là sợ, là ghét. Nó nói sung sướng gì mà xem cảnh xung đột, giết chóc lẫn nhau, như vậy là quá độc ác...

Tùng đăm chiêu ngó con ô đi quanh cái lồng chật hẹp, chậm rãi nói:

- Con anh có phần đúng, nhưng mình chỉ giải trí thôi... Nếu được, chiều nay khoảng ba giờ tôi ôm con điều ra thử sức con ô Cao Lãnh một phen chơi.

Anh Bảy tần ngần giây lát rồi gật nhẹ đầu:

- Được, đúng hẹn nghe anh! Thằng Hậu con tôi đã theo xe ba-gác chở cau giao cho vựa xa, có lẽ chiều mới về tới. Bến vắng, mình làm một độ thôi!

*

* *

Nhanh tay cùng Tùng dọn dẹp các giỏ cần xé lấy khoảng đất trống xong xuôi, anh Bảy nhìn đồng hồ, sốt ruột hỏi qua những người đang bịt cựa gà:

- Ngon lành chưa mấy huynh? Tụi tui thả gà sớm để thiên hạ kéo tới rần rần...

Hai người ôm gà nhử nhử rồi cùng lúc buông tay. Đôi gà lúc lắc đầu gườm gườm thăm dò rồi hăng máu sấn vào tung đòn liên tục, tám lạng nửa cân. Người xem ngồi xổm thành vòng tròn tặc lưỡi xuýt xoa và lúc lúc lại dãn ra nhường chỗ cho hai đối thủ tranh tài. Phải nhìn nhận con ô của anh Bảy rất nhanh, cái mỏ linh hoạt của nó bấu bất cứ chỗ nào trên mình con điều cũng đá được, có điều kém hiệu quả. Cuộc đấu kéo dài giống như chọi gà đòn do cựa đã bịt kín không gây sát thương. Có vẻ thấm mệt, hai con gà tựa vào nhau xà quần quanh bãi. Con điều lừa thế mững cũ lòn vào cánh đối thủ, xoay xoay tìm miếng ra đòn. Một ông già nhìn xuống quan sát rồi la to:

- Con điều sút vải bịt cựa... Chủ vô ôm gà mau lên!

Tùng vừa nhổm dậy chưa kịp phản ứng thì con điều đã nhoài ra ghì đầu con ô kéo lại, tung cú đá hiểm vào ức. Trúng đòn, con ô sặc máu và hứng thêm vết đâm lút cựa vào bầu diều, rách toạt, nhúm thóc ươn ướt vãi ra sân. Nó nghèn nghẹn khàn khàn kêu lên, quáng quàng thu tàn lực đập cánh bay qua vòng người rơi tuốt mé sông. Một đứa bé vừa đến, chứng kiến cảnh bi thương của con ô, để cả quần áo lao xuống sông vớt con gà ô. Anh Bảy thẫn thờ ngồi cạnh đứa nhỏ, đưa cái khăn lông cho nó, thở dài:

- Hậu... ba tính đá chơi chút thôi, ai dè... Để ba coi con ô còn sống, còn dưỡng được không con?

Hậu không ngước lên, nó trải cái khăn đặt nhẹ con gà thoi thóp lên, bàn tay nhỏ nhắn áp sát vết thương chí mạng đầy máu. Con gà ướt sũng nước, màu lông đen như đen thêm, mắt nhắm nghiền, co giật vài lần rồi duỗi thẳng hai chân. Nó chết trong sự im lặng của những người hiếu kỳ vây quanh. Anh Bảy đưa tay vuốt tóc con, giọng như người hụt hơi:

- Lỗi tại ba hết, kỳ này về ba hứa tìm cho con gà khác tốt hơn. Đừng buồn nữa con ơi.

Đứa nhỏ đưa ống tay áo quệt ngang mắt, nghẹn ngào:

- Thôi, con không muốn...Từ giờ con không nuôi gà chọi nữa đâu, con ô chết rồi còn gì.

Tùng bỗng nghe như con điều trên tay mình nặng trĩu, lòng anh chán chường với cái chiến thắng tàn nhẫn này, cho dù là rủi ro. Không khí bãi chọi gà mới đây còn náo nức căng thẳng mà giờ trống vắng như tâm hồn Tùng. Anh nhìn hoài hai cha con anh Bảy lầm lũi bước bập bênh trên cây đòn dài dẫn xuống ghe, ở đó có cái lồng úp gà rỗng không, buồn tẻ. Dãy quày sạp đàng kia chất đầy bánh mứt với đủ giọng rao mời lanh lảnh nhắc Tùng nhớ hôm nay là hăm ba tháng Chạp, ngày đưa ông Táo về trời. Có lẽ từ cái Tết này, anh sẽ có cùng ý nghĩ như con anh chủ ghe là không muốn thấy lần nữa cảnh hai con gà lăn xả, tung những cú đá quyết liệt, bật máu vào nhau. Bất giác, nét trầm tư của cha Tùng cùng tiếng thở dài áo não thương đứt ruột ngày xưa lại hiện về trong tâm tưởng anh.

 

Con Gà Nòi Gãy Cựa
Chu Sa Lan - www.truyenviet.com

Tháng giêng là tháng ăn chơi. Câu nói này vào thời xa xưa đúng y chang. Muốn ăn muốn chơi người ta phải chuẩn bị trước. Bởi vậy tết năm nào dân trong làng cũng bỏ ra cả tháng để chuẩn bị ăn và chơi trong dịp Tết Nguyên Đán. Nói cho đúng thì chỉ có đám con nít và mấy ông già hay những người có chút đỉnh của cải không phải đi làm mới có thì giờ chuẩn bị để ăn Tết. Đám con nít lo ăn tết kỹ chẳng kém gì người lớn. Đi học từ thứ hai cho tới thứ năm thôi thành ra chúng có tới ba ngày cuối tuần để chơi và để sửa soạn các trò chơi cho ba ngày tết.



Mới đầu tháng 12 thôi mà đám con nít được lệnh tựu tập ở nhà lồng chợ để bàn chuyện ăn tết. Con nít nhà nghèo và con nít nhà giàu chia thành hai phe rõ rệt. Phe nhà giàu ít người hơn nhưng lại có tiếng nói mạnh mẽ vì có tiền. Phe nhà nghèo đông hơn. Người nghèo lúc nào cũng đông hơn người giàu. Cái điểm đó cũng ứng vào đám con nít trong làng. Phe nhà giàu do Bảy Thưa lãnh đạo còn phe nhà nghèo do Sáu chỉ huy. Sau lần đánh Bảy Thưa bầm mắt và xịt máu mũi, Sáu được con nít nghèo suy tôn lên làm thủ lĩnh đại ca vì nó có ba điều mà đám con nít nghèo không có. Thứ nhất là hay chữ hơn. Thứ nhì nó có võ và thứ ba nó không sợ thằng Bảy Thưa.
- Tụi mày muốn chơi cái gì?
Bảy Thưa hỏi và đám con nít nhà giàu la lớn. Sáu thường giễu đám con nít thuộc phe Bảy Thưa là gánh hát cải lương.
- Bầu cua cá cọp đi anh Bảy
- Lắc lô tô...
Sáu xì tiếng dài.
- Bầu cua cá cọp với lô tô hoài chán bỏ xừ. Kiếm cái gì mơi mới đi...
Hết nói thêm vào để lấy lòng đàn anh của mình.
- Đá gà đi... đá gà vui lắm...



Đám con nít nhà giàu hưởng ứng liền. Chúng nghĩ tụi con nít miệt vườn toàn là trần minh khố chuối, nghèo rớt mồng tơi thì làm gì có tiền để mua gà đá. Gà thường đã mắc huống hồ gì gà đá. Nó mắc gấp mười lần gà ăn thịt. Mà hỏng có dễ kiếm đâu nghen. Nội cái làng này không có ai đá hoặc nuôi gà đá. Các vùng lân cận chỉ có một tay đá gà mà nghe như đã bỏ nghề vì sạt nghiệp. Đó là bác Tư bà con bên nội của Sáu. Ổng giàu nhất làng Lương Hòa nên ở không ăn chơi mút mùa. Tứ đổ tường cái giống gì ổng cũng biết, cũng chơi qua. Đối với bác Tư thì hỏng phải tứ đổ tường mà là lục hay bát đổ tường.



Nghe nói đá gà Sáu ừ liền. Chuyện đá gà nhắc nó nhớ lại ông năm Hàn. Hồi còn ở trên tỉnh má nó mướn nhà của ông ta. Ông này tuổi độ năm mươi ngoài mà dê thì hỏng có ai bằng. Được người quen chỉ má nó tới mướn nhà của ông ta. Vừa thấy mặt ông ta mê má nó liền. Nhà cho người khác mướn năm chục đồng một tháng mà ổng chỉ lấy rẻ có mười đồng. Ổng còn không muốn lấy tiền nhưng má nó hổng chịu. Sau khi gặp mặt ổng đem cây si bự còn hơn cây me già trồng ngay trước cửa nhà của má nó. Từ đó một tuần lễ ổng có mặt nhà nó ít nhất hai lần. Mái nhà còn mới tinh nhưng vì muốn có cớ chính đáng để thấy mặt má nó ổng kêu thợ gỡ bỏ để lợp mái mới. Ổng tìm đủ cách để làm đẹp lòng người đẹp. Ổng dẫn nó đi theo ổng xem đá gà. Nhờ vậy mà nó cũng biết chút ít về cách nuôi và đá gà. Bởi vậy khi nghe thằng Hết nói đá gà nó ưng liền vì trúng tủ của mình mà.
- Ừa mình đá gà...
Câu nói của Sáu như là một mệnh lệnh hay là quyết định tối hậu. Bảy Thưa cũng chịu đá gà. Nó có thâm ý riêng của nó. Bấy lâu nay đá dế nó bị thua hoài. Sang tới đá cá lia thia nó càng đá càng thua đậm, thua thảm thê. Bây giờ có dịp phục hận nó dễ gì chịu bỏ qua. Biết gà rất mắc tiền nên Sáu bày mỗi phe chỉ đưa 1 con gà ra đá mà thôi. Cả bọn đồng ý. Riêng Sáu cũng hơi lo trong lòng vì không biết mình với đám con nhà nghèo có tiền mua gà để đá không. Đợi cho phe của Bảy Thưa đi hết Sáu họp ban tham mưu của mình bàn chuyện đá gà.
- Làm sao mình có gà để đá anh Sáu?
Thằng Dắt hỏi nhỏ. Thằng Cu trả lời thật nhanh như sợ mấy đứa khác nói trước.
- Dễ ợt... Tao thấy chị sáu Em nuôi một bầy gà. Mình mua một con...
Thằng Hết trề môi.
- Mày ngu như bò. Chị sáu Em nuôi toàn gà mái không. Gà mái mà đá cái gì...
Thằng Cu cố cãi lại.
- Sao gà mái hỏng đá được?
Sáu bật cười hỏi.
- Mày có thấy đứa con gái nào quánh lộn hôn...
Thằng Mến xen vào.
- Có chứ anh. Con Bền nó quánh lộn hoài. Nó quánh luôn cả đám con trai tụi tui nữa...
Sáu gật gù.
- Như vậy nó không phải là con gái mà nó là bà chằng lửa... Tao biết có chỗ để mình mua gà. Chỉ sợ tụi mình không có tiền để mua...
- Ở đâu anh Sáu?
- Bác Tư của tao. Ổng thích đá gà... Tao đoán ông có nuôi gà... Ổng giàu lắm... Tứ đổ tường cái gì ổng cũng biết...
- Tứ đổ tường là gì hả anh Sáu?
Sơn hỏi anh của nó. Sáu nhăn mặt vì câu hỏi của thằng em út. Chính nó cũng hỏng biết tứ đổ tường là cái mốc xì nhưng đã lỡ khoe mình hay chữ nên nó phải trả lời câu hỏi của Sơn.
- Tứ đổ tường là bốn món ăn chơi của người lớn. Tứ là bốn, còn đổ tường là...
Sáu gãi gãi đầu rồi sau cùng à lên tiếng nhỏ.
- Tứ đổ tường là bốn món ăn chơi làm đổ tường nhà của mình bởi vậy mới gọi là tứ đổ tường. Bác Tư ổng ăn chơi riết rồi tường nhà của ổng mất hết trơn...
Sơn gật đầu tỏ vẻ tin vào lời giải thích của anh mình. Anh nó được coi như hay chữ nhất trong đám con nít mà.
- Nhà ông ở đâu hả anh Sáu?
- Lương Hòa...
- Lương Hòa ở đâu?



Sáu nhăn mặt vì câu hỏi của thằng Cu. Nói chuyện với con nít vườn nhiều khi bực mình. Nhà quê hỏng chịu được. Lương Hòa là cái làng bên cạnh mà tụi nó cũng hỏng biết. Suốt đời tụi nó chỉ quanh quẩn trong làng. Con gái mười lăm, mười sáu đã lấy chồng. Con trai mười bảy đã có con. Mới bốn mươi đã làm ông nội hay bà ngoại. Sáu ước ao mình mình được trở lại tỉnh thành, được thấy ánh đèn điện, ăn bánh mì thịt, ăn cà lem cây, coi phim Tarzan hay đi sở thú coi con cọp, con khỉ... Ở đây có ánh trăng nhưng đối với đầu óc của đứa con nít như nó trăng xấu ỉn. Trăng đẹp và huyền ảo chỉ có trong đầu óc nhiều tưởng tượng của ông Đường Minh Hoàng. Tuy nhiên nó còn phải ở đây lâu lắm. Nó còn phải chơi với đám con nít nhà quê dốt, khờ và hổng biết ma lanh. Nó thèm được chơi với thằng Duy. Nó thèm được có một đối thủ đồng cân lượng. Bây giờ nó mới nhớ tới lời của ông năm Hàn khi giảng chuyện Tam Quốc Chí cho nó nghe. Ổng nói sở dĩ Khổng Minh tha Tào Tháo ở Huê Dung lộ chỉ vì ông ta biết một điều là đánh nhau mà không có đối thủ thì buồn chán lắm cũng như đời sống mà không có tri kỷ thì hiu quạnh lắm. Thằng Bảy Thưa chưa phải là kỳ phùng địch thủ của nó. Bảy Thưa có sức mạnh mà không có cái trí. Nhưng thôi không có chó bắt mèo ăn cứt. Dù sao thằng Bảy Thưa cũng là một đối thủ đủ cho nó tiêu bớt chút thời giờ nhàm chán ở cái làng mà nó đã sinh ra và lớn lên. Đám con nít tản mác dần dần vì mặt trời đã khuất sau rặng dừa. Chỉ còn Sáu ngồi trơ vơ trong nhà lồng chợ hoang vắng và đìu hiu. Tự dưng nó cảm thấy buồn, ước ao được có ba để chơi đùa với nó hay giải thích những ý nghĩ rối rắm trong đầu nó. Nó có một bà mẹ hiền nhưng nó cũng cần một người cha. Nếu không nó vẫn cảm thấy thiếu thốn.
Sáu thiếu điều mắc nghẹn khi nghe má nói sáng mai sẽ dẫn chị em nó đi lên Lương Hòa thăm bác Tư Bơ. Đúng là lù khù có ông cù độ mạng. Hơn tuần lễ nay nó đang rầu vì không kiếm ra con gà đá. Nhiều khi túng quá nó nghĩ con gà gì cũng được. Gà che, gà ác, gà cồ, gà trống, miễn là đá được, ngay cả đá thua con gà của Bảy Thưa cũng hỏng sao. Nếu không tìm ra con gà trống để đá thì nó chỉ còn cách làm cho con gà mái đá. Nó nghe người ta nói gà mái đá gà cồ nên nghĩ gà mái cũng đá được. Cũng giống như người ta vậy. Đôi khi đàn bà, con gái cũng quánh lộn, cũng đánh nhau ngon lành. Sử sách có ghi Hai Bà Trưng quánh thằng cha Tô Định chạy có cờ hay Bà Triệu rượt thằng thứ sử Lục Dận chạy mất quần luôn. Sau này có bà Bùi Thị Xuân giỏi võ quánh đám quân tướng của Nguyễn Ánh chạy xì khói. Vì vậy mà nó nghĩ cùng lắm mình sẽ lên chị Sáu Em mượn con gà mái dầu để đá với con gà nòi của thằng Bảy Thưa. Hôm qua có một thằng theo phe Bảy Thưa bí mật báo cáo cho nó biết là Bảy Thưa được ba của nó dẫn lên nhà ông Tám Gà Nòi miệt Giồng Trôm mua con gà đá bự hơn con ngỗng. Dù biết thằng này ba hoa chích chòe nhưng nó cũng đoán con gà của Bảy Thưa phải là con gà đá nặng ký lắm. Bảy Thưa có tiền thêm ba nó quen biết nhiều nên chắc chắn sẽ kiếm cho nó con gà vô địch. Nó nhủ thầm phen này mình sẽ đại bại. Thằng Bảy Thưa sẽ cười vào mặt nó. Đám con nít nhà giàu gặp mặt nó sẽ nói lêu lêu mắc cỡ.



Sáu thức dậy sớm nhất dù nó là đứa nổi tiếng chuyên dậy trễ nhất. Cả nhà ăn cơm nguội xong mới ra đường đón xe đò đi Lương Hòa. Ngồi trên xe Sáu miên man suy nghĩ đủ mọi cách để thuyết phục ông bác già cho mình con gà đá. Gà gì cũng được kể cả con gà không còn đá được. Độ nửa tiếng đồng hồ xe dừng tại ngã ba. Nguyên gia đình lội bộ trên con đường đá đỏ đi vào làng Lương Hòa nằm kề cận bên sông Bến Tre. Sơn tung tăng đi trước. Nó vui cũng phải. Sau khi anh trở thành đại ca nó được hưởng lây cái vinh quang của anh nó về tinh thần lẫn vật chất. Ngày nào nó cũng được đám con nít trong vườn cho mận, ổi, xoài cạp muốn mòn răng luôn. Ngoài ra nó còn được đám con nít nhà giàu hối lộ kẹo bánh mỗi ngày.



Riêng Sáu vì có mối lo âu trong lòng nên không hề chú ý tới cảnh đồng quê mộc mạc và đẹp như trong sách tả. Ngoài chuyện năn nỉ mua con gà của bác tư nó còn nghĩ tới vụ nhờ bác chỉ bảo về cách nuôi gà và đá gà. Làm được hai chuyện này là đám con nít trong làng sẽ tôn nó làm sư phụ. Tưởng tượng tới lúc nhìn cái mặt méo xẹo của Bảy Thưa vì thua độ gà đá nó bật cười hắc hắc. Chỉ có một điều mà nó quên mất là nó hỏng có tiền để mua con gà con chứ đừng nói con gà nói đá độ của bác Tư.



Gần đứng bóng cả gia đình mới tới Lương Hòa. Đang đi bộ ngoài nắng chang chang mà lọt vào con đường râm mát nhờ dừa cao Sáu cảm thấy khỏe khoắn. Quanh co một hồi mới tới nhà bác Tư. Ông nội có hai đời vợ thì bác Tư là con của bà nội lớn thành ra bác lớn tuổi hơn ba của nó mười mấy tuổi. Tuy gia đình sa sút vì cờ bạc song bác vẫn còn nhiều vườn tược và ruộng đất. Nhà của bác thật lớn, mái lợp ngói âm dương và cửa cẩn sa cừ rất đẹp. Mặc cho mọi người trò chuyện Sáu lửng thững ra sân cố ý tìm kiếm chuồng gà nòi của bác Tư. Nghe tiếng gáy ó o nó nhắm hướng đi tới. Đây rồi. Mấy con gà nòi đang nhởn nhơ, chạy nhảy, phùng cánh trên khoảnh sân rộng và trống trải được rào cẩn thận. Nghe tiếng ho khàn khàn nó quay đầu lại và thấy bác Tư đang đi tới. Ổng nhỏ con mà nhậu nhiều quá thành ra coi còn ốm o hơn.
- Bác có nhiều gà đẹp ghê...
Sáu gợi chuyện. Đứng cạnh thằng cháu bác Tư cười gật đầu chăm chú nhìn đàn gà nòi cưng của mình.
- Mày thấy con gà đó hôn?
Bác Tư lên tiếng hỏi. Nhìn theo tay bác Sáu thấy một con gà nhỏ con, lông trụi lủi đang đứng trong góc. So với những con gà khá thì con này xấu ỉn và trông già nua hơn. Một điều mà Sáu nhận thấy là mấy con gà nòi khác mặt mày đỏ au còn con gà này mặt tái mét như bị bệnh hoạn gì đó.
- Nó đá được hôn bác?
Bác Tư chậm chạp gật đầu. Câu trả lời của bác hơi miễn cưỡng.
- Đá thì cũng được... Nó già rồi...
Quay qua nhìn Sáu bác cười nói tiếp.
- Dòm tướng tá không ai ưa nhưng nó lại có nước đá dị nhất. Gà nòi thì da đỏ hoét còn con gà nòi này da thịt của nó xanh mét. Bởi vậy tao mới đặt cho nó cái tên Đơn Hùng Tín. Nước đá của nó hay lắm. Chỉ có điều nó bị gãy một cựa... Bác gái của mày bả đòi hon nó...
Sáu quay nhìn bác Tư. Nó thấy ông bác già có vẻ buồn vì bị bà vợ hăm he mần thịt đứa con yêu quý của ổng.
- Bác cho con đi bác... Con muốn có con gà nòi...
- Mày xin để làm gì?
- Để đá...



Sáu từ từ kể lại vụ thách đá gà với thằng Bảy Thưa. Bác Tư chăm chú nghe. Ổng có vẻ thích thú về cuộc cáp độ giữa hai phe giàu nghèo này. Nó làm cho ông ta nhớ lại thời ăn chơi huy hoàng của mình. Đợi cho Sáu kể xong ổng xoa đầu thằng nhỏ cười ha hả.
- Tao cho mày con gà Đơn Hùng Tín để đá với thằng Bảy Thưa. Mà tao phải chỉ cho mày vài ngón nghề thì mày mới thắng nó được...
Suốt hai ngày thăm viếng Sáu và bác Tư như chim liền cánh cây liền cành. Ông bác già nức tiếng ăn chơi cố nhét vào đầu của đứa học trò 8 tuổi những điều căn bản về gà. Ổng chỉ cho Sáu coi tướng gà.
- Người ta cũng như gà đều có cái tướng nghe mậy. Có người tướng sang, có người tướng nghèo. Cha mẹ mà lấy vợ gả chồng cho con cái cũng phải xem tướng...
- Có phải người ta gọi là coi mắt hôn bác?
Bác Tư gật đầu tợp hớp rượu đế. Khà tiếng nhỏ bác tiếp với giọng khàn khàn có lẽ vì nhậu hoài.
- Người ta đi coi mặt đó. Con gái mà mặt chùng ục thì hổng ai thèm cưới đâu. Con gái mà mặt buồn như đưa đám ma thì ai mà dám lấy...
- Sao dậy bác. Con gái mặt buồn mới đẹp chứ bác...
Bác Tư hứ tiếng nhỏ.
- Đẹp gì mậy. Con gái mà mặt buồn buồn thì làm ăn hổng khá. Đánh bài cào thì bù trất... Còn kéo dì dách là hoắc...
Tợp thêm ngụm rượu bác Tư bắt sang chuyện khác.
- Mày hổng nghe ông bà mình có câu Ai ơi chớ lấy học trò... Dài lưng tốn vải ăn no lại nằm... sao...
Quay qua nhìn Sáu ổng cười cười.
- Ở ruộng mà có thằng rể như mày thì làm sao mà cày cấy hoặc bồi mương bè dừa được. Bởi vậy má tụi bây dọn lên tỉnh cũng phải...
Sáu hổng có muốn nghe chuyện đó nên tìm cách hỏi qua vụ gà.
- Bác nói gà có vãy hả bác?
- Rắn kỵ khoang, gà kỵ vãy nghen mậy... Riêng con gà Đơn Hùng Tín của tao là ngoại lệ. Nó thuộc loại gà dị tướng...
Dù không biết cái dị tướng của con gà là tướng gì nhưng Sáu cũng không cãi lại bác Tư. Nó nghĩ được ổng cho con gà là sướng rồi. Dù nó có dị tướng, dù mặt nó xanh như Đơn Hùng Tín cũng thây kệ miễn là nó đá được còn ăn hay thua tính sau. Sáu tự an ủi mình như vậy. Buổi sáng thức dậy trước khi đi dìa bác Tư còn đưa cho nó chai dầu gió rồi thì thầm.
- Nó mà không chịu đá mầy cho nó nhậu cái này... Thuốc bùa đó...
Tuy không biết thuốc bùa là cái gì Sáu cũng nhét dô túi quần mình. Thấy Sáu ôm con gà nòi của bác Tư cho má nó không hỏi. Bà thừa biết thằng con trời ơi đất hỡi của mình tính toán chuyện đá gà với thằng Bảy Thưa vào ngày mồng một tết năm nay. Sơn nài nỉ được ôm con gà nòi. Sáu cũng muốn cho nó tham dự nên vui vẻ trao gà cho em còn mình vừa đi vừa suy nghĩ. Nó cố nhớ lại những lời bác Tư dạy từ cách nuôi gà, quầng gà, đá gà cũng như những mánh khóe trong lúc cho gà đá. Những đòn phép giang hồ này đôi khi cũng đưa tới sự thắng trận của con gà.



Về tới nhà không đợi anh ra lệnh Sơn chạy báo tin cho thằng Chiến vì nhà nó gần nhất. Lát sau lũ trẻ trong vườn lần lượt kéo ra mảnh đất trống sau nhà Sáu.
- Con gà này đá được hôn anh Sáu?
Thằng Hết lên tiếng trước nhất khi thấy con gà nòi Đơn Hùng Tín.
- Nó đá mấy độ rồi đó mầy. Độ cuối cùng nó thắng mà bị gãy một cựa nên bác tư tao hổng cho nó đá nữa...
- Sao mặt nó xanh lét vậy anh Sáu?
- Bác Tư tao nói nó có dị tướng. Tụi bây biết Đơn Hùng Tín hôn?
Đám con nít lắc đầu. Toàn dân miệt vườn thì sức mấy có sách truyện mà đọc. Được thể Sáu tha hồ ba hoa chích chòe.
- Ổng giỏi lắm đó... Con gà này mặt xanh như ổng nên đá dữ lắm...



Đám con nít nhà nghèo tin lời đại ca. Hổng tin cũng hổng được vì cho tới bây giờ chưa đứa nào tìm ra con gà đá dù là gà che, gà ác, gà cồ hay gà mái. Con gà xấu ỉn này dù sao cũng là gà nòi, còn đá ăn hay thua gà Bảy Thưa chuyện đó hậu xét. Thằng Hết có bổn phận đem lúa cho gà ăn. Thằng Sơn và thằng Cu dẫn gà đi chơi. Thằng Tả và thằng Chiến tắm gà còn Sáu tự mình lo vụ huấn luyện gà. Mỗi đứa đều được Sáu giao việc làm hẳn hoi. Tất cả đều nôn nóng chờ tới ngày mồng một tết. Đúng ngày đưa ông táo về trời, Sáu và Bảy Thưa đồng ý sẽ đá gà tại sân trường lúc 2 giơ chiều mồng một tết vì đứa nào cũng phải đi mừng tuổi ông bà để được cho tiền. Trưa ba mươi Sáu họp ban tham mưu lại lần cuối. Thằng Tả nói cho Sáu biết Bảy Thưa được ba nó dẫn xuống Giồng Trôm mua con gà nòi chiến lắm.
- Thằng Bảy Thưa còn nói là con gà của nó mỏ cứng lắm. Nó mổ một cái là lủng sọ liền hà... Cái cựa dài sọc anh ơi. Nhọn hoắt thấy ghê lắm...
- Mày thấy chưa?
Sáu hỏi. Thằng Tả cười hề hề.
- Thấy đâu mà thấy. Nó đâu có cho tui coi...
Sáu gật đầu làm thinh. Đám con nít tản đi dần dần để một mình đại ca Sáu ngồi lo âu và suy nghĩ.



Mồng một tết. Sáu vận bộ quần áo mới nhất. Sơn cũng vậy. Nó còn diện bảnh hơn anh bằng cách bỏ áo vào trong quần. Ăn nhanh gói xôi đậu phọng nó dô bếp ngắm nghía con gà Đơn Hùng Tín lần nữa rồi mới chịu đi theo má vào nhà bà nội để mừng tuổi. Bà lì xì ba chị em nó mỗi đứa một đồng. Trên đường trở về nhà Sơn chê bà nội lì xì ít xịt. Sáu cũng đồng ý. Má nó làm thinh mà nét mặt buồn hiu. Nó nghe chị hai nói bà nội hỏng có thương má mình. Dù còn nhỏ nó cũng đã nhận ra sự khác biệt về cách thức của bà nội và mấy cô đối xử với gia đình nó. Nếu ở nhà bà ngoại nó là ông hoàng tử bé thì ở nhà bà nội nó là thằng ăn mày. Ở nhà ngoại nó tha hồ ăn cái gì nó muốn, uống cái gì nó thích. Bà ngoại rất hiền từ và thương yêu con cháu. Nhà bà trồng nhiều cây ăn trái như mãng cầu xiêm, sa cô chê, ổi, dừa xiêm, thơm khóm... nên mấy chị em nó tha hồ ăn nửa bỏ nửa cũng hỏng sao. Trong khi dô nhà bà nội mấy chị em nó chỉ được ăn trái cây rụng trên đất. Thứ trái cây nào ngon bà nội để dành cho cháu cưng của bà.



Về tới nhà ăn cơm xong, Sáu thay quần áo cũ. Nó không thích mặc quần áo mới vì phải giữ gìn cho sạch sẽ. Ra sau bếp đứng nhìn con gà nòi bị cột dính vào cột nhà bằng sợi nhợ nó ngẫm nghĩ. Lên nhà trên nó lôi ra chai dầu gió mà bác Tư kêu là thuốc bùa. Mở nắp nó đưa lên mũi ngửi. Mùi hăng hắc và thum thủm bốc vào mũi khiến cho nó phải nhảy mũi mấy cái.
- Thúi hoắc mà ổng kêu là thuốc bùa...



Mặc dù nói như vậy nhưng nó vẫn nhét chai nước thuốc bùa vào túi quần xong liếc đồng hồ. Đó là cái đồng hồ cũ. Muốn cho nó chạy phải lên dây thiều bằng cách vặn cái núm vú ở phía sau. 1 giờ. Để cho Sơn ôm con gà Sáu cầm cái ống thục khí đá đi trước dẫn đường dù đường từ nhà vào tới trường học hai đứa đi đã mòn gót chân. Quẹo cua nó nghe tiếng con nít la hét om xòm. Nó nghe tiếng thằng Em, đệ tử ruột của Bảy Thưa đang chửi lộn với thằng Hết. Dù trận chiến của gà chưa xảy ra nhưng trận giặc miệng giữa hai phe giàu nghèo đã nổ bùng. Thằng Sơn đi như chạy khi nghe tiếng pháo nổ đì đùng. Cũng như bất kỳ đứa con nít nào trong làng nó khoái nghe tiếng pháo nổ. Tết mà không có pháo thì mất vui đi phân nửa. Trận đá gà hôm nay cũng kém hào hứng và sôi nổi nếu không có tiếng pháo nhất là trò thục khí đá. Sân trường học đầy con nít. Tiếng pháo nổ ran ran. Pháo chà nổ lốp bốp rền khắp nơi. Đây là loại pháo có từng cục bằng ngón tay hay chân cái. Đặt cục pháo xuống đất rồi lấy chân chà hay đạp mạnh lên thời nó sẽ văng tứ tung thành mảnh nhỏ nổ lốp bốp hồi lâu mới hết. Bởi vậy đám con nít trong làng mới gọi là pháo chà. Tụi con trai thích len lỏi vào đám đông con gái đang đứng rồi len lén chà một cái. Pháo nổ khiến cho con gái la làng chói lọi.



Đám con nít trong vườn vỗ tay rầm rầm. Nhiều đứa đốt pháo để đón mừng đại ca ôm gà tới đá độ. Thằng Hết thì thầm vào tai Sáu.
- Thằng Thưa nó đòi cá độ anh Sáu?
Gật đầu Sáu liếc nhanh Bảy Thưa đang chụm đầu bàn tán với phe của nó.
- Độ gì?
- Đồ chơi... Kẹo bánh... Thứ gì mình có nó muốn cá hết... Nó còn đòi cá tiền nữa anh ơi... Mình đâu có tiền...
Sáu gật đầu. Thằng Tửng xen vào.
- Anh dám chắc gà mình đá ăn hôn anh?
Sáu trầm ngâm. Bác Tư có nói cờ bạc là bác thằng bần. Hỏng có thằng nào bài bạc mà giàu hết. Bây giờ thằng Thưa còn cá tiền. Nó ỷ nhà nó giàu. Sáu nghĩ tới chuyện lỡ thua độ đá gà chắc nó phải làm ăn cướp thiệt để lấy lại tiền. Tuy nhiên nó lắc đầu bỏ qua ý nghĩ đó. Làm như thế hỏng phải anh hùng.
- Tụi bây đứa nào có tiền?
Sáu hỏi đàn em của mình. Cả bọn nín thinh. Thấy đàn em nín khu nó rút trong túi của mình ra một đồng bạc mới tinh của bà nội vừa mới lì xì.
- Tao có một đồng...
Thằng Hết dụ dự giây lát mới móc ra đồng bạc mới. Xé tẹt tờ giấy bạc ra làm đôi nó nói.
- Tôi hùn năm chục xu...
Vào những năm 1950, không biết tại sao mà tờ giấy một đồng có thể xé làm đôi để làm thành hai tờ năm mươi xu. Tuy nhiên chỉ trong vòng thời gian ngắn thì hiện tượng đồng bạc xé đôi được chấm dứt.
- Em hùn 1 đồng với anh...
Sơn đưa cho anh nó 1 đồng. Thằng Tửng, Cu, Tả, Em, Chiến, Cưng, Đinh... mỗi đứa hùn năm chục xu thành ra phe nhà nghèo được 6 đồng. Cầm tiền trong tay Sáu dẫn em út tới gặp Bảy Thưa để cáp độ.
- Tụi bây có bao nhiêu tiền?
Bảy Thưa hách dịch hỏi. Sáu nhướng mày.
- Sáu đồng...
- Ít vậy...
Sáu nóng mặt vì bị đối thủ khinh mình nghèo. Nó quắc mắt nhìn Bảy Thưa. Bắt gặp cái nhìn tóe lửa của Sáu Bảy Thưa dịu giọng.
- Tụi bây có trái cây hôn?
Đám con nít vườn gật đầu lia lịa, thi nhau bỏ vào một đống to tướng. Bảy Thưa và đàn em của nó quẳng ra đống bánh kẹo. Sau một hồi so đo kèn cựa hai phe bằng lòng cáp độ. Chiến lợi phẩm là 6 đồng với bánh kẹo và trái cây. Phe nào thắng sẽ ăn nhậu linh đình còn phe thua thì trơ mỏ về nhà lục cơm nguội. Sơn thì thầm khi nhìn đống kẹo bánh.
- Mình chắc ăn hôn anh. Con gà Đơn Hùng Tin đá được hôn anh?
Dù trong lòng lo âu song không muốn làm lính phe mình nhụt nhuệ khí nên Sáu quả quyết.
- Mình sẽ ăn mà... Tụi bây tin tao đi... Tao có bùa...
Hết trợn mắt vì kinh ngạc khi nghe đàn anh nói có bùa.
- Anh có bùa gì vậy anh?
Sáu đáp tỉnh bơ.
- Bùa Lỗ Ban với bùa lỗ miệng... Chừng nào gà mình thua tao thổi cái phù là nó đá chết bỏ...



Bảy Thưa trở lại với cái lồng gà to tướng được phủ vải kín mít. Khom người nó thò tay vào chuồng bắt gà. Khi nó đặt con gà xuống đất thằng Hết buột miệng kêu trời còn Sáu thì nghe trống ngực của mình nhảy thình thịch. Nó trợn mắt nhìn con gà ô của Bảy Thưa. Thằng Tả nói đúng. Con gà ô lớn như con ngỗng hay con gà tây. Mặt mày nó đỏ au. Hai con mắt bự và to lòi ra ngoài. Thân thể nó to lớn, dềnh dàng, hai bắp chân bự bằng tay người lớn. Cái mỏ nhọn cong cong. Cỡ đó mà mổ là lủng sọ. Ghê nhất là cặp cựa dài nhọn hoắt. Nó mà đâm là lủng bầu diều. Sáu cảm thấy miệng mình khô đắng. Nó biết phen này mất toi cha đồng bạc và tiêu luôn tiếng tăm vô địch rồi. Bây giờ nó mới biết mình ngu không chịu giao hẹn để cân đo con gà trước rồi sau đó mới cáp độ. Bây giờ thì quá muộn. Chỉ có nước tiến chứ không lùi được. Nó chỉ còn có hi vọng mỏng manh con gà nòi Đơn Hùng Tín của bác Tư sẽ đá tới chết chứ không chịu đầu hàng.
- Con gà của nó thấy ớn quá anh...
Hết nói nhỏ. Sáu gật đầu. Ớn là phải. Con gà ô của Bảy Thưa đá con nít còn chạy huống chi con gà nòi gãy cựa của nó.
- Đưa con gà cho tao...
Khi Sáu thả con gà của nó ra thì Bảy Thưa bật cười hô hố. Đám con nít con nhà giàu cười rộ lên chỉ chỏ bàn tán um xùm.
- Hi...hi...hi... Con gà gì mặt xanh lè...
- Gà chết nhát tụi bay ơi...
- Chắc nó có lãi tụi bây ơi...
- Mắt nó lồi như mắt ếch...
- Há...ha... Con gà bịnh trĩ...



Bị Bảy Thưa và đám con nít nhà giàu chọc quê Sáu giận xanh mặt. Phe của nó làm thinh. So sánh hai con gà chúng đâm ra mất tự tín. Riêng Sáu ngồi im thầm quan sát hai con gà. Nó nhớ lời bác Tư nói về con gà Đơn Hùng Tín của mình.
- Chân xanh mắt ếch đá chết không chạy nghen mậy. Con gà này có dị tướng. Nó lì lắm... Mày phải cho nó uống thuốc bùa... Nhớ chai thuốc bùa của tao...
Câu nói của ông thầy gà khiến cho Sáu phấn khởi. Hất hàm nhìn Bảy Thưa nó cao giọng.
- Đá chưa?
Bảy Thưa cười hề hề.
- Đá thì đá... Bữa nay tao sẽ đem con gà của mày về rô ti...



Nói dứt Bảy Thưa xô con gà ô ra giữa đấu trường. Đứng nghênh ngang nó cất tiếng gáy vang động. Sáu chưa nghe con gà nào có tiếng gáy mạnh như vậy. Bàn tay mặt lòn dưới ức, Sáu đưa con gà của mình ra còn cách con gà ô chừng sải tay. Đây là một mánh khóe mà bác tư đã chỉ cho Sáu. Đó là dô gà, tức là xô con gà của mình vào sát đối thủ để nó nương đà mà đá liền. Mánh khóe này chỉ dùng với các tay mơ mà thôi. Biết Bảy Thưa là tay gà mờ nên nó mới chơi đòn ma giáo. Được cái đẩy của chủ con gà Đơn Hùng Tín lao vào sát đối thủ. Con gà ô còn đang ưỡn ngực gáy đâu có phòng bị. Rẹt... Con gà mặt xanh đá một cú cật lực. Chỉ có điều Sáu là con nít chưa từng đá gà nên khi xô gà nó không làm đúng cách thức do đó con gà chỉ đá cú nhẹ và không trúng chỗ nghiệt.
- Trúng...
- Trúng rùi... rùi...
- Bể bầu diều rồi...
- Xệ cánh rồi...
Đám con nít la rầm khi thấy con gà ô bị đá một cú xệ bên cánh. Tuy nhiên chỉ trong chốc lát nó lấy lại phong độ bằng cách dùng cái mỏ nhọn mổ lia lia vào đầu, cổ của địch thủ. Mỗi lần nó mỗ trúng là con gà mặt xanh phải la oang oác và lùi lại để né tránh. Rét... Con gà ô đá một đòn vào ngay đùi của con gà mặt xanh khiến cho Sáu giật mình. Bị trúng đòn con gà gãy cựa lảo đảo lùi lại. Sáu chưa kịp can thiệp thì con gà ô nhào tới. Mỏ thì ghì đầu địch thủ, nó tung người đá một cú như trời giáng. Con gà Đơn Hùng Tín lảo đảo lùi lại.
- Hết hiệp...
Sáu lanh tay sớt con gà của mình lên.
- Chắc mình thua quá anh ơi...
Sơn mếu máo. Hết đưa tay vuốt vuốt lông cánh của con gà con tay kia nó vỗ vỗ nước lạnh vào mặt con gà. Sáu thì ngậm nước phun vào mặt con gà làm cho nó tỉnh táo.
- Mình làm sao hả anh?
Sáu mím môi. Nó nghĩ tới chai thuốc bùa của bác Tư.
- Để tao bồng nó ra ngoài kia cho nó nghỉ mệt...
Tay ôm con gà Sáu bước nhanh tới gốc cây me còng. Liếc không thấy đứa nào lảng vãng nó móc chai thuốc ra. Bóp cho con gà há miệng ra nó đổ lọ thuốc bùa của bác Tư vào. Con gà nuốt ừng ực cạn sạch lọ thuốc. Trở vào đấu trường Sáu thấy Bảy Thưa cũng đang bận coi con gà của nó. Thận trọng đặt con gà xuống đất nó kín đáo quan sát. Đang lim dim như ngủ con gà chợt mở mắt ra nhìn láo liên rồi cất tiếng gáy. Dù còn khập khiểng nó cũng đi đi lại lại. Hớp ngụm nước lạnh Sáu phun phèo phèo vào mặt con gà xong miệng lầm bầm.
- Úm ba la... con ma da... cây đa...
- Ảnh làm gì vậy?
Thằng Cu hỏi. Hết làm ra vẻ bí mật.
- Anh dô bùa cho con gà...
- Anh có bùa gì dậy?
- Bùa Lỗ Ban với bùa lỗ miệng...
Đám con nít vỗ tay hò reo khi thấy hai con gà thi nhau gáy rồi châu đầu quần nhau nhứt định ăn thua đủ. Sáu mỉm cười. Chai thuốc bùa của bác Tư thật là thần diệu. Dù bị thương, dù nhỏ con hơn đối thủ nhưng con gà nòi mặt xanh lại khôn ngoan và lanh lẹ hơn. Nó chui dưới bụng, nó lòn dưới cánh để tránh bị cắn vào đầu hay tránh bị đá rồi rình rình đá móc những cú độc địa. Đúng như lời bác Tư nói nó là con gà dị tướng. Con gà ô to lớn, nặng nề nên không lanh lẹ vì vậy liên tiếp bị trúng đòn khiến mình mẩy lông cánh của nó dính đầy máu. Con gà nòi mặt xanh lòn dưới cánh địch thủ xong tung mình nhảy lên. Rét... Cái cựa còn lại của nó móc vào ngực địch thủ sâu lút cựa. Rót lên tiếng lớn con gà ô lảo đảo lùi lại.
- Rồi...
- Dô... dô... dô...
- Bể bầu diều...
- Dập mật rồi...
Đám con nít la rầm. Bảy Thưa đổ mồ hôi hột. Rét... Con gà nòi Đơn Hùng Tín nẹt một cú cuối cùng. Cái cựa dài của nó ghim sâu và dính chặt vào ngực con gà ô. Bị thương nặng và có lẽ đau quá con gà ô của Bảy Thưa kêu một tiếng lớn cắm đầu chạy trốn. Tụi con nít hò la hoan hô kẻ chiến thắng. Chúng quên mất bạn hay thù mà chỉ nhớ một điều là vỗ tay hoan hô kẻ thắng. Lát sau nhớ ra đám con nít phe Bảy Thưa mới im lìm. Đứa nào đứa nấy mặt mày tiu nghỉu. Ôm con gà vào lòng Bảy Thưa nhìn Sáu giây lát rồi đứng dậy đi một nước. Phe của nó lục tục chạy theo đàn anh. Pháo nổ tưng bừng nơi sân trường báo hiệu đám con nít miệt vườn ăn mừng chiến thắng. Chiến lợi phẩm được chia ra để ăn tết. Ngồi ôm con gà nòi mặt xanh bị gãy cựa, Sáu nhớ tới ba của nó. Không biết bây giờ ông đang làm gì?

 

Huynh đệ thần kê
Hồ Tĩnh Tâm - www.vannghesongcuulong.org

Toàn nhớ tiếng gà không chịu nổi. Ông nội anh là người mê gà có tiếng. Bởi mê nên ông đúc gà rất giỏi. Con mái đen nhánh, lông ánh sắc xanh, đầu nhỏ, mắt nhỏ, chân vàng, cổ thon gọn, ức rộng, thân hình đòn, chảy dốc xuống, phải lặn lội lên tận Cao Lãnh mới tậu được. Giá đổi chác bằng cả con heo tạ. Ấy vậy mà người ta còn khủng khỉnh, phải hai chặp nhậu tới bến mới chịu ưng thuận. Chẳng phải dân gian vẫn đồn đãi: “Gà nào hay bằng gà Cao Lãnh, gái nào bảnh bằng gái Nha Mân”. Rồi còn câu thành ngữ: “chó giống cha gà giống mẹ”. Có con mái tốt, chưa đủ, còn phải lựa trống cho nó. Sau đó tới chuyện ấp trứng. Trứng của nó cũng lựa từng hột mới cho ấp. Ấp nhiều, gà mẹ xoay trở không đều, lỡ ung trứng tốt thì tiếc hùi hụi. Còn trứng, hột nào vỏ dày bóng, tròn đều, đầu nở đầu thon, màu hồng tươi, soi vào thấy tròng đỏ no tròn, chấm đen lớn mới cho ấp. Gà con lớn lên, lại xăm xe ngồi tuyển từng con. Ô, Ó chọn tiêu chuẩn nào. Rồi gà chuối, gà điều, gà nhạn, gà ngũ sắc, thảy thảy đều có tiêu chuẩn theo sách coi tướng gà. Công phu om bóp, vô nghệ, dầm chân, tắm nước, quần sương, vỗ hen, chạy chuồng cho gà của nội, khó có ai sánh kịp. Nội chuẩn bị đồ lề đâu vào đó, cùng với thứ nước thuốc bí truyền từ thời ông cụ tổ. Gà chỉ cần om bóp, vô nghệ, dầm chân chừng một tháng, da đã săn giòn, khô chắc, đỏ au như màu gạch chín. Tùy theo cựa, theo vảy, theo mắt, theo mồng, theo lưỡi, theo sắc lông mà nội đặt tên từng con. Con nào có tên, con đó thuộc hạng gà chiến nòi; treo giá trên trời cũng có người phương xa lẽo đẽo đeo theo, gãy lưỡi òn ỉ xin mua. Chừng nào nội mới bán. Nội yêu gà còn hơn yêu chính bản thân của nội.


Toàn lớn lên, nhiễm máu mê gà hồi nào không biết. Đầu tiên là học đúc gà rặt nòi, sau mới tới học dầm chân, om bóp, vô nghệ cho gà. Ông cháu rảnh rỗi ngồi coi tướng, luận từng con gà với nhau, tương đồng tương đắc tới từng tiếng cười. Vậy mà khi xổ gà, cũng nhiều lúc coi nhau như kê phùng địch thủ. Cháu ra gà đẩy mạnh tay chút xíu, ông lườm cháu, như thể cháu là đứa chơi gian. Ông chụp con gà kéo lại, khi nó có nguy cơ dính cựa, cháu cũng phàn nàn ông chơi không đẹp. Cóc cách cọc cạch tuổi tác, mà tâm cảm tâm linh như bằng vai phải lứa.


Bấy giờ ở làng An, có thằng trưởng cuộc cảnh sát cũng mê gà. Y tuyển gà nòi còn hơn tuyển vệ sĩ. Gà mái của y không bao giờ cho lai tạp. Không biết y học theo ai, ổ gà ấp đặt ngay trên miệng lu, ở dưới nuôi rắn hổ. Không phải y sợ mất trứng, mà là y cho trứng nhiễm nọc độc rắn khè, đặng con gà nở ra được linh. Chỗ mê gà với nhau, y không bao giờ tỏ ý hạch sách gia đình hai ông cháu Toàn; nhưng thua độ liền liền, y cũng hằm lắm. Hằm là vì y nhiều lần cảm thấy bị mất mặt trước bàn dân thiên hạ. Thua gà ông lão ngoài bảy mươi thì không sao, thua gà đứa choai choai mới lớn, coi bỉ mặt quá chừng. Để lấy thế, khi Toàn sắp đến tuổi quân dịch, cảnh sát Tính bắt Toàn phải đăng tên vô dân vệ; và bắn tiếng, nếu Toàn chịu bán cho hắn con ngũ sắc thần linh, hắn sẽ xin cho về làm lính kiểng Châu Thành. Muốn gì thì muốn, chứ muốn đổi lấy con ngũ sắc thần linh thì Toàn chịu sao được. Trằn trọc tính tới tính lui, sau cùng Toàn ẳm con gà bỏ xứ ra đi.


Mới đầu Toàn đến ở nhờ nhà người em con bạn dì. Sau thấy không ổn, mới gởi con gà ở đó, tìm cách móc nối vào rừng Dơi. Đằng mình lóng rày nổi lên dữ dằn, cầm lắm đánh đấm thêm vài năm cũng giành được hòa bình thống nhất. Chừng đó ôm gà về làng, tìm cách đúc con khác chơi đá hội. Miễn sao thằng Tính không bợ được con gà chiến của mình. Hắn mà ăn Hội, hắn vinh vang vác mặt lên trời cho mà coi.


Vào tới nơi, do có học, lại còn đang tuổi mười bảy, Toàn được phân chân thư ký đánh máy cho Ban an ninh tỉnh. Suốt ngày ngồi một chỗ gõ lọc cọc, Toàn thấy buồn chân buồn tay, muốn xin phứt về K8, làm chân vệ sĩ, súng ngắn súng dài gì cũng được. Nhưng bộ tạng Toàn như con cò hương, lẳng khà lẳng khẳng, ai người ta chịu chấp thuận cho ra vệ sĩ. Ngồi ru rú một chỗ, nghe tiếng súng rộ lên nơi này nơi khác, Toàn càng ngày càng thấy buồn. Buồn quá đâm nhớ tiếng gà đập cánh gáy mỗi hừng đông tới cháy lòng.


Nỗi nhớ theo thời gian cứ nhân lên. Nhân lên mãi. Cuối cùng chịu không nổi, Toàn bắn tin nhờ người chị con bạn dì đưa con ngũ sắc thần linh vào cho mình. Anh khôn khéo đón bà chị cách rừng Dơi một thửa ruộng, nơi mà chỉ có anh với anh em trong cứ mới biết cách vượt bãi mìn đi lại khi cần thiết. Ở bến cây còng, nhờ báo trước, Toàn đã dùng chỉ dù của bà chị đem theo, luồn qua lỗ kim chằm lá dừa nước, khâu từ phía trên cần cổ con thần linh, xuống chỗ giáp với bầu diều. Sợi chỉ chạy dọc theo cổ, khiến con thần linh cúi xuống ăn thì được, nhưng hễ muốn cất đầu lên gáy thì không thể nào. Chu đáo hơn, bà chị còn cụ bị cho Toàn mấy ký lúa chắc hột. Chỉ là thức ăn cho gà, nhưng Toàn còn qúy hơn cả thuốc thang, đường sữa.


Cái bội gà, Toàn đã chuẩn bị sẵn từ trước bằng dây chì gai, nhưng đã gỡ hết gai nhọn. Vải trùm là nguyên tấm bông sô của Mỹ. Ban ngày nhốt trong đó, đến chiều rỗi việc, mới đem ra xổ một mình, bằng cách tung nó lên cao, cho nó đập cánh bay xuống, luyện ngón xạ song đao như chớp lửa. Sáng sáng, khi trời vừa ửng nắng, Toàn còn thả gà ra quần sương, rồi còn cho nhìn kiếng tập nhứ đòn. Công phu không khác nào khi luyện gà ở làng An.


Chú Tám Chánh Văn phòng Ban biết chuyện, hỏi:


- Bộ mày không sợ nó gáy, lộ bem ra hay sao?


- Gáy sao được mà gáy. Con buộc chằng cổ nó lại rồi.


- Vậy chừng lính càn vô, bây tính với con gà làm sao?


- Nột quá thì con thả. Con sẽ luyện cho nó ngủ trên cành cây, luyện cho nó lủi vô lùm khi có người.


- Bây tính coi gọn bân, nhưng để đó tao theo dõi thời gian, rồi mới tính với bây được. Trước mắt, đừng để nó chạy tùm lum, cánh trinh sát vớ được, tụi nó xé phay liền xì.


- Yên tâm chú Tám. Đứa nào rớ tới con gà, con tính sổ đứa đó. Với nữa, tụi nó cũng dân mê gà, đứa nào nỡ nhẫn tâm hả chú?


Chú Tám cười khả khả, tay vỗ vỗ lên lưng con gà. Con gà kêu cục cục trầm đục trong cuống họng. Chú cũng người làng, cũng mê gà từ thời vận quần xà lỏn. Gà chú nuôi trong chuồng xây bằng gạch. Cửa chuồng kết gỗ bên, khóa kín bằng ống khóa hiệu royan. Mái nòi, trống rặt của chú, cấm ai biết lai lịch của nó.


Chuyện bộ phận Văn phòng Ban có con gà nòi thần linh ngũ sắc lan ra rất nhanh. Không ai điều tiếng gì, họ chỉ ghé coi, rồi lân la hỏi chuyện đúc gà, xổ gà, om bóp cho gà. Cái danh Toàn gà nòi có từ đó. Vui nhất là mấy chị cấp dưỡng, chiều nào cũng đem cho Toàn mớ thức ăn vụn, rồi bắt Toàn kể chuyện đá gà đòn, đá gà chồng cựa. Nghe nói có người mê đá độ tới mức, phải chung vợ cho lối xóm, mấy chị cười ré lên hí hí. Rồi họ lao xao, hết nắm vai lại nắm eo Toàn mà xoay, mà lắc, mà nói tía lia thiên địa. “Xạo mầy! Ít nhất ta cũng phải coi bản mặt, bản tánh thằng ăn độ nó ra làm sao. Đang không ai mà chịu”. “Đừng nói tàng bà ơi! Ở không được ăn cơm mới, sướng muốn chết còn làm bộ”. “Làng thằng Toàn, đờn ông lực lưỡng như ông Tám, đờn bà chịu thua cáp độ cũng phải. Chứ như cái thằng này”… Lại nghe cười rú lên hí hí. Lại thấy ôm chầm lấy nhau, đấm vai, đấm lưng thùm thụp. Vui quá, có người xổ tung cả tóc, có người bị đứt bung nút áo ngực.


Tháng tám năm ấy, sư 9 phối hợp bảo an quân, mở cuộc càn lớn vô rừng Dơi. Văn phòng Ban được lệnh rút quân, lui về Giáp Nước chém vè, để bảo toàn lực lượng. Con ngũ sắc chạy thoát vô lùm, còn Toàn dính miễng 105, bị bảo an bắt được. Thấy Toàn còn trẻ, chúng giao cho cảnh sát làng An xử lý. Toàn có căn cước, có chứng thực trong sổ bộ của làng, lại có giấy gia đình khai báo xin đi trị bệnh hen, cơ may được thả là năm ăn năm thua. Nhưng cảnh sát Tính thì biết hết.


Hắn kêu Toàn lên nhà giấy làm việc, rồi giao cho lính áp dẫn vô rừng Dơi, gọi con gà trong lùm ra bắt về. Tính ngắm nghía con ngũ sắc thần linh một lúc, gục gặc đầu ra chiều ưng bụng, rồi ra điều kiện:


- Mầy còn tên trong sổ bộ, nhưng ràng ràng bị bắt trong rừng Dơi, nay muốn được tha về thì phải đá cáp độ với tao. Mầy thắng mầy về. Mầy thua mầy mất con thần linh. Cho mày năm ngày về nhà luyện gà, suy nghĩ cho chín mấy lời tao nói.


Toàn cũng như ông nội và cả nhà đều biết, thằng Tính mê con ngũ sắc, nó nói vậy cho có nói, chứ thực bụng, con thần linh mà thắng, mạng Toàn coi như nằm trong tay hắn. Bởi coi bản mặt, ràng ràng cảnh sát Tính không hề chịu quê độ trước con gà thần linh bị nuôi nhốt trong rừng Dơi. Thắng, Tính được tiếng thắng con ngũ sắc thần linh hay nhất vùng. Thua, tính bẻ mặt bị thua gà không được xổ. Hơn nữa, suốt ba tháng nay con thần linh lại bị xỏ dây trên cổ, mất tiếng gáy cũng làm nó suy nhiều phần oai dũng, khó hòng mà thắng được con ô mắt cọp, vảy án thiên, cựa tam đao, thuộc giống gà dữ của cảnh sát Tính. Nếu bị hạ nhục, chắc chắn cảnh sát Tính sẽ ra tay. Toàn và cả nhà đều biết vậy, nhưng thua thì Toàn không hề muốn. Dòng máu thanh xuân đầy háo hức chiến thắng vẫn sôi trào trong huyết quản. Cả mấy ngày mấy đêm, Toàn ra công om bóp, dầm chân và vô nghệ cho con gà. Anh dùng thế yuga, nhắm mắt truyền khí công cho con thần linh. Ít nhất cũng phải cầm cự được vài ba ngọn lửa chân nhang, hay một vài lon nước.


Chiều hôm sau, trận tỉ thí bắt đầu.


Trường gà dựng trước cổng đồn. Đó là vạt đất trống được quây tròn bằng mê bồ, có biểu ngữ Hội gà, có sổ đăng tên người cáp độ. Trên bốn chòi cu, bốn họng đại liên đuôi cá đen sì, lăm lăm nhòm xuống. Bàn dân thiên hạ kéo đến kìn kìn. Ai cũng muốn tận mắt chứng kiến trận kê hùng giữa con ô lì đòn của Tính, với con ngũ sắc có cú xạ song đao của Toàn. Nhưng cảnh sát Tính, trước khi vào cuộc đã hăm, ai cáp độ ăn thua tiền bạc theo kiểu cáp xoang hàng xáo. Cảo hấu Triều Châu, sẽ bị phạt lao công cho xã một tuần, cùng tiền nộp Hội mà làng An quy định. Mặc dù vậy, cả Tính lẫn Toàn, ai cũng chuẩn bị sẵn cho mình người vỗ hen, vô nước, phòng hờ con gà khi lâm trận trúng thương. Đã vậy, trường gà còn chuẩn bị cả bó nhang, cả lon nước, có ý đấu tới vài mươi hiệp. Bởi cảnh sát Tính đã tuyên bố, trận kê hùng đá theo thể thức gà đòn. Sau trận chính thức, làng sẽ được đá thêm hai trận chồng cựa. Giải thưởng treo bằng giải Hội làng thường niên.


Con ô của Tính, vừa thả vào vòng đấu, có cặm chân nhang treo đồng xu tòn ten, đã dướn cổ, xù lông, đập cánh gáy vang vang dóng dã. Con ngũ sắc vẫn còn sợi dây nơi cần cổ. Mẹ Toàn đã dặn đừng cắt, nhưng không hiểu sao, khi thấy vòng người đông nghịt, máu ăn thua của Toàn lại trỗi dậy mạnh mẽ. Cắt thì năm ăn năm thua, còn không cắt thì cầm chắc phần chiến bại. Ngó bộ tạng thằng Tính, biết nó coi thường gà của mình mấy tháng trời không được xổ, vậy là Toàn cắt dây. Con ngũ sắc thần linh vừa được giải phóng khỏi sợi dây rịt cổ, liền bước vào vòng đấu, kêu tục tục oai dũng; rồi dang cánh, dướn mình, gáy ba tiếng ò ó o trầm đục. Xong xuôi nó lắc đầu, chớp mắt ba lần, rồi đứng yên nhìn xói vào con ô một cách lạnh lùng. Hai con gà chiến gườm nhau, được một lúc thì con ô bỏ chạy. Cho dẫu Tính có ôm lên, nhứ nhứ nhử mấy lần, khi buông ra, con ô cũng vẫn cúp đuôi bỏ chạy.


Trận kê hùng vậy là không thành. Cảnh sát Tính thua nhục nhã, bởi gà chưa đá đã bại. Mặt hết đỏ bừng lại tái xanh tái xám, Tính ngoắt đàn em dẫn Toàn vô đồn.


Đêm đó Toàn bị giữ lại trên cuộc cảnh sát. Ông nội và cả nhà lo tháo mồ hôi như nước chảy. Mẹ thì khóc ròng, cho rằng con trai dại dột, đang không lại lấy que chọc tổ ong vò vẽ. Bị tống lên đề lao là cái chắc. Vậy mà mới hờm trưa hôm sau, đã thấy Toàn ôm con ngũ sắc thần linh về tới. Anh lặng lẽ chẳng nói chẳng rằng, mặt lúc nào cũng đăm chiêu suy nghĩ; cả hai tuần chỉ nằm ở nhà thuốc thang trị bệnh. Chừng vết thương kéo da non, Toàn mới tuyên bố sẽ trở về rừng Dơi. Anh nhờ nội đem con ngũ sắc cho Tính.


Thấy ông nội ngạc nhiên, Toàn nói:


- Hắn mê gà quá, cho phứt hắn đặng được việc của mình. Đằng nào con cũng vô với mấy bác, mấy chú. Ở trỏng nuôi gà nhiêu khê lắm. Mình theo cách mạng mà mê gà, coi không được. Còn thằng Toàn, thà hắn mê gà, còn hơn hắn mê rình rập bắt bớ người ta. Mai này hắn có ăn độ, bàn dân họ cũng biết hắn thắng bằng gà của ai.


Toàn đi một mách tới sau giải phóng vài năm mới về. Nội đã mất. Mấy bội gà vứt hơ hỏng góc vườn. Dãy chuồng đúc gà cũng không còn nữa. Ở làng cũng không còn mấy ai mê đá gà như trước. Buồn nhớ ông nội, để đỡ chạnh lòng, Toàn xin công an tỉnh cho vào rừng Dơi, làm việc ở nông trường của ban quản giáo.


Một hôm, anh đang ngồi cộng sổ sách, bỗng nghe có tiếng người gọi tên mình phía sau lưng. Ngoảnh lại, thấy ràng ràng Hai Tính, trên tay ôm một con gà ngũ sắc rất đẹp.


- Cán bộ nhớ tui không? Tui nguyên là cảnh sát Tính làng An nè.


Toàn ngớ ra một lúc, rồi cười.


- Nhớ sao không. Mà anh cứ gọi tui là thằng Toàn. Tui thua anh cả hơn chục tuổi.


- Tuổi tác mà nhằm gì. Ngày xưa anh biếu tui con ngũ sắc, giờ tui hay anh về đây công tác, tui đem biếu lại anh con khác.
Hai Tính thả con gà xuống đất. Nó đứng yên một lúc, rồi mới bước đi vòng vòng, miệng kêu cục cục từng tiếng trầm đục. Mới nhìn, Toàn đã nhận ra con gà có tướng thần linh, thuộc thứ gà may độ. Anh bật cười ha hả.


- Bộ giải phóng rồi mà anh còn tính đá gà nữa sao? Không sợ công an hỏi thăm à?


Hai Tính cười giả lả:


- Tui có đá độ đâu mà sợ. Nhưng mê gà thì tui vẫn mê. Không mê, hồi mấy ông đánh tới Xuân Lộc, tui đã đem cả nhà dong tuốt sang bên Mỹ.


- Vậy ông còn đúc gà làm gì?


- Để giữ lấy hậu duệ của giống gà thần linh. Nói thiệt, tui chỉ sợ làng mình mất giống gà hay có tiếng.


- Ông mê gà trời thần đất lở, sao còn ẳm gà đem cho tui?


Giờ tới lượt Hai Tính phá ra cười.


- Tui nguyên là cảnh sát, nuôi gà đá đặng chết sao cha? Ông là cán bộ chỉ huy nông trường, ông có nhân cả đàn gà cũng là hợp lẽ. Nhưng nói thiệt, chỉ con trống, thiếu con mái thì cũng hổng nên trò trống gì. Tui thấy ở làng, nhà ông vẫn còn con mái, tốt tướng lắm.


Toàn đứng hẳn dậy, ôm lấy Hai Tính, đấm lưng anh ta thình thịch.


- Anh Hai, đúng anh là Hai Gà. Hay anh vô đây làm công nhân nông trường với tụi tui, tui giao luôn trại gà cho anh. Giống gà lơ go lơ giếc gì đó, tui cũng không thích cho lắm. Gà xứ mình dễ nuôi, mà ngon hơn nhiều.


Hai Tính buông Toàn ra, nhìn anh một lúc rồi nói:


- Ngon là ngon tướng, ngon tạng, phải không? Chú chịu nhận, tui sá gì mấy công đất ruộng, đất vườn. Chơi luôn!


Toàn kéo rốc Hai Tính xuống đội sản xuất số 4, nằm lút giữa vùng ruột rừng Dơi. Ở đó anh em đang thu hoạch tôm và cá. Với nữa, chú Tám nghỉ hưu, cũng đã xin vô đó giữ chân bảo vệ. Có gặp người mê gà mới tương tâm, tương cảm được với nhau.


- Nhậu một bữa rồi tính. Anh Hai còn nhớ câu, gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau không? Hồi chiến tranh, anh không mê gà, không biết rồi anh đi tới đâu, làm tới gì.


Phía sau chợt vang lên tiếng gà gáy, mạnh tới mức, làm vỡ từng giọt nắng đang túa lên, nhảy múa lóng lánh hai bên be sườn chiếc vỏ lải.


Hai Tính chồm người, vỗ vai Toàn, hỏi:


- Quên con thần linh ngũ sắc, có sao không chú Toàn?


- Không, không hề hấn gì đâu! Tay cần vụ nguyên là cháu ruột chú Tám, xếp cũ của tui. Nó hiểu tui mê gà mà anh Hai!


Rừng Dơi rộ lên tiếng máy coler rạo rực.