Phân loại cá nước ngọt nội địa

Phân loại cá nước ngọt nội địa

Họ cá tai tượng Osphronemidae

Họ cá tai tượng có khoảng 15 chi, 96 loài. Nước ta có 5 chi.

Chi cá tai tượng Osphronemus: gồm 4 loài, nước ta có một loài.
Chi cá sặc Trichogaster: gồm 5 loài, nước ta có ba loài.
Chi cá cờ Macropodus: gồm 5 loài, nước ta có 3 loài.
Chi cá lia thia Betta: gồm gần 70 loài, nước ta có 3 loài.
Chi cá bã trầu Trichopsis: gồm 3 loài, nước ta có 2 loài.

Tham khảo
http://en.wikipedia.org/wiki/Gourami

Họ cá lóc Channidae

Họ gồm hai chi và hơn 30 loài. Chi Channa phân bố ở châu Á với khoảng gần 30 loài. Nước ta có 7 loài.

Tham khảo
http://en.wikipedia.org/wiki/Channidae

Họ cá hường Datnioididae

Họ chỉ có duy nhất một chi Danioides với tổng cộng 5 loài, nước ta có 2 loài.

Họ cá bám đá Balitoridae

Họ cá bám đá là một họ cá nước ngọt đông đảo phân bố ở châu Âu và châu Á với khoảng 60 chi và hơn 600 loài. Ở nước ta, cá bám đá phân bố ở khắp mọi vực nước ở mọi miền với khoảng 19 chi, 60 loài (hơn 10% cá nước ngọt nội địa).

Phân họ Balitorinae
1/ Loài Annamia normani phân bố ở lưu vực sông Mêkong.
2/ Loài Balitora lancangjiangensis phân bố ở lưu vực sông Mêkong.
3/ Loài Beaufortia leveretti (12 cm) phân bố ở miền Bắc.
4/ Loài Dienbienia namnuaensis phân bố ở Điện Biên, tỉnh Lai Châu.
5/ Loài Erromyzon compactus (3 cm) phân bố ở tỉnh Quảng Ninh.
6/ Chi Hemimyzon: gồm 2 loài phân bố ở Gia Lai và Lâm Đồng.
7/ Loài Homaloptera indochinensis (4 cm) phân bố ở lưu vực sông Mêkong.
8/ Chi Homalosoma: gồm 2 loài phân bố ở miền Bắc.
9/ Loài Liniparhomaloptera monoloba phân bố ở miền Bắc.
10/ Chi Pseudogastromyzon: gồm các loài buas, daon, elongata, faciastus và loos phân bố ở miền Tây Bắc (các loài này vốn trước đây được xếp vào chi Gastromyzon).
11/ Chi Sewellia: tổng cộng 9 loài phân bố ở miền trung Việt Nam và Lào. Nước ta có 8 loài.
12/ Chi Sinogastromyzon: gồm các loài chapaensis, minutus, rugocauda và tonkinensis phân bố ở lưu vực sông Hồng.
13/ Loài Sinohomaloptera kwangsiensis (12 cm) phân bố ở miền Bắc.
14/ Loài Vanmanenia tetraloba phân bố ở miền Bắc.

Phân họ Nemacheilinae
15/ Chi Nemacheilus: gồm 2 loài phân bố ở miền Trung.
16/ Chi Schistura: gồm 25 loài phân bố ở miền Bắc.
17/ Loài Traccatichthys taeniatus (10.5 cm) phân bố ở miền Trung và miền Bắc.
18/ Loài Oreonectes platycephalus (10 cm) phân bố ở Quảng Ninh.
19/ Loài Yunnanilus cruciatus (3.4cm) phân bố ở miền Trung.

Tham khảo
http://en.wikipedia.org/wiki/Balitoridae

Họ cá thát lát Notopteridae
Họ cá thát lát Notopteridae có tổng cộng 4 chi và 10 loài. Nước ta có 2 loài.

Cá chìa vôi Proteracanthus sarissophorus
Cá chìa vôi Proteracanthus sarissophorus thuộc về họ cá nước mặn Ephippidae nhưng sống ở vùng nước lợ cửa sông. Đặc biệt những cá thể ở vùng sông Nhà Bè, Sài Gòn có màu vàng tươi rất đẹp. Loài này có thể thuần dưỡng để nuôi trong nước ngọt hay nước có độ mặn thấp.

Lưu ý: phân biệt cá chìa vôi sông Proteracanthus sarissophorus với cá chìa vôi biển (pipefish) thuộc họ Syngnathinae. Loài này cùng họ hàng với cá ngựa và sống ở biển. Sở dĩ có tên "chìa vôi" là vì thân và mõm thon dài.

Tham khảo
http://en.wikipedia.org/wiki/Ephippidae
http://vi.wikipedia.org/wiki/Cá_chìa_vôi

Cá mao ếch/mang ếch Allenbatrachus grunniens
Cá mao ếch/mang ếch Allenbatrachus grunniens thuộc về họ cá nước mặn Batrachoididae (cá cóc) nhưng sống ở vùng nước lợ cửa sông. Loài này có thể thuần dưỡng để nuôi trong nước ngọt hay nước có độ mặn thấp.

Lưu ý: có tài liệu đề cập các tên gọi khác như cá sư tử hay cá mặt quỷ nhưng theo chúng tôi thì đây là cách diễn dịch sai các tên gọi từ tiếng Anh (lionfish/stonefish, frogfish/anglerfish) của những loài cá thuộc các họ và bộ khác nhau.

Tham khảo
http://en.wikipedia.org/wiki/Toadfish

 

Tổng cộng có khoảng 6-7 trăm loài gì đó thôi. Mình có vài cuốn sách tính chép dần đưa lên để mọi người tiện tra cứu nhưng không đủ... sức!