Tuyển chọn Tan Bark - http://chickenhistorynow.blogspot.com (trích Game Chickens and How to Breed Them) Khi đọc lại các bài viết trước đây, tôi thấy dường như mình đã không nhấn mạnh một cách đầy đủ đến tầm quan trọng của việc tuyển chọn gà giống – và những gì mà nó liên quan. Nó là tất cả trong vấn đề lai tạo, nhưng chỉ vài người biết phải làm gì. Các nhà lai tạo cản ra bò không sừng, ngựa kéo, chiến khuyển, gà đẻ tới 330 thay vì 200 trứng một năm, cây mâm xôi nở hoa vào tháng mười thay vì tháng sáu, tất cả đều nhờ việc tuyển chọn một cách thông minh qua vài thế hệ. Bất kỳ động thực vật nào đều là chất liệu mềm dẻo, mà chúng thực sự có thể định hình theo ý muốn của nhà lai tạo kiên nhẫn và tinh tường. Đưa gà bình thường cho một nhà lai tạo giỏi và đưa gà vô địch thiên hạ cho một nhà lai tạo dở, và sau mười năm người đầu sẽ quất sụm người sau. Chúng ta đều nghe kể về những dòng gà không được đánh giá cao ngoài trường đấu khốc liệt, nhưng khi về tay người giỏi thì cũng xuất sắc như ai. Tôi có thể liệt kê hàng loạt trường hợp như vậy. Người giỏi lấy máu bình thường, rồi bằng sự kiên nhẫn và giỏi tính toán, biến nó thành cực tốt sau vài năm. Điều này không có nghĩa là bạn có thể khởi đầu một cách tùy tiện mà phải bằng những chất liệu tốt nhất có thể. Cuộc đời quá ngắn ngủi để phung phí vào những gì tầm thường. Tuy nhiên, nhiều trường hợp có người làm tốt hơn khi dành thời gian để cải thiện những thứ sẵn có, thay vì lùng sục hàng tốt nhất thế giới, liên tục loại bỏ và đưa vào những thứ mới mẻ mà anh tin là tốt hơn. Những nhà lai tạo vĩ đại từng là những người dồn hết tâm trí và sức lực vào việc phát triển những cá thể hay nhất trong tay thành những con mà họ muốn. Lối đá, lối đâm, gan lỳ, hung dữ, sức sống và cấu trúc của dòng, tất cả đều được định hình trong tâm trí, niềm mong đợi cũng như sự kiên định của người đứng sau nó. Lịch sử lâu đời của dòng gà không quan trọng bằng người đang lai tạo chúng trong vòng mười năm trở lại. Có hai điều tuyệt đối cần thiết để thành công với danh nghĩa một nhà lai tạo và giúp ích cho việc tuyển chọn. Thứ nhất: bạn phải có một ý tưởng rất rõ ràng và cụ thể về về loại gà thắng độ, về những gì mà bạn cố tạo ra và đối tượng mà bạn theo đuổi. Bạn phải luôn mang sẵn hình ảnh của một chiến kê hoàn hảo trong đầu. Đó là mục đích mà bạn nhắm tới, đến xạ thủ giỏi nhất cũng không thể bắn trúng nếu không nhìn thấy bia. Theo Dal Johnson, việc hình dung ra một chiến kê hoàn hảo về mặt hình thể là chưa đủ. Nhà lai tạo còn phải hình dung ra hành động của chiến kê hoàn hảo nhất này. Bạn phải không ngừng tuyển chọn theo mục tiêu đó dựa trên sự quan sát và tưởng tượng. Thứ nhì: bạn phải khởi đầu bằng một dòng đồng nhất, thuần. Mỗi con được di truyền không chỉ trực tiếp từ cha mẹ, mà còn từ vô số tổ tiên lâu đời. Các nhà khoa học cho chúng ta biết rằng, xét trung bình, phẩm chất của một cá thể được hình thành như sau: 1/2 từ cha mẹ. 1/4 từ ông bà. 1/8 từ cụ cố. 1/16 từ cụ sơ và cao hơn. Để tuyển chọn một cách thông minh và tạo dựng được thứ gì đó, bạn phải có mọi chất liệu trong tay, bạn không thể liên tục xáo trộn công thức bằng cách tìm kiếm chất liệu mới, vốn được người khác lai tạo với quan điểm khác biệt và di truyền những tính trạng mà bạn không hề biết. Gà với huyết thống pha trộn từ nhiều nguồn mang đủ loại tính trạng, không đồng nhất và không di truyền phẩm chất của chúng một cách ổn định. Việc tuyển chọn từ gà pha không mấy ý nghĩa và khó thành công – bởi gà pha không nhân bản chính nó, mà di truyền đủ loại tính trạng từ vô số tổ tiên của nó. Bầy pha “nick” (hợp gien) tự thân là chiến kê hay ngoài trường đấu giống như gà thuần nhưng giá trị lai tạo của chúng thấp hơn nhiều. Bầy nick xuất hiện nhờ sự kết hợp may mắn các tính trạng tốt và xấu giữa hai hay nhiều dòng - khi huyết thống của chúng được pha trộn theo một tỷ lệ nhất định. Nếu tỷ lệ huyết thống thay đổi thì, chín trong mười trường hợp, kết hợp may mắn sẽ bị xáo trộn. Chẳng hạn, giả sử bạn có dòng gà Whitehackle xuất sắc, chân đá ổn định, đâm chính xác và cực kỳ gan lỳ. Chúng hay nhưng hơi chậm, quá chú trọng đá đầu và không biết tránh né. Bạn cản mái này với trống Roundhead cho ra gà đá khôn ngoan, nhưng tốc độ không tăng và vẫn chăm chăm đá đầu. Bạn tìm cách cải thiện nhược điểm này bằng cách cản mái bầy pha với trống Warhorse. Bạn thu được gà như ý – nhanh, đâm thân, tránh né giỏi và chân đá ổn định trong trận đấu kéo dài. Bạn thắng nhiều trận với bầy pha này và trở nên nổi tiếng. Bạn đặt tên cho chúng là “Gold Digger” [tay đào vàng] và bạn nghĩ mình đang ngự trên đỉnh cao của thế giới. Chừng nào mà bạn còn giữ bầy gà gốc thì mọi thứ đều ổn. Nhưng bạn không thể duy trì được mãi. Nếu bạn cản ngược về gà mái bạn sẽ có 1/4 Warhorse, 3/8 Roundhead, 3/8 Whitehackle. Nếu bạn cản ngược về gà trống bạn sẽ có 3/4 Warhorse, 1/8 Roundhead, 1/8 Whitehackle. Cả hai kết hợp này đều rất khác với công thức may mắn, cả về huyết thống lẫn đặc điểm. Bạn phải dựa vào sự cân bằng, giống như người đi dây, chứ không phải vào việc tuyển chọn cá thể. Bất kỳ bầy pha may mắn nào cũng chẳng duy trì được mấy bữa. Gà thuần cũng được di truyền từ nhiều tổ tiên, nhưng các tổ tiên này đều tương tự như nhau và không mấy tính trạng chứa chất dị biệt. Để tận dụng việc tuyển chọn thông minh, gà giống phải có tính trội, nghĩa là, chúng phải có khả năng chuyển giao rất mạnh mẽ các tính trạng của mình cho bầy con. Chỉ gà thuần mới có tính trội. Một vài người quá khắt khe đến mức họ cứ lai cận huyết mãi mà không pha. Nếu bạn có một dòng gà đồng nhất, tất cả đều trông như nhau, đá như nhau và mọi đặc điểm đều ổn định, thì thỉnh thoảng có pha cũng không hại gì. Bạn kiếm một cá thể xuất sắc từ dòng gà tương tự với dòng của mình. Gà của bạn cận huyết, đồng nhất và hoàn hảo, và thậm chí bầy pha lần đầu sẽ rất giống với gà của chính bạn, tức gà mới với kiểu dáng tương tự và không có tật lỗi. Cản gà pha này ngược về dòng gốc và gà 3/4 máu sẽ trông tương tự và đá tương tự như dòng thuần của chính bạn. Hãy cất một số con để “pha” nhiều năm sau này. Khi cản với chúng, bầy con sẽ có 7/8 máu gốc và 1/8 máu pha, trên thực tế bạn lại quay về nhà và nếu bạn tuyển chọn một cách khôn ngoan thì thử nghiệm sẽ không hề rủi ro. Những việc này đều nằm ngoài chủ đề tuyển chọn, ngoại trừ để chứng tỏ rằng việc tuyển chọn có thể kém hiệu quả trừ phi bạn làm việc với gà đồng nhất, thuần. Bạn không thể dự đoán được kết quả bầy pha và việc tuyển chọn chỉ đáng kể một khi bạn làm việc với thứ gì đó chắc chắn và không thể kiểm soát vấn đề di truyền trong một bầy pha tạp. Trong bài này, tôi không dự định thảo luận về lối đá hay cấu trúc mà bạn cần tìm kiếm để phát triển bầy gà của mình. Có lẽ cần phải viết cả cuốn sách riêng về đề tài đó. Bạn phải là nhà quan sát tinh tường và đánh giá xuất sắc về chiến kê, nhanh chóng phát hiện bất kỳ ưu nhược điểm đặc biệt nào, một nghiên cứu sinh về các đặc điểm của gà chọi và bạn phải có quan điểm rõ ràng về những điều mà mình mong muốn và theo đuổi. Đối tượng và mục tiêu của bạn phải hết sức rõ ràng. Tuyển chọn quan trọng hơn nhiều so với việc đơn thuần lai tạo chiến kê thắng độ với mái mẹ, chị em cùng bầy và mái con của chúng. Đó là một phần nhỏ của lai tạo, nhưng lại cần thiết. Một số người khuyên hãy lai anh em chưa đá của con thắng độ, dựa trên thực tế rằng thể chất của nó phần nào bị ảnh hưởng sau khi biệt dưỡng và ít nhiều bị tang khi đá trường. Tôi tin rằng sẽ hết sức sai lầm khi cản những con bị tang nặng hay trải qua cuộc đấu dằng dai, vì hai lý do. Tôi từng biết những chiến kê bị tang nặng, sau một thời gian nghỉ dưỡng và vài tháng chăn thả lại cản ra bầy con mạnh khỏe, sung sức nhưng thường thì chúng cản ra toàn gà yếu ớt, còi cọc và nếu cách này cứ tiếp diễn hoài, thì sẽ luôn tạo ra gà kém sức sống. Thứ nhì, tôi không cho rằng nên lai tạo những con chiến thắng trong trận đấu kéo dài. Tôi muốn thấy chiến kê thể hiện tốt trong một trận đấu kéo dài, nhưng tôi hài lòng với việc tìm hiểu thông qua anh em cùng bầy của nó và những trống họ hàng khác. Nếu bạn có một dòng gà, bạn cần phải có niềm tin rằng những con thắng trận xuất sắc nhất không phải là gà rót (dunghill). Ít ra bạn cũng không thể để gà giống tương lai đá đến thập tử nhất sinh rồi mới chấp nhận. Tôi chẳng phản đối những sư kê khác nếu họ thích đá dằng dai, nhưng tôi muốn thấy gà mình thắng càng nhanh càng tốt. Chỉ có hai lý do khiến trận đấu kéo dài. Hoặc gà bạn đụng phải đối thủ ngang tài và bị sớm quất sụm, bằng không nó là con đâm kém. Tôi muốn cản những con đủ hay để vượt trội những địch thủ đáng gờm và thắng nhanh gọn. Một mặt không cản những chiến kê bị tang nặng, mặt khác tôi cũng không chuyển qua thái cực kia khi cản một con chưa đá trường. Không ai có thể chọn ra chiến kê xuất sắc nhất chỉ bằng sự suy đoán, hay bằng cách nào khác ngoài việc lắp cựa và đá trường. Mỗi dòng, mỗi bầy hay mỗi lứa gà đều có những con trung bình hoặc kém hơn. Mỗi lần cản trống, hoặc bạn cản những con trên trung bình và tiến bộ, hoặc bạn cản những con dưới trung bình và tụt hậu. Cách duy nhất để biết là xem chúng đá, và nếu bạn dự định lai tạo một dòng siêu chiến kê thì hãy cản từ những con vô địch. Tôi không ám chỉ rằng hãy cản từ những con thắng ngay trong chân đầu, hay điều gì tương tự như vậy, vì điều đó ít nhiều may mắn và bạn không thấy được bản lãnh thực sự của chúng. Tôi sẽ chọn trong số những con đụng độ với đối thủ đáng gờm, đá đủ lâu để thể hiện lối đá mà bạn mong muốn và không phạm sai sót, chúng thắng trận không quá chật vật và xuất sắc về mọi phương diện cũng như vào mọi thời điểm của trận đấu. Một lý do khác để lai tạo những chiến kê dày dạn trận mạc, đó là bạn không thể thực sự hiểu rõ một con trừ phi đã quan sát nó trong quá trình biệt dưỡng, chuẩn bị đá trường. Kê phòng là nơi tuyệt vời để tìm hiểu về chiến kê của bạn. Một số con luôn săn đón, ăn uống ngấu nghiến và tập luyện hăng hái. Thể chất và tâm lý của chúng ổn định và không bị rối loạn khi điều kiện, môi trường, thức ăn và vận chuyển thay đổi. Một số con rụt rè và nhút nhát. Chúng vẫn đá tốt khi gặp điều kiện thuận lợi nhưng có xu hướng không ổn định. Cũng thăm kê phòng sau khi đá. Các chiến kê xụi lơ, đau đớn, bầm dập và chấn thương. Gõ khay thức ăn và để ý một số con đứng yên ở góc chuồng trong khi số khác dẫu bị tang nặng hơn vẫn bật dậy, dương oai, kêu và gáy, và ăn ngấu nghiến. Loại sau có sức mạnh, dẻo dai và dũng cảm, và gà giống của bạn phải xuất phát trong số đó. Lai tạo từ những chiến kê đích thực nhưng phải chọn những con đá xuất sắc và chiến thắng mà không buộc phải hy sinh thể chất trong khi nỗ lực [tức bị tang nặng]. Lai tạo từ những chiến kê đích thực là bước đầu tiên trong việc tuyển chọn. Kế tiếp, hãy lấy giấy bút ra và tổng kết thành tích của tất cả các bầy. Hãy chắc chắn rằng thành tích của anh em nó phải ở trên hay vượt xa mức trung bình của dòng gà. Bạn có thể có một chiến kê xuất sắc ăn bốn độ, nhưng anh em của nó chỉ ăn ba trong mười độ. Bạn có thể có một bầy khác mà không con nào xuất sắc bằng con ăn bốn độ, nhưng chúng thắng đến chín trong mười hai độ dưới cùng điều kiện. Đột biến chỉ di truyền ở mức độ rất nhỏ và tôi sẽ lai tạo từ bầy gà hay nhất thay vì từ một ngoại lệ xuất sắc thuộc một bầy kém cỏi. Điều này khiến cho phạm vi tuyển chọn bị hạn chế hơn, nhưng bất kỳ ai đá nhiều gà đều sẽ có một số chiến kê ăn độ xuất sắc vào cuối mùa, từ những bầy có thành tích xuất sắc, để mà tuyển chọn. Nếu bạn thanh lọc khắt khe đến trước giai đoạn chăn thả gà tơ, thì chúng sẽ gần như hoàn hảo về cấu trúc, tỷ lệ và cân bằng để trở thành những trống giống tiềm năng. Bạn phải theo dõi gà trong giai đoạn biệt dưỡng và loại bỏ những con không ăn uống và tập luyện một cách hăng hái và phấn khích và những con bị xuống sức và bỏ ăn sau trận đấu. Đừng có dại mà cản gà ngay trong mùa khi bạn vừa biệt dưỡng và đá xong (trong thể loại cựa ngắn). Nó không trong điều kiện phù hợp đối với bản thân cũng như dòng gà để làm giống cho đến khi trải qua đợt thay lông mới. Do vậy, nhà lai tạo có cả mùa để tìm hiểu những con trống giống tương lai của mình và đây là thời điểm mà việc quan sát cặn kẽ và kiến thức sâu sắc về bản chất tự nhiên của gà sẽ vô cùng hữu ích. Có rất nhiều thứ để quan sát và suy tính. Theo dõi chiến kê ngoài bãi chăn thả. Trống giống tốt luôn “cưng mái” và o bế chúng. Nó sẽ không ăn cho đến khi chúng no nê, nó liên tục túc mái và luôn bận rộn và cào bới cho chúng ăn. Tôi chưa từng thấy một trống giống tốt lại đá mái bao giờ. Một trống luôn tranh giành và ăn trước mái hay đá chúng thì không đạt phẩm chất giống đực về thể chất, tình cảm lẫn tâm lý. Sức mạnh và sự dũng cảm phụ thuộc vào sinh khí và bản năng giống đực. Đàn ông hay gà trống có bản năng cưng mái. Từ kinh nghiệm đáng kể về cả con người lẫn gà, tôi tin rằng những con chậm thành thục giới tính và nhút nhát nhất là những con có xu hướng kém cưng chiều mái nhất. Một trống giống tốt phải hấp dẫn đối với mái và chúng đi theo nó và bầy đàn của nó. Nó phải luôn hăng hái vào mọi thời điểm. Dù hoang dã đến đâu, trống phải không do dự đá vào gà mồi giữ trên tay. Trống để sự cảnh giác khiến nó tránh né gà mồi giữ trên tay thì không đạt phẩm chất cần thiết về sự hung dữ, tập trung và tính khí. Theo dõi chiến kê vào mùa thay lông. Nếu nó trở nên chậm chạp và ủ rũ, bỏ ăn hay nhút nhát và hoang dã, thì sức mạnh và sự dũng cảm không ở tình trạng tốt nhất. Trống giống tốt nhất mà tôi từng có đến từ một nhà lai tạo nổi tiếng. Nó là chiến kê đá trường xuất sắc và là con giống tuyệt vời. Chủ nó viết như sau “Tôi chọn con này cho bạn sau khi theo dõi nó thay lông. Nó không bao giờ mất tinh thần và không bao giờ từ chối việc bồng bế. Nó có một thể chất tuyệt vời”. Khi đạt sáu hay bảy tuổi, trống này có thể bay nhẹ nhàng lên chạc cao mười hai feet [4 m] cách mặt đất. Các trống con của nó thắng rất nhiều cuộc đối đầu. Những gì mà bạn tìm kiếm ở một trống giống là sức mạnh, năng lượng và bản năng giống đực ở mức độ siêu việt. Những gì mà bạn luôn thấy khi quan sát nó ngoài bãi chăn thả, thể hiện dưới hàng ngàn cách khác nhau. Nó luôn luôn tò mò, luôn hoạt bát và luôn phấn khích. Thử nghiệm tương tự được áp dụng cho mái giống. Những mái giống tốt nhất cản ra bầy trống con xuất sắc luôn chộn rộn. Chúng là con xuống chạc đầu tiên vào sáng sớm và về chuồng sau cùng vào chiều tối. Chúng sục sạo xa nhất và bầu diều luôn căng đầy thức ăn. Điều này chứng tỏ nội tạng của chúng mạnh khỏe và trơn tru. Chúng luôn chộn rộn và luôn tò mò. Những mái giống thực sự xuất sắc mà tôi biết luôn có bản năng làm mẹ phát triển cao độ. Chúng cực kỳ cảnh giác và đề phòng trong việc bảo vệ bầy con và chăm con cho đến khi chúng trưởng thành hẳn. Tôi chưa bao giờ thấy một mái giống xuất sắc trong số những con lãnh đạm và sớm bỏ bầy con của mình. Bạn sẽ để ý thấy một số mái luôn nuôi dưỡng từng con mà nó ấp nở khỏe mạnh, trong khi số khác tuy gà con khỏe mạnh tương đương nhưng không nuôi được nhiều, mặc dù chúng dường như rất quan tâm. Tôi không rõ tại sao chúng thất bại nhưng tôi chưa hề thấy một trong số những con bất thành này là mái giống tốt. Những trống giống mà tôi biết đều thông minh trên mức trung bình của dòng gà. Chúng dường như khôn ngoan, biết quan sát và cảnh giác hơn. Chúng có cá tính và nét độc đáo riêng. Tôi không thích gà thuần (tame), lù đù mà có thể bắt lên tay một cách dễ dàng, nhưng tôi thích gà đủ khôn để biết rằng con người là bạn tốt nhất của nó. Tôi thích trống đủ tham vọng để tránh né, nhưng một khi bị bắt, nó phải chịu bồng bế như là một quý ông, không giãy giụa để thoát và tôi thích con vươn cao đầu, kêu và trò chuyện, và chòi chân. Bạn chỉ có thể đánh giá sức mạnh và tình trạng thực sự của một chiến kê bằng việc quan sát nó ngoài bãi chăn thả trong điều kiện bình thường. Tất cả trống, trừ những con bỏ cự (hacker) và gà rót, đều hoạt bát, bước nhón trên ngón, ngoại hình tươi tốt và căng tràn sức sống khi đưa vào kê phòng hay thả sân cùng với bầy mái lạ. Cũng trống đó trong điều kiện quen thuộc có thể rất mơ màng và lười nhác. Tham quan bãi chăn thả thường xuyên mỗi khi có điều kiện. Những mái giống tương lai của bạn bám sát theo nó, chúng là những con đầu tiên được ăn côn trùng mà nó bới được hay là con đi xa nhất vào rẫy hoặc dọc theo hàng rào. Hãy loại bỏ trống hay những mái ngủ vùi trong bụi rậm và những con ở lỳ trên chạc vào buổi sáng hay đi ngủ sớm hay những con lảng vảng quanh kê phòng tính đột nhập để xin ăn. Một điều khác cần cân nhắc. Trống có xương quá nặng hay vai quá rộng không phải là chiến kê đá trường lý tưởng. Một con xương nặng vừa phải, vai rộng vừa phải tải ít trọng lượng thừa hơn thì nhanh hơn và ít dềnh dàng hơn. Tuy nhiên, việc lai cận huyết lâu dài có xu hướng tạo ra dạng xương nhẹ và vai hẹp, do đó khi tuyển chọn gà giống, đặc biệt là mái giống, sẽ khôn ngoan nếu dựa vào những con mà kích thước xương to và dài hơn mức trung bình, thay vì những con bằng hay hơi nhỏ hơn mức trung bình về những phương diện đó. Nhìn chung, tôi thấy rằng gà mái đóng góp từ sáu mươi đến sáu mươi lăm phần trăm và gà trống đóng góp từ ba mươi lăm đến bốn chục phần trăm chất lượng bầy con. Gà chọi thừa hưởng sự dũng cảm, cấu trúc và thể chất rất nhiều từ mái mẹ so với trống cha. Tuy nhiên, có những ngoại lệ từ cả hai giới, đó là tính trội bất thường và dường như tạo ra bầy con hay như chúng bất kể được cản như thế nào. Khi bạn phát hiện một trống hoặc mái luôn tạo ra bầy con vượt xa mức trung bình, thì hãy chăm sóc nó như con đầu lòng của bạn. Đừng có dại mà đá trống giống đã kiểm chứng hoặc để mái đã kiểm chứng gặp tai nạn. Bằng chế độ chăm sóc đặc biệt, tôi có những trống giống chín tuổi và những mái giống mười tuổi mà vẫn cản ra bầy con hoàn hảo. Những “hàng độc” như thế này chỉ xuất hiện một lần trong số hàng vài trăm con, không có nguyên nhân rõ ràng và đánh dấu đỉnh cao của dòng gà. Giả sử bạn có dòng gà với tỷ lệ thắng trung bình 75 phần trăm và những cá thể thuộc dòng với tỷ lệ thắng trung bình từ 70 đến 80 phần trăm. Bằng việc không ngừng lai tạo với những con tốt nhất của mình, bạn dần dần nâng tỷ lệ thắng lên 78 đến 79 phần trăm. Một lần trong nhiều năm trời, bạn phát hiện một cá thể tạo ra bầy gà với tỷ lệ thắng lên đến 90 phần trăm. Con gà đó đáng giá như vàng với những ai đá gà để kiếm tiền. Bằng việc lai cận huyết về huyết thống của cá thể đó, trong một thời gian ngắn bạn có thể nhanh chóng nâng tỷ lệ thắng trung bình của bầy gà nhiều hơn là những gì bạn làm trong nhiều năm trời lai tạo kiên trì. Dẫu vậy, sự kiên trì là cần thiết và việc lai đơn (single mate) là cần thiết để phát hiện những con mái cực độc này. Tôi biết nhiều bầy gà xuất sắc mà chúng được tạo ra bằng cách lai dòng theo những cá thể gốc xuất sắc này. Bằng sự khéo léo, quan sát, cẩn trọng, và kiên trì vô hạn, trên thực tế bất kỳ kết quả nào trong việc lai tạo động vật đều có thể đạt được và bất kỳ lỗi tật nào đều có thể được hạn chế một cách đáng kể thông qua tuyển chọn. Ngựa kéo gia tăng 50 phần trăm tốc độ sau khoảng mười lăm thế hệ, bò sữa được lai tạo để tái sản xuất một nửa lượng sữa và bơ [so với đỉnh sữa] trong một chu kỳ sữa (like time) và các nhà lai tạo gà đẻ nhân đôi sản lượng trứng cho bầy đàn của mình là những gì mà tôi nhớ. Bạn phải biết mình tìm kiếm điều gì, có khả năng phát hiện lỗi và những phẩm chất đặc biệt, có sự kiên nhẫn vô hạn và tránh đi đường tắt và pha tạp, rồi cả thế giới sẽ nhanh chóng nằm trong tay bạn. Theo tôi biết, một nhà lai tạo danh tiếng hoàn thiện dòng gà của mình trong mười năm trời. Ông bị ám ảnh về một dòng gà mà ông tin là có thể đè bẹp mọi thứ mà ông biết, nhưng chúng lại cực kỳ nhút nhát và phần lớn đều bỏ cự khi được bắt khỏi bãi chăn thả để đem đá. Điều này khiến chúng trở nên vô dụng. Không gì tệ hơn là gà bỏ cự và sư kê chẳng thể làm gì hơn. Việc lai tạo và chăn thả gà tơ, đăng ký đá đối đầu, và mang gà đến trường để rồi chúng bỏ cự làm bạn bẽ mặt, được coi là đau đớn với một người kiêu hãnh. Rất ít người đủ dũng cảm để dây dưa với những con như vậy. May thay, nhà lai tạo này tin rằng ông đã tìm thấy những con đá theo lối mà ông muốn và dự định sửa tật nhút nhát của chúng. Mỗi mùa thu, sau khi tỉa mồng gà tơ, ông nhốt tất cả vào các chuồng trên sân vườn và để chúng ở đó trong nhiều tuần. Ông tập cho chúng quen với việc bồng bế và nghe những con trống khác gáy xung quanh. Những con không thể chiến thắng sự nhút nhát ông loại bỏ ngay. Vào mùa thay lông, ông lại mang những trống giống tương lai về và thả trong các sân gần nhau. Ông loại những con “cúm rúm” hay tỏ thái độ không thích việc bồng bế. Ông chỉ cản từ những con thể hiện sự dũng cảm cao độ trong hoàn cảnh không thuận lợi. Trong mười năm qua, tôi từng thấy kết quả đá trường của dòng gà này và chúng là những con chịu cự nhất, ấn tượng nhất. Chúng được chăn thả cách xa cả ngàn dặm so với nơi chúng được biệt dưỡng và đá, và tôi được chứng kiến hết lần đụng độ này đến lần khác trong kê phòng sau chuyến vận chuyển bốn hay năm ngày trên xe tốc hành và tôi chưa hề thấy con nào đổ gục, lừ đừ hay bỏ ăn. Tôi từng chứng kiến đầy đủ nhiều cuộc đụng độ mà chúng đá, trong các trận đấu trả treo kéo dài, rồi được thảy vào lồng xách và chở trên các con đường gập ghềnh trong đêm lạnh giá về đến kê phòng. Tôi từng thấy những con khò khè, mù mắt, gãy xương, lủng sườn, đau đớn, xơ xác, kiệt sức và xụi lơ – nhưng khi gõ máng ăn, từng con đều cố gắng đứng lên, bước ra trước lồng, kêu, trò chuyện và gáy, và ăn ngấu nghiến tất cả thức ăn được đưa cho. Những chiến kê có thể làm được như vậy, thì không chỉ hết sức gan lỳ mà cơ thể, trí não và hệ thống thần kinh còn hoàn hảo. Chúng không tự nhiên xuất hiện. Chúng là kết quả của việc tuyển chọn một cách cẩn trọng, được thực hiện trong thời gian lâu dài. Thông qua tuyển chọn, nhà lai tạo miền bắc đã phát triển dòng gà phù hợp với các nhu cầu riêng của mình. Trong vòng ba chục năm qua, chế độ chăn thả ở miền bắc trở nên bất khả thi. Hậu quả là các nhà lai tạo nhỏ ở miền bắc, những người tự cản và đá gà của chính mình, cần những con chịu cự thật sớm trong sân chuồng (coop) và chúng có thể được đá như gà tơ, mà không nhất thiết phải chăn thả và duy trì cho đến khi chúng đạt hai tuổi. Nhờ tuyển chọn, bạn sẽ đạt được những gì mình mong muốn. Hàng trăm nhà lai tạo đưa gà vào chuồng nhỏ khi chúng đạt sáu tháng tuổi và chúng chịu cự sau vài bữa, dẫu hàng ngày chúng vẫn thấy những gà tơ và gà chiến khác, như hồi còn nuôi chung. Ở chín hay mười tháng tuổi, chúng trở nên gan lỳ hơn bao giờ hết và phát triển gần như tương đương với gà chiến. Tuyển chọn đã hoàn tất việc này chỉ sau vài năm. Những ai chỉ thảy một trống chung với vài mái và nuôi dưỡng bầy con thì không phải là nhà lai tạo. Bạn chỉ là một tay nuôi gà, không phải nhà lai tạo. Nhà lai tạo là người có ý tưởng khôn ngoan và rõ ràng về việc sản xuất động vật hay gà cho một số mục đích nhất định và thông qua việc tuyển chọn mà họ đạt được mục đích sau cùng.
