Sạn và vỏ sò: để riêng nếu nghi ngờ Tiffany Towne – www.backyardpoultrymag.com Rất khó chối bỏ việc bổ sung sạn và vỏ sò vào khẩu phần ăn. Chúng rẻ tiền và dễ dự trữ. Nhưng nhìn từ quan điểm dinh dưỡng, rủi ro là khá cao. Hai loại thức ăn bổ sung này (vâng, hoàn toàn khác nhau) rất cần thiết cho sức khỏe và việc sản xuất trứng gà. Đây là thời điểm thích hợp để ôn lại tại sao chúng ta phải luôn cung cấp sạn và vỏ sò – trong các khay riêng biệt – như là thức ăn tự chọn. Theo Twain Lockhart, nhà tư vấn về gia cầm của nhãn hiệu Nutrena®, “tốt nhất nên cung cấp sẵn sạn và vỏ sò để không bị thiếu, hơn là thiếu mà lại không có sẵn”. Dưới đây là phần giải thích. Sạn và mề Từ miệng cho đến hậu môn, gà có một trong những hệ thống tiêu hóa hiệu quả nhất trong thế giới động vật. Rất ít thứ mà chúng ăn vào bị bỏ phí, dẫu trên thực tế chúng không hề có răng. Thay vào đó, chúng nuốt những viên sạn nhỏ vào mề. Thức ăn lẫn sạn được mề co bóp và nghiền nát để gà tiêu hóa. Việc thiếu sạn có thể dẫn tới tắc đường tiêu hóa, chuyển hóa thức ăn kém, khó tiêu và thậm chí cả chết. Ai cần sạn? Nói chung, gà sử dụng thức ăn thương mại (gà công nghiệp) không cần sạn bởi thức ăn nhanh chóng phân hủy trong đường tiêu hóa. Nhưng một khi gà ăn loại thức ăn khác, chúng cần sạn để nghiền nát và ruột có thể hấp thu được. Sạn cần thiết đối với các loại thức ăn cỡ lớn (hạt, cỏ, cây bụi…). Điều này cũng đúng với gà nhốt sân chuồng và có cơ hội cào bới, ăn hạt hay thực phẩm thừa. Bí mật lớn nhất Nhiều người nghĩ rằng gà thả rông không cần sạn. Sai. Nên cung cấp sạn thậm chí cho cả gà chăn thả trong trường hợp chúng không tìm thấy sạn trong môi trường tự nhiên (chẳng hạn vùng toàn đất sét, thiếu cát sỏi, tuyết hay cỏ phủ dày). Cần bao nhiêu sỏi? Tốt nhất hãy để gà tự quyết định. Chúng tự biết cần ăn bao nhiêu là đủ. Cá tiệm thức ăn bán loại sạn trơ dùng vào mục đích này. Hiệu thức ăn NatureWise® cung cấp các gói sạn và vỏ sò nặng 7 pound, đủ cho một bầy gà nhỏ quanh năm. Sạn pha trộn hai cỡ, bởi vậy phù hợp cho cả gà con lẫn gà lớn. Khi nào cho ăn sạn? Bắt đầu cho gà ăn sạn một khi chúng rời khỏi lồng úm và được đưa ra ngoài và cho ăn không chỉ thức ăn viên hay mồi tạp (cỏ, lá, côn trùng) và khi bạn cho ăn hạt trộn hay bất kỳ loại hạt nào khác. Dựa vào can-xi Gà đẻ cần thật nhiều can-xi (gấp 3-4 lần bình thường) trong khẩu phần để hỗ trợ việc sản xuất và đẻ trứng với vỏ cứng. Khẩu phần gà đẻ sẽ giúp gà mái mạnh khỏe và mắn đẻ. Ăn đầy đủ can-xi để phòng ngừa chứng mỏng vỏ, gà tự ăn trứng và sa buồng trứng. Vỏ trứng bao gồm chủ yếu là can-xi carbonate, chất liệu tương tự như vỏ sò. Cũng vậy, thực phẩm bổ sung can-xi thường là vỏ sò nghiền nát hay đá vôi tự nhiên. Những chất này được bổ sung vào khẩu phần ăn và được gà tiêu hóa. Ai cần vỏ sò và khi nào? Tất cả gà mái đẻ đều có thể tiếp cận với các khay đựng vụn vỏ sò. Bắt đầu cung cấp từ khi đưa gà ra khỏi lồng úm. Bí mật lớn nhất về vỏ sò Tương tự như bí mật về sạn, nhiều người nghĩ rằng một khi dùng loại thức ăn gà đẻ cao cấp thì không cần phải bổ sung vỏ sò nữa. Sai. Thậm chí tỷ lệ can-xi rất cao trong hầu hết thức ăn gà đẻ không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu về can-xi cho gà mái. Cần bao nhiêu vỏ sò? Hãy để gà tiếp cận với khay đựng vụn vỏ sò và ăn theo nhu cầu, tùy theo độ tuổi, khẩu phần, giống gà, tình trạng sinh sản… Chẳng hạn gà già cần nhiều can-xi hơn gà tơ. Gà thả rông vốn có sẵn một lượng can-xi nhất định, nhưng bệnh tật có thể khiến nó mất cân bằng. Vào mùa nóng, khi gà ăn ít đi, lượng can-xi có thể không đủ nhu cầu. Mặt khác, nếu gà mái cố ăn thêm để cân bằng lượng can-xi thì lại quá mập và đẻ kém đi. Giải pháp rất đơn giản. Bỏ vụn vỏ sò vào đĩa hoặc thảy vào lồng để gà ăn. Nếu bạn dùng thức ăn gà đẻ cùng với vỏ sò, bạn phải đảm bảo rằng tất cả gà có thể tiếp cận và ăn theo nhu cầu của chúng. Tiết lộ bí mật sau cùng Dẫu có nhiều thông tin, nhiều người vẫn nhầm lẫn khi cho rằng sạn và vỏ sò là một, và bạn không cần có đồng thời cả hai. Không phải vậy! Vụn vỏ sò tan trong đường tiêu hóa. Nó tan dần theo thời gian và can-xi được hấp thu. Sạn không tan và nằm ở mề (nơi xử lý thức ăn tạm thời trước khi chuyển đến bao tử) và hỗ trợ cho việc tiêu hóa. Nên nhớ rằng, với sỏi và vỏ sò, để riêng nếu bạn còn nghi ngờ.