Bobby Boles - Nhất đại sư kê

Bobby Boles - Nhất đại sư kê
The Ancient One - http://www.ultimatefowl.com

Tôi không biết bắt đầu từ đâu bởi Bob Boles quá tầm cỡ, mãnh liệt và quá không tưởng đối với hầu hết những ai chưa từng thấy Bob Boles thi đấu. Với nhiều người từng gặp Bobby tại các giải Derby [được tổ chức] vào mỗi hai tuần và có lúc vào mỗi cuối tuần, điều đó giống như là một giấc mơ có thật bởi tất cả những gì được chứng kiến đều hoàn toàn kỳ diệu.

Chúng ta sắp sửa thiết lập một số nguyên tắc ở đây. Chúng ta sẽ dùng lời lẽ nhẹ nhàng với những ai còn sống ngoại trừ có lẽ một hay hai người!!! Như Tom Spurrier đã nói, câu chuyện này sẽ dài dòng đây, tốt nhất hãy “cho thêm củi vào lò”. Cần thời gian để tôi thực sự kể bạn nghe hết mọi thứ về Boles, cách thức của ông, ý tưởng của ông và nhiều khả năng tiềm ẩn của ông, rồi khi tôi kể xong nó sẽ làm đầu óc bạn nổ tung ra. Boles thực sự là một huyền thoại vĩ đại nhất của mọi thời trong làng gà chọi, với thành công vang dội nhất và không bao giờ ông bán dù chỉ một cọng lông. Kể cả sau khi được trả 30 ngàn đô sấp lên chỉ cho một trio [bộ tam]. (Có bao nhiêu tay lái gà ngoài kia sẽ bị giá này hạ gục???)

Hầu hết ghen tị nhưng TẤT CẢ đều phải sợ!!! Nếu tôi cứ múa may cho đến hết bài này thì nó sẽ khiến các bạn phải mắt tròn mắt dẹt. Theo chỗ tôi nhớ, Boles đến Hot Springs, Arkansas cả thảy ba lần (một trong những lần đó ông đụng độ với Doc. Watkins). Võ sĩ quyền Anh Jack Dempsey là người đầu tiên từng “mở cánh cửa triệu đô”. Dempsey thường dự các trận đá gà ở Sand Springs, Oklahoma và Hot Springs, Arkansas. Ngày ấy, Tom Spurrier và Jack Dempsey trông giống nhau như hai anh em ruột vì tóc của họ đều bóng lưỡng và chải ốp bằng loại Dầu Bóng hoa hồng xưa. Nhưng Tom cao hơn.


Bobby Boles cùng với Jack Dempsey (ôm gà bên phải).

Lần đầu tôi gặp anh em nhà Boles, họ đang bơm xăng và tra dầu xe trên cầu nâng (grease rack). Ed Teelman và tôi đi dọc vùng duyên hải lùng mua vài con ngựa 2 năm tuổi (ngựa đua). Xe của Ed hết xăng. Đó là chiếc Star hay Essex, lúc này tôi không chắc nữa? Tôi nuôi cả ngựa lẫn gà. Chúng tôi ghé đổ xăng tại trạm, tôi nghĩ chúng tôi đã ở Madera, California. Sau khi nghe tiếng gà gáy, tôi xin được xem gà (hồi đó họ chẳng hề khó khăn). Đó là trước khi bầy HỢP GIEN (NICK) ra đời!! Bobby và Clarence cũng chỉ mới là hai gã sư kê tập sự. Đấy là hồi những năm 30 và gà của họ chẳng có gì đặc biệt, cũng vài con này, vài con nọ thế thôi. Tôi thấy có Brownred [điều nâu] và chuối ô dòng Hogg Toppie O.K Roundhead, Claret. Hầu hết gà của họ đều để ngoài dây cột, và cho đến hôm nay tôi tin Boles vẫn sử dụng dây cột gà (string-walks & tie cord).

Ngay từ đầu, Bobby đã là một sư kê thực tế và khôn ngoan, tất cả những gì mà Bob cần là một bầy hợp gien để triển khai mọi mánh lới, khả năng và ý tưởng của mình. Tôi sẽ không bao giờ quên những gì mà mình thấy ngày hôm đó. Gà được cột chân và đầu dây kia được bắt vít vào một cặp thùng đựng rau diếp (lettuce crate). Ông đặt thùng này chồng lên thùng kia với nẹp hai bên để giữ chúng cố định, và một tấm ván trên nóc được gắn nghiêng để phân trôi xuống dưới. Ở trên cùng phía sau, ngoài trời nắng nóng ông đặt các vỏ pin rỗng của xe hơi và xe tải làm Khay nước. Tôi thò ngón tay vào một trong số các vỏ và thấy nước khá nóng. Khi lái xe rời đi, tôi nghĩ rằng những con gà đó cần nước mát hơn nếu ông muốn thắng một giải derby. Nhưng cùng với năm tháng, Boles đã chứng tỏ rằng gà sẽ dẻo dai nếu bạn hơi ép chúng, giống như ủ rượu ngon vậy.

Dẫu Bob và Clarence là anh em nhưng Bob mới là bộ óc và Quân Sư. Hồi đó cả hai chỉ là những sư kê làng nhàng cố thắng một giải Derby!! Anh em nhà Boles sống và nuôi gà phía sau trạm xăng. Bẵng đi một thời gian và không lâu sau chuyện này, chiến tranh ập đến. Clarence gia nhập Quân Đội, sống độc thân rồi sau này trở thành Thợ Cắt Tóc và sống ở Santa Cruz, California. Chưa từng lập gia đình.

Nên nhớ rằng Boles luôn thích gà sẫm màu và nuôi nhiều con khác nhau, nhưng mấy con hồi đó không phải là bầy Ô hợp gien trứ danh của ông. Bob điều hành trạm xăng và nuôi gà (những con rất bình thường). Bobby mua ba con mái ô từ R.L Saunders ở Commerce, Geogia. Hai con có mào (top knot) một con đầu láng. Bob thậm chí còn bảo với Mac White rằng chúng là Black Claiborne?? Có ai biết dòng Black Claiborne? Nghe nói chúng có ¾ Brewer Warhorse ¼ River Tassel từ dòng gà của G.T. Brewers ở Mississippi… Rube Thompson ở Fresno/Hanford, California. Lúc đó Rube có gà lấy từ hai nơi, cũng mua một trio từ lão R.L Saunders chỉ vài tuần trước đơn hàng của Bobby. Rube gọi gà của mình là Black Death, gà Ô của ông và Boles thắng một số trận hay. Nhưng hai năm sau, gà Rubes bắt đầu đá lông (pulling up) và muốn quay về [dòng gốc] Georgia. Trong khi gà Boles ngày càng Gan Lỳ hơn và thậm chí còn trở nên Cực GAN LỲ. Trong khi Bobby chỉ mua 3 mái từ lão R.L, ông mượn một trống Ô ăn 8 độ của Russell Bowdin ở Texas (đọc là Bow-Dean). Và cho cản với 3 mái này, và ông cản xa (bred away) khỏi đặc điểm đầu mào. Làm thế nào? Bạn nhổ chúng khỏi đầu và chôn xuống lỗ chăng? Không nghe nói gì. Sau đó Bobby âm thầm mua hai trống và bốn mái từ một lão sư kê ở Kentucky, người trong nhiều năm trời lai tạo dòng Sid cực kỳ đâm và gan lỳ. Mingus từng viết về lão này vào những năm cuối đời. Mingus cũng mua một vài con Sid ô bông này và lập thành dòng Brownred Sid của mình. Đấy mới là những con gà ô mà Bole cản ra bầy Hợp Gien, và cũng giải thích tại sao đám gà mái của Bobby bắt đầu xuất hiện bông trắng (white spangled) lẫn trong lông đen và nếu chúng sống đến 7-10 tuổi thì sẽ chuyển thành trắng tinh. Cũng 40% trống của Bob sẽ có lưng Màu Đồng (Brass).

Khi Clarence đang trong Quân Ngũ, ông đóng ở Texas, có lẽ tại Fort Bliss, bạn có biết EL PASO? Một bữa cuối tuần, khi đang dạo xe cùng với một chiến hữu ở miền quê, Clarence nghe thấy vài tiếng gáy và đi chầm chậm để xem. Chắc có mấy con gà xổng chuồng. Clarence dừng lại và thấy thứ gì đó như Asil, trông lạ mắt nhưng đúng là gà Phương Đông, to con, với lông đuôi rất mảnh và thấp gần chạm đất. Clarence hỏi thăm về chúng và người phụ nữ đang nuôi bầy con mà lại cần tiền, vì chồng bà bị bắn hoặc đang ở tù gì đó, tôi không nhớ nữa. Ông hỏi giá, bà ta nói 3 đô mỗi con, Clarence bắt vài con và gửi chúng cho ông anh Bobby. Chỉ sau ba tuần, Bob gọi cho Clarence nhờ mua hết những con còn lại. Tổng cộng họ mua được bảy con rồi loại bớt còn năm con. Bobby bị chất vấn cả đời (sau bầy HỢP GIEN) rằng gà Ô của ông là gì và gà Asil Hiếm của ông là gì? Giờ đây, Robert J. Boles và Susan O. Boles đã là những nhân vật đình đám và được hâm mộ kể từ bầy HỢP GIEN. Khi cha của Bob đến đất này, tên của họ từng là Bowles nhưng như nhiều người khác, chữ W được giản lược. Bobby luôn nói rằng ông tin gà của mình là Asil dao và tôi chắc chắn ông nói vậy vì rõ ràng chúng xuất xứ từ Mexico xưa [toàn đá cựa dao], có lẽ là Asil Mễ lai với Asil Ấn màu Điều của don Rossie ở Argentina. Dầu gì thì chúng cũng là Ghan [điều] và Sonatol [điều nhạt]. Clarence về nhà khoảng năm 1943, ông học nghề cắt tóc trong Quân Ngũ bằng cách thực hành trên các chiến hữu. Bạn có Tin rằng cháu trai của Susan bay đến tận Ấn Độ để bắt chúng về. Tôi trải sẵn đầm lầy cho bạn ở Florida. Cũng vậy, bạn có tin rằng Bob đã có những con gà ô và Asil xịn đó từ năm 1933 và ông không cản nổi bầy HỢP GIEN cho đến năm 1946? Bạn có tin rằng ông mất đến 13 năm để pha mấy con gà đó thành bầy hợp gien? Nếu bạn nghĩ có từ 5 đến 6 câu chuyện về gà Chet, thì vâng, phải có từ 12 đến 13 câu chuyện về Bob Boles và gà của ông!! Tôi quá già để khoa trương nhưng có lẽ tôi biết nhiều về Boles và gà của ông hơn là ông biết về chính mình. Bạn thắc mắc tại sao? Bởi vì ông chỉ biết từ phía mình còn tôi biết từ cả hai phía. Ông và tất cả những người săn đuổi gà của ông, và mãi là như vậy. Bobby và Clarence bán trạm xăng và Bobby mua nhà bên đường 29 ở Madera. Clarence nhận phần chia và mua nhà ở Santa Cruz, tiếp tục hành nghề cắt tóc và hai anh em đều nuôi gà. Bobby cho gà xổ và đá rất nhiều ở sân sau, và tôi xin nhấn mạnh là RẤT NHIỀU. Tại một giải derby sáu-gà ở đâu đó phía nam Madera, anh em nhà Boles thắng cả sáu trận cùng hai trận đá cáp (hack fight) vào đầu năm 1946. Và từ ngày này cho đến 22 năm sau, nhà Boles nuốt trọn mọi giải đấu (ngoại trừ Alvin Roca, nhà lai tạo dòng Chet/Asil ở Fresno, California).




Boles Squeak Black thuần. Dòng gà được cản từ 1931 từ hai mái Black Brewers và một trống Black Fardown. Không châm thêm máu nào khác, chỉ dùng ba con gà gốc mà thôi. Cực gan lỳ!

Ban đầu, nhiều người nghĩ rằng đó chỉ là may mắn, hoặc sau khi con giống hợp gien chết đi thì mọi thứ sẽ trở lại bình thường. Không hề, Bob chỉ có thắng, thắng và thắng. Vào những thập niên 40, 50 và 60, các giải Derby diễn ra tràn ngập California, khi các sư kê vừa đến một derby và nếu Boles đã có mặt, họ bèn xếp lồng và bỏ đi tìm derby khác với những đối thủ dễ nhằn hơn. Ngay sau đó mọi người họp lại và tất cả đều muốn Boles bẻ gãy một chân gà mình trước khi đá để họ còn có cơ hội. California sử dụng cựa 1½ inch [3.8 cm] trong nhiều năm trời. Vì vậy họ đưa vấn đề này ra và bầu chọn loại cựa dài với hy vọng cản đà thắng của Boles? Đoán thử xem?? Gà Boles thường thắng trong từ 3 đến 4 lượt thả [pitting - gà bị kẹt cựa phải bắt ra thả lại, mỗi lần như vậy được tính một lượt thả] thì nay với cựa dài, gà ông thắng ngay khi đang [giao nạp] trên không hoặc trong 1 đến 2 lượt thả. Kế hoạch bị phá sản!!! Gà Bobby luôn gặp vấn đề quá chạng, từ 5-12 lb [2.61 kg] đến 6-6 lb [2.89 kg]. Nhiều sư kê bắt đầu đem gà chạng nhỏ hơn đi đá để khỏi đụng gà ông. Trong thời gian quen biết Bobby, tôi không bao giờ cố trở nên quá thân thiết, đôi khi bạn không thể “nhìn cây thấy rừng”!! Trong những năm 50, Boles thậm chí còn quay cuồng dữ hơn, bạn không thể biết trước Boles sẽ xuất hiện ở đâu và khi nào vì ông rành mọi ngóc ngách ở các trường gà California từ nam chí bắc và đến tận Oregon. Boles từng đá ở Rosenburg, Oregon trên tầng gác cũ của nhà kho, cho đến khi một trong những người chủ tòm tem với vợ của người kia. Kẻ bị cắm sừng bèn đốt trường gà. Và trường gà Rosenburg từng hoạt động trong nhiều năm trời. Sau đó, Boles bắt đầu tìm đến Oklahoma, tại trường Shell Creek ở Sand Springs. Frank Cutsinger điều hành Shell Creek, Boles cần bầu không khí mới và định mệnh giúp ông tìm thấy điều đó ở đây, bởi mọi người đều nghĩ ông có thể bắn nhanh hơn cả Jessie James, cho đến khi ông thử bắn vài lần!!! Cutsinger đối đãi Boles rất tốt, tặng Bobby một số Cựa (Heel) và hướng dẫn cách xài. Clarence thỉnh thoảng tham gia các giải derby ở California và thậm chí một số ở ngoài bang, nhưng nó mau chóng trở thành màn độc diễn. Tại một giải Derby ở Oklahoma, Cutsinger hỏi xin Bob một điều và Boles đã quá thân nên không thể TỪ CHỐI!!! Frank xin Bob một Chiến Kê. Bob đưa ông một con và trong vòng 24 giờ, con gà đã ở trong chuồng giống tại Kansas City. Không có vấn đề mua bán ở đây, Cutsinger đơn giản nợ ông một ân tình. Vâng, đây là bài học hàng đầu dành cho Bobby và ông không bao giờ để ai thân với mình nữa. Kincaid và đồng đội cản trống Boles này với 8 mái Toppy, và nhiều trong số những trống con cực hay (kicked ass). Năm sau, họ cản trống với mái con của nó và [té ra] nhiều gà rót (ran off). (Lưu ý rằng, bạn không thể cản gà Phương Đông từ nhánh bởi chúng là gà lai. Bạn biết không? Giống như con la vậy). Bobby Dale có thời là nài gà ở Kansas City, có lẽ 4 hay 5 năm. Dẫu Bobby Dale bị chột mắt ông vẫn thích đá gà, ông là em trai của Tom Dale, người mới chết cách nay 3 hay 4 năm. Ngài Horta (mà chúng tôi đều gọi là “nội Horta”) là ông nội của Jessie Horta và có cả bác Lupe, người chết hồi còn trẻ. Nhẩn nha, chúng tôi sắp sửa lắp ghép để cho bạn một cái nhìn về những gì đã thực sự xảy ra. Một lần Boles đến Shell Creek và đá một trống bướm (pyle) ½ Spanish ½ Asil mà sau này trở thành trống ăn 16 độ và là chiến kê thắng độ nhiều nhất của Bob. Dẫu vậy, tôi và nhiều người khác vẫn nghĩ rằng Boles có cả đống những con ăn 26 độ. Tôi không rành về “nội Horta” nhưng tôi biết ông đến mọi nơi mà Boles đá và đặt theo rất nhiều tiền (tôi không biết cụ thể). Bobby đá con trống Bướm và ông đụng với một trống nam Texas, con kia bay ngang sới và đâm gà Bobby tơi tả rồi lui về, lúc bắt lên gà Bobby run lẩy bẩy, Bobby phải nâng đầu và cổ nó. Những tay nhà giàu và Đại Gia Dầu Lửa Texas bèn phóng tiền độ cả ngàn đô mỗi lần và “nội Horta” bắt với họ đến mức thỏa thuận (stand still) vào con gà gần như sắp chết? Tôi nghĩ quý ông người Mễ tội nghiệp này đã nốc quá nhiều rượu Tequila, bằng không ông đã chẳng đặt chừng đó tiền vào một con gà sắp chết? Bobby đặt gà mình nằm thoải mái trên nền sới [lưu ý, đây là luật cắn mổ, gà nằm vẫn chưa thua]. Trống Texas thấy gà kia nằm, lúc này mới thực sự vào guồng và nhào qua sới, vận hết tốc lực mà không đề phòng. Trống Bướm của Bobby bật vào trống Texas và giết nó ngay tại vạch, chết ngắc, chết đến mức không giãy nổi cái nào. Tôi chẳng thể tin nổi mắt mình, chỉ la thầm “trời ơi”, “trời ơi”. Con trống Bướm/Spanish/Asil này sau đó trở thành chiến kê xuất sắc nhất của Boles, ăn đến 16 độ, tôi sẽ gửi ảnh của nó sau.

Sau này tôi trở thành bạn thân của Horta và “nội Horta”, bởi nếu không mê gà, Jessie sẽ là cái gai trong mắt ông nội mình và có lẽ anh đúng. Jessie có nhiều tài và sơn siêu xe là một trong số đó (Jessie có lẽ đang đọc bài này và tự hỏi tôi là gã quái nào?). Anh sơn xe cho khách hàng của anh em nhà Barris ở Los Angeles, California. Đôi khi, tôi ghé qua và xem Jessie sơn xe cho bạn bè tại nhà mình (nghề tay trái nếu bạn muốn). Jessie có một ngôi nhà nhỏ với mái che nghiêng và sơn rất nhiều xe T-Bird đời đầu với lỗ tròn bên hông. Màu Kẹo táo (Candy apple) và Thị vàng (Golden persimmon). Sau này anh xuống Acapulco, Mexico và sơn thuyền màu kim tuyến (super metal flake). Tôi chắc “nội Horta” đã mất từ lâu nhưng chưa bị lãng quên và tôi mong Jessie vẫn mạnh khỏe. Nhà Horta đã sớm có dòng California Hatch. Nhà Horta là những chiến hữu tuyệt vời, chúng ta cần nhiều bạn bè như vậy.

Vào thập niên 50, Boles đang trên đà chiến thắng (NGON LÀNH) ở mọi nơi ông đến. Không lâu sau, các đại gia muốn thuê Bobby làm nhà lai tạo cho mình. Ông đã khiến tất cả bọn họ phải nản lòng, ông không cần ai hết và ông không bán ra con gà nào, vì vậy ông bị đám bất lương và trộm cắp canh me ngày đêm.

Những năm đầu, Boles lái một chiếc station wagon cũ hiệu Chrysler đến nhiều giải derby và có đến 95% trường hợp gom hết tiền độ. Dẫu vậy, Bobby vẫn luôn sống cần kiệm. Nhiều lần ông chấp nhận đá hàng xáo (side bet) với 5 hay 10 đô mà không cần ra kèo (odd) [tức đá đồng]!! Nhiều sư kê luôn đá ngoài sổ (side line) với khởi điểm 100 ăn 60 hay thậm chí 50 trước khi thả gà.

Bobby chỉ lấy được tiền trong sổ (center bet) gồm 50 hay 100 đô trừ phi ông đá ở bên ngoài California nhưng thậm chí ở chỗ mới kèo thơm cũng chẳng được bao lâu... Điều này làm khó Bobby bởi ông chẳng thể cáp ngoài bằng kèo đồng… Nhưng ông xử hết các cuộc đối đầu (main) và vẫn gom tiền... Quả thực, vài người vẫn đá đối đầu với Boles, ông đá được vài cuộc vào năm đầu tiên sau khi bầy Hợp Gien ra đời.

Nhưng việc này cũng ngắn ngủi bởi tin đồn lan nhanh... Chẳng bao lâu, Bobby gặp khó sau khi thắng đến 95% số trận đấu. Cách thông thường của ông là mang theo 22 hay 23 trống mỗi lần [xuất trận]. Tham gia 2 giải và đá cáp với bất kỳ ai. Nhiều lần Bobby thắng tuyệt đối ở cả hai giải, những lần khác ông có thể thua một trận trong giải nhưng vẫn gom hết tiền độ [điểm số cao nhất]... Thắng chắc đến nỗi Boles la như “heo xổng chuồng” mỗi khi thua một trận... Năm này sang năm nọ, Boles luôn mang theo 22 hay 23 trống và không thua hoặc chỉ thua 1 hay 2 con. Lưu ý rằng Bobby xứng đáng với chiến thắng bởi không sư kê nào trong lịch sử chọi gà từng lao tâm tổn trí nhiều như ông... Vào mỗi buổi sáng trừ chủ nhật, Bob đem xe đẩy và xẻng đi dọn sạch phân thải qua đêm ở mỗi chuồng gà và dây cột... Nội việc này cũng mất 2 giờ mỗi ngày... Boles lắp lưới mịn dưới chạc mỗi chuồng giống, từ nền lên đến trần... Rồi ông lắp cửa bản lề rộng 1½ f [45 cm] ở đáy sau chuồng, nhờ đó ông chỉ cần thò tay vô và dọn sạch mọi thứ... Ở những chuồng khác ông đặt một ván nghiêng bên dưới chạc... Tương tự ở vị trí cột dây, không con gà nào trên sân của Bob phải trải qua một ngày cùng với phân của chính mình... Mọi vị trí cột dây đều trồng cỏ Bermuada (cỏ Bermuda không chỉ xanh tươi mà còn có nhiều hạt). Boles là người thông minh nhất ở rất, rất nhiều phương diện. Ông không bao giờ đem màu nào khác (ngoài trống Bướm). Bằng cách không đem màu lộn xộn, người quan sát bên ngoài không thể so sánh gà ở giải này với giải trước hay giải kế... Bob chuộng gà Cú (Dom) bởi gà ô của ông có máu Cú… Chúng ta sẽ bàn sau… Có giải, Boles đem đi toàn gà nhạn pha bậc (white grade) và dẫu chúng đá rất tốt, tôi không bao giờ thấy lại con nào nữa… Có điểm gì đó mà ông không thích ở chúng… Điều gì đã xảy ra??? Ông bí mật bán chúng đi? Không, ông chôn hết, làm phân bón cỏ…

Ban đầu, Bob chỉ trình làng bầy Hợp Gien của mình, vốn mang nửa máu Fardown/Sid và nửa máu Asil điều nhạt chân vàng… Hầu hết đều có mình Sẫm (Dark) với bờm và mã từ đỏ đến điều mật và chân từ vàng đến nhọ (smutty)... một số trống pha bậc sẫm màu hơn có chân chì… (Bạn đoán sai rồi, không phải Hatch). Bobby ghét gà đá hụp (ducking) bởi chúng chỉ là bao cát cho bất kỳ con gà Pha Bậc chất lượng nào [đâm chém]... Từ 1954 đến 1959, chúng thậm chí còn hay hơn bầy Hợp Gien ban đầu. Những trống này sẽ giết, đá gục, đá giãy chết đối thủ trong từng chân của mình... Những trống Pha Bậc cao ráo này luôn đá từ dưới cánh đối thủ lên và bụp, bụp, bụp... chả mấy con sống quá lượt thả thứ hai... Những sát thủ chân đốm nhọ này là gì vậy? Chỉ có 3 người biết... [Ngoài hai vợ chồng] Người bạn xóm trên vốn không phải là sư kê, bảo vệ chuồng giống của Bob khỏi những con mắt thèm khát... Một trống ¾ Asil ¼ Jap cản với mái Ô... Bob kiếm đâu đó một trống Jap chạng vừa để cản với đám mái Asil của mình rồi lấy một trống tơ ½ và ½ cản với mái Asil họ hàng xa khác... Khi trống Jap đặc biệt này chết đi, ông không thể tìm ra con khác hay bằng... và ông bỏ cả quãng đời còn lại để tìm kiếm con tương tự, bạn có thể thắc mắc tại sao ông không dùng mái sau khi ông biết chúng đá tốt đến vậy nhưng bạn hiểu làng gà chọi này mà... Tôi có trong tay những tấm hình của ít nhất 8 hay 9 trống và trống tơ mà Bobby loại bỏ, tất cả đều là gà Jap chạng vừa, có những lúc chỗ của Bobby giống như một chợ gà Phương Đông… Việc này hiển nhiên là khởi nguồn của cái-gọi-là “Huyền Thoại Lão Boles Gà Jap”... Tay Bobby rã rời vì đào hố chôn cả đám này vì vậy Bob đã cho đi một số, chỉ giữ lại vài con...


Bobby trên sân gà.

Nên nhớ là tôi đã già và câu chuyện này diễn tới diễn lui trong vài năm và không phải lúc nào cũng mạch lạc... Tôi ngỡ như nó mới xảy ra ngày hôm qua thôi... Trong 22 năm trời bôn tẩu của ông từ 1946 đến 1968... Những năm sau cùng kể từ 1966, tỷ lệ thắng trận của Bob bắt đầu giảm xuống... Một ngày kia tôi hỏi Clarence rằng ông thấy đối thủ mạnh lên hay gà của nhà Boles kém đi? (bạn có thể nói chuyện với Clarence vì ông rất trực tính, còn Bobby rất kiệm lời)... Clarence nói với tôi rằng “tôi nghĩ là cả hai”... Thứ nhất, bạn có thể tiến bao xa khi bắt đầu chỉ với 5 con Asil cộng với một trong nhiều lần Bob bị trộm viếng thăm, chúng chôm mất một trống Asil thuần đặc biệt giá trị trong chương trình lai tạo của Bobby. Trống này là chủ lực của anh em họ những năm về sau, trên thực tế họ không bao giờ hồi phục được nữa. Thứ nhì, Clarence nói “chúng tôi từng châm vào rất nhiều máu gà Hatch kiểu xưa, những trống lực, rụt cổ (low headed) và Khờ chậm, vốn chỉ là con vịt ngồi (sitting duck) so với những trống Pha Bậc đâm tốt... Ngày nay, nhiều người đang cản ra những chiến kê sắc sảo hơn nhiều. Các trống Murphy/Law và Butcher/Lacy khiến gà Pha Bậc của chúng tôi đá khó khăn hơn nhiều”... Clarence chết sau cuộc nói chuyện khoảng 5 tuần vì bệnh ung thư... Thời gian trôi qua và mọi người đều săn đuổi Bobby… Từ bọn lưu manh, trộm cắp cho đến đám nhà giàu... Walter Kelso là một sư kê rất nổi tiếng và đại gia dầu mỏ ở Galveston, Texas. Walter tin rằng mọi thứ đều có thể mua được nếu chồng đủ tiền, lần đầu ông ra giá cho Bobby 30,000 đô một trio (bộ tam) Asil và hướng dẫn Kelso cách lai tạo chúng?? Đúng theo phong cách của mình, Bobby nói Không!! Tại sao phải bán “lông gà” khi mà ông đang kiếm tiền ngon lành? Lần thứ nhì là sau khi Kelso thấy Bob đá ở Hot Springs, Arkansas với Ed Piper điều hành giải... Lần này Kelso thực sự nghiêm túc và đưa Bobby một tấm séc trống được ký sẵn bởi Walter và bảo Bobby tự điền số vào. Bất kỳ con số nào mà Boles muốn cho một Trio gà Asil… Walter ký tờ séc, đưa ra và cố gắng nhét nó vào túi áo Bobby. Walter lặp lại rằng Bobby có thể ghi vào bất kỳ con số nào. Thậm chí 100,000 nếu giá đó là xứng đáng!!! Tôi muốn nói rằng Walter đã khao khát những chiến kê tầm cỡ thế giới theo một cách thức xấu xa!! Bobby chỉ đơn giản nói KHÔNG, CÁM ƠN và bỏ đi... Vâng điều đó có khiến các bạn, tất cả những tay ngồi lê đôi mách từ Utah cho đến Alabama, lông tóc dựng ngược từ đầu đến tận sống lưng...

Nghe đồn Walter Kelso quá buồn bực sau lần thứ hai và cũng là lần cuối nên ông đi du lịch dài ngày đến quần đảo Virgin Islands. Ở St. Thomas và St. Croix, ông ngắm gái và trò đá gà địa phương, tôi nghĩ họ dùng cựa dao dài, hai lưỡi (double side) ở Virgin Islands...

Kế tiếp, chúng ta nói về Băng đá gà ở Texas, những người đơn giản muốn Bobby về đội mình, đấy không phải vấn đề tiền bạc mà là danh tiếng, bởi họ vốn đã có cả đống tiền... Họ cố gắng hết lần này đến lần khác để Bobby tham gia đội mình như là tay biệt dưỡng, hay nài gà. Nhưng lai tạo mới là nguyên nhân thực sự mà họ cần đến kỹ năng của ông. Boles luôn trả lời theo cùng một kiểu KHÔNG, CÁM ƠN!! Tại sao vậy? Bởi Bobby đâu cần họ? Cũng như họ đâu cần kiếm tiền nữa... Điều mà họ thực sự muốn là kỹ năng và kiến thức của ông, tôi không muốn nói tên Băng này ra bởi vì một số tay trẻ nhất có thể vẫn còn sống... Ở một trong nhiều chuyến săn ngựa của mình từ Oklahoma đến California, tôi dừng chân để ngắm cơ ngơi của họ ở Texas. Trời đất, mọi thứ đều được sắp đặt đâu ra đấy... Sa thạch và Gỗ Đỏ (Redwood) bản lề mạ crôm... Họ phải tốn đến cả nửa triệu đô thậm chí [với mệnh giá] hồi đó... Băng Texas giàu có này chỉ muốn chiến thắng, không lo tốn kém bởi tiền không là vấn đề, do đó họ họp bàn và quyết định dùng lửa chơi với lửa... Họ nhập gà Phương Đông từ Ấn Độ và Nhật Bản, quay cuồng mua sắm mọi giống gà Phương Đông... Họ nhanh chóng có gà Jap chạng vừa ở các giống Shamo, Tuzo, Chibee và nhiều nữa... Từ Ấn Độ họ nhập về Java, Ghan, Sonatol và nhiều nữa... Những giống này được đưa vào một khu vực riêng rộng 20 acre [8 mẫu] chỉ để thử nghiệm và đả bại Bobby trong trò chơi của chính ông [tức pha bậc gà Phương Đông]... Gà Jap Pha Bậc ở 10 acre [4 mẫu] bên này, gà Asil Pha Bậc ở ở 10 acre [4 mẫu] bên kia, họ pha vào Shuffler, Brownred, Bee Martin, Warhorse, Mug Whoomp và nhiều nữa... 2 năm sau, họ đã sẵn sàng cho cuộc đâm chém... Băng Texas không xuất sơn để đả bại những sư kê bình thường, họ chỉ đạt một nửa thành công khi chiến thắng “gà Mỹ” thông thường. Họ muốn đả bại Boles trong trò chơi của chính ông... Bây giờ, họ cảm thấy đã có vũ khí cần thiết... Nếu Boles đến Shell Creek, Sand Springs, Oklahoma thì họ đã chờ sẵn... Ngoại trừ một điều? Mỗi lần họ đụng Boles với một trong số những bầy pha bậc của mình, ông luôn đả bại họ hết lần này đến lần khác... Việc này tiếp diễn trong gần 2 năm, rồi họ giải tán. Vâng, gần như là vậy?

Họ lập một kế hoạch sau cùng để quất Boles bằng gà Trực Thăng (Helicopter)... Lúc đó nghe có vẻ rất hay ho... Đến nơi mới biết đám Texas này kiếm được một số trống khác thường từ mấy sư kê ở Kentucky hay Tennessee. Tôi và chiến hữu người Oklahoma được tiết lộ trận này đá tại Bakersfield, California, ở đâu đó dưới tán mấy cây bông... Các trận đấu đã diễn ra và phải công nhận những chiến kê miền Nam này đá giống như là Trực Thăng.

Những trống này bật cao đến cả mét và gà Boles đành chờ đợi trên mặt đất, gà bay đâm vài nhát rồi lại bay lên không, đảo người và hạ xuống thấp hơn và lại đá và đâm nữa mà không hề chạm đất. Gà bay đâm và đả thương gà Bobby đôi chút, nhưng sớm muộn rồi chúng cũng phải hạ cánh (bởi không thể ở trên không mãi được). Khi những trống khác lạ này vừa chạm đất, gà Boles liền áp sát giống như “vịt đớp trùn”... Mọi trống đá cận chiến (close roll) với gà Pha Bậc của Bole đều trở thành món Hamburger [thịt băm]... Giờ tôi đã quên mất tỷ số, nhưng gà Trực Thăng thua nhiều hơn thắng, một trận hòa và chúng đã đâm được vài trống của Bobby. Tuy nhiên, gà Pha Bậc có thể tải hàng tấn đâm chém nhờ cấu trúc cơ thể và đường tiêu hóa rất ngắn, cùng với da thịt [săn chắc] như da thuộc. Tôi chưa từng thấy thứ gì như thế này, cả trước lẫn sau ngày hôm đó. Tôi không biết những trống này được cản như thế nào... với Boles, đó cũng chỉ là một ngày làm việc bình thường mà thôi... Tôi sắp kể hết toàn bộ câu chuyện về Boles với bạn tuy nhiên nó không theo tuần tự nào hết bởi có nhiều gập ghềnh trong sự nghiệp chọi gà này... Trước khi đi xa hơn, hãy thay đổi không khí bằng câu chuyện khác của Just Jack H. hiện ở Colorado. Anh từng sống ở vùng Tây Bắc và tôi biết anh đã nhiều năm nay... Anh cũng là một trong nhiều người khuyến khích tôi viết lại các sự kiện về Bobby Boles... Vâng, Jack H. từng đến chỗ Bobby nhiều lần, nhưng chả thể tin những gì Bobby nói với bạn, ông thích đánh lạc hướng mọi người về mục đích lai tạo thực sự của mình. Thứ mà Jack thấy tại chỗ Bobby là gà Spanish thuần, mồng lá và màu nâu sậm (partridge) hình dáng giống như gà rừng... Sau đó chúng ta sẽ bao phủ Bobby với tình yêu cùng giấc mơ của ông dành cho gà Spanish... Chủ yếu để giảm chạng những chiến kê quá to xác của ông...

SỰ KIỆN – Gà rừng nhỏ cỡ Gà Tre (Banty), mồng lá, chạy lăng quăng trong rừng và bạn có thể thấy chúng ở mọi sở thú vốn là Gà Rót (Dunghill). Không ai đầu óc bình thường lại muốn dây với chúng…

SỰ KIỆN – Gà Malay tương tự gà Shamo, tuy gần giống nhưng có mồng vua (buttercup) và là đồ Gà Rót, thậm chí trong các trận đá cựa xương (naked heel).[chỗ này tác giả nhầm lẫn, gà Malay vốn mồng trích (walnut)].

SỰ KIỆN – Boles đã có lần thử Cản gà PUN tức Punjab... Bởi vì Bobby thấy những trống này và chúng đá được, có một cái-gọi-là chuyên gia gà Phương Đông ở California, ông được mời đến xem gà Pun cũng như cách chúng xổ. Được trả công, ông cho rằng chúng có ¾ Shamo ¼ Asil... Bobby thử nghiệm chúng, không đủ gan lỳ, bạn đoán thử xem, bay xuống lỗ hết. Điều gì tốt với Bobby thì có thể tốt với bạn... Nếu bạn biết loại bỏ con gà nào? DẤU HIỆU – Đá hụp (ducker), đá lông (puller-up), đá người, đâm kém, và đừng cố giữ dòng gà cũ vốn không tốt để bắt đầu...

Một ví dụ nữa và chúng ta sẽ theo Just Jack mò đến Oblivion... Jack và những người khác chủ ý mua những chiến kê mà Bobby để lại [không giết] sau khi ông mất... Vợ ông, Susan đem bán mấy chiến kê này, khoảng 5 trống cú (Dom) và gấp đôi số đó là trống điều (Blackred)... Vâng, nhóm chỉ muốn mua trống điều mà chê cú, nhưng họ thấy giá sẽ cao hơn nếu chọn lựa nên nhanh chóng mua hết tất cả gà trống kể cả cú... Họ có biết rằng cú với điều là anh em cùng bầy?... Còn điều này mới đau nè... Sau khi mua mấy trống kể trên, cả nhóm mướn một tay biệt dưỡng không rành gà Phương Đông huấn luyện cho chúng và họ chỉ thắng có 4 độ, trong khi nếu vào tay biệt dưỡng rành gà Phương Đông, tôi chắc chắn họ sẽ thắng đến 8 độ... Họ đã nghĩ gì vậy? Xấu hổ quá Just Jack ơi...

Hành trình gấp gáp và bầy ngựa đang phi cật lực... Gượm đã chúng ta vẫn chưa ra khỏi cửa... Tháng sau chúng ta sẽ bàn đôi chút về Clarence và Rất, Rất nhiều bí quyết của Bobby để chiến thắng... Ông cột dây chiến kê đá trường (battle cock), Nhưng ông lại chăn thả trống giống của mình...


Bobby bên bộ sưu tập giải thưởng.



===================================================================



*Bản gốc “Bobby Boles The California King” của The Ancient One (11-20-01) đăng trên www.ultimatefowl.com (hiện không còn hoạt động nữa). Bài được anh su vuong lược dịch trên diễn đàn ganoi.com với tựa đề “Bobby Boles Kê Vương California”. Nghe nói The Ancient One cũng là tác giả cuốn Asil Mania (Jack LaCave & Santa Madre).

*Hợp Gien (Nick): bầy gà xuất sắc mang lại danh tiếng cho nhà lai tạo. Pha Bậc (Grade): pha máu gà Phương Đông theo một tỷ lệ nhất định, chẳng hạn bậc 1/2, bậc 1/4...

*Derby là hình thức đá giải đơn giản, giới hạn số lượng gà và tính điểm. Ví như có 30 người tham dự thì cũng chỉ đá 5-6 con thôi kèm thêm vài con dự bị, còn nếu đá vòng tròn một lượt thì mỗi người phải chuẩn bị đến 29 con! (không thực tế). Khó khăn nằm ở khâu tổ chức và cáp độ. Cái tên “derby” bắt nguồn từ Derby Stakes, người đề xuất một thể thức đua ngựa ở Anh vào thế kỷ 18. Giải đua ngựa lớn nhất ở Mỹ theo thể thức này là Kentucky Derby. Thời điểm mà các cao thủ họp bàn thể thức đá giải gà trùng với giải đua ngựa Kentucky Derby 1929 và họ lấy để đặt tên cho giải gà. Nó chỉ là cái tên và cũng không liên quan đến các trận cầu Derby giữa hai đội bóng cùng thành phố mà chúng ta thường biết (vốn có xuất xứ khác). Các hình thức đá trường khác bao gồm: a) Đá cáp (hack) là đá theo thỏa thuận giữa đôi bên. Đây là lối đá phổ biến ở ta; b) Đá đối đầu (main) là đá một loạt trận theo thỏa thuận giữa đôi bên về số lượng gà (thường số lẻ, có khi đến 17 trận), chạng, vũ khí, địa điểm .v.v. Ai thắng nhiều trận hơn sẽ giành chiến thắng chung cuộc. Đây là thể thức phổ biến nhất ở Mỹ trước khi giải derby ra đời; c) Đá giải luân lưu (tournament) là đá vòng tròn một lượt và tính điểm. Đây là giải uy tín nhất xét về mức độ chuyên nghiệp; d) Đá xa cạ (Battle Royal) là đá loạn xà ngầu nhiều con một lúc ở nước Anh hồi xưa, với đủ loại chạng và vũ khí khác nhau. Karambola là một kiểu đá xa cạ ở Philippines với chạng và vũ khí (cựa dao dài) như nhau để công bằng; e) World Slasher Cup (WSC) là thể thức đá Derby mở rộng ở Philippines. Vì số lượng các đội tham dự quá đông nên phải tổ chức thành nhiều vòng. Chẳng hạn WSC 2015 (8 gà) có đến 379 đội tham gia, diễn ra trong 8 ngày, chia làm 3 vòng: sơ loại (Eliminations, 2 gà), bán kết (Semifinals, 2 gà) và chung kết (Finals, 4 gà). Đội vô địch là đội có điểm số cao nhất tính trong cả ba vòng, và có khả năng nhiều đội đạt cùng điểm số và chia sẻ ngôi vô địch. Lưu ý rằng, đội độc chiếm ngôi vô địch WSC 2015 đạt 7.5 điểm (7 thắng và 1 hòa) nhưng trong vòng chung kết, đội chỉ đạt 3.5 điểm thôi; trong khi có đội đạt tối đa 4 điểm ở vòng này nhưng hai vòng trước đó bị mất điểm nhiều hơn. Bakbakan là giải Derby gà tơ lên đến 10 con với quy trình đăng ký và giám sát gà tơ khắt khe của ban tổ chức, nhưng thể thức đá có lẽ cũng tương tự WSC.

*Hình ảnh trại gà của Bobby Boles do một trong những chiến hữu, Leslie D. Melvill chụp vào năm 1962; Jim Clem (Colt39) đăng lại trên diễn đàn sabong.ph: ở đây

*Serge Capistrano thăm trại của Bobby Boles (1990): ở đây (phần 2 có cảnh xổ gà nên bị Google xóa, chưa thấy ai post lại).

*Jessie Horta nói về Bobby Boles Asil: ở đây

*Về gà Nhật (Jap), Clarence nói trứng được mang lậu trong va-li từ Nhật về. Lưu ý rằng các giống gà Nhật được bảo vệ bởi Luật di sản tự nhiên và không được phép mang ra nước ngoài. Đây là hình con gà Jap đăng trên trang bìa tạp chí Gamecock 1959 mà Clarence gọi là “briefcase Jap” (Jap va-li). Ông không gọi nó là Shamo. Các chuyên gia về gà Phương Đông cũng thấy nó giống với gà Asil hơn. Theo Willem Van Ballekom thì đây là giống Asil gọi là Tuzo. Dường như trước 1930, người Nhật vẫn biết đến tên này nhưng ngày nay không còn ai dùng nữa. Vào những năm 1990, ông gửi bức ảnh này đến Câu lạc bộ Gia cầm Nhật (mà hoàng tử Akishino là một thành viên). Theo kết luận của họ: đấy rõ ràng là một con Nankin Shamo! Theo Willem thì gà Nankin Shamo tức Tuzo được các thương buôn Hà Lan đem từ Ấn Độ vào Nhật (nguồn "Yamato Gunkei & Ko Shamo" bởi Shinichi Zenimoto & Geert Coppens). Gà Tuzo mang tất cả những đặc điểm điển hình của Asil theo mô tả của Finsterbusch.

*Bobby Boles tặng gà cho bạn bè và khách viếng thăm ở nhiều giai đoạn khác nhau trong cuộc đời đá gà lừng lẫy của mình (chẳng hạn, ông tặng phát thanh viên/nghị sĩ Phillipines Ramon Mitra con gà ô này vào năm 1991), bởi vậy mà ngày nay, cái gọi là “Bobby Boles Asil” mới tràn lan ở khắp nơi. Trong khi có nhiều tranh cãi về việc ai mới là người kế thừa những con giống xịn của Bobby, thì mọi người đều công nhận rằng chính đầu óc của Bobby mới là điều làm nên sự khác biệt. Nhưng ông không tiết lộ gì và với bất cứ ai về phương pháp lai tạo, nuôi dưỡng và đá trường của mình. Mỗi khi có người hỏi, ông đều trả lời cùng một kiểu, đại loại gà này được cản từ “một trống và một mái”! Ông mang toàn bộ kinh nghiệm của mình xuống mồ, thậm chí có lời đồn rằng trước khi mất ông yêu cầu vợ, bà Susan, hủy toàn bộ gà giống. Bobby không có con cũng như “truyền nhân”, Just Jack (Jack Holland) là người thân cận với gia đình ông giai đoạn cuối đời. Just Jack là tác giả một số bài viết về Bobby Boles trên tạp chí Gamecock. Điều duy nhất chắc chắn, đó là ông pha máu gà Phương Đông: Asil & Jap, ngoài ra tất cả đều chỉ là đồn đãi và suy diễn.

 

Bob Boles, sư kê huyền thoại, họ hàng với tay lục lâm nổi tiếng Black Bart
Just Jack (4/2003, The Feathered Warrior)

Sau khi Bob và Clarence Boles cùng luật sư của họ Jim Vizzard, xin lệnh tòa cấm đưa tên của họ lên các tạp chí hay thông báo chọi gà, họ đá gà dưới biệt danh “Black Bart”.

Khi tôi hỏi Bob tại sao lại chọn tên này, ông đưa tôi xem cuốn gia phả cũ trong đó ghi ông nội của họ, “Bowles” cùng người anh em đến từ Denver sau cuộc nội chiến. Người anh em trở thành tay lục lâm dưới biệt danh “Black Bart”.

Một trong những thành tích nổi bật nhất của Black Bart là đi ủng ngược 10 dặm trong băng tuyết… Đội binh truy đuổi ông đi theo hướng ngược lại.

Nhiều năm sau, vào những năm 1990, khi tôi viếng thăm Bob và Susan, Bob có một chiến kê quá chạng (shake) trong dòng gà của mình mà ông gọi là “Black Bart” *. Nó sậm màu hơn những con cùng dòng mà ông gọi là “bầy Black Stabber”.

Bob nói rằng “Black Bart”, “Black Stabber” và con Aseel: Spanish Miner Blue ** ăn 26 độ, 50 năm trước, là ba trong số những chiến kê xuất sắc nhất mà ông lai tạo. Ông cho rằng bầy Black Bart là ổn định nhất – “bầy Hợp Gien xuất sắc” nhưng lại lớn con – hầu hết đều quá chạng.

Hồi đó, ông đá Bart 6 lần; rồi nó bị gãy chân phải. Khi lành nó bị một vết sẹo lồi to; và ông đá thêm ba lần nữa. Bart là chiến kê to con xuất hiện trong cuốn video về Bob Boles. Bob thích đem theo một chiến kê quá chạng đến giải derby xem có ai chịu đá cáp ít tiền hay không. Black Bart thắng đến 9 độ ngoài như vậy; và quay về chuồng khi Bob vô bệnh viện.

Ruben và tôi bắt “Black Bart” và “Back Stabber” cùng với những chiến kê khác khi Susan thanh lý. Chúng tôi cho chúng giải nghệ để lai tạo cho đến khi chúng chết vào năm ngoái – tức 5 năm sau đó.

Hy vọng rằng, hậu duệ của những cá thể này sẽ là những con lưu giữ Huyền Thoại Boles được dài lâu.

Chương trình lai tạo Black Bart Boles năm 2003

“Black Bart” được Boles lai tạo vào năm 1989 từ bầy Hợp Gien xưa xuất sắc, vốn thắng 30 (trên tống số 35 giải derby) từ 1990-1992.

Bart thắng các trận quá chạng từ 1991 đến 1994 khi xuất hiện trên đoạn video về gà của Boles ***.

Bart có một sẹo lồi lớn trên chân phải vốn bị gãy trong trận thứ 6. Nó thắng thêm 3 trận nữa vào thời điểm quay video – 1994; và thắng tiếp 6 trận nữa vào 1997; và quay về chuồng khi Bob mất. Ông thọ 80 tuổi. Ông nói Bart thắng nhiều trận khi đã lớn tuổi hơn bất kỳ con nào trong bầy “Hợp Gien xuất sắc” mà ông đá đến 6 hay 8 tuổi; bởi vậy ông không cho rằng bầy “Hợp Gien xuất sắc” bị xuống như nhiều người vẫn nghĩ (điều vốn xảy ra với bầy khác, nhỏ con hơn mà ông thử nghiệm với 3/8 bậc Phương Đông, “Black Stabber”).

Những bầy Hợp Gien pha bậc xuất sắc là ½ Aseel hay 5/8 Phương Đông như Black Bart; và bầy 3/8 Polecat Boles Black (B.B) ****(cựa Bart quặp xuống giống như con trống giống Polecat Boles Black lấy từ Bob). Tôi vẫn còn con trống 9 tuổi này và gà mái; và một cặp gà hậu duệ của chúng có màu Polecat (ô lưng đỏ). Tôi còn có một trio khác – thực ra là hai trio màu ô và Polecat từ bầy Dom Boles Black (ô Boles) mà tôi lấy từ Bob. Tôi vẫn giữ con mái cú vằn vện, cũng như con mái Ghan Aseel nhỏ với bầy con trong đoạn video về Boles. Tôi cản nó với Black Bart cho đến khi trống này chết năm ngoái. Tôi chọn được một trio xuất sắc từ chúng. Tôi cũng cản Bart với mái ở mỗi dòng khác của Boles và tuyển ra một cặp hay trio. Một mái Fardown, một mái Boles Black, một mái bầy Jasil-Aseel xưa; và hai con mái Jap mà Boles bảo tôi thử nghiệm vốn xuất phát từ bầy “nhà vườn nhật” mà con trống Jap cùng bầy 1964 cản ra bầy Jaseel và Boxwood xuất sắc. Sonny Hancock có bầy đó mà chúng vẫn đá tốt trong các giải quan trọng; và anh nghĩ Sam Gowdy cũng có bầy Jap tương tự.

Sam bán cho tôi hai con mái Jap và nhờ may mắn, tôi kiếm được con mái Jap gốc của Sonny, mà anh cho người bạn của tôi mướn với giá 500 đô sau khi đá với một mái Hatch. Con mái Jap thắng khá dễ dàng, và sau đó cản ra một số trống con xuất sắc đá như “máy”. Anh đưa nó cho tôi để cản dùm anh cách đây ba năm.

Trong khi tất cả những hậu duệ của Black Bart đều xuất sắc – nhất là những bầy cản ngược về mái Phương Đông – thì bầy Bart-Hancock ở đẳng cấp mà theo Boles chúng phải như thế. Chúng đá nhanh nhất, và có thể đá cũng như di chuyển tới lui. Tôi bố trí hai sân để tách chúng thành những bầy riêng.

====================================================

* Hình chụp Black Bart do Jim Clem (Colt39) đưa lên: tại đây

** ”Aseel: Spanish Miner Blue ăn 26 độ”: “Miner Blue” là một dòng gà chọi Mỹ màu xám son. Màu này và màu bướm (pyle) thường bị lẫn lộn với nhau. Nhiều khả năng ý tác giả muốn nói là “gà bướm Asil x Spanish”. Trong bài viết của Ancient One cũng có con tương tự “Khi Boles đến Shell Creek và đá con gà bướm (pyle) ½ Spanish ½ Asil rồi sau đó thắng đến 16 độ và trở thành chiến kê thắng độ nhiều nhất của Boles. Dẫu vậy, tôi và nhiều người khác vẫn nghĩ rằng Boles có cả bầy những con thắng 26 độ”. Rồi Jim Clem (Colt39) cũng post một số hình ảnh về trang trại của Bobby Boles được cho là vào 1962 trong đó có hình một con gà bướm với lời chú thích “Gà bướm 1/2 Spanish & 1/2 Asil. Bobby thử pha máu gà Spanish để giảm kích thước Asil. Con gà này thắng nhiều độ, khoảng 12 độ hay hơn”.

*** Trên mạng có đoạn video Serge Capistrano đến thăm trại Bobby Boles vào năm 1990. Hình ảnh video trùng với mô tả của Just Jack trong bài này.

**** Boles polecat (ô lưng đỏ), màu khác cũng tương tự là Boles furnace (ô cánh lửa). Những con như thế này thường xuất hiện trong bầy gà ô của Boles mà nghe đồn là Sid Taylor Black.



====================================================

Những độ gà đình đám
Jim Todd (3/2000, The Gamecock Magazine, trang 74-75)

Đụng độ với gà của Bobby Boles là điều mà ai cũng ngán. Khi Boles lái xe đến trường gà, tôi để ý thấy những sư kê khác chất gà lên xe và bỏ đi! Họ không muốn mất tiền. Nguyên do là vì đám gà pha bậc Phương Đông của Boles hạ thủ đối phương quá nhanh gọn, trông có vẻ chẳng cân sức chút nào. Bởi vậy mà nhiều lúc, Boles không đơn thuần là một sư kê mà còn có vẻ gì đó hiểm độc và đáng ngờ dưới con mắt của mọi người.

Boles hiểu tường tận dòng gà Asil xuất sắc và các bầy pha của chúng. Sự tận tâm của ông đối với việc pha bậc Asil là điều không thể nghi ngờ. Bởi vậy, Boles chấp nhận hình ảnh đơn độc và đối đầu với những sư kê xuất sắc nhất đương thời và giành chiến thắng một cách dễ dàng.

Đặc điểm dở nhất mà tôi thấy ở những chiến kê pha bậc Asil của Boles là bỏ qua gà địch sau vài chân mà không chịu đá. Đôi khi chúng chốt hạ kém.

Khi tôi 19 tuổi vào cuối những năm 1960, tôi dự giải derby có Boles tham gia. Tôi biết ông là một huyền thoại nhưng dẫu vậy, sao không thử hạ bệ một huyền thoại. Vì vậy, tôi đến chỗ ông trước giờ khai mạc và nói, chào ông Boles, tên tôi là Sue, ông khỏe không? Không, tôi chẳng làm vậy nhưng tôi hỏi ông có muốn đá cáp trước giải không. Rồi chúng tôi có một độ.

Khi bước vào sới, tôi nhìn vào mắt Boles và tôi thề là thấy một thoáng sợ hãi – vâng đám đông bên ngoài không nhận ra điều này. Nhưng có lẽ đó là vì họ đang mải lo giữ thăng bằng khi các biện (wager) chen lấn, xô đẩy, kêu gào một cách điên cuồng và thô tục xem có ai đủ ngốc để bắt kèo bên tôi. Điều quá khó khăn cho họ.

Trong sới, con trống Hatch lao ra khỏi tay tôi và nạp lùa, dồn đối thủ xấu xí, to đầu khốn kiếp về bên kia và đụng vào vách sới. Nhưng tôi vừa lấy hơi thì mắc nghẹn cục chewing-gum khi thấy gà nhà rơi rụng như cục đá. Tất cả những gì mà tôi có thể nghĩ trong bầu không khí ồn ào và náo nhiệt, đó là gà nhà bị đau tim hay gì đó tương tự.

Vâng, tôi tự nhủ rằng ông Boles lại ăn may, nhưng tôi vẫn bắt tay ông.

Bây giờ hãy lướt về trước. Vâng, đến cuối những năm 1980 với “những độ gà đình đám”. Hay sumpin (???), có lẽ vậy [“sumpin” là tiếng lóng nghĩa là “something”=điều gì đó]. Đến trước trận đấu đình đám giữa Bohn ở trại California Game Farm với Boles. Bohn là nài của Shame (cựu danh thủ NBA), bên kia là Boles với con Asil thuần ăn tám-độ. Trận đấu sử dụng cựa tròn 1½ inch. Boles bước vào sới, bồng con Asil dữ dằn trong tay. Bohn dựa vào vách sới với con Shamo. Tay nài thấp bé phải dùng tay kia giữ chân con Shamo để nó không cào vào vách sới. Thật là một cảnh tượng đáng nhớ và tôi là một phần trong đó.

Quay về sới. Con Shamo lao qua giống như “thằn lằn sấm” hay khủng long T-Rex trong Công viên kỷ Jura. Tôi mừng là tòa nhà để cửa mở trong trường hợp T-Rex nổi khùng và lao về phía tôi – Tôi đã lên sẵn kế hoạch đào thoát trong đầu. Lạy trời, nó chỉ tập trung vào con Asil và không quan tâm gì đến xung quanh.

Trong vài chân đầu, con Shamo đẩy con Asil đến cuối tầm với của nó. Rồi giống như có ai đó bước lên cành cây khô. Con Asil nhập nội và khi tôi định thần nhìn lại, địch thủ đang giãy đành đạch. Tôi thề là trọng tài phải nhảy cẫng lên khi chân con Shamo quơ gần đến chỗ ông.

Trại California Game Farm nhận thua và bắt tay Boles.

Vào cuối ngày, trong giải derby 3-gà đá cựa 1½ , tôi đụng Boles. Khi nghe lệnh buông, chiến kê ăn 2-độ của tôi trái với thông lệ chỉ tiến hai bước và đứng yên. Trong hai độ trước mà gà tôi thắng, nó lao khỏi tay tôi và đâm địch thủ trên mức vạch bên kia. Nhưng giờ nó chỉ đứng canh địch thủ dưới hình lông Dom x Asil lạ mắt. Khi cả hai bắt đầu nạp, gà Boles cố tình chiếm thế chủ động, có lẽ nó cố gắng cận chiến (sucker punch). Ngay lập tức gà tôi bắt đầu đá theo kiểu Asil mà bỏ qua lối Mỹ. Tôi bị cựa đâm trúng. Trong lần thả thứ ba, khi trọng tài hô “bắt”, tôi bắt gà trước và bị cựa đâm xuyên qua tay. Một người bạn đứng bên sới nói mặt tôi trông xanh lè và mắt lồi cả ra ngoài. Anh hỏi tôi có muốn anh thả dùm? Nhưng đến lần thả thứ tư, gà tôi lao ra khỏi tay và hạ gà Boles ngay vạch phía bên kia thì đó là “thời khắc của tôi”. Tôi xin thề là trước đó Boles đã nhảy cẫng hai chân và la to cá 100 ăn 1, cá 100 ăn 1, gà cậu sẽ thua! Phải nói là tôi đã hạ ông hay đại loại như vậy. Trời, ước gì được kênh Wide World of Sports ghi hình trận đó – bên cạnh Larry Merchant và Roy Jones.

Vâng, thật là tự hào. Tôi đã khiến Boles phải bắt tay chúc mừng sau khi gà tôi được tuyên thắng trận.

Một hay hai năm sau, tôi đến thăm Boles và ông rất lịch sự cho tôi xem toàn bộ bầy gà của mình. Ông có một bầy Dom (gà cú) và một bầy khét dòng Fardown mà ông pha với Asil vào thời điểm đó. Nghe nói Boles tự cho gà nhà đâm chém ở sân sau để tuyển chọn những chiến kê xuất sắc nhất đem đá trường. Nhờ quá trình thanh lọc và đánh giá từng cá thể, ông có khả năng hạ thủ những chiến kê xuất sắc trong thời đại của mình. Và hạ một chiến kê hàng đầu như thể chúng chẳng là gì cả.

Trong giải mà tôi thắng Boles, tôi đạt kết quả như sau 3-0, 3-0, 0-3. Không cần phải nói nhiều về những trận thua đâu.



====================================================

Những chuyện kể, suy diễn và đồn thổi (trên diễn đàn sabong)

*Ferdi (Chuyện đồn thổi)

Tôi nghi lại vài thứ ở đây, chúng có thể không chính xác nhưng dẫu sao cũng là thông tin:

Con trống Asil chết sau một năm chỉ còn mỗi con Jap để cản. Bobby cản trống Jap với mái Asil để tạo ra bầy gà Phương Đông. Bầy Hợp Gien xuất sắc của ông gồm ¾ Asil và ¼ Jap. Dòng Cobra của Ed Flynt là đồ ăn trộm từ Bobby.

Bầy Hợp Gien hay nhất mà Bobby từng cản ra xuất phát từ trống Jap và mái Asil. Những con này được gọi là chiến kê “Boxwood”. 44 thắng và 0 thua. Bobby không bao giờ cản gà pha.

Những chiến kê này bị ăn trộm và sau về chỗ của Blondi. Blondi rao bán những trống này. Bobby, Clarence và Stan lấy một con trống Jap đem đi đá. Họ đá nó với một con gà râu và nó bỏ chạy trước sự chứng kiến của đám đông. Bởi vậy mới có đồn đại rằng những con gà ăn trộm bị rót. Một số khách hàng mua gà có thể thấy điều này là đúng sau khi scandal trôi qua.

Các sư kê TRÁNH đụng gà Bobby ở cùng chạng đá. Hầu hết đều cản chạng nhỏ hơn gà của Bobby. Bobby thử mọi cách để giảm chạng gà. Ông cản chúng với gà Spanish, Jap cỡ nhỏ (Chibi) và thậm chí cả gà rừng (Red Quill Banty). Ông nhận ra rằng việc này chỉ tổ mất thời gian và tập trung vào bầy Hợp Gien gốc.

*Larry Lingerfel

Bobby hiển nhiên là người làm nên thành công của các chiến kê xuất sắc! Ngoài việc vẫn thắng trận, các bạn có lẽ đúng ở một điểm… sức lực cũng như việc chăm sóc bầy gà của ông bị ảnh hưởng vì lý do sức khỏe cũng như tuổi tác. Bobby chưa bao giờ bị hạ bệ, ông chỉ đơn giản không còn thời gian mà thôi. Tôi đã nói chuyện này với ông và khi tôi hỏi ông cảm thấy thế nào, ông cười nói “Larry, tôi vẫn chưa nhìn thấy cọng lông màu trắng”.

Thậm chí ở độ tuổi trên 70, tôi có thể nói thay vì thắng đa số các giải derby mà ông tham gia, ngày nay ông vẫn thắng quá nửa số đó. Ông làm rất tốt công việc của mình.

Bobby là người thông minh, ông nghiên cứu mọi thứ đến tận chân tơ kẽ tóc. Ông có thể điều chỉnh cả kỹ thuật lẫn gà nếu cần. Về thức ăn… ông cho tôi xem 4 thùng sắt dung tích 50 gallon đầy lúa mì vàng California trong kê phòng, tôi không biết là chúng ở đó. Ông cũng thích dùng gạo (rice) để biệt dưỡng. Điều này có thể là tiền đề cho một số thảo luận hữu ích với những ai chưa từng biết hay gặp ông. Tôi nghĩ lịch sử sẽ ghi danh ông như là một trong những sư kê xuất sắc nhất trong thời đại của chúng ta.

*3rdGen

"Black Bart" là một trong những chiến kê pha bậc Asil hay nhất mà Bobby cản ra và được đặt theo tên của người anh em của ông nội Black Bart Bowles, người chuyển đến Colorado và trở thành tướng cướp nổi tiếng ở đó sau cuộc nội chiến. Black Bart từng thắng đến 15 độ và ở 9 tuổi nó vẫn được biệt dưỡng để đá trường vào năm 1997. Nó cùng với những con khác đến tay Just Jack khi Bobby mất.

Bobby và người anh em Clarence thừa hưởng sở thích gà Phương Đông và đặt tên chiến kê hàng đỉnh của mình theo tên người cha “Daddy Boles”.

Daddy Boles có một dòng gà Jap vào năm 1897 mà từ đó nảy ra một con giống xuất sắc tên là “Old Cap”. Con cháu của nó ăn nhiều độ, với một chiến kê hàng đỉnh có tên “Silver Bell” thắng năm độ một mùa ”mà không bị gãy dù một cọng lông”.

Còn có "Spike Bill" thắng hai độ liền trong một ngày với tay “vua đồng” có tên là Sullivan. Clarence kể Daddy Boles được mời đến trường gà ở Bờ Tây ngay sau khi gia đình dời từ Denver sang. Khi ông đến nơi chỉ thấy một sư kê – vua đồng Sullivan – với tay tài xế mặc đồng phục và đám gà được chăm sóc kỹ lưỡng. Nhà Boles cùng đám gà pha bậc Asil đến bằng chiếc xe thuê lừa kéo.

Khi Sullivan hỏi Daddy Boles muốn đá bao nhiêu tiền, Daddy trả lời “mười đô một trận”.

“Chán” Sullivan đáp lại “Tôi chẳng muốn làm bẩn lông gà nhà chỉ với mười đô la”.

“Vậy hãy đem đám gà chết tiệt của ông về nhà” Boles nói.

Lúc này Sullivan quay qua tay nài và nói “Chơi luôn, cứ trông cái đám thộn đó thì chúng ta sẽ chẳng mất cọng lông nào”.

Kết quả là một cuộc tàn sát từ phía Daddy Boles với sáu độ thông. Ông chỉ mang có 6 chiến kê và khi Sullivan vẫn muốn đá thêm độ nữa, Daddy Boles đưa Spike Bill, vẫn còn đang gắn cựa sau trận thứ sáu, đá luôn trận thứ bảy và lại thắng nữa. Tới lúc đó Sullivan đã thấm đòn và bắt tay Daddy, chấp nhận thua cuộc. Nhà Boles trở về trên chiếc xe kéo thuê với 70 đô tiền độ.

*scott

Tôi nói chuyện với nhiều sư kê lão thành, những người từng thấy và đá gà với ông [một số người vẫn còn sống, chỉ vài người, không nhiều!]. Dường như mọi người đều đồng ý một điểm rằng ông rành cách pha bậc gà Phương Đông một cách tường tận cũng như biết cách nuôi nấng và biệt dưỡng chúng để giành chiến thắng!

Mọi người đều nói về gà Asil. Bobby không đá gà Asil thuần. Asil chỉ là một thành phần trong bí quyết pha máu chiến kê! Còn có cả máu gà Nhật Jap, máu gà Mỹ và máu gà Spanish nữa. Rồi còn khả năng biệt dưỡng và giúp chiến kê sắc sảo! Tôi đồng ý với mọi người về điểm này. Tôi có hình chụp những chiến kê của Bobby vào những năm 70, và khi so sánh với những con sau này vào những năm 80 hay 90, bạn có thể thấy hình lông gà thay đổi theo thời gian.

Gà của tôi mang nhiều máu Jap hơn bởi vì trống pha bậc được cản ngược về mái Asil để tạo dòng. Và tin tôi đi, tôi thấy việc ghép máu Jap vào Asil cũng không hề hấn gì. Nếu việc này tốt với Bobby thì cũng có thể tốt đối với tôi. Tôi không cản gà để chỉ ngắm hay nói với mọi người rằng tôi có các dòng Boles Asil hay Atkinson Asil thuần. Tôi không có Boles Asil tuy rằng gà nhà có chứa máu này, dù sao Bobby cũng không đá Asil thuần.

Rất khó để đá Asil thuần trong thế giới đá cựa sắt đẳng cấp. Tôi không nói là không thể bởi vì tôi từng có và có trong nhiều năm một vài con Asil thuần có thể đá cựa sắt ở đẳng cấp hàng đầu. Nhưng chúng thực sự rất hiếm. Tôi đánh giá chúng rất cao và đưa chúng vào chuồng giống!

Tôi thích chiến kê cao vừa phải và hầu hết Asil thuần đều từ trung bình đến thấp tức quá thấp đối với tôi, bởi vậy tôi phải ghép máu ngoài để nâng cao chân lên một chút! Một số người nói không thích gà dáng cao, vâng tôi dùng gà Phương Đông hơi cao bởi chúng sẽ cân bằng trên hai chân hơn so với gà Mỹ, hay tôi cho là vậy và chúng không dềnh dàng như những con gà Mỹ cao to khác! Gà Phương Đông chân cao hơn phù hợp đối với tôi, nhưng không phải là gà Mỹ. Tôi không thích gà Mỹ chân cao. Vâng đây chỉ là ý kiến của riêng tôi.

Tôi cũng gặp vấn đề về chạng gà vài năm gần đây, ở chỗ tôi mọi người vẫn thường cáp gà trên 2.7 kg nhưng thời thế đã đổi thay. Mọi người đá chạng nhỏ hơn nên tôi phải pha bậc nhỏ hơn [bạn nên biết rằng gà to con không còn vừa với loại lồng nhỏ trong các triển lãm gia cầm nữa]

*shellcracker

Tôi nghĩ tất cả đều tào lao. Tôi mới nói chuyện qua điện thoại với một lão sư kê 80 tuổi, người đối đầu Bobby Boles trong khoảng 30 năm và ông nói không ai, ông nhấn mạnh là không ai lấy được gì từ Bobby. Ông thậm chí còn nói mọi người đừng quên rằng Boles Asil sẽ chẳng là gì nếu không cản với dòng gà ô Boles Black của ông. Đó là thứ giúp Asil chiến thắng nhưng mọi người không nói gì về chúng, mà tất cả đều nói về Asil. Ông nói Bobby không muốn nói chuyện với ai ngoài trường bởi ông nghĩ mọi người muốn kết thân để kiếm gà của ông. Ông nói Bobby là tay sư kê ****nhất vào thời đó.