Phương pháp nuôi dưỡng cá Betta mới nở ở mực nước cực thấp

Phương pháp nuôi dưỡng cá Betta mới nở ở mực nước cực thấp



Đôi dòng suy nghĩ và vài ghi nhận về chuyện ép cá Betta
Đối với người chơi cá Lia Thia, cá Xiêm hay cá Phướn, khi nói đến việc ép cá để duy trì dòng cá mình ưa thích thì chẳng ai xa lạ gì nữa. Thậm chí nhiều người cho rằng mình đã rất thành công trong việc này. Họ không phải không có lý, bởi số lượng cá này được bày bán rất nhiều trong thành phố, hầu như trong tiệm cá cảnh nào cũng có.

Nhưng đối với dòng cá Betta HM thì khác. Đối với những ai đã từng có kinh nghiệm ép cá Xiêm đá thì họ có lợi thế hơn những ai chưa từng ép qua. Nhưng thực tế, không ít bạn đã từng ép cá Xiêm đá qua rồi nhưng đến khi ép cá HM lại than phiền : “Sao lúc trước mình ép cá Xiêm rất dễ, mà bây giờ ép cá HM, cá con sống sót không nhiều, chỉ còn chừng vài ba chục con hà và không có con nào đạt chuẩn HM cả”.

Vì vậy mà ít thấy người ta bày bán cá HM ngoài thị trường. Nếu có thì chỉ là một số ít các nhà nhập khẩu cá, thỉnh thoảng họ nhập về một hai đợt hàng, đa phần đều phải nhập từ Thái Lan. Hoặc có chăng chỉ một số rất ít các nhà lai tạo vẫn còn giữ cho mình một vài dòng HM cho đến nay, nhưng họ lại không tung ra thị trường nhiều, họ chỉ giữ riêng nuôi làm cảnh hoặc nhượng lại cho bạn bè thân hữu. Do đó mà những người yêu thích cá Betta HM ít có cơ hội tậu về cho mình những chú cá HM xinh xắn vừa ý. Và cũng chính vì thế mà khi họ tậu được vài cặp cá như ý thì vấn đề đặt ra ngay trong đầu họ là phải tự cho chúng đẻ để duy trì dòng cá, sau này mới còn cá mà chơi. Hầu như tất cả những người ưa thích cá HM đều đã từng cho cá này đẻ qua. Thành công cũng có, nhưng thất bại cũng không ít. Thậm chí nhiều lần ép không thành công nên một số người chơi cũng nản chí mà ngày một xa dần với thú vui tao nhã này.

Vậy thực chất, ép cá HM có khó không? Ép như thế nào là hay nhất ? Và hàng loạt những câu hỏi khác cũng được đặt ra : “Cho cá con ăn những gì khi mới nở? Làm sao để nuôi cá con lớn lên một cách đông đúc?

Đó là những câu hỏi thường gặp ở những bạn tập tành ép những cặp cá HM đầu tiên. Theo tôi, ép cá HM không khó nếu chúng ta chịu khó bỏ ít thời gian ra quan sát và can thiệp kịp thời khi có vấn đề. Ép như thế nào thì tốt nhất ? Tôi nghĩ rằng chẳng có cách ép nào được xem là tốt nhất cả. Nếu các bạn đã từng tham khảo qua những người đã từng ép cá thành công thì sẽ thấy rằng mỗi người có một kiểu ép cá khác nhau. Vấn đề ở đây là tùy khả năng và phương tiện mình có mà tận dụng sao cho có hiệu quả thôi. Chẳng hạn như có người ép cá trong một hồ rộng rãi với thật nhiều rong nhằm tạo thức ăn cho cá ngay trong hồ ép. Có người ép cá trong một chậu nhỏ, chật hẹp, sau đó chuẩn bị thức ăn bên ngoài chậu ép. Khi cá nở sẽ bỏ thức ăn vào sau, v.v… Nuôi cá con lớn cũng không hề khó khăn, bởi với hàng loạt các giải pháp về thức ăn dành cho cá con từ lúc mới nở cho đến khi cá trưởng thành thì đây cũng không phải là vấn đề lớn.

Vậy thì vấn đề còn lại là gì ? Khi lai tạo cá HM, ta có thể nắm được dòng gen của cá, nắm được quy luật di truyền màu sắc hay các kiểu đuôi của chúng, nhưng chúng ta không thể biết được chúng có phải là những ông bố hay bà mẹ tốt hay không. Chỉ có nhập cuộc rồi mới biết.
Vậy có một vấn đề mà tôi rút ra được trong quá trình ép cá, đó là cá HM hay gặp trục trặc về bản năng sinh sản duy trì nòi giống, nhất là ở những con cá đẹp thì thể hiện càng rõ hiện trạng này. Không ít các bạn ép cá hay than thở : “ Sao cá trống lại ăn trứng ? Sao nó không biết giữ tổ bọt, cá con chìm xuống đáy hồ và chết ?” Hay thậm chí: “Cá con đã nở rồi, cá trống chăm thế nào mà cá con chết gần hết ?” …

Để giải thích cho sự việc này, theo suy luận và hiểu biết của mình, tôi cho rằng đó là hậu quả của quá trình lai tuyển chọn, khi mà người ta chỉ tập trung vào nét đẹp của bộ vây hay màu sắc mà không chú ý đến yếu tố bản năng sinh sản của cá. Và những khó khăn này là một trong những điều khiến cho những người đam mê HM phần nào nản chí khi ôm ấp trong lòng cả một kế hoạch lai tạo và phát triển dòng cá mà mình thích.

Đối với những con cá có tật ăn trứng, ngay khi cá mái mới vừa đẻ, chúng lập tức thanh toán sạch sẽ, thậm chí có con ăn trứng đến mức căng bụng giống như cá mái vậy. Đối với những con cá có tật này, chúng ta không có phương kế nào để lấy giống nó được cả. Và tôi nghĩ, cũng chẳng cần lấy giống chúng làm gì, vì biết đâu tật này lại di truyền cho thế hệ sau thì không hay chút nào.

Còn đối với những ông bố không biết trông con, hay trông con quá tệ thì sẽ dẫn đến hậu quả gì? Phần lớn cá con chìm xuống đáy hồ và chết dần. Chỉ còn lại rất ít cá con sống sót, đó là những con khỏe nhất. Và khi chúng lớn lên, sẽ chỉ có rất ít cá thể đạt chuẩn HM, hoặc thậm chí không có cá thể nào đạt cả, bởi tỷ lệ đạt HM trung bình từ 10% đến 20% thôi (cũng có trường hợp tỷ lệ cá đạt chuẩn lên đến 60%-70%, nhưng chỉ tập trung ở những cặp cá khá thuần về tính trạng HM và chỉ tập trung ở một số màu nhất định). Như vậy muốn có nhiều cá HM thì nhất định số lượng cá thể trong một bầy phải nhiều.

Phương pháp nuôi dưỡng cá con ở mực nước cực thấp
Trong phạm vi bài viết này, tôi xin mạn phép đề cập đến một kinh nghiệm mà tôi rút ra được trong quá trình ép cá của mình. Nó sẽ phần nào khắc phục được tình trạng cá trống chăm con không kỹ hay không chăm con, đồng thời giữ cho tỷ lệ nở và sống sót của cá con cao hơn, đó là “cách ép cá Betta và dưỡng cá con ở mực nước cực thấp”.

Cách làm như sau:
Ta cho cá ép trong hồ kiếng 15x15x20. Lưu ý đây là cách ép cá có kiểm soát nên không cần thiết phải ép hồ lớn. Các bước chuẩn bị giống hệt như một số bạn đã chỉ dẫn trên diễn đàn: cho cá trống và cá mái kè nhau cho quen mặt vài ngày, chuẩn bị trước nước xà lách ngâm để tạo trùng cỏ. Khi cá trống tạo tổ bọt rồi, cho cá mái vào hồ ép. Khi cá mái đã đẻ trứng xong, nó hay nằm ở một góc hồ. Ta bắt cá mái ra, để cá trống chăm trứng. Từ giai đoạn này trở đi, ta sẽ lưu ý để can thiệp. Thường nếu cá trống có tật ăn trứng thì nó sẽ xơi không còn trứng nào. Còn nếu các bạn thấy trứng không mất đi, nghĩa là bạn có thể yên tâm vì con trống đó không ăn trứng đâu. Thời gian đầu, thường thì cá trống vẫn đủ sức giữ tổ trứng, nhưng khoảng 24h sau đó (đây là thời điểm trứng đang nở), đa số những con trống kém về khả năng chăm con thì hay thể hiện khiếm khuyết trong giai đoạn này. Các bạn quan sát thấy trứng đã chuyển thành cá con (có đuôi dài ra nhưng bụng vẫn mang noãn hoàn). Nhưng chúng chưa biết bơi ngang đâu. Chúng chỉ chuyển động giật, nghĩa là chúng vọt qua vọt lại hay xoay vòng, lúc vượt lên mặt nước, lúc chìm xuống đáy hồ. Nếu các bạn quan sát thấy có quá nhiều cá con nằm dưới đáy hồ mà cá trống vẫn tỉnh bơ như không có chuyện gì xảy ra thì đúng là nó không biết chăm con đó. Trường hợp này khá phổ biến đối với cá HM, nhất là những con cá đẹp hay bị như vậy. Đây cũng là lý do chính khiến nhiều người nản lòng khi ép HM.

Khi gặp trường hợp như vậy, các bạn lập tức dùng tay (đã rửa sạch) bắt cá trống ra. Lưu ý là ta không dùng vợt bắt cá trống vì có thể vướng cá con trong vợt.

Sau đó bạn dùng ống hút nước lại nhỏ, loại mà ta hay dùng cho các máy thổi khí, hút nước trong hồ ép cá ra ngoài. Hút chậm rãi, coi chừng hút nhầm cá con. Khi gần cạn, để tránh hút nhầm cá con, các bạn có thể dùng ống chích loại lớn hút nhiều đợt cho đến khi mực nước chỉ còn độ 0,5 cm thôi. Với mực nước như thế, cá con không cần cá bố vẫn có thể ngoáy đuôi trồi lên mặt nước dễ dàng để có thể lấy dưỡng khí. Một điều lưu ý là với mực nước thấp như thế sẽ rất dễ gặp nguy cơ nước bị ô nhiễm, nên khi ép cá các bạn phải vệ sinh hồ thật sạch, dùng nước mới hoàn toàn. Các bạn tránh để hồ ép cá nơi có ánh sáng quá mạnh (gần chỗ có nắng) hay quá tối.

Sau khi rút nước xong, các bạn đậy nắp hồ ép lại nhưng đừng quá kín nhé. Vấn đề còn lại là các bạn chỉ chờ đợi thôi. Nếu thời tiết ấm, chỉ cần một ngày sau nữa là cá con bơi ngang được. Còn khi trời mát hay lạnh, phải chờ đến 2 ngày sau. Các bạn nhớ theo dõi thường xuyên một chút để can thiệp ngay, vì nguy cơ ô nhiễm nước đang rình rập.

Khi thấy cá con khỏe rồi, chúng bơi ngang được rồi thì lập tức cho nước xà lách có trùng cỏ vào, nhưng với một lượng rất ít, độ chừng vài giọt ở mỗi góc hồ.

Một ngày sau ta lại dùng ống chích loại lớn như lúc rút nước, nhưng lần này là để châm nước vào. Cho nước dâng lên thêm khoảng 1 cm. Nhớ cho cá con ăn trùng cỏ.

Cuối cùng, khi thấy cá con ăn được trùng cỏ thì ta có thể đổ ra hồ lớn. Hồ lớn cần nhất là rộng rãi chứ không cần nước cao.

Trên đây là một kinh nghiệm nhỏ. Hy vọng giúp được các bạn phần nào hạn chế tỷ lệ chết của cá con mới nở, từ đó phát triển bầy đàn đông đúc, mặc sức lựa chọn cá đạt chuẩn HM. Vì chưa chụp được hình minh họa nên mong các bạn thông cảm. Khi có hình minh họa mình sẽ post bổ sung ngay nhé.(*) Chúc các bạn thành công.
_____________________
(*)Hình minh họa chỉ mang tính tạm thời khi đợi Anh Cedric bổ sung hình chi tiết hơn - nlkhanh

 

cedric: tỉ lệ sống sót là bao nhiêu so với 1 con trống nuôi con tốt???. Cá con trong điều kiện đó vẫn phát triển bình thường(về sau) ???. Nếu tỉ lệ sống cao thì "có" nên dùng cách này ???.
Hehe anh Thành chỉ giáo luôn

 

Một phương pháp mới vừa được chính thức công bố! Phương pháp rất hay và khoa học. Phải là người hiểu biết và say mê Beta lắm thì mới hiểu những đặc điểm và cả những "tính xấu" của từng con, rồi mày mò tìm cách khắc phục.

Cách khắc phục những tính xấu ở một số con cá này giải quyết được rất nhiều vấn đề, vì theo mình biết Beta la một loài cá được con người lai tạo qua nhiều đời và nuôi trong môi trường nhân tạo, cho nên đôi khi những con giống đẹp nhất, những con giống gần đạt đến độ hoàn hảo nhất lại là những con mang những "tính xấu". ngoài ra, với cách nuôi này có thể tạo ra một đàn cá con đông đúc để có thể lựa chọn những cá thể đẹp.

Cám ơn hai bạn đẽ chia sẽ những kinh nghiệm quí báu với anh em trên diễn đàn

 

tôi cũng đã gặp tình huống cá cha không chăm sóc nổi mớ trứng.Theo quan sát thì có lẻ do thể lực của chàng hơi yếu,đã vậy lại gặp mụ đầm hơi dữ cho nên khi tàn cuộc thì chàng bị rách te tua không còn hơi sức đâu nữa mà chăm con.Sau khi bắt cá cha ra mình mới rút nước còn 1cm và thả vô vài cọng rong.Kết quả cuối cùng là 15 em sống sót.

 

quá hây.vừa ròi em cũng bị trường hợp như vậy,cá con mới nở chạy lung tung mà con trống cứ tỉnh queo ko hề hây biết thế là chỉ còn có vài em thui

 

Mình luôn áp dụng cách này dù chưa biết cá trống chăm con tốt hay không, mình cứ bắt cá trống ra khi cá con đang nở. Nếu làm đúng cách, tỷ lệ cá con thậm chí có thể cao hơn so với trường hợp cho một ông bố tốt chăm con. Và cá con về sau vẫn phát triển tốt như thường.

 

tuyệt, theo em đây có lẽ là cách lai tạo cá rất khoa học nhưng đòi hỏi người chơi phải chăm sóc và quan sát rất kỹ càng. Cho em hỏi anh Cedric khi đưa cá con ra hồ lớn cũng là lúc anh cho ăn artemia phải không ạ, và cách cho ăn thế nào là hợp lý??

 

@ anh cedric : khoảng 3 tuần trước em ghé nhà anh tham quan , anh chia cho em cặp hm ( trống Đỏ + mái màu trong ) . về Thủ Đức em đã cho ép rồi , kết quả đau thương : con trống chén sạch ổ trứng . giờ con mái có trứng trở lại , em đang phân vân không biết có nên ép lại với con trống này ? ( con trống anh lựa cho em quá đẹp , tìm con khác thay thế thì khó đẹp được như vậy, Không ép thì uổng mà ép thì ....). Giang có chỉ em cách " dùng cá vú" , nếu dùng cách này thì số luợng cá con sống tới lúc ăn được bobo bị hao hụt giống như pp bình thường , hay là nhiều hơn ? "dùng cá vú" có khả quan không anh , em định thử pp đặc biệt này vì hiếu kì ...còn lý thuyết thì chưa tự tin lắm.

 

Mình có 2 con trống Supper red và cả 2 con đều bị "tật" này!-Theo mình nghĩ để tạo ra con Super red càng ít bị "lem" thì người ta đã cho lai nhiều lần cận huyết, vì vậy đến lứa con càng đẹp thì càng dễ bị "tật" . Mình đã thử nhiều lần nhưng chưa được vì chúng ăn trứng luôn chứ không chờ nở ra con! hehe , nhưng càng khó khăn thì càng thì mình sẽ càng cố gắng tìm cách và càng hy vọng sẽ có bầy con đẹp

 

anh cedric. cá con nở bao lâu thì cho nước xà lách vào và khi nào thì cho ăn trứng nước ??

 

Khi cho cá con ra hồ lớn, ta bắt đầu cho ăn artemia, nhưng vẫn phải cho ăn trùng cỏ, bởi vì muốn có bầy cá đông đúc thì phải quan tâm đến cả những em bị đẹt, nhỏ hơn anh em chúng. Và theo kinh nghiệm của mình, chính những con cá phát triển muộn hơn lại chính là những con cá đẹp nhất đấy.
Và khi cá con đủ lớn để ăn bobo thì vừa cho ăn bobo, vừa phải cho ăn kèm thêm artemia. Khi cho ăn, bạn lưu ý là cho ăn vừa đủ, chia thành nhiều lần trong ngày chứ không nên bỏ một lần quá nhiều thức ăn.

@ phuvl72 : Cá vừa biết bơi ngang là anh cho ăn trùng cỏ được rồi. Khoảng 3 đến 4 ngày sau anh bỏ kèm trứng nước vào từ từ, nhưng vẫn cho ăn trùng cỏ nhé. Đến khi nào thấy tất cả cá con đều có kích cỡ vừa đủ lớn để ăn trứng nước hết thì anh ngưng trùng cỏ.

 

Dùng cá vú khi cá trống không biết chăm trứng thôi. Nếu cá trống ăn trứng thì bạn lấy tổ trứng ở đâu ra mà nuôi cá vú? Đối với tật ăn trứng thì chỉ hy vọng nó ăn sau khi đẻ, lúc đó còn có thể xoay sở được, chứ vừa đẻ trứng nào, lủm trứng đó thì coi như con đó tuyệt nọc rồi. Nếu dùng phương pháp cá vú thì tỷ lệ nở và lớn lên cũng như bình thường, không hao hụt gì nhiều đâu.

 

vậy là em hết hi vọng rồi . trứng chưa kịp nở nó lủm hết .. kiểu này đành nhìn nó mà chắc lưỡi thôi..

 

anh lựa cho em thêm con khác nữa đi . rồi giữ đó dùm em, vài bữa em vô bắt về thay thế thằng ku ở nhà . có thể mai em sẽ ghé anh vào buổi
sáng.

 

cái vụ ăn trứng này căng quá chú HÙNG ơi . cá giống thì quá mướt mà không lấy giống nó được .... khó chịu thiệt . càng nhìn càng tiếc , mà không nhìn nó thì k được . supper red là đỏ đậm thiệt đậm hả chú , cái màu này con ít thấy lắm nhất là cá mái . bữa trước có anh bạn tặng con cá trống màu đỏ đậm (ảnh nói lúc trước mua ở cá cảnh hồng anh ) , chỉ con vô đó tìm cá mái về ép. con vô đó rồi mà k thấy . chú HÙNG biết chổ nào còn chỉ con với .

 

con SuperRed (SR) là con mà bạn tả đó, đúng là rất khó tìm ra con mái SR vì con mái này có màu giống con màu cam nhưng đậm hơn một chút, màu đỏ là một màu bình thường nhiều người ép được, tuy nhiên vẫn có lem những màu khác vào.Để các lứa sau ngày một ít đi các màu bị lem , mình nghĩ là người ta cho ép đồng huyết những con trong bầy với nhau, con con với con bố mẹ nhiều lần nên mới xãy ra những "hiện tượng" như vậy.
Ở ngoài Thị trường không có bán cá mái, mà có thì cũng không đúng HM chất lượng .nhưng là anh em trong hội thì bạn có thể gặp Cedric, Cedric em,Blue Beta hay Dr Martens để tìm con mái mà bạn thích. Mình cũng đang "đau đầu" loay hoay "tìm cách" với con mái SR duy nhất còn lại của mình nên chưa thể tăng bạn con mái này được, Tuy nhiên nếu bạn thích thì mình thể tăng bạn con mái màu chocolate đuôi đỏ (là con của SR và con màu cam) hy vọng nếu bạn cho ép với trống SR sẽ cho ra lứa con SR

 

Đúng là kinh nghiệm và bài viết của bác cedric cực kì quý giá. Mình vừa ép thử lứa đầu tiên gặp ngay 1 thằng cha chẳng biết chăm con. Cá con nở ra nằm dưới đáy ráo trọi. Không có bài này chắc bầy cá của mình tiêu rồi.

Cảm ơn bác cedric đã chia sẻ kinh nghiệm !