Ấp nhân tạo cá dĩa bột 2

Ấp nhân tạo cá dĩa bột 2
"Big Tuck" - www.youtube.com

Các bồn ấp và ươm cá bột kiểu cũ có một nhược điểm là phải thay nước liên tục (3-6 lần mỗi ngày). Dưới đây là một cải tiến của lão tiền bối “Big Tuck” nhằm giảm bớt tần suất thay nước, mà theo lời tác giả thì vài ngày mới phải thay một lần. Dòng tuần hoàn trong bồn ấp kiểu này được tạo ra bằng ống nâng (airlift) tức một đầu sục khí được luồn vào ống để đẩy dòng nước lên trên. So với việc sử dụng các loại máy lọc thông thường, ống nâng tạo ra dòng chảy vừa đủ đối với cá dĩa bột mới nở. Đấy là khác biệt chính của thiết kế này đối với bồn ấp kiểu cũ.

Chậu ấp - sơ lược

[…đang ghi hình] Chào các bạn, đây là hệ thống ấp nhân tạo cá dĩa bột (artificial discus rearing), thành phần bao gồm phễu lọc cà phê (coffee filter) và các loại hộp đựng thức ăn cũ (waste-containers), và cả ống nâng (airlift) nữa. Cá dĩa bột được giữ trong phễu lọc cà phê để tiện cho ăn. Đáy của hộp thứ nhất được đục lỗ để nước chảy xuống, và chúng ta có bồn chứa (reserved tank), mực nước hơi cao một chút nhờ vậy dòng chảy được duy trì nhờ lực trọng trường và cả ống nâng nữa. Và bộ lọc treo (outside filter), cây sưởi (heater). Và chỉ có vậy, đây có vẻ là một ý tưởng kỳ quặc nhưng không phải thế, he he…

Chậu ấp - phần 1

Xin chào, tên tôi là Tuck, người chế tạo “hộp ươm” (gizmo) như cách mà mọi người vẫn gọi. Các bạn hãy xem những con cá mà tôi ấp nhân tạo và hy vọng tôi có thể hướng dẫn các bạn dẫu không giỏi ăn nói lắm, tôi sẽ cố hết sức. Những con cá này được nuôi lớn từ bầy đầu tiên bằng hộp ươm, và như các bạn thấy, chúng trở thành những con cá xinh đẹp. Tôi xin dừng ở đây và chuyển qua trình bày cách làm “hộp ươm”. Hãy xem chúng ta có thể làm được những gì.

Ok, đây là mẫu (prototype) đầu tiên mà tôi chế tạo, nó rất đơn giản, chúng ta có một hộp (tub) lồng bên trong một hộp khác. Như các bạn thấy hộp bên ngoài khoảng 5 gallon (20 lít), hộp bên trong nhỏ hơn một chút. Vật màu đen mà các bạn thấy ở một đầu là bộ lọc treo Aquatech rẻ tiền mua ở siêu thị Wallmart, nó được gắn trên thành hộp lớn. OK, ý tưởng vận hành là đưa hay bơm nước từ hộp lớn bằng ống nâng (airlift) lên hộp bên trên. Và nước, theo chỗ tôi chỉ cây gậy, từ đáy hộp theo ống nâng đi lên và vào cái lọ chứa (reservoir) ngay đây. Nó có kích thước như thế này hoặc lớn hơn, nước đi vào đây và rồi nhờ trọng lực đi qua ống trắng chảy vào phễu lọc cà phê, vốn được bố trí ngay bên dưới ống. Tất cả chỉ có vậy. Nước được bơm từ dưới đáy lên lọ chứa bên trên, chảy qua ống xuống đáy hộp trên, rồi lại thoát xuống đáy hộp bên dưới… cứ lập đi lập lại như vậy mãi. Như tôi đã nói đây là một hệ thống rất đơn giản. Hiện tôi đang thay đổi một chút, ở phần mà tôi gọi là co nối (porthole), về kích thước nó chỉ là chậu lớn hơn mà tôi sẽ trình bày ngay sau đây, tôi sẽ chỉ các bạn những cải tiến mà tôi thực hiện trên đó, vì vậy tôi xin tạm dừng để chuẩn bị.

Chậu ấp - phần 2

Ok, đây là mẫu sau cùng mà tôi làm và hiện đang sử dụng, như các bạn thấy nó có 4 rổ (basket) làm việc theo nguyên tắc tương tự như hệ thống ban đầu, với ngoại lệ là có hai ống nâng (lift) ở mỗi bên. Đây là nơi mà ống khí đi vào, đến điểm cuối của ống nâng ở đáy chậu, đi lên vào các lọ chứa (container). Lọ chứa (reservoir) này, như cách tôi gọi, lớn hơn so với cái ban đầu và tôi nghĩ là nó làm việc tốt hơn. Nó chẳng qua là lọ nhựa đựng bánh, ống nâng được gắn khít vào đó, điều nữa cần làm là khoan một lỗ trên nắp để khí thoát ra bằng không áp lực nước qua các ống sẽ quá mạnh, ống này và ống này nữa chảy vào các rổ. Bằng cách khoan lỗ trên nắp, không khí sẽ thoát ra và dòng nước sẽ ổn định. Tôi lắp van khí ở mỗi bên để điều chỉnh lượng khí tức điều chỉnh dòng nước. Một khác biệt nhỏ nữa mà tôi thực hiện ở hệ thống này, đó là tôi bố trí rổ theo hai cách. Đáy của cái rổ này được gắn đế thấp để giữ mực nước ở độ cao thích hợp. Còn cái rổ này, như các bạn thấy, có thanh gỗ treo rổ ở độ cao thích hợp. Cả hai đều họat động tốt, nhưng rổ thấp ít rắc rối hơn vì vậy bạn có thể chọn loại này. OK, tất cả chỉ có vậy, rất đơn giản. Còn điều nữa cần cân nhắc, theo tôi là quan trọng nhưng cũng có thể là không, tôi thấy việc nâng đầu này của chậu bên trong lên cao một inch (2.5 cm) so với chậu bên ngoài, nghiêng chậu về phía này và đặt rổ ở chỗ nước sâu sẽ làm dòng chảy tốt hơn. Tương tự hệ thống trước, thành hồ gắn bộ lọc treo, còn điều nữa dĩ nhiên bạn phải gắn cây sưởi trừ phi phòng có sưởi. Và chỉ có vậy. Bây giờ, tôi đơn giản gắn các chậu với nhau bằng ốc không gỉ (stainless-steel bolt), một ở đây, một ở đây và một ở đây nữa, tất cả là 3 điểm và hoạt động tốt. Nhớ duy trì độ nghiêng và chỉ có vậy.

Còn bây giờ để vận hành hệ thống, cách mà tôi thực hiện là ấp trứng (hatch) trong chậu một gallon (4 lít) pha methylene blue, rồi khoảng một ngày sau khi cá bột bơi tự do, tức một ngày trước khi noãn hoàng (egg sac) tiêu hết, tôi bỏ chúng vào rổ. Và tôi tập trung tất cả cá mới nở vào một rổ, điểu chỉnh dòng nước cho đều đặn nhưng không quá mạnh, miễn phải có dòng nước chảy qua, dòng rả rích (trickle) là vừa. Và điều kế tiếp dĩ nhiên là cho ăn, tôi dùng bột thức ăn hiệu Better Than Brine và một vài loại gel giàu dinh dưỡng mà tôi không nhớ tên vì chúng là sản phẩm mới, tôi đã sử dụng và thấy kết quả tốt nhưng bạn đừng cho ăn quá nhiều. Tôi cho ăn 4, 5 hoặc 6 lần mỗi ngày, đôi khi nhiều hơn nếu bạn thấy cần thiết, nếu tôi thấy không còn thức ăn thì tôi lại bỏ thêm một chút. Khi tôi nói “một chút” thì đúng là như vậy, tôi sử dụng lọ thuốc nhỏ mắt (eye dropper), làm ướt phần dưới và trét bột dính chặt lên bề mặt, bạn không đụng đến thuốc bên trong mà chỉ dùng lọ làm dụng cụ (implement) cho cá ăn. Và vào ngày thứ nhì và thứ ba tôi bắt đầu cho chúng ăn ấu trùng artemia (baby brine shrimp) và giảm lượng thức ăn bột, nếu bạn thấy bụng cá bột có màu cam là tốt và tôi để chúng ở đó từ 10 ngày cho đến 2 tuần, sau đó đến giai đoạn nuôi hồ, tôi nuôi chúng trong hồ 5 gallon (20 lít) và cho ăn ấu trùng artemia, giai đoạn này dễ dàng chừng nào mà chất lượng nước được bảo đảm. Những chú cá bé nhỏ này mạnh mẽ nhưng cũng rất mong manh, tôi không biết nói sao nhưng bạn có thể phạm sai lầm. Tôi từng sai lầm khi quên rửa artemia, dẫu đã biết nhưng vẫn quên, và tôi làm chết cả bầy cá bột. Như vậy, bạn phải làm đúng cách và cần chút kinh nghiệm, bạn có nhiều cách để “lột da con mèo” (skin the cat), đó là điều tôi muốn nói.

Chậu ấp - phần 3

Phần này tác giả bổ sung một số thông tin gồm a) dùng keo silicon để dán ống, b) thay nước định kỳ (tác giả chỉ thay nước sau vài ngày mà cá vẫn khỏe mạnh, lưu ý theo cách cũ phải thay nước ít nhất 3 lần mỗi ngày), c) ấp trứng bằng nước tinh khiết (lọc thẩm thấu ngược) và d) ươm cá bột bằng nước máy để hả hoặc khử clor.

Chậu ấp cải tiến (các co nối đẹp hơn)


Cá dĩa bột


Cho cá dĩa bột ăn
​

-------------------------------------------------------------


Ấp nhân tạo cá dĩa bột 1
Ấp nhân tạo cá dĩa bột 3