Nguyên tắc lai cận huyết (Curtis Mahoney)

Nguyên tắc lai cận huyết
Curtis Mahoney (Briar Creek) – http://sabungero.trimp-media.com

Bạn không bỗng dưng thức dậy vào một ngày đẹp trời và nói “hôm nay tôi sẽ tạo dòng gà riêng”. Đôi khi, động cơ bắt nguồn từ việc bạn phát hiện một bầy “nick” tức bầy pha xuất sắc và muốn duy trì mãi… nhưng với đa số trường hợp, tình hình không quá đỗi gấp gáp. Chẳng hạn như trường hợp của tôi. Sau khi nghiên cứu hàng loạt sách về di truyền và những bài viết khác nhau về vấn đề tạo dòng… dưới đây là cách mà tôi thực hiện.

Trong phạm vi bài viết này, tôi cố tạo một dòng mới bằng việc kết hợp hai phân dòng Kelso. Như đã nói ở trên, mục đích của việc lai cận huyết là để thiết lập những tính trạng mong muốn, trong khi loại bỏ những lỗi tật và khiếm khuyết về thể chất.

Để thực hiện điều này, tôi CHỈ lai đơn (single mate). Trước hết tôi kiểm tra tất cả gà trống từ bầy lai gốc trong các giải đấu hàng đầu. Trong số những con thắng trận, tôi chọn ra 4 con xuất sắc nhất… tất cả đều là anh em cùng bầy. Rồi trong số gà mái, tôi cũng chọn ra 4 con mà tôi cho là tốt nhất rồi ghép với gà trống theo chất lượng tương ứng… trống nhất với mái nhất, trống nhì với mái nhì… Tôi lai cả 4 cặp và cố gắng nuôi càng nhiều càng tốt. Khi gà con trưởng thành, tôi kiểm tra cặn kẽ và thanh lọc một cách gắt gao. Đừng lai chỉ cho đủ số cặp, nếu chúng chưa đạt mức chiến kê hàng đỉnh và KHÔNG có lỗi tật rõ rệt, ĐỪNG LAI. Nếu không kiếm đủ số thì lai ít đi, hay lai với gà lứa sau để có nhiều lựa chọn hơn.

Một khi bầy con trưởng thành, chúng được kiểm tra… từng con một. Trong số những con thắng trận, tôi lại chọn ra 4 con trống mới và ghép ngược về các mái mẹ. Trong số gà mái, tôi cũng chọn ra 4 con mà tôi cho là tốt nhất rồi ghép ngược về các trống cha. Tôi cố gắng nuôi càng nhiều càng tốt… với mong muốn thu được ít nhất một cặp từ mỗi bầy lai. Trong số đàn con, trước hết tôi thanh lọc rồi kiểm tra lối đá của chúng. Tôi duy trì bảng theo dõi cho mỗi bầy lai. Vào cuối mùa, tôi chọn ra 4 chuồng (bầy) đạt nhất về thể lực và lối đá. Loại bỏ 4 chuồng còn lại.

Từ thời điểm này, mọi thứ đều có chủ đích, bởi tôi đã thiết lập những bầy gà cho năm tới. Tôi hết sức tránh lai “gần” giữa anh chị em cùng bầy, đấy là lý do tôi duy trì 4 bầy cho một dòng gà.

Năm nay, tôi chọn ra 4 trống mà tôi tin là hay nhất, mỗi con từ một chuồng, và ghép với 4 mái đẹp nhất từ những chuồng khác, một lần nữa lại ghép trống nhất với mái nhất, trừ phi chúng cùng bầy. Năm nay, tôi vẫn lai tạo và kiểm tra bầy con như thường lệ. Từ lúc này trở đi, tôi sẽ cố lai xa… chẳng hạn, bác trai với cháu gái hay bác gái với cháu trai và thỉnh thoảng, anh em họ với nhau. Bằng việc duy trì 4 chuồng cho một dòng gà, nếu lai tạo đúng cách, tôi sẽ không bao giờ phải bổ sung máu ngoài.

Khi tôi nói thanh lọc, nghĩa là thanh lọc chuồng gà giống, nếu bạn thấy có con bị chảy nước mũi… loại ngay. Nếu bạn tin vào việc chữa trị… cũng tốt thôi, hãy chữa trị và dùng nó vào việc mà bạn muốn… NHƯNG ĐÁNH DẤU và đừng dùng vào việc lai tạo dòng gà. Sức khỏe kém là một tính trạng mà nó có thể “lẫn” vào dòng gà. Tôi cũng loại những con cực đoan (đá người), đá hụp, dè dặt… hay bất cứ đặc điểm gì mà tôi thấy không đạt, dù nhỏ đến đâu. Cũng trong quá trình tuyển chọn gà giống, tôi chọn đặc điểm màu lông, màu chân và kiểu mồng. Ngoài đá hay, tôi còn muốn gà mình có hình lông đồng nhất. Sau 4 hay 5 thế hệ, gà của bạn sẽ có hình lông đồng nhất và tất cả đều đá trên mức trung bình.

Với mục đích thiết lập những tính trạng mong muốn ở bầy gà, tôi cần giới hạn bộ gien đến một mức độ, mà gà cha mẹ có thể di truyền những tính trạng mong muốn cho bầy con, đơn giản bởi vì đó là những gien duy nhất còn tồn tại. Để thực hiện điều này trên gà chọi, chiến kê PHẢI được kiểm chứng sau mỗi thế hệ và chỉ có những con cực hay mới được lựa chọn để lai tiếp thế hệ sau. Bằng không, bạn chỉ có thể đạt được một điều… thiết lập một dòng gà trung bình hay có lẽ dưới mức trung bình. Làm sao bạn có thể chuyển giao những gien khiến gà đá cực hay, một khi bạn không biết chắc con nào mang những gien đó?

Tôi đoán là mình còn nhiều thiếu sót… sớm muộn rồi cũng có người chỉ ra… Vậy hãy sẵn sàng đón nhận nó!

Tôi đã đạt đến một mức độ trong chương trình lai tạo khi mà mọi bước đều có chủ đích. Năm nay tôi sẽ lai anh chị em họ với nhau.

Bởi vì chúng ta đã cận huyết giữa anh chị em cùng bầy, việc lai dòng ngược về cha mẹ không phải là vấn đề lớn. Bằng việc thiết lập 4 chuồng riêng biệt, tôi đã giới hạn bộ gien ở một mức độ nhất định. Rồi bằng việc lai ngược về cha mẹ một thế hệ, tôi đã giới hạn bộ gien thêm chút nữa. Tuy nhiên, để tránh thoái hóa cận huyết, tôi chỉ lai về cha me một mùa. Sau đó, mức độ lai cận huyết gần nhất mà tôi chọn là bác trai với cháu gái hay bác gái với cháu trai. Bằng việc duy trì 4 chuồng, tôi có thể lai nhiều năm trước khi phải lai ngược về cùng chuồng. Vậy kế hoạch lai tạo trong năm tới là gì? Tôi không thể nói trước… chính bầy gà quyết định điều này. Thế hệ kế tiếp cũng sẽ lai “hay nhất với hay nhất” (best to best). Đấy là chính sách mà tôi áp dụng cho toàn bộ chương trình lai tạo.

Bằng việc kiểm chứng chiến kê sau mỗi thế hệ và chỉ tuyển chọn những con hoàn toàn KHÔNG lỗi tật để làm giống, chúng ta sẽ cải thiện chất lượng và sự ổn định qua từng thế hệ. Hãy theo đuổi cách thức mà tôi áp dụng, sau từ 10 đến 12 năm bạn có thể coi chúng là một dòng gà, chúng sẽ có khả năng chuyển giao di truyền BAO GỒM lối đá, khả năng tự nhân bản và sức khỏe tốt cho toàn bộ bầy con.