Lịch sử cá bảy màu

Lịch sử cá bảy màu
Derek Jordan - www.fancyguppies.co.uk



Cá bảy màu (guppy) được đặt tên theo tên của Reverend Robert John Lechmere Guppy, nhà nghiên cứu động vật thân mềm, nhà địa chất và mục sư sống ở Trinidad. Reverend John Guppy cũng là chủ tịch Hiệp hội Khoa học Trinidad.

Vào năm 1866, Reverend John Guppy gửi đến Luân Đôn một giống cá nhỏ mà ông thu thập từ những dòng suối ở Trinidad. Tiến sĩ Albert Karl Ludwig Gotthilf Gunther (đúng, tên ông dài như vậy đó), nhà ngư loại học Anh - Đức nổi tiếng làm việc ở Bảo tàng Anh đặt tên cá là Giradinus guppyi để vinh danh Reverend Guppy. Chi Giradinus được đặt theo tên của nhà sinh vật học người Pháp Charles Girard.

Reverend Guppy được ghi nhận như là người đầu tiên phát hiện và mô tả cá bảy màu hoang dã, tuy nhiên trên thực tế ông không phải là người đầu tiên bởi vì một người Tây Ban Nha có tên De Filippi đã phát hiện cá này trên đảo Barbados vào năm 1862, cho rằng đấy là một chi và loài mới và đặt tên là Lebistes poeciliodes (Lebistes có nghĩa là “loại cá”). Trước De Filippi còn có một nhà thám hiểm người Đức và chỉ vì sai sót hồ sơ mà cá “Guppy” (bảy màu) mới không được đặt tên là “Gollmer”. Julius Gollmer, nhà sinh vật học nghiệp dư người Đức, đã phát hiện cá bảy màu ở sông Guayre gần Caracas, Venezuela vào các năm 1857 và 1858. Ông gửi những cá thể được bảo quản trong lọ này đến Viện Hàn lâm Khoa học Đế quốc Phổ ở Berlin. Các nhà ngư loại học đã không mấy ấn tượng với loài cá này và viện bảo tàng chỉ trao cho Julius Gollmer một phần thưởng nhỏ cùng vài lời khen ngợi và rồi đem cất những chai lọ đựng mẫu vật vào kho.



Mọi việc không thay đổi mãi cho đến năm 1859, khi Wilhelm Karl Hartwig Peters, trưởng ban ngư loại học viết báo cáo khoa học đầu tiên về nội dung của những chiếc lọ này. Thật không may, chúng không được dán nhãn và lưu trữ thích hợp khiến ông chỉ mô tả những cá thể cái như là một loài mới có tên Poecilia reticulata (phát âm là PEE-SIL'-EE-AH REE-TIK-YOU-LAY-TA) và không thể mô tả bất kỳ cá thể đực nào. Từ “Poecilia” có nghĩa là “loang lổ” (variegated) và từ “reticulata” ám chỉ viền hoa văn (lacy pattern) được hình thành bởi các vảy xếp chồng lên nhau trên thân cá bảy màu cái.

Sau năm 1866, những con cá đực gốc mà Julius Gollmer gửi về Berlin được tìm thấy và đặt tên là Giradinus guppyi. Những con cá cái mà trước đó được gọi là Poecilia, buộc phải đổi theo tên của cá đực theo tập quán được áp dụng vào thời đó.

Cá bảy màu tiếp tục được gửi tới nhiều bảo tàng khác bởi các nhà sưu tầm và nhận được không dưới 11 tên khoa học khác nhau. Chúng chẳng qua là các biến thể bảy màu khác nhau chứ không phải là loài mới.

Tên khoa học của cá bảy màu đã trải qua một số điều chỉnh trong hơn 100 năm qua, tên sau cùng là Poecilia reticulata (Rosen và Bailey, 1963). Rosen và Bailey đã chứng minh rằng tên khoa học chính xác là Poecilia reticulata, họ cũng gộp cả cá molly vào chi Poecilia. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể thấy cá bảy màu được mô tả dưới tên khoa học Lebistes reticulata trong một số tài liệu khoa học

Cá bảy màu thâm nhập vào thú chơi
Theo ghi nhận, những con bảy màu sống đầu tiên được đưa vào Châu Âu, cụ thể là Đức vào tháng mười hai năm 1908, Carl Siggelkow nhập khẩu qua ngả Hamburg.

Những đợt nhập khẩu đầu tiên này chứng tỏ khả năng sinh tồn của chúng bất chấp điều kiện khắc nghiệt, bởi vì vào thời đó, mọi hàng hóa đến từ những xứ nhiệt đới đều phải dỡ trên cảng và khử trùng bằng cách phun Hydrogen cyanide (prussic acid) lên thùng hàng để ngăn ngừa dịch bệnh, sốt vàng da và đốm, đậu mùa và dịch tả, không may việc này cũng làm chết rất nhiều cá nhưng số sống sót vẫn đủ để lai tạo.

Người nuôi cá ở Đức quá ấn tượng về tốc độ sinh sản của cá bảy màu nên họ gọi chúng là cá triệu phú (Millionenfisch).

Cá bảy màu cũng được biết dưới tên cá truyền giáo (Missionary fish) bởi vì nó lôi kéo rất nhiều người đến với thú chơi.

Vào khoảng 1920, một câu lạc bộ cá cảnh ở Leipzig, Đức phát triển hệ thống chấm điểm đầu tiên cho cá bảy màu, điểm số tối đa là 50, theo ghi nhận câu lạc bộ tổ chức triển lãm cá bảy màu đầu tiên vào tháng 11 năm 1922.

Cá bảy màu cảnh (fancy) theo cách hiểu ngày nay được phổ biến rộng rãi là bảy màu đuôi kiếm, dẫu xuất hiện ngoài tự nhiên nhưng cá song kiếm (double swordtail) thì không, và được phân lập và phát triển vào khoảng 1928.



Triển lãm cá bảy màu quốc tế đầu tiên được tổ chức tại Đức vào năm 1954, tại đây những con bảy màu đuôi voan (Veil Tail Guppy) đầu tiên được trình làng trước công chúng và được lai tạo bởi Paul Hahnel. Triển lãm đã thu hút hàng ngàn khách viếng thăm, cũng như lên sóng đài phát thanh và truyền hình.

Nước Anh cũng có nhân vật tiên phong trong thế giới bảy màu cảnh là W. G. Phillips, sinh năm 1883, ông là một trong những người chơi cá bảy màu sớm nhất, ở tuổi 81 ông vẫn có 20 hồ nuôi và thỉnh thoảng chấm điểm cho các cuộc triển lãm bảy màu.

Một trong những dòng cá mà ông trình làng là bảy màu đuôi thuổng (Coffer Tail Guppy).

Bảy màu đuôi thuổng được đặt tên như vậy vì nó giống với cái xẻng của những thợ mỏ miền nam xứ Wales. Trong thời gian Thế chiến 2, ông bán những con cá bảy màu dư cho một tiệm cá ở Luân Đôn. Vài tháng sau, ông quay lại tiệm và phát hiện rằng không phải tất cả cá đều đã được bán hết, và những con còn sót lại đã sinh sản. Trong các hồ, ông để ý thấy một vài cá đực có hình dạng đuôi bất thường. Ông đem chúng về nhà và nhiều năm sau đó, ông đã hoàn thiện dòng cá bảy màu đuôi thuổng như được biết ngày nay.

George Phillips là bậc thầy cá bảy màu thực sự, ông cũng là bậc thầy chạm khắc gỗ, trên thực tế ông đủ giỏi để trang trí rầm mũi của Du thuyền Hoàng gia. Phillips cũng thiết kế Nhà trưng bày Wembley và Crystal Palace.

Ông cũng là người xây dựng Tiêu chuẩn Đánh giá Bảy màu Anh, mà từ đó các tiêu chuẩn sau này đều dựa vào.

George Philips cũng phát triển và gửi ra nước ngoài dòng bảy màu English Leopard hay English Lace (viền anh). Đó là nguồn gốc của tất cả cá bảy màu da rắn (Snakeskin) ngày nay trên thế giới. Eduard Schmidt Focke cũng phát triển cá Half Black từ dòng bảy màu này.



George Philips từng đoạt hơn 500 giải thường về cá bảy màu, và nhà của ông ở Regal Way, Kenton là thánh đường đối với những người yêu chuộng cá bảy màu. Ông không phải là người ưa giấu diếm, mà chia sẻ toàn bộ cá và hiểu biết của mình, người chơi cá bảy màu ngày nay vô cùng biết ơn ông, bởi vì sẽ không có các biến thể bảy màu như hiện tại nếu không có những người tâm huyết như George Phillips.

Thú chơi cá bảy màu từng rất thịnh hành ở nước Anh, chúng ta có một trong những hiệp hội bảy màu sớm nhất "The Guppy Breeders Society" (Hội Lai tạo Bảy màu) hiện đã giải tán và "The Guppy Association Of Great Britain" (Hiệp hội Bảy màu Anh) mà tiếc thay đã ngưng hoạt động từ những năm 1980, cách nay hơn 20 năm.

Mục đích của bài viết này cũng như các bài viết khác của tôi trong tương lai là đem lại niềm vui cho người chơi cá ở Anh, để phong trào chơi bảy màu phát triển trở lại, ai mà biết được, không chừng có một “tiểu W. G. Phillips” đang đọc chính bài này, tôi hy vọng là vậy.

 

Oái, bài này hay wá!!
Sao mà ngắn thế?
Cám ơn nhìu nghen Đăng

 

hehe tại hồi sáng đang ngồi làm việc,nhưng không có gì làm lấy ra dịch,với lại bài này hơn ngắn để mình kiếm thêm tư liệu

 

Thanks haidang21023 về bài dịch nhé!

 

anh Đăng chỉ cần kiếm thêm nhìu nhìu ảnh vào!em chỉ thíc ngắm ảnh thui!

 

hi cá guppy hóa ra là cũng có giống 7 màu cơm

 

Bài hay wé.Cảm ơn anh

 

loại này hồi nhỏ tôi chơi nhiều lắm, hay bắt được ở các mương ngoài ruộng. Bọn tôi đem về cho đá lẫn nhau. hình y hệt như trên, ộn tôi gọi loại có hình dạng như trên là cá "kim"

 

BÀI DỊCH QUÁ HAY-VOTE CHO BÁC 1 PHIẾU

 

bac anhsao đọc bài , 2 năm sau mới vote, heheh:whistling:

 

Lâu quá không quay lại box này thấy phong trào bảy màu lên cao quá,đúng theo chỉ tiêu hồi đó đặt ra.