Lắp cựa - thả gà - trị tang (Robert Howlett)

Robert Howlett – Trích “The Royal Pastime of Cock-fighting” (1709)
*********************************************************************************
Tài liệu cổ xưa về chủ đề gà chọi, xuất hiện trong giai đoạn trị vì của nữ hoàng Anne, Anh Quốc (1702-1714).
*********************************************************************************

Về việc lắp cựa

Và về việc lắp cựa cho gà, không có một công thức nhất định nào, bởi cách thức và đòn lối của một số con đòi hỏi cựa phải lắp thật cao; số khác lại thật thấp: Con này phải lắp cựa “gai” (narrow), con kia lại phải lắp cựa "ngay" (wide) hết mức có thể.

Và do vậy, tôi không để ai khác lắp cựa, trừ phi anh ta phải xem gà xổ trước đó, và nhận biết lối đá của nó; không những anh ta chẳng thể trở thành một chuyên gia lắp cựa [nếu không làm vậy], mà theo tôi cách phù hợp nhất để lắp cựa gà là chăm sóc và xem nó xổ.

 

Liên quan đến thả gà đúng cách

Bây giờ tôi xin nói về vấn đề thả gà, vốn đòi hỏi rất nhiều kỹ năng; và sự tinh tế mà chúng cần được theo dõi thật nghiêm túc và sát sao, và thực hiện một cách cẩn trọng: Bởi vậy, một nài giỏi cần phải có bàn tay khéo léo (Lady’s Hand) lẫn cặp mắt cú vọ (Hawk’s Eye), sự tinh ranh của loài cáo (Fox’s Head) lẫn trái tim sư tử (Lion’s Heart); và người thiếu một trong những tố chất này thì không phù hợp để thả gà ngoài trường đấu.

Bởi nài thô bạo sẽ khiến gà hoảng hốt, và có lẽ bỏ chạy khi vừa mới bị tang thay vì ở lại để bị chi phối bởi bàn tay quá vụng về của hắn.

Và nếu bạn không nhanh chóng phát hiện tang, dẫu của đối thủ hay gà nhà, thì bạn không thể chơi trò chọi gà với lợi thế tối đa.

Và hơn nữa, nếu bạn không thả gà một cách khôn ngoan, bất kể là giành hay đôi khi là tránh một chân đá, và thực hiện mà không để đối thủ phán đoán, thì bạn không phù hợp cho công việc này.

Và sau cùng, bạn phải tự tin và dạn dĩ, cũng như kiên trì, chịu đựng và cần mẫn trong việc thả gà cho đến cùng, nếu gà của bạn chánh gốc nòi, thì trong nó có sự sống, có niềm hy vọng, và may rủi từng nhiều lần đảo chiều và trao chiến thắng cho chiến kê đang hấp hối thậm chí vào giây phút cuối cùng của trận đấu.

 

Cách trị tang gà sau trận đấu

Và trong phần này, chúng tôi sẽ hướng dẫn cho bạn cách trị tang gà sau khi đá.

Trước hết, ngay khi trận đấu vừa kết thúc, và bạn bắt gà, dù thắng hay thua (nếu bạn thấy nó còn giá trị) hãy kiểm tra tổng thể, và khi phát hiện bất cứ vết thương nào, bạn phải hút sạch (suck) ngay lập tức, và dùng cách đó để làm sạch máu và dịch khỏi người nó, rồi tắm nó bằng nước tiểu ấm và lau sạch một hay hai lượt, và để nó vào nơi êm ấm trong hai đến ba giờ hay lâu hơn, và rồi đưa ra khỏi giỏ đặt cạnh lò sưởi hay chỗ nào ấm áp, nơi không có gió lùa làm hại nó, nhẹ nhàng vạch vết thương và xức nhựa thông vào, và để nó chỗ nào ấm hơn mức bình thường nhưng không quá nóng; và khi thấy tình trạng nó tốt nhất: hãy cho nó ăn năm hay sáu miếng bánh mì mềm ngâm trong nước tiểu ấm.

Rồi nhẹ nhàng bắt gà đang bị tang đem bỏ lại vào giỏ, và không để gió lùa cho đến khi vết thương hết sưng và lành miệng, mà nó thường mất từ một đến hai ngày nếu vết thương không quá sâu và nhiều: rồi bạn phải thả gà vào lồng, cho ăn hai bữa mỗi ngày với bánh mì hay lúa mạch, và xức vết thương một lần mỗi ngày như mô tả ở trên cho đến khi lành hẳn để chuẩn bị biệt dưỡng cho trận đấu khác.

 

Ông bác sĩ Tanchancho nói chỉ khâu phần thịt thôi chứ đừng khâu dính luôn cả da (như hình trên). Ổng nói khâu như vậy da sẽ bị dính và đơ.

 

Ông bác sĩ nói bên trong khâu chỉ tự tiêu, bên ngoài khâu chỉ thường (không rõ vì chỉ tự tiêu mắc tiền hay chịu lực kém). Hôm nào T thử làm xem có mau lành hơn không.