Tỏi: không chỉ là gia vị

Tỏi: không chỉ là gia vị
Brian Robison – AFI

Có rất nhiều tranh cãi về công dụng thực sự của tỏi đối với khẩu phần thức ăn của cá. Nhiều người thấy nó chỉ có tác dụng kích thích khẩu vị. Những người khác lại thấy nó giúp tăng cường hệ miễn dịch, giống như vitamin C đối với người. Theo kinh nghiệm của nhiều người chơi cá thì tỏi không chỉ là gia vị.

Họ nhận thấy việc bổ sung tỏi vào khẩu phần thức ăn của cá thu được những kết quả tích cực. Rõ ràng nhất là việc giảm một cách đáng kể số trường hợp nhiễm ký sinh (parasites), cả nội lẫn ngoại. Một số người thậm chí còn công bố rằng số trường hợp nhiễm bệnh hoàn toàn biến mất sau khi sử dụng tỏi như là một phụ gia thường xuyên trong khẩu phần của cá. Phụ gia tỏi (garlic additive) và các hiệu thức ăn thương mại chứa hàm lượng tỏi cao được ứng dụng một cách thành công trong việc điều trị bệnh nấm nước mặn (marine ich). Cá dĩa là loài dễ bị nhiễm nội ký sinh, những thứ có thể hành hạ chúng trong nhiều năm trời. Một số người nhận thấy việc bổ sung tỏi vào khẩu phần thức ăn của chúng có thể giúp tiêu diệt hoàn toàn những loại ký sinh này.


Các hiệu thức ăn cho cá chứa hàm lượng tỏi cao.

Allicin
Vậy nên giải thích như thế nào về công dụng tuyệt vời và dường như may mắn này? Allicin. Đây là hoạt chất có trong tỏi. Các nghiên cứu phát hiện sức mạnh của chất này và làm sáng tỏ về công dụng kháng bệnh của tỏi. Một nghiên cứu phát hiện thấy việc sử dụng tỏi trong điều trị bệnh trùng quả dưa hay đốm trắng (Ichthyophthirius multifiliis) là có hiệu quả (Soko, 2004).

Công dụng hóa học thực sự của allicin đã được khẳng định. Hiện người ta đã biết rằng allicin khống chế những enzyme mà ký sinh và khuẩn bệnh cần để thâm nhập vào các tế bào và hủy hoại chúng. Khi nhà nghiên cứu điều trị bệnh bằng allicin, những enzyme nhất định ngay lập tức ngừng hoạt động và ký sinh bị tiêu diệt sau vài phút. Những enzyme tương tự cũng tồn tại trong cả vi khuẩn và nấm. Điều này có nghĩa tỏi thậm chí cũng có thể điều trị một cách hiệu quả các loại bệnh thông thường (Holden, 1997).

Những nghiên cứu khác giúp khẳng định một điều rằng allicin khống chế chức năng của những enzyme chủ chốt ở ký sinh (D.L.N, 1998). Khi điều này sảy ra thì ký sinh sẽ chết. Allicin được chứng minh là hiệu quả đối với một phổ rộng các vi khuẩn gram dương và gram âm, loại khuẩn kháng thuốc mạnh Escherichia coli, nấm và thậm chí cả các ký sinh trong ruột người (Ankri, 2001).


Bổ sung tỏi tươi vào thức ăn cho cá dĩa.

Cần thêm nhiều bằng chứng
Có nhiều lý do khiến người ta nghi ngờ về công dụng của tỏi. Một số người đơn giản chỉ cần thêm nhiều chứng cứ khoa học trước khi thực sự chấp nhận. Họ cũng viện dẫn sự kém hiệu quả trong rất nhiều trường hợp. Tuy nhiên, đấy cũng là vấn đề đối với mọi cuộc điều trị. Không loại thuốc nào luôn đạt hiệu quả 100%. Một số dòng và phân loài ký sinh nhất định có thể kháng với những loại thuốc nhất định. Trong một số trường hợp, cá đơn giản là đã mắc bệnh quá nặng mà không loại thuốc nào có thể chữa được nữa. Những trường hợp khác, các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến công dụng của thuốc. Chẳng hạn, nếu có gì đó khiến cá bị căng thẳng, thuốc có thể không đạt công dụng mong muốn bởi vì sự căng thẳng làm suy yếu hệ thống miễn dịch.

Một số ứng dụng thành công với tỏi có thể liên quan đến nguồn tỏi. Một số người nuôi cá sử dụng loại phụ gia tỏi dành cho cá cảnh, trong khi số khác sử dụng loại thức ăn chứa hàm lượng tỏi cao. Một số lại sử dụng tỏi tươi băm nhuyễn và cho cá ăn trực tiếp. Hơn nữa, có bằng chứng cho thấy rằng chất allicin trong tỏi có thể suy giảm hoạt tính theo thời gian đến mức nó không còn tác dụng đối với ký sinh hay khuẩn bệnh. Hãy sử dụng tỏi tươi hay những chế phẩm từ tỏi để đảm bảo công dụng tốt nhất. Tất cả đều có thể ảnh hưởng đến công dụng của tỏi trong việc điều trị bệnh cá.

Tỏi là một chất kháng bệnh quá hứa hẹn đến nỗi một nhà sản xuất thức ăn cho cá ở Na Uy đang cố đưa vào thức ăn viên của mình để thử nghiệm việc điều trị bệnh rận nước mặn (sea lice) trong các trại cá thương phẩm (Boxaspen, 1992).

Mặc dù mọi bí ẩn về tỏi vẫn chưa được khám phá hết, bạn sẽ thấy nó ngày càng xuất hiện một cách thường xuyên trong giới nuôi cá cảnh bởi tiềm năng chữa bệnh tuyệt vời.

----------------------------------------------------------------

Chế biến thức ăn tim bò
Tỏi (garlic) - kháng bệnh và giúp CĐ mau lớn